You are on page 1of 256

Republic of the Philippines

Region X
DIVISION OF MISAMIS ORIENTAL
Del Pilar-Velez Sts., Cagayan de Oro City
Website: www.misor.net
Contact Numbers: (08822)724615/ (088)8564454
Fax: 856-4524

APPROVAL SHEET

This Innovation in reading entitled "Kalinangan sa Pagbasa at Pagsulat (Filipino


Reading Module)" conducted and submitted by Richel J. Sayson, Master
Teacher-1 of San Vicente Elementary School, District of Magsaysay-1 has
been examined and recommended for approval and acceptance.

LINDO M. CAYADONG
Senior education Program Supervisor
Division Research Coordinator

Reviewed by the Division Research Committee


__________________________________________________

LINDO M. CAYADONG PhD MERLY B. MABELIN


Member Member

SALLY S. AGUILAR PhD


Member VEVIAN D. TUAZON, Ph
Member

MARIA TERESA M. ABSIN PhD ERLINDA G. DAEL, PhD


SGOD- Chief - Co-chairman CID-Chief-Chairman

Approved:

NYMPHA R. LAGO JONATHAN S. DELA PENA PhD. CESO V


Assistant Schools Division Superintendent Schools Division Superintendent

1
KALINANGAN SA PAGBASA AT
PAGSULAT
FILIPINO-I READING MODULE

Isinulat ni:

Richel J. Sayson
Master Teacher -1

2
Pasiunang salita:
Para sa mga guro:
Ang modyul na ito ay inihanda upang matulungan ang guro sa pagtuturo ng
mga kasanayan sa pagpapaunlad ng bokabularyo ng mga bata sa linggwaheng
Filipino sa pasalita at pasulat na paraan.
Isinaalang-alang sa paghahanda ng modyul na ito ang mga sumusunod:
➢ Paggamit ng pamantayang itinakda ng Kurikulum K to 12 na ipinalabas
ng Kagawaran ng Edukasyon (DepEd).
➢ Pakonseptong paglinang sa kayariang pangwika at tasalitaan.
➢ Ibat-Ibang lunsaran sa paglinang ng kasanayan at paglalahad ng
pagsasanay tulad ng tulang pambata, maikling kwento, usapan at iba pa.
Marami pang katangian ang modyul at nasa guro na ang pagdaragdag,
pagpapalawak, at pagbabago ng mga mungkahing aralin upang maiangkop sa
kaniyang klaseng tinuruan.
Para sa Mahal Naming Mag-aaral:
Nasa Ika-Unang Baiting na kayo ngayon. Binabati naming kayo.
Madaragdagan na naman ang inyong kasanayan at kaalaman. Ipagpatuloy ni
ninyo ang pagpaunlad sa inyong sarili. Ang modyul na ito ay sinadya naming
inihanda para sa inyo. Binubuo ito ng 20 aralin na tutulong sa pagpapaunlad sa
inyong kasanayan sa pakikinig, pagsasalita, pagbabasa at pagsulat.
Kasabay ng paglinang sa mga kasanayan ang pagkatuto ng mga tunog ng
letra gamit ang Marungko Approach na makakatulong upang mapalawig ang
iyong bokabularyo at pang-unawa sa wikang Filipino bilang pangalawa mong
linggwahe.

Isinulat ni:
Richel J. Sayson
Master Teacher -1

3
Mga Kaukulang Gawain
Aralin 1------Tunog ng Letra--------------------Mm
Aralin 2------Tunog ng Letra------------------- Ss
Aralin 3------ Tunog ng Letra -------------------Aa
Aralin 4------ Tunog ng Letra -------------------Ang
Aralin 5------ Tunog ng Letra -------------------Ii
Aralin 6------ Tunog ng Letra ------------------- Oo
Aralin 7------ Tunog ng Letra ------------------- Ay
Aralin 8------ Tunog ng Letra ------------------- Ee
Aralin 9------ Tunog ng Letra ------------------- Uu
Aralin 10----- Tunog ng Letra -------------------Bb
Aralin 11----- Tunog ng Letra ------------------ Tt
Aralin 12----- Tunog ng Letra -------------------Kk
Aralin 13----- Tunog ng Letra -------------------Ll
Aralin 14----- Tunog ng Letra -------------------Yy
Aralin 15----- Tunog ng Letra -------------------Mga
Aralin 16----- Tunog ng Letra -------------------Nn
Aralin 17----- Tunog ng Letra -------------------Gg
Aralin 18----- Tunog ng Letra -------------------Rr
Aralin 19----- Tunog ng Letra -------------------Pp
Aralin 20----- Tunog ng Letra -------------------Ng
Aralin 21----- Tunog ng Letra -------------------Dd
Aralin 22----- Tunog ng Letra -------------------Hh
Aralin 23----- Tunog ng Letra -------------------Ww
Aralin 24----- Tunog ng Letra ------------------- -ang
Aralin 25----- Tunog ng Letra ------------------- nga-
Aralin 26----- Tunog ng Letra -------------------kambal katinig
Aralin 27----- Tunog ng Letra -------------------Cc
Aralin 28----- Tunog ng Letra -------------------Ff
Aralin 29----- Tunog ng Letra -------------------Jj
Aralin 30----- Tunog ng Letra -------------------Qq
Aralin 31----- Tunog ng Letra -------------------Vv
Aralin 32----- Tunog ng Letra -------------------Xx

Note: Vowels (Patinig) are colored with red for identification.

