UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

XÉNERO INFORMATIVO

A información alimentou os medios desde as súas orixes ata os nosos días. A necesidade de
saber o que pasa, onde sucede, en que medida nos afecta e quen está implicado nun
determinado acontecemento alimenta a nosa imprescindible necesidade de adaptación ao
medio.
Os medios amplían significativamente a nosa capacidade de acceder a información de moi
diversa natureza sobre lugares próximos ou afastados e satisfacer esa necesidade de
información.
Por outra banda, á televisión sempre se lle esixía utilizar parte dos seus recursos para ampliar
o patrimonio cultural dos seus espectadores, e tentou, con maior ou menor éxito, satisfacer a
nosa demanda de coñecemento.
A información e a formación adquiren múltiples formas no discurso televisivo, dando lugar a
programas de todo tipo e, aínda que non sempre están claras as fronteiras entre os distintos
formatos, velaí unha proposta organizativa.

A información encontra un novo medio

O lema “informar, educar e entreter” estivo moi ligado ao funcionamento dos distintos sistemas
de radio e televisión dende a orixe de ambos os medios.
Particularmente en Europa Occidental, un ámbito xeográfico no que prima a concepción da
televisión como servizo público, é un deber manter informados á cidadanía sobre os
 UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

acontecementos máis relevantes a nivel nacional e internacional. Mesmo naqueles países nos
que a televisión se considera unha actividade comercial en mans de empresas privadas, as
Administracións nacionais e autonómicas, á hora de conceder licenzas, esixen aos operadores
a emisión dunha porcentaxe mínima de programas informativos.
Ao longo do seu desenvolvemento, a televisión foi gañando terreo sobre outros medios
informativos -como a prensa escrita e a radio- e converteuse en moitas sociedades na principal
fonte diaria de información. Hoxe é imposible concibir unha emisora ​aberta ou mesmo unha
plataforma de televisión por satélite ou por cable sen programas informativos, non só porque
así o queira a lexislación que establecen os Gobernos, independentemente da súa filiación
política, senón tamén porque estes programas teñen unha gran demanda entre audiencias de
todo o mundo.

Os programas informativos xogan un papel principal dentro da complexa actividade dunha

cadea de televisión. Son moitas as emisoras que as consideran como a columna vertebral da
súa programación. Na inmensa maioría dos casos, o seu prestixio vese reforzado pola
credibilidade das súas noticias, ademais da cantidade de espectadores que pode reunir. Por
iso, á hora de elaborar a grella da programación, as televisións xerais teñen especial coidado
en buscar o equilibrio entre os contidos de ficción (películas, series, telenovelas, etc.) e os
contidos xornalísticos, feitos a partir de feitos reais. Dentro dos distintos formatos xornalísticos
que conforman a programación dunha emisora, os informativos, como denominación xenérica
do telexornal, destacan como o formato consolidado de maior éxito.
Á marxe da situación dos programas de información das canles xerais, nos últimos anos
xurdiron canles temáticas dedicadas exclusivamente á difusión de noticias; Trátase das
chamadas “todonoticias” ou “só noticias” de información xeral. Estas canles están presentes en
todas as plataformas de televisión por cable e satélite e, ademais, teñen unha forte presenza
en Internet.
Así mesmo, xurdiron canles “todonoticias” especializadas en diferentes ámbitos, como as
centradas na cobertura informativa económica, deportiva ou lexislativa. Neste último sentido
podemos sinalar o caso do sinal televisivo do Congreso dos Deputados español que se
transmite dende a chamada Canle Parlamentaria nalgunhas operadoras de cable, en Dixital+, a
través do satélite Hispasat, e mesmo por Internet ( a través do portal Terra Lycos).
Por último, sinalar o uso da televisión por parte das Administracións á hora de informar e previr
á poboación mediante as chamadas campañas de interese público; así como a importancia da
información autonómica e local, facilitada por emisoras de escasa cobertura territorial ou polos
centros territoriais das televisións nacionais.
 UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

A información de cada día

Se nos paramos a estudar a programación de calquera canle xeral de televisión, atopámonos
con que hai unha serie de programas que teñen como razón de ser a información e que son
elaborados polo servizo de información de cada emisora.
En termos xerais, pódense distinguir un conxunto de programas informativos e de actualidade
en televisión, a saber:
- Flash informativo: noticia breve e “urxente” que informa dun acontecemento
inesperado e, en xeral, de gran repercusión social. As televisións espallan a noticia,
interrompendo a programación habitual. Moitas redes adoitan acompañar este
avance informativo cun son característico ou ráfaga musical para atraer a atención
do espectador. Hoxe en día tamén é habitual que os flashes se utilicen dun xeito
máis cotián durante os descansos publicitarios, neste caso tamén se denominan
Previsualizacións de Información e simplemente anticipan o contido dos informativos.

