Masusing Banghay-Aralin

Sa
BSED-FILIPINO

Kurso : BSED-FILIPINO Petsa : Ika-22 ng Mayo

Taon : Ikalawang taon

I. Mga Layunin

Pagkatapos ng talakayan ,ang mga mag-aaral ay inaasahang ;

Kaalaman : Natutukoy ang Pansamantala at Permanenting Barayti ng Wika

Saykomotor: Nakabubuo ng maikling dayalog/ pagsasadula gamit ang aralin.

Apektiv: Napapahalagahan ang mga uri ng Barayti ng Wika .

II. Paksang Aralin

a. Paksa : Permanente at Pansamantalang Barayti ng wika

b. Sanggunian: https://wika101.ph/barayti-ng-wika/

c. Kagamitang Pampaturo: Cartolina , Larawan, PPT

III. Pamamaraan

Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral

A. Panimulang Gawain

a. Pagbati

Magandang araw,mag-aaral! Lahat: Magandang araw din po,Bb.

b. Panalangin

Sisimulan natin ang ating klase sa

panalangin. Ana mae: Panginoon, maraming salamat po
 Ana mae,pwedi mo bang pangunahan ang sa ibinigay ninyong panibagong pagkakataon
panalangin? upang kami ay matuto. Gawaran mo kami ng
isang bukas na isip upang maipasok namin
ang mga itinuturo sa amin at maunawaan
ang mga aralin na makatutulong sa amin sa
pagtatagumpay sa buhay na ito. Amen

Amen!

c. Pampasigla

Para naman mabuhayan ang inyong mga

katawan tayo ay mag-eehersisyo.
Lahat : opo!
Alam niyo diba ang lean forward ,lean
backward?

Sabay sabay nating kakantahin. Lahat : (Sumunod at sabay sabay kumanta)

“ Lean forward lean backward to the left to

the right .Stand up, sit down ,To the left, to
the right”
( repeat 3x)

d. Pagsasaayos ng Silid-aralan

Paki-ayos ng mga upuan at kung meron

mang mga basura paki ppulot at itapon sa
basurahan.

e. Pagtala ng Liban

May numero na kayo sa attendance,hindi ba?

Okay ,magsimulang magbilang Mag-aaral: (Sinabi isa-isa ang kanilang mga

numero)

f. Pagbabalik - Aral

Bago tayo dadako sa ating bagong topiko

ngayon,meron ba dito sa inyo ang nakaka-
alala sa ating paksang tinalakay noong
nakaraan?
Ara : ( ibinahagi ang nakaarang topiko)

Sige,ara.

Mabuti at talagang natatandaan mo pa. Lahat: ( Pumalakpak)

Palakpalakan ninyo si Ara.

g. Pagganyak

Hahatiin sa apat na pangkat ang klase at

kukuha ang bawat pangkat ng
representative. Bibigyan sila ng envelope na
naglalaman ng mga larawan na kanilang
bubuuin at gagayahin nila ang paraan ng
pagsasalita ng tao na kanilang mabubuo sa
puzzle.

(binuo ang puzzle)

(Magtataas ng kamay at sasagot)

“ ano ang inyong napansin sa ating aktibida?

Tama! “ Binibini, ang mga larawang kanilang binuo

at ginaya ay ang mga sikat na tao sa ating
bansa.
B. Paglalahad
Mag-aaral: opo,ma’am!
May mga ideya naba kayo sa Pansamantala
at Permante na Barayti ng wika?

Sige,para mas madagdagan ang inyong mga

kaalaman tungkol sa Pansamantala at
Permante na Barayti ng Wika ay ina-
anyayahan ko kayong making sa ating
talakayan.

Ang uri ng Baryti ng Wika at may

Pansamantala at Permanente.

Permanente

 Idyolek
 Dayalek
 Etnolek
 Ekolek

Pansamantala

 Sosyolek/ Sosyalek
 Pidgin
 Creole
 Register

Una nating tatalakaying ang Permante

IDYOLEK

 Nakaayon ito sa istilo sa pagpapahayag

at pananalita. Karaniwang naririnig ito
sa mga sikat na personalidad na nag-
iiwan ng marka sa pagbitaw ng kanilang
 linya sa mga programa at pelikula nila.

Halimbawa:
“Bawal ang sad dapat happy!” -Ryzza Mae
Dizon
“Ansabeeeehhh?” -Vice Ganda

DAYALEK

 Ang dayalek o dialect ay uri ng

pagsasalita na nabubuo ayon sa
heograpikong kinabibilangan ng mga
mamamayan. Karaniwang ang
pagtanggap sa wikang dayalek ay ayon
sa rehiyon, lalawigan, o bayan na
kinaroroonan.

Halimbawa:
Kapampangan: Nanong lagyu mo?
Ilokano: Anya ti nagan mo?

ETNOLEK

 Batay ito sa mga etnolonggwistong

pangkat sa Pilipinas. Ang mga salitang
ito ay kadalasang likas sa kanila ngunit
naging tanyag na rin para sa ibang lahi
o pangkat.