4
Mga Gawain
Aralin-1

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Mm: Tunog /m/

5
B. Basahin ang maikling kwento. Kulayan ang
nakangiting larawan nang kulay dilaw
pagkatapos itong basahin ng tatlong beses.

Nakita ko sa aking mga na si mama


Mina ay nagluluto ng ginataang na may
na ginisa sa . Napakasarap manatili
sa bahay lalo pa’t maraming pagkain ang nakalapag
sa tulad nang , , at
nilagang . Masarap maging bata na busog
sa pagmamahal kaya di maiwasan na ang pag-
aalaga ni mama ay gagawin ko din sa aking .

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

1. Ano ang isinalaysay sa maikling kwento?


Kulayan ang iyong sagot.

6
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /m/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Mm.

Mm
7
E. Pagsasanay sa pagsulat:

mantika

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang M.

1. 2.

3. 4.

8
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1. mata
Mata
2. mais
Mais
3. mansanas
mansanas
4. manika
manika
5. mangga
mangga
6. mantika
mantika
7. manok
manok
8. mani
Mani
9. mesa
mesa
10. monggo
monggo

9
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.

Mga Salita

Ma-ma Mama Mi-mi Mimi


Ma-mi Mami Mo-mo Momo
Me-me Meme Mu-mu Mumo

Mga Parirala

Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’, ‘at’, ‘si’, ‘sa’

Si Ma-ma Me-me ma-nok sa me-sa

Ang ma-ma at mo-mo. Si Mi-mi at Me-me

Mga pangungusap:

Ang mama at momo may mami.

May mangga si Meme.

May momo sa mesa.

Si Mimi may mata ng manika.

Ang mongo at mami may mantika.


10
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


Mama mother /muh.thr/
Mata eyes /aiz/
Mansanas Apple /a.pl/
Manika doll /daal/
Mangga Mango /meng.gow/
Mantika oil /oyl/
Manok chicken /chi.kn/
Mani peanut /pee.nuhts/
Mesa table /tey.bl/
Mongo Mongo /maang.gow/
Mami noodles /noo-dlz/

11
Mga Gawain
Aralin-2

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Ss: Tunog /s/

12
B. Basahin ang tulang pambata. Kulayan ang
nakangiting larawan nang kulay dilaw
pagkatapos itong basahin ng tatlong beses.

Ang aking Lolo Silo,


Sa araw-araw siya ay naka ,
Naka at naka .
Ngunit minsan ay hindi naka .

Bitbit niya palagi ay ,


Laman ay , , ,
at ewan ko pa kung ano!
Ang pagka-ulyanin ang nito.

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

1.Ano ang inilalarawan sa tula? Kulayan ang


iyong sagot.

13
2. Paano mo maipapakita ang pagmamahal mo sa
iyong lolo at lola? Bilogan ang titik ng wastong
sagot.

a. b.

C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong


kaparehong tunog /s/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

14
D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit
na letrang Ss.

Ss
E. Pagsasanay sa pagsulat:

15
Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang
letrang S.

1. 2.

3. 4.

16
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1. sampalok
sampalok
2. sapatos
sapatos
3. santol
Santol
4. sando
sando
5. sako
sako
6. sitaw
Sitaw
7. sipilyo
sipilyo
8. susi
susi
9. suklay
suklay
10. saging
Saging

17
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita
sa-ma sama ma-sa masa me-sa mesa
mi-sa misa Si-sa Sisa si-si sisi
su-si susi su-so suso ma-so maso

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’, ‘ni’
Sama-sama sa mesa maso ni Sisa
maso at mesa Masama sa susi
ang misa sama kay Siso

Mga pangungusap

Si Sisa ang mama ni Siso.

Sama-sama sa mesa ang Saging at Santol.

Masama kay Sisa ang sampalok..

Si Mimi may sako ng sitaw.

Ang monggo sa sitaw ay may suso.

18
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


Misa mass /mas/
Susi key /kee /
suso snail /sneil/
saging banana /buh.na.nuh/
sampalok Tamarind /ta.mr.und/
sako sack /sak/
sitaw String beans /string beenz/
sipilyo Toothbrush /tooth- bruhsh/
sapatos shoes /shooz/
sando undershirt / Undershirt/
suklay comb /kowm/

19
Mga Gawain
Aralin-3

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Aa: Tunog /a/

20
B. Basahin ang maikling kwento.

Maagang gumising si Tatay Ambo sa na


ito. Gumawa siya ng sa kusina at nagluto ng
. Habang naghihintay siya na maluto ang
nakarinig siya ng sirena ng ngunit
hindi niya pinansin ito dahil araw- naman
niyang naririnig ito kaya patuloy nalang siyang
nagbabasa ng .
Pagkatapos mag-almusal ni Tatay Ambo,
tinawag niya ang kanyang at binitbit ang
kanyang . Masayang naglakad si Tatay Ambo
dahil sa na ito maibebenta na niya ang mga
bunga ng tanim niyang at pambili
niya ng pampalamig na ng sorbetes.

