მ ექანიკური ბგერები,

ტალღები.
ბარბარე ბაკურაძე
ფიზიკის ნაწილს, რომელიც ბგერით
მოვლენებს შეისწავლის, აკუსტიკა ეწოდება.

ბგერით ტალღებს, ან უბრალოდ ბგერას უწოდებენ

ტალღებს, რომელსაც ადამიანის ყური აღიქვამს.
ბგერითი ტალღების სიხშირეთა დიაპაზონი 20 ჰც-
დან 20 კჰც-ია. 20ჰც-ზე ნაკლები სიხშირის
ტალღებს ინფრაბგერას უწოდებენ. ხოლო 20 კჰც-
ზე დიდ სიხშირისას ულტრაბგერას. ბგერის
დიაპაზონის ტალღებს შეუძლია გავრცელება არა
მარტო აირებში, არამერ სითხეებში (განივი
ტალღები) და მყარ სხეულებში (განივი და გრძივი
ტალღები). მაგრამ ტალღები აირებში - ჩვენს
სასიცოცხლო გარემოში - იწვევს განსაკუთრებულ
ინტერესს.

20XX Pitch Deck 2

 აირში ბგერის გავრცელებისას ატომები
და მოლეკულები ირხევიან ტალღების
გავრცელების მიმართულებით . ეს იწვევს
ლოკალური სიმკვრივის ρ და p წნევის
Ბგერის გავრცელების სიჩქარე ცვლილებას. ბგერით ტალღებს აირში
ხშირად სიმკვრივის ტალღებს ან წნევის
ტალღებს უწოდებენ.

თუ მყარ, თხევად ან აიროვანი

გარემოს რაღაც წერტილში
აღიძვრება ნაწილაკების
რხევა, მაშინ გარემოს
ატომებისა და მოლეკულების
ურთიერთქმედების შედეგად
რხევებეს გადაცემა დაიწყება
ერთი წერტილიდან მეორეზე
სასრული სიჩქარით.
რხევების გავრცელების
პროცესს ტალღები ეწოდება.

20XX
 თუ გარემოს ნაწილაკების
გადანაცვლება ხდება ტალღის
გავრცელების მიმართულებით,
მაშინ ტალღას გრძივს უწოდებენ.
ტალღები დრეკად ღეროში ან
ბგერითი ტალღები აირში ასეთი
ტალღების მაგალითს
წარმოადგენენ.
თუ გარემოს ნაწილაკები განიცდიან ტალღის
გავრცელების მართობული მიმართულებით
გადაადგილებას, მაშინ ტალღას განივს
უწოდებენ. ამგვარი ტალღების მაგალითად
გამოდგება ტალღები, რომლებიც გაჭიმულ
რეზინაზე ან სიმზე მოძრაობს.
როგორც განივ, ასევე გრძივ ტალღებში
ნივთიერების გადატანა არ ხდება. გავრცელების
არსებობს სხვადასხვა პროცესში გარემოს ნაწილაკები მხოლოდ რხევას
სახის მე ქანიკური ასრულებენ წონასწორობის მდებარეობის
მახლობლად. მიუხედავად ამისა, ტალღებს რხევის
ტ ალღები.
ენერგია გადააქვს ერთი წერტილიდან მეორეში

20XX Pitch Deck 4

 მექანიკური ტალღების დამახასიათებელ
თავისებურებას წარმოადგენს, ის რომ ისინი
მატერიალურ გარენოში ვრცელდებიან (მყარ,
სითხესა და აირებში). არსებობენ ტალღები,
რომლებსაც სიცარიელეში გავრცელება
შეუძლია (მაგალითად სინათლის ტალღები).
მექანიკური ტალღებისათვის აუცილებელია
გარემო, რომელსაც შეუძლია კინეტიკური და
პოტენციური ენერგიის მარაგის შექმნა. ე.ი.,
გარემოს უნდა ჰქონდეს ინერტულობა და
დრეკადი თვისებები. მაგალითად, მყარი
სხეულის ნებისმიერ მცირე ელემენტს აქვს
მასა და დრეკადობა. განივ მექანიკურ
ტალღებს გავრცელაბა შეუძლიათ ნებისმიერ,
მყარ, თხევად და აირად გარემოში. განივი
ტალღები ვერ აღიძვრება თხევად და აირად
გარემოში.

20XX Pitch Deck 5

ულტრაბგ ერა — მაღალი სიხშირის დრეკადი
ხმოვანი რხევები. დრეკად გ არემოში ამა თუ
იმ სხეულის უფრო სწაფ რხევას, ვიდრე
გ არემოს შეუძლია მისი გ არშევსება, იგ ი
თავისი მოძრაობებით ხან კუმშავს, ხან
გ ანმუხტავს გ არემოს.
ინფრაბგ ერა (ლათ. INFRA — „დაბლა“,
„ქვეშ“) — ბგ ერითი ტალღების ანალოგ იური,
მაგ რამ ადამიანისათვის სმენადი არის
სიხშირეებზე ნაკლები სიხშირის დრეკადი
ტალღები. ინფრაბგ ერითი არის ზედა
საზღვრად მიღებულია 16-25 ჰც სიხშირეები,
ქვედა საზღვარი კი გ ანსაზღვრული არ არის.
პრაქტიკულად საინტერესოა რიცხვები.
რომლებიც ჰერცის მეათედ და მეასედ
ნაწილს შეადგ ენენ. ინფრაბგ ერას შეიცავს
ატმოსფეროს , ტყის, ზღვის ხმაური. მათი
წყაროა ატმოსფეროს ტურბულენტურობა და
ქარი. ინფრაბგ ერითი რხევების წყაროა
აგ რეთვე მეხის გ ანმუხტვა (ქუხილი),
აფეთქებები და სხვა.
 მადლობა ყურადღებისთვის!

20XX Pitch Deck 7