- Telediario: o programa máis característico e importante do xénero informativo

televisivo. As noticias nacionais e internacionais máis importantes sobre política,
economía, sociedade, etc. adoitan presentarse en diferentes franxas horarias ao
longo do día. Completan estas emisións diarias unha sección dedicada ao mundo do
deporte e á predición do tempo. Televisión Española (TVE) ten os dereitos sobre a
palabra “Telediario”, con maiúscula.
UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

- Edición especial: espazo esporádico e monográfico, dedicado a un acontecemento

extraordinario (cobertura de eleccións, visitas oficiais, falecementos inesperados,
etc.) que atrae especial atención; Adoita incluír entrevistas, reportaxes, debates e
conferencias informativas (podes ver máis información e outra perspectiva sobre
estes xéneros xornalísticos en Media-Prensa).

Edición especial Eleccións Al Rojo Vivo (La Sexta)

- Programas de opinión e/ou debate: en moitos países este tipo de programas

ocupan un lugar privilexiado na programación -a franxa horaria central- e están
dirixidos por xornalistas de recoñecido prestixio profesional. A frecuencia é moi
diversa, poden emitirse unha vez á semana ou todos os días. A investigación
xornalística, os convidados especiais (persoeiros do ámbito político, gobernamental,
xornalístico, empresarial, deportivo, etc.) ou foros con público participante adoitan ser
ingredientes da maioría dos programas de opinión.

Debate en TVE
 UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

- Programas de reportaxe actuais: constitúen un formato que traballa especialmente

sobre a imaxe de prestixio da emisora ​porque requiren un xeneroso despregamento
de medios humanos e técnicos de produción. A súa periodicidade adoita ser semanal
e adoitan incluír varios informes en profundidade, de entre 10 e 15 minutos cada un,
nos que se abordan temas de especial relevancia informativa en profundidade e de
forma especialmente detallada. Programas como “Informe Semanal”, “En Portada” ou
“Siete Días” son especialmente paradigmáticos.

-
Para calquera televisión, ter un servizo de información que funcione as 24 horas do día, os 365
días do ano implica afrontar elevados custos económicos (soldos, equipamentos,
transferencias, telecomunicacións, etc.) e coordinar o traballo de numerosos profesionais do
xornalismo audiovisual (directores, produtores, editores). , reporteiros, directores, editores,
técnicos de son, etc.).Un sistema de produción característico de servizos de información inclúe:

1. Un traballo con documentación de arquivo.

2. A compra de información das axencias de noticias audiovisuais citadas en
Media-Prensa.
3. As opinións, entrevistas e pequenas reportaxes realizadas polos traballadores da
casa.
4. Relacións con correspondentes e enviados especiais.
5. O recurso de lectura directa de textos por parte dos presentadores.
A finais da década dos 90, moitas televisións convertéronse en creadoras do informativo
propondo as súas propias investigacións xornalísticas. Ás veces, os servizos informativos das
emisoras comezaron a utilizar cámaras ocultas como recurso para obter información.
Numerosas investigacións deste tipo remataron nos xulgados, iniciando un gran debate sobre a
validez desta metodoloxía de investigación.
 UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