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

Sagutin ang mga tanong:


1. Sino ang pinag-usapan sa kwento?
a. Tatay Ampo b. Tatay Ambo

21
2. Anong prutas ang naibenta ni Tatay Ambo?
Kulayan ang iyong sagot.

3. Sa inyong palagay, Saan malapit nakatira si


Tatay Ambo?

a. b.

C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong


kaparehong tunog /a/ sa kaliwang larawan.

1.

22
2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Aa.

Aa

23
E. Pagsasanay sa pagsulat:

aklat

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang A.

1. 2.

3. 4.

24
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1. abokado
Abokado
2. ambulansya
ambulansya
3. abaniko
abaniko
4. aklat
aklat
5. aso
aso
6. apa
apa
7. apoy
apoy
8. atis
Atis
9. araw
araw
10. Alimango
Alimango

25
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.

Mga Salita
a-ma ama a-mo amo ma-a-mo maamo
a-sa asa a-a-sa aasa a-so aso
ma-a-so maaso

Mga Parirala

Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’, ‘ni’


aasa ang amo ang maaso ama ni Suma
maamo kay amo aasa sa aso aso at asô

Mga pangungusap

Si Sisa ang mama ni Siso may aso.

Aasa ang amo ni Mimo sa ama ni Suma.

Ang alimango at suman ay masarap.

Si Mimi may sako ng sitaw at atis.

Sasama sa ambulansya ang ama ni Momo.

26
G. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


aso dog /daag/
aso smoke /smowk/
ama father / faa.thr/
amo boss /baas/
aasa hope /howp/
ambulansya ambulance /am.byuh.luhns/
apa cone /kown/
abokado avocado /aa-vuh-kaa-dow/
alimango crab /krab/
abaniko fan /fǣn/
aklat book /buk/
apoy fire /fai.ur/
Atis Sugar Apple /shu-gr a.pl/
araw Sun /sǝn/

27
Mga Gawain
Aralin-4

28
A. Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘ang
at mga salitang nagsisimula sa letrang
m.

1. ang ang mata


2. ang ang mais
3. ang ang mansanas
4. ang ang manika
5. ang ang mangga
6. ang ang mantika
7. ang ang manok
8. ang ang mani
9. ang ang mesa
10.ang ang mongo

B. Mga parirala

ang mangga at mais ang mangga at mansanas


ang manika at mesa ang mantika at manok
ang mani at monggo

29
C. Mga pangungusap
1. Ang mangga at mais ni mama.
2. Ang manika at mesa ay kay Meme.
3. Ang mani at monggo paborito ni Moma.
4. Ang mata ni Mema ay mabilog.

Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘ang at


mga salitang nagsisimula sa letrang s.

1. ang ang sampalok


2. ang ang sapatos
3. ang ang santol
4. ang ang sando
5. ang ang sako
6. ang ang sipilyo
7. ang ang susi
8. ang ang suklay
9. ang ang saging
10.ang ang sitaw

30
D. Mga parirala

ang sampalok at santol ang sapatos at sando


ang sako at susi ang suklay at sipilyo
ang saging at sitaw

E. Mga pangungusap

1. Ang sampalok at santol ni Sasi.


2. Ang sako at susi sa kama.
3. Ang sapatos at sando sa mesa ni Siso.
4. Ang suklay at sipilyo ni Sumi .

31
F. Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘ang
at mga salitang nagsisimula sa letrang
a.

1. ang ang abokado


2. ang ang ambulansya
3. ang ang abaniko
4. ang ang aklat
5. ang ang apa
6. ang ang aso
7. ang ang apoy
8. ang ang atis
9. ang ang araw
10.ang ang alimango

G. Mga parirala

ang atis at abokado ang apoy at araw


ang aklat at abaniko ang aso at alimango
ang apa at ambulansya

32
H. Mga pangungusap
1. Ang atis at abokado ni ama.
2. Ang apoy at araw ay masama sa apa.
3. Ang aso at alimango ay nasa sako.
4. Ang aklat at abaniko ay kay amo.

I. Maliit na Talata

Ang aso ni Sasa sasama sa amo ni mama.


Masaya si Sasa sa asong si Sumi dahil aalagaan ito
nang maayos ni
Mimo na amo ni mama. Maamo na aso si Sumi kaya
madali lang itong sumama kay Mimo. Isang araw
lang si Sumi kay Mimo na amo ni mama kaya si
Sasa at Sumi ay nagkita rin muli.
1. Sino ang sasama sa amo ni mama?
a. ang aso b. ang uso
2. Paano mo aalagaan ang iyong aso?
a. papakainin at papaliguan
b. hayaang si mama ang magpakain.

