ARALIN 1.
2 PAHAYAG HINGGIL SA MGA KARAPATAN AT
MGA KATANGIAN
AT TUNGKULIN NG ISANG TAGASALIN
SINO BA ANG TAGASALIN?
1. Mohamed Enani
 “Isang manunulat na lumilikha ng kaniyang idea para
sa mambabása. Ang tanging kaibahan lámang niya sa
orihinal na may-akda ay ang ideang kaniyang
ipinahahayag ay mula sa huli” (Enani, 1997).
2. Michael M. Coroza
 “Ang pagsasalin ay lampas sa lingguwistikong gawain.
Ang tagasalin ay isang tunay na mananaliksik,
manunuri at malikhaing manunulat” (Coroza, 2012).
3. Rosario C. Lucero
 “Sa pagsasalin ng mga rehiyonal na wika tungong
Filipino, may tatlong pangunahing tungkulin ang
tagasalin: (1) tagasalin, (2) tagabuo ng kasaysayang
pampanitikan, (3) tagapag-ambag sa pagbubuo ng
kanon ng panitikang Filipino (Lucero, 1996).
MGA KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA SALIN
Ayon sa Summer of Institute of Linguistics, may tatlong
katangiang dapat taglayin ang isang mahusay na salin:
 C clear (malinaw)
 A accurate (wasto)
 N natural (natural ang daloy)
MGA KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN NG TAGASALIN
1.Kasanayan sa Pagbása
 Paulit-ulit na pagbása sa akda hanggang lubos na
maunawaan ang nilalaman nito
 Pagpapasya kung paano tutumbasan ang bawat salita
lalo na iyong mga salitang siyentipiko, teknikal,
kultural at may higit sa isang kahulugan.
2. Kasanayan sa Panunuri
 Pag-unawa sa antas ng wikang ginamit, estilo ng may-
akda, kulturang nakapaloob sa teksto, at iba pang
katangiang lampas sa estruktura.
3. Kasanayan sa Pananaliksik
 paghahanap sa kahulugan ng di-pamilyar na mga
salita sa mga sanggunian (diksiyonaryo, ensiklopidya,
at iba pa)
 pananaliksik tungkol sa bakgrawnd ng may-akda,
kulturang nakapaloob sa akda, atbp.
 pagkilala sa target na mga mambabása
4. Kasanayan sa Pagsulat
 Ito ang masalimuot ng proseso ng paglikha ng salin at
patuloy na rebisyon nito upang ganap na maging
natural sa TL at sa mambabása.
 Pagsunod sa mga tuntuning panggramatika (hal.,
Ortograpiyang Pambansa)
 Kaalaman sa dalawang wikang sangkot sa pagsasalin
at sa estruktura ng mga ito
 Pag-aayon ng kaayusan ng salita at pangungusap sa
estruktura ng TL.
TUNGKULIN NG MGA TAGASALIN
Artikulo 1. Ang tagasalin ang pangunahing tagapag-
ugnay ng orihinal na akda at ng mga mambabása nito sa
ibang wika.
Artikulo 2. Ang pagkilala sa pagsasalin bílang isang
gawaing pampanitikan ay kailangang maging saligan sa
anumang kasunduan ng tagasalin at ng tagapaglathala.
Artikulo 3. Dapat ituring na awtor ang isang tagasalin, at
dapat tumanggap ng karampatang mga karapatang
pangkontrata, kasama na ang karapatang ari, bílang
isang awtor.
Artikulo 4. Kailangang nakalimbag sa angkop na laki ang
mga pangalan ng tagasalin sa mga dyaket, pabalat, at
pahinang pampamagat ng mga aklat, gayundin sa
materyales pampublisidad at mga listahang pang-
aklatan.
Artikulo 5. Kailangang igalang ang patúloy na karapatan
sa royalty ng tagasalin at ibigay ang kaukulang bayad,
may kontrata man o wala.
Artikulo 6. Ang salin ng mga trabahong may karapatang-
ari ay hindi dapat ilathala nang walang pahintulot mula
sa mga orihinal na awtor o mga kinatawan nila, maliban
kung hindi sila mahingan ng pahintulot dahil sa mga
pangyayaring labas sa kapangyarihan ng mga
tagapaglathala.
Artikulo 7. Kailangang igalang ng mga tagasalin ang
orihinal at iwasan ang mga pagputol o pagbabago
maliban kung ang mga naturang pagpapalit ay may
pahintulot ng mga sumulat o ng kanilang awtorisadong
mga kinatawan. Dapat igalang ng tagasalin ang mga
teksto. Maliban sa maipaliliwanag ng mga pagkakataon,
kailangang may pahintulot o pagsang-ayon ng tagasalin
ang anumang pagbabagong editoryal.
MAG-BENCHMARK TAYO:
(AMERICAN TRANSLATORS ASSOCATION
CODE OF ETHICS & PROFESSIONAL PRACTICE)
We the members of the American Translators
Association accept as our ethical and professional duty
 to convey meaning between people and cultures
faithfully, accurately, and impartially;
 to hold in confidence any privileged and/or
confidential information entrusted to us in the
course of our work;
 to represent our qualifications, capabilities, and
responsibilities honestly and to work always
within them;
  to enhance those capabilities at every
opportunity through continuing education in
language, subject field, and professional
practice;
 to act collegially by sharing knowledge and
experience;
 to define in advance by mutual agreement, and
to abide by, the terms of all business
transactions among ourselves and with others;
 to ask for and offer due recognition of our work,
and compensation commensurate with our
abilities; and
 to endeavor in good faith to resolve among
ourselves any dispute that arises from our
professional interactions.
3. Alamin ang rehistro o dating ng teksto. Dito kayo
makakapagpasya kung ano ang estilo ang gagamitin
ninyo.
Ang bawat isa sa atin ay may mga krus sa
buhay na kailangang pasanin. Minsan ito’y
mahirap at mabigat. Ngunit kung ito’y
papasanin nang may buong pagtitiis,
pagsisikap, at pagtitiwala ang lahat ng
ito’y gagaan, makakayanan at
malalagpasan. Kaya mo iyan! Laban lang!

KARAGDAGAN

Ano ang pagsasalin?

 Paglilipat ng kahulugan mula sa Simulaang

Lengguwahe (Source Language, SL) patungo
sa Tunguhang Lengguwahe (Target
Language, TL) gamit ang husay ng tagasalin
sa dalawang wika.
 Wika ang sentro at medium
 Tagasalin ang instrumento
 Tagabasa ang merkado
Halaga ng tagasalin
1. Kailangan na bilingual—mahusay talaga sa
dalawang wika. Ang Filipino lantad sa maraming
wika. Multilingual kaya kadalasan ay maalam na siya
sa Ingles.
2. Handang aralin ang estilo na kilala sa mga wika—
pormal, impormal, seryoso, patawa, obhetibo.
3. Malawak ang bokabularyo bagamat mayroon
namang reperensiya tulad ng diksiyonaryo at online
sites.
4. Alamin ang katangian ng Filipino at katambal na
wika (Ingles at iba pa) patuloy na pag-unlad ng mga
ito.
5. Handa makipaglaro sa wikang SL at TL.
Hakbang sa pagsasalin
1. Basahing mabuti ang salin at alamin ang malalim
na kahulugan nito.
2. Unpacking ang tawag dito—Para kanino ang
teksto? Anong klaseng teksto ito? Sino ang gumawa
o prodyuser? Ano ang konteksto? (komunidad)?