Os diarios televisivos: o formato estrela

Sen dúbida, o informativo é o formato estrela entre todos os informativos. Tanto é así, que nas
grandes canles xerais o director dos servizos de información -responsable do tempo total de
antena dedicado aos informativos- ten a facultade de interromper a programación en calquera
momento para emitir información urxente e mesmo retransmitir en directo acontecementos
importantes.extraordinario.
Adoptando unha fórmula elaborada pola prensa escrita (podedes vela en Media-Prensa), o
informativo clasifica a noticia segundo a súa importancia (principio de xerarquía: en relación ao
impacto que a noticia ten na audiencia) e pola súa importancia. contidos (división en apartados:
política, economía, policía, deportes, etc.).
Polo xeral, os informativos ocupan lugares privilexiados na programación diaria de calquera
emisora ​de radio xeral. En moitos países, os programas informativos diarios -aloxados por
xornalistas profesionais fotoxénicos- adoitan presentarse á primeira hora da mañá, ao
mediodía, en horario de máxima audiencia e a última hora da noite cunha duración que oscila
entre os trinta e os sesenta minutos.
No último cuarto do século XX, numerosas investigacións dirixidas a investigar como as cadeas
de televisión realizan a cobertura informativa diaria identificaron diferentes factores (persoais,
institucionais e externos) que inflúen nas rutinas produtivas e na planificación da cobertura
informativa.
Cada programa informativo ten un redactor, que equivale ao director dun xornal, que decide
que eventos cubrir, con que medios e en que medida, mediante a propia produción informativa
ou a compra de material audiovisual a axencias de noticias ou reporteiros ocasionais. .
(autónomos). O redactor decide -como xa se dixo e tras analizar os numerosos
acontecementos que teñen como protagonistas aos colectivos do poder político e económico,
asociacións civís, particulares ou a propia emisora- se enviar aos reporteiros e camarógrafos
que traballan para os informativos como a orde de aparición e as actas dedicadas a cada
noticia. A selección destes faise a partir de:
a) Eventos emerxentes: triunfos deportivos, atentados, catástrofes naturais,
accidentes, incendios, mortes de personalidades, sentenzas xudiciais...
b) Actos habituais e/ou anunciados: sesións do Congreso, audiencias públicas,
visitas ao presidente do Goberno, tomas de posesión, cerimonias, conferencias e
roldas de prensa...
c) Planificación de eventos estacionais e “notas de cor” (que se denominan noticias
suaves): operacións de seguridade viaria, campañas de vacinación, “as rebaixas”,
apuntamentos sobre diferentes aspectos da vida cotiá (familia, parques, sesta, etc.)...
 UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

Pola súa banda, as noticias relacionadas co mundo do deporte e as predicións meteorolóxicas

complementan a cobertura informativa dos informativos, formando segmentos diferenciados por
xornalistas especializados.
Así mesmo, cabe destacar as denominadas “notas exclusivas”, é dicir, imaxes e/ou
declaracións que ningún outro medio de comunicación posúe e que adoitan ter como
protagonista a unha persoa famosa ou importante sobre un determinado tema.

O pronóstico meteorolóxico

Laura Madrueño, presentadora do tempo en T5

A predición meteorolóxica, que forma parte do contido de calquera medio de comunicación de

masas (prensa, radio, televisión e Internet), é unha información que se segue con devoción en
moitos países. Os debates e críticas que se producen sobre a imprecisión das previsións dan
unha idea da importancia do informe meteorolóxico para os máis diversos ámbitos da vida
cotiá.
Na maioría das principais cadeas de televisión do mundo, todos os días, despois das noticias,
vemos na pantalla o “home ou muller do tempo” explicando o que acontecerá co clima nos
próximos días. A información, máis aló da súa importancia á hora de planificar actividades ao
aire libre (ocio, deportes, eventos institucionais, etc.) ou previr os efectos de catástrofes
naturais (olas de calor, enchentes fluviais, nevadas, etc.), serve para potenciar a socialización
das comunidades, que é a base do éxito da televisión: todos falamos do que escoitamos sobre
 UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

a información meteorolóxica e, de feito, “falar do tempo” é unha fórmula que se lexicaliza como
referencia á forma máis útil de iniciar unha conversa. ou encher un bochornoso baleiro
comunicativo.
A actual previsión meteorolóxica numérica e técnica existe desde os anos 60, cando o primeiro
satélite meteorolóxico comezou a enviar imaxes á Terra e estas foron avaliadas coa axuda de
ordenadores. A pesar das tecnoloxías modernas e sofisticadas aplicadas á observación e
prospección do clima, a predición meteorolóxica precisa máis aló das setenta e dúas horas
segue a ser unha quimera: a meteoroloxía é unha ciencia complexa e só un pequeno factor da
atmosfera é suficiente para cambiar completamente a previsión.
A axuda de mapas, gráficos, infografías, decorados virtuais e imaxes de satélite foi
enriquecendo a representación visual das predicións meteorolóxicas na televisión. Ademais,
naquelas emisoras que contan con teletexto, o servizo de información escrita, a predición
meteorolóxica é un recurso que non pode faltar.
Ao redor dos anos 80 xurdiron en Norteamérica as primeiras canles de información continua
sobre meteoroloxía. Por exemplo, desde 1982 o sinal Weather Channel ofrece información
meteorolóxica. Hoxe esta canle temática chega a máis de 80 millóns de fogares só nos EE. UU.
a través de empresas de televisión por cable e plataformas dixitais, e a súa oferta inclúe:

1. Boletíns meteorolóxicos locais, rexionais, nacionais e internacionais, en constante

actualización;
2. Noticias e informes recentes sobre o tempo e o clima;
3. Alertas sobre condicións meteorolóxicas perigosas e medidas de prevención;
4. Segmentos de información educativa que faciliten a comprensión dos fenómenos
meteorolóxicos.