33
E. Pagsulat

AngAng Ang
AngAngAng
ang ang ang

34
F. Pagtutulay ng Bokabularyo

Ang mais The corn /thuh-korn/


Ang apa The cone /thuh-kown/
Ang susi The key /thuh-kee/
Ang apoy The fire /thuh-fai-ur/
Ang aklat The book /thuh-buk/
Ang araw The sun /thuh-sǝn/
Ang suklay The comb /thuh-kowm/
Ang sako The sack /thuh-sak/
Ang sapatos The shoes /thuh-shooz/
Ang mesa The table /thuh- tάbǝl/

35
Aralin-5 Mga Gawain

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Ii: Tunog /i/

36
B. Basahin ang maikling kwento.

Ang Isla Iriga


Noong unang panahon may matatagpuan na
, ang Iriga. Napapalibutan ito ng
napakalawak na tubig dagat na sagana sa ibat-
ibang uri ng . Mayroon din itong na
paboritong paglangoyan ng mga . Walang
sa isla sa gabi kaya ang maririnig mo lamang
ay ang mga huni ng mga na umi sa
napakalawak nitong kakahoyan. Walang na
namumuhay kaya’t puro preskong hangin lamang
ang maamoy ng iyong mga . Paboritong isla ito
ng mga mangangaso na ang tanging dala ay
pana at palaso.
Isinulat Ni: Richel Sayson
Isinalarawan: Google Clipart Free Images

Sagutin ang mga tanong:


1. Tungkol saan ang iyong binasa?
a. Isla Iliga b. Isla Iriga

37
2. Ano-anong mga hayop ang naninirahan sa Isla?
Kulayan ang iyong sagot.

3. Sa inyong palagay, Ano kaya ang naibibigay ng


Isla sa mga tao noon?
a. Kalungkutan at perwisyo b. Kasiyahan at pagkain

C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong


kaparehong tunog /i/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

38
D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit
na letrang Ii.

Ii
E. Pagsasanay sa pagsulat:

isla

39
Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang
letrang I.

1. 2.

3. 4.

40
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1. itlog
itlog
2. ilog
ilog
3. ilaw
ilaw
4. isla
isla
5. ibon
ibon
6. ipis
ipis
7. itak
itak
8. itik
itik
9. isda
isda
10. ilong
ilong

41
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.

Mga Salita

i-sa-ma isama i-sa isa i-i-sa iisa


i-a-sa iasa i-si-si isisi i-sa-i-sa isa-isa

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’, ‘ni’

iisa at sama-sama isisi kay Musi isasama ni Ami


isa at iisa ang iasa isa-isa sa aso

Mga pangungusap

May iisang itlog ang itik at ibon.

Isinama ni Mesi sa isla ang aso ni Sasi.

Masama na isisi kay Meme ang masamang amoy.

Ang apa ni Isa ay masarap.

Ang iasa kay Ami ay ang maraming isda sa ilog.

42
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


isa one /wәn/
isisi blame /blām/
iasa Rely on /re-lay-on/
itlog egg /eg/
itak bolo
ibon bird /bәrd/
isla island /īlәnd/
isda fish /fiSH/
ilog lake /lāk/
ilong nose /nōz/
ilaw light /līt/
ipis cockroach /ˈkakˌrōCH/
itik duck /dәk/

43
Mga Gawain
Aralin-6

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Oo: Tunog /o/

44
B. Basahin ang tulang pambata.

Ang ospital may opisina ,


Ang obispo may ostiya ,
Ang oras sa orasan ,
Ang oregano , orkidya
at okra sa may halamanan.
Lahat ng bagay may tamang paglalagyan.
Ang oso kaya saan matatagpuan?

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

45
Lagyan ng guhit an gang mga bagay na pares sa
Hanay A sa Hanay B.
Hanay A Hanay B

1.

2.

3.

4.

5.

46
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /o/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang 0o.

Oo
47
E. Pagsasanay sa pagsulat:

oras

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang O.

1. 2.

3. 4.
48
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1. oregano
oregano
2. opisina
opisina
3. okra
Okra
4. ostiya
ostiya
5. 0ras
oras
6. Oso
Oso
7. Ospital
ospital
8. orkidya
orkidya
9. obispo
obispo
10. orasan
orasan

49
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

O-o Oo o-so oso su-so


suso
mo-mo momo Si-mon Simon O-sang
Osang

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’, ‘ni’

Ang oso momo sa ospital Si Simon at Osang

kay obispo orasan ni Mimo Oo ni Mamo

Mga pangungusap

Si Simon at Osang magkasama sa opisina.

Isinama ni Mesi sa isla ang aso ni Sasi kahit may oso.


Masama na isisi kay Meme ang masamang amoy
ng suso.
‘Oo,’ ang sagot ni Mamo sa tanong ni Ising.

Ang oregano ay mabango sa ilong.


50
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


oso bear /b℮r/
orasan clock /kläk/
oras time /taim/
oregano mint /mint/
opisina Office /ˈôfis/
okra okra
Ostiya Sacramental bread
Ospital hospital /ˈhäˌspidl/
orkidya orchids
obispo bishop /ˈbiSHәp/
suso snail /snāl/

51
Aralin-6 Mga Gawain

52
A. Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘ay at
mga salitang nagsisimula sa letrang m.

1. ang ang mata ay


2. ang ang mais ay
3. ang ang mansanas ay
4. ang ang manika ay
5. ang ang mangga ay
6. ang ang mantika ay
7. ang ang manok ay
8. ang ang mani ay
9. ang ang mesa ay
10.ang ang monggo ay

B. Mga parirala

ang mangga at mais ay may


ang mangga at mansanas ay may
ang manika at mesa ay may
ang mantika at manok ay may
ang mani at monggo ay may

53
C. Mga pangungusap
1.Ang mangga at mais ni mama ay masarap.
2. Ang manika at mesa ay kay Meme.
3. Ang mani at monggo ay paborito ni Moma.
4. Ang mata ni Mema ay mabilog.

Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘ay at mga


salitang nagsisimula sa
1. ang ang sampalok ay
2. ang ang sapatos ay
3. ang ang santol ay
4. ang ang sando ay
5. ang ang sako ay
6. ang ang sipilyo ay
7. ang ang susi ay
8. ang ang suklay ay
9. ang ang saging ay
10.ang ang sitaw ay

54
D. Mga parirala

ang sampalok at santol ay


ang sapatos at sando ay
ang sako at susi ay
ang suklay at sipilyo ay
ang saging at sitaw ay

E. Mga pangungusap

1. Ang sampalok at santol ni Sasi ay


maasim.
2. Ang sako at susi sa kama ay kay Issa.
3. Ang sapatos at sando sa mesa ni Siso ay
malaki.
4. Ang suklay at sipilyo ni Sumi ay malinis.

55
F. Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘ay at
mga salitang nagsisimula sa letrang a.

1. ang ang abokado ay


2. ang ang ambulansya ay
3. ang ang abaniko ay
4. ang ang aklat ay
5. ang ang apa ay
6. ang ang aso ay
7. ang ang apoy ay
8. ang ang atis ay
9. ang ang araw ay
10.ang ang alimango ay

G. Mga parirala

ang atis at abokado ay ang apoy at araw ay


ang aklat at abaniko ay ang aso at alimango ay
ang apa at ambulansya ay

56
H. Mga pangungusap
1. Ang atis at abokado ni ama ay masarap.
2. Ang apoy at araw ay masama sa apa.
3. Ang aso at alimango ay nasa sako.
4. Ang aklat at abaniko ay kay amo.

I. Maliit na Talata

May malaking oso sa Zoo. Itim ang


kulay ng oso. Masaya akong makakita nang
oso dahil ito ay hindi ko nakikita kahit saan-
saan. Malakas kumain ng sariwang isda at
mga prutas ang oso kaya pala naging malaki
masyado ang katawan nito.

1. Ang kulay ng oso ay_____?


b. abo b. itim

2. Malaki ang katawan ng oso dahil ito


ay______?
a.Malakas kumain ng sariwang isda at mga
prutas
b.Natutulog ng buong araw.

57
E. Pagsulat

Ay Ay Ay
ay ay ay ay
F. Pagtutulay ng Bokabularyo

Ang mais ay The corn is /thuh-kôrn is/


Ang apa ay The cone is /thuh-kōn is/
Ang susi ay The key is /thuh-kē is/
Ang apoy ay The fire is /thuh-fai.ur is/
Ang aklat ay The book is /thuh-buk is/
Ang araw ay The sun is /thuh-sәn is/
Ang suklay ay The comb is /thuh-kōm is/
Ang sako ay The sack is /thuh-sәk is/
Ang sapatos ay The shoes is /thuh-shooz is/
Ang mesa ay The table is /thuh- tάbǝl /
58
Mga Gawain
Aralin-8

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Ee: Tunog /e/

59
B. Basahin ang tula tungkol sa
pagkakahalintulad ng mga bagay-bagay.

May elepanteng kasimbigat ng eroplano ,

Empanada nama’y kasinsarap ng embutido ,

Ang estatwa’y singhiwaga ng engkantada ,

Itong eskoba naman ay kasingtulis ng espada ,

Aba’t may elisi ding kasinghugis ng ekis ,

Sa aking pagmumuni-muni naisip na may mga bagay na

magkakahintulad sa porma, laki, bigat at hugis,

Kaya’t pagkamangha’y pagsulat ng tula ay hindi natiis.

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

60
1. Tungkol saan ang iyong binasa?
a. pagkakatulad ng mga bagay
b. pagkakatulad ng mga tula

2. Lagyan ng linya ang mga bagay na


inihahalintulad sa hanay A sa Hanay B.

Hanay A Hanay B

a.

b.

c.

d.

e.

61
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /e/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Ee.

Ee
62
E. Pagsasanay sa pagsulat:

eskoba

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang E.

1. 2.

3. 4.

63
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1. eroplano
eroplano
2. elisi
elisi
3. elepante
elepante
4. empanada
empanada
5.engkantada
engkantada
6. embutido
embutido
7. ekis
ekis
8. eskoba
eskoba
9. estatwa
estatwa
10. espada
espada

64
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

E-ma Ema E-me Eme E-mi Emi E-mo Emo


E-mu Emu Me-me Meme Se-se Sese E-sa Esa

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’, ‘ni’

Si Ema Kay Ema at Emi Ang espada

ekis kay Esa elisi sa eroplano

Mga pangungusap

Si Esa at Esing ay magkasama sa eroplano.

Malungkot si Meme sa kanyang ekis sa eksam.

Ang embutido ay kinain ng unggoy.

Kay Ema at Emi ang empanada.

Ang oregano ay mabango sa ilong ni Emu.

65
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


eroplano Airplane /ehr-plein/
elisi propeller /prәˈpelәr/
elepante elephant /ˈelәfәnt/
empanada empanada
engkantada fairy /ˈferē/
embutido embutido
ekis cross mark
eskuba scrub /skrәb/
estatwa statue /sta.choo/
espada sword /sôrd/

66
Mga Gawain
Aralin-9

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Uu: Tunog /u/

67
B. Basahin ang tugma.

Ito ang naiisip ng utak ko,

habang ako’y nakahiga sa unan .