Halimbawa ng Etnolek

Adlaw – araw, umaga

Palangga – mahal, iniirog, sinta

EKOLEK

 Ang Barayting ekolek ay tumutukoy sa

mga salita at wikang ginagamit sa loob
ng tahanan at kadalasang tumatatak sa
mga bata. Ito rin ay ang ginagamit sa
pakikipag-usap araw-araw.
Halimbawa ng Ekolek:

Mom, dad/ Nanay, tatay/ Mommy, daddy/

Ma, pa

pamingganan/ platuhan/ lagayan ng

kubyertos

CR/ banyo/ kubeta/ palikuran

itaas/ second floor

mamam/ tubig

Naunawaan lang ba ang mga permanenteng

Barayti ng wika?

Dadako naman tayo sa Pansamantalang Lahat : opo!

Baryti ng Wika .

SOSYOLEK / SOSYALEK

 Ito ay tinatawag ding pansamantalang

Barayti lamang dahil ginagamit lamang
ito ayon sa uri ng taong kausap at
sisiguruhing kaya niyang intindihin at
unawain ang ginagamit na wika.

Halimbawa :

Si Yorme, maraming nahuli, mga etneb.

(Salitang kanto/ pinauso ni Mayor Isko
Moreno)

PIDGIN
  Tinagurian din ang pidgin bilang
“nobody’s native language ng mga
dayuhan. Itinuturing din ito bilang
‘make-shift’ language o wikang
pansamantala lamang.
Halimbawa:

“I am… you know!” (English carabao)

“Ako lugi na wag ka na tawad…”

“Are you foreigner? Where?

CREOLE

 Kasama rin sa Barayti ng wika ang

pagkakahalo ng wika o salita ng mga
indibidwal mula sa magkaibang lugar o
bansa. Ang tawag dito ay creole.

Halimbawa:

“Ama yo contigo” (Ganito kita kamahal)

“Cuanto este?” (Magkano ito?)

At ang panghuli ay

REGISTER

 Wikang ginagamit lamang sa isang

partikular o espisylaisadong domain.
Ang Barayting ito ay tinatawag na
register.

May tatlong uri ng dimensyon ang Barayting

register.

1. Field o larangan – ito ay tumutukoy sa

larangan o kabuhayan ng taong
gumagamit nito. Masasabi ring ang
‘jargon’ ng mga larangan o field ay
kasama sa dimensyong ito
2. Mode o modo – nababatid kung
paano isinagawa ang komunikasyon.
 3. Tenor – nakaayon naman ito sa
relasyon ng mga gumagawa ng
komunikasyon o pag-uusap .

At yan ang Pansamantalang Baryti ng Wika .

May katanungan ba kayo? Mag-aaral: Wala nap o.

C. Applikasyon

Kung gayon dadako na tayo sa ating

Pangkatang Gawain.

Makinig !

Ang klase ay hahatiin ko sa 4 na grupo.

Unang Pangakat
Ang gagawin niyo ay Showbiz Balita
na makikita ang Register na Wika.

Ikalawang Pangkat
Gagawa kayo ng Wika Chat .Gagawa ang
Pangkat ng isang chatbox na ginagamit ang
Ekolek.

Ikatlong Pangkat
Pagsasadula. Magsasadula ng napiling eksena
sa isangpelikula. Sa pagsasadulang ito
kinakailangan na makita ang barayti ng
wikang pidgin.

Ikaapat na Pangkat
News Patrol.Magtatanghal ang mga mag-
aaral ng isang news report na nagpapakita
ng tungkol sa Sosyolek.

Naintindihan lang ba? Lahat: wala na po.

“ Bago tayo mag-umpisa ay narito ang

pamantayan ng inyong magiging
presentasyon.
”Pamantayan sa Presentasyon
 Kaayusan 25%
 Kalinawan ng mensahe 50%
 Pagkamalikhain sa presentasyon 25%

100%

Ako’y nasiyahan sa inyung pinakitang mga

presentasyon.

D . Paglalahat

Ano nga ulit ang nga Permanenteng Barayti

ng Wika?
Joann:
Sige, Joann •Idyolek
•Dayalek
•Etnolek
Tama! •Ekolek

Ano naman ang mga pasansamantalang Lahat :

Baryti ng Wika? •Sosyolek/ Sosyalek
•Pidgin
•Creole
•Register

Ako’y nasisiyahan sapagkat kayo’y nakikinig

sa aking Pagtalakay.

VI. Pagtataya

Tama o Mali
Panuto: Kumuha ng ¼ papel .Isulat ang T
kung ang Isinasaad ng pangungusap ay tama
at M naman kung Mali.

1. Dayalek o diyalektal ang

wikangginagamit sa isang particular
narehiyon.
2. Ang sosyolek ay isang barayti ng wikana
personal sa isang ispiker.
3. Tinatawag din ang pidgin na
nobody’snative language.
4. Creole ay ang dating pidgin na
nagingnative language.
5. Ang idyolek ang barayti ng wika
nanabubuo batay sa dimensyong sosyal.

V. Takdang Aralin

Pag-aralan ang paksang tinalakay,dahil sa susunod na pagkikita ay magkakaroon tayo ng

mahabang pasulit.

Inihanda ni : Kihat, Heart S.

BSED-FILIPINO II