En España, os espazos dedicados á predición meteorolóxica nas emisoras en directo -por

exemplo, os que emite Televisión Española e outras emisoras de cobertura nacional que están
avalados polo Instituto Nacional de Meteoroloxía- adoitan estar entre os programas máis vistos
dentro programación xeral, superando en ocasións os seis millóns e, en ocasións, os sete
millóns de espectadores. Así mesmo, a plataforma de televisión por satélite Dixital + inclúe
dentro da súa oferta básica de sinal a única canle temática española de meteoroloxía, Canal
Meteo, producida pola Corporación Catalana de Radio e Televisión (CCRTV) desde 1997.
 UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

Mariano Medina, primer “home do tempo” de TVE

A información 24x7: os canles temáticos

En plena multiplicación de sinais televisivos experimentada durante as dúas últimas décadas
do século pasado, proliferaron as canles dedicadas exclusivamente á difusión de información
xeral. Estes sinais –accesibles a través da oferta de plataformas de televisión por satélite,
empresas distribuidoras de televisión por cable e incipiente televisión dixital terrestre–
presentan as novidades máis importantes da xornada xunto con seccións habituais de
meteoroloxía, información económica, tráfico ou deportes.
As canles de noticias temáticas teñen a vantaxe de ofrecer noticias de actualidade cun tempo
de reacción moi curto entre o evento e a súa transmisión. Ademais, dependendo da
actualidade, pódense realizar retransmisións en directo de eventos de especial relevancia.
O fluxo audiovisual correspondente aos sinais de información adoita seguir a estrutura
denominada “roda”. Cada media hora, xeralmente, revísanse as principais noticias do
momento... a “roda” comeza a xirar ao incorporarse noticias de última hora para substituír
outras que van perdendo novidade e importancia co paso das horas... Pola súa banda, esta O
"rolando" de noticias sen fin compleméntase con outros contidos (reportaxes, autopromocións
ou publicidade) chamados "axustes" na xerga do xornalismo televisivo.
A nivel internacional predomina as cadeas informativas cuxa cobertura se expande a todas as
rexións do mundo mediante unha densa rede de correspondentes de prensa e diversos
 UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

acordos con axencias de noticias televisivas e audiovisuais. A cobertura dalgúns dos principais
conflitos armados internacionais (como a guerra do Golfo Pérsico ou a guerra contra os talibáns
en Afganistán) axudou a que se fagan coñecidos entre os televidentes de todo o mundo.
A nivel internacional, as cadeas especializadas en información xeral que ocupan unha posición
de liderado son:

- BBC World: con sede no BBC Television Centre de Londres, este sinal de "todas as
noticias" goza da excelente reputación da corporación de radiodifusión pública
británica. Símbolo de credibilidade e imparcialidade da información, no verán de
2002 estivo presente nuns 222 millóns de fogares repartidos por máis de 200 países
e territorios.

- CNN: fundada polo empresario estadounidense Ted Turner. Este sinal privado
revolucionou o mundo das comunicacións ao transmitir a Guerra do Golfo en directo
e vía satélite en 1991. Como BBC World, conta cunha gran rede de xornalistas en
todo o mundo.
UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

- Al Yazeera: considerada a principal fonte de noticias en lingua árabe no mundo

musulmán, esta rede de noticias -creada e financiada polo Goberno de Qatar-
comezou a emitirse no outono de 1996 e fíxose famosa en todo o mundo ao emitir
todos os seus vídeos. de Al Qaeda líder Bin Laden.

- Outros exemplos de importantes canles de noticias 24x7 son: FOXNews Channel

(propiedade do magnate australiano Rupert Murdoch, é a canle "todo noticias",
conservadora e patriótica máis vista de EE. UU.), Sky News (esta canle privada
forma parte da canle británica). grupo British Sky Broadcasting -BSkyB-, pertencente
tamén a Murdoch), Bloomberg Television (lanzada polo grupo Bloomberg en xuño
de 1999, converteuse no sinal máis importante de información económica en tempo
real, a mediados de 2003 prodúcese e distribúese en sete linguas diferentes).
 UD2 Definición das características do xénero informativo e o seu desenvolvemento/preparación como programa de TV

En España, o Grupo RTVE comezou a emitir unha canle especializada en información, Canal
24 Horas, o 15 de setembro de 1997; É un sinal que se pode captar desde calquera lugar do
planeta e que se alimenta coa súa propia produción.

Captura canle 24H TVE

Fontes:

- Apuntes propios
- Google
- https://www.rtve.es/
- https://www.foxnews.com/
- https://www.aljazeera.net/
- https://www.bbc.com/news
- https://edition.cnn.com/
- https://www.telecinco.es/
- https://www.antena3.com/
- https://www.lasexta.com/