Ang ulap ay may dalang ulan .

Makikita ang mga hayop tulad ng usa ,

unggoy ,at uwak sa kakahoyan.

Kahit munting uod meron sa ubasan .

Naku! sa kaiisip muntik ko nang makalimutan,

Pinabili pala ako ni nanay ng uling ,

Panluto ng aming napakasarap na hapunan!

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

68
1. Ano ang dala ng ulap?
a. ulan
b.unan

2. Anong meron sa kakahuyan?


a. Uwak, Usa at Unggoy
b. Utak, unan at ulam

3. Sa iyong palagay anong oras nakahiga ang


bata sa tugma?
a. Umaga
b. Hapon

4. Lagyan ng tsek (/) ang bilog ng may


magkatugmang salita.
ulan-unan
ulam-hapunan
ubasan-kakahuyan
makalimutan-hapunan

69
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /u/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Uu.

Uu
70
E. Pagsasanay sa pagsulat:

unggoy

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang U.

1. 2.

3. 4.

71
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at
e-memorya.

1. ulan
ulan
2. ulap
ulap
3. ubas
ubas
4. usa
usa
5.uling
uling
6. uwak
uwak
7. unan
unan
8. unggoy
unggoy
9. utak
utak
10. uod
uod

72
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita
U-sa Usa u-ma-sa umasa u-ma-a-so umaaso
u-so uso u-ma-ni umani u-ma-sen-so umasenso

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’, ‘ni’

Si Umi Kay unggoy Ang umaaso

umasa kay uwak umasenso sa ubas

Mga pangungusap
Gamit na Filipino Sight Words –‘dahil’, ‘kaysa’,
‘ayon kay’

Si Umi umasenso dahil sa ubas.

Umaaso ang uling ayon kay Musa .

Ang ulap ay malambot kaysa unan.

Kay unggoy at uwak ang saging.

Masaya ang Usa dahil sa ulan.

73
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


uwak crow /krō/
ulan rain /rān/
ulap cloud /kloud/
ubas grapes /greips/
unan pillow /ˈpilō/
unggoy monkey /ˈmәNGkē/
usa deer /dir/
uling charcoal /ˈCHärˌkōl/
utak brain /brān/
uod worm /wәrm/

74
Mga Gawain
Aralin-10

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Bb: Tunog /b/

75
B. Basahin ang maikling katotohanan tungkol sa
bulkan.

Ang bulkan ay isang anyong lupa. Ang


ilalim nito ay nagbabagang mga bato na
tinatawag na magma. Pumuputok ang bulkan
at bumubuga ito ng lava at mga abo na
nagdudulot ng malaking pinsala sa mga
nakapalibot nito. Katulad na lamang nang pumutok
ang Bulkang Pinatubo. Maraming mga ari-arian ang
nasira tulad ng mga bahay kalakip pa ang
mga gamit sa loob nito gaya ng mga baso at
mga laruang pambata tulad ng mga bola .
Namatay din ang mga alagang hayop tulad ng
mga baboy at baka . Meron ding
nakalas na buhay ng mga tao maging bata o
matatanda, babae man o lalaki. Maraming
nag-alay ng mga bulaklak para sa mga
buhay na nawala dahil sa pagputok ng bulkan
.

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

76
1. Tungkol saan ang iyong binasa?
a. bundok b. bulkan

2. Alin sa mga larawan ang pinsalang dulot ng


pagputok nang bulkan?

a. b. b

3. Maliban sa pagputok ng bulkan, Ano-ano


pang mga likas na sakuna na dapat nating
paghandaan?
a. Lindol, bagyo at baha
b. Pasko, binyag at bagong-taon

77
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /b/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Bb.

Bb
78
E. Pagsasanay sa pagsulat:

bulaklak

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang b.

1. 2.

3. 4.

79
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1. babae
babae
2. bata
bata
3. baka
baka
4. bahay
bahay
5. baso
baso
6. bulkan
bulkan
7. bulaklak
bulaklak
8. bola
bola
9. baboy
baboy
10. bato
bato

80
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

ba-ba baba ba-ba-e babae be-be bebe bi-bi bibi


bo-bo bobo i-ba-ba ibaba u-bi ubi ba-o bao
u-bo ubo e-ba eba ba-so baso bi-so biso
bu-ma-sa bumasa ma-bi-sa mabisa sa-bi sabi

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’, ‘ni’

may bumasa iba-ibang babae Ang baso sa


mabisa kay basag na baso bao at ubi
ibaba ni

Mga pangungusap

Iba-ibang babae ang bumabasa sa aming mesa.

Ang amoy ng bulaklak ay mabisa sa ubo.

Maraming basag na baso sa aming bahay.

May ubo ang baboy ni Uma.

Masaya ang bata dahil may bebe at bao siya.

81
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


babae girl /gәrl/
bata child /CHīld/
baka cow /kou/
bahay house /hous/
baso glass
bulkan volcano /välˈkānō/
bulaklak flower /ˈflou(ә)r/
baboy pig
bato stone/rock /stōn/räk/
bola ball /bôl/
ubo cough /käf/
bao turtle /ˈtәrdl/

82
Mga Gawain
Aralin-11

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Tt: Tunog /t/

83
B. Basahin ang maikling salaysay.

Ang Aking Umaga

Pampagising ko ang tatlong tilaok ni


tandang manok. Tik-ti-la-ok! Tik-ti-la-ok! Tik-ti-
la-ok!. Pampainit ko naman ang sikwate sa tasa
na timpla ni mama. Dinig ko naman ang
pagbati ng itlog gamit ang tinidor na pansahog
sa tortang talong, pamares ng tinapay
na pang-almusal sa tuwina. Pagkatapos, suot ang
tsinelas kukuha na ako ng tabo at
maliligo sa malamig na tubig. Akalain mong para
akong tipaklong na patalon-talon sa lamig. Ito
na ang halos nakagawian ko sa umaga kasama ang
aking masayang pamilya.

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

84
1. Ano ang nagpapagising sa bata?
a.Tiktilaok ni mama
b.Tiktilaok ni tandang manok

2. Alin sa mga larawan ang nagpapakita ng


umaga?

a. b. b

3. Magkwento ka ng mga nakagawian ninyong


pamilya sa umaga na nakakapagpapasaya sa
iyo.

85
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /t/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Tt.

Tt
86
E. Pagsasanay sa pagsulat:

tatlo

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang t.

1. 2.

3. 4.

87
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.tandang
tandang
2. talong
talong
3. tabo
tabo
4. tasa
tasa
5. tsinelas
tsinelas
6. tatlo
tatlo
7. tipaklong
tipaklong
8. tinidor
tinidor
9. tinapay
tinapay
10. tubig
tubig

88
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

ta-ba taba te-te tete ti-ba-ti-ba tiba-tiba tu-ba tuba


tu-tu-bi tutubi ba-tu-ta batuta ta-sa tasa
ma-ta mata ta-ma tama ta-mis tamis
ta-me-me tameme si-taw sitaw tu-ma-ma tumama

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’, ‘ni’

Ang mataba tasa at batuta tutubi ni Tami


tumama sa bato sabi ni Tata Ang basang tasa
tiba-tiba sa tutubi sumama kay Tete

Mga pangungusap

Tumama sa bato ang batuta ni Tatay.


Tumatahol ang matabang aso ni Tita Ason.

Matamis ang tinapay na bigay ni Tito kay Toto.


Basag ang baso dahil tumama ito sa bato.

Ang tipaklong ay tumalon-talon sa mesa.

89
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


Tipaklong Grasshopper
/ˈgrasˌhäpәr/
Tandang roaster /ˈrōstәr/
Talong eggplant /egplant/
Tabo dipper /ˈdipәr/
Tasa cup /kәp/
Tsinelas slippers /sli.prz/
Tatlo three
Tinapay bread /bred/
Tinidor fork /fork/
Tubig water /ˈwôdәr/

90
Mga Gawain
Aralin-12

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Kk: Tunog /k/

91
B. Basahin ang maikling salaysay.

Mga Kulay na Simbolo ng Buhay

Pula ang kamatis at kotse,


Kakulay sa dugo ng mga maliliksi.
kalabasa at korona’y dilaw,
Kasing-kulay ng mga tala at araw.

Kama’t kandila’y kinulayan ng bughaw,


Kapayapaa’y makikita sa bawat tanaw,
Itim ang kalabaw at kawali ,
Gamit at lakas nila’y nakakabighani.

Kamay at Kambing ay Kayumanggi,


Kulay nang ating napakagandang lahi.
Mga bagay pinatitingkad ng kulay,
Mga kulay na sumisimbolo sa’ting buhay

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

92
1. Ano ang simbolo ng kulay na pula?
a.Dugo ng mga maliliksi
b.Dugo ng mga hayop

2. Kulayan ang mga bagay ayon sa nabasang


tula.

3. Kung ikaw ang ipasabi, ano ang kulay na


sumisimbolo sa iyong buhay.

93
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /k/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Kk.

Kk
94
E. Pagsasanay sa pagsulat:

kalabaw

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang k.

1. 2.

3. 4.

95
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.kalabasa
kalabasa
2. kamay
kamay
3. kamatis
kamatis
4. kandila
kandila
5. kama
kama
6. kalabaw
kalabaw
7. kawali
kawali
8. kambing
kambing
9. korona
korona
10. kotse
kotse

96
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

ka-ka kaka ka-ma kama ka-sa kasa


ta-ka taka i-ka ika a-ko ako ka-si kasi
ka-mi kami ba-ka baka bi-ko biko
bu-ka buka bu-to buto ta-bi tabi
ta-ba taba ba-to bato tu-ba tuba
ka-so kaso sa-ko sako ku-sa kusa ku-to kuto
ma-ka-ta makata ka-me-si-ta kamesita
ka-bi-bi kabibi ka-ta-bi katabi bi-tu-ka bituka
Ma-ka-ti Makati sak-si saksi sak-to sakto
tuk-so tukso si-kat sikat sa-kit sakit
kas-kas kaskas kus-kos kuskos
ka-ma-tis kamatis bu-kas bukas

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’,
‘nang’

ang sikat kuskos sa kamatis sakto sa


tabi-tabing kabibi bituka nang biko at baka
maysakit si nabasa ang takot kay

97
Mga pangungusap

Kasama bukas sa Makati si Amika.


Maasim ang kamatis sabi nang batang si Kiko.
May matamis na bikong ube si Tita Kasumi.
Masakit ang sikat ng araw.
Takot na takot sa kuskos si Sita.

E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


kamay hands /handz/
kandila candle /ˈkandl/
kamatis tomato /tәˈmādō/
kama bed
korona crown /kroun/
kalabaw carabao /keh.ruh.bou/
kotse car /kär/
kambing goat /gōt/
kalabasa squash /skwäSH/
kawali Frying pan /ˈfrīiNGˌpan/

98
Mga Gawain
Aralin-13

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Ll: Tunog /l/

99
B. Basahin ang maikling salaysay.

Sa panahon ni Lolo Lito at Lola Lita lahat ng

bagay ay simple. Lampara ang nagpapailaw sa gabi

at lapis palang ang gamit na panulat. Lata ang

nilalagyan ng iniimbak na bigas na nasisidlan

hanggang limang kilong bigas at may takip ito kaya

hindi ito nilalanggam. Hindi pa masyadong marami

ang naninirahang mga tao noon kaya wala

masyadong basura na tinitirhan ng maraming

langaw at iniitlogan ng maraming lamok. Kaya wala

ring malubhang sakit tulad ng Dengue noon. Alam

ko masaya ang pamumuhay nila Lolo Lito at Lola

Lita noon dahil hindi ko nakikita ang bakas ng luha

sa kanilang mata kahit pa sila’y matanda na.

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

100
1. Kaninong pamumuhay ang pinag-uusapan sa
maikling salaysay?
a. Lolo Lito at Lola Lita
b. Lahat ng lolo at lola

2. Anong insekto ang nagdadala ng sakit na


Dengue?
a. Langaw
b. Lamok

3. Ano ang ipakahulugan ng “hindi ko na


nakikita ang bakas ng luha sa kanilang mga
kahit sila ay matanda na”?
a. Malungkot ang buhay nina Lolo Lito at
Lola Lita
b. Masayang namumuhay sina Lolo Lito at
Lola Lita .

101
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /l/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Ll.

Ll
102
E. Pagsasanay sa pagsulat:

lima

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang l.

1. 2.

3. 4.

103
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.lata
lata
2.lapis
lapis
3.langgam
langgam
4.langaw
langaw
5. lamok
lamok
6.lampara
lampara
7. lolo
lolo
8. lola
lola
9. luha
luha
10. lima
lima

104
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

la-sa lasa li-sa lisa lo-lo lolo lo-la lola


sa-la sala si-la sila sa-li sali sa-lo salo
li-ma lima la-ba laba ba-la bala bo-la bola
la-bo labo la-ta lata ta-la tala lu-ma luma
ma-li mali ta-lo talo la-ki laki lu-mi lumi
ma-la-ki malaki ba-li-sa ba-lisa
ma-la-bo malabo ma-bu-la mabula
ki-la-la kilala ku-lam-bo kulambo
ma-la-kas malakas ma-lik-si maliksi
luk-so lukso su-lat sulat su-lit sulit
bak-las baklas ka-sa-li kasali li-kas likas
lum-bay lumbay

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’,
‘nang’
may limang malakas na bala at bola
kay Lisa ang sulat ni mabula ang
batang lalaki
lasa nang malungkot si malabo ang

105
Mga pangungusap

Malakas na lalaki ang batang si Lotis.


Malabo ang mata ni tatay.
Malungkot si Lila kasi luma na ang kanyang bag.
Lumabas sa kulambo ang mga kamay ni Lulu.
Maasim ang sabaw ng sinigang na luto ni mama.

E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


lata can /kän/
Lapis pencil /ˈpensәl/
Lolo grandfather
/ˈgran(d)ˌfäTHәr/
Lola grandmother
/ˈgran(d)mäTHәr/
langaw fly /flī/
lamok mosquito /mәˈskēdō/
lampara lamp
Luha tear /ter/
Lima five /fīv/
langgam ant

106
Mga Gawain
Aralin-14

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Yy: Tunog /y/

107
B. Basahin ang tulang pambata.

Pagmamahal ni Yaya

Yakap ni yaya ay yakap ni mama,

Haplos niya’y kasing tamis ng yema,

Araw ko’y kasing kulay ng yeso,

Kasi pag-aaruga’y di-kasing lamig ng yelo.

Duyan niya’y parang lumulutang na yate,

Kahit tulog kapakana’y naiisip niya parati,

Pagkakahimbing di ‘rinig ang yapak sa yero,

Nitong mga pusang umiikot na parang yoyo.

Kahit di tunay na ina ay mahal ko siya,

Ako’y binabalot sa yungib ng kalinga,

Kaya’t marapatin siya’y respetuhin din,

Dahil tunay siyang nag-aalala sa akin.


Isinulat Ni: Richel Sayson

Isinalarawan: Google Clipart Free Images

108
1. Sino ang tinutukoy sa tula?
a. Si mama
b. Si yaya

2. Ano ang dapat ipakita natin sa ating mga


yaya?
a. pagmamahal at respeto
b. pagkakainis at walang modo

3. Ano ang ibig sabihin ng ‘pagmamahal ay di


kasing lamig ng yelo?
a. mahal na mahal
b. hindi mahal

109
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /y/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Yy.

Yy
110
E. Pagsasanay sa pagsulat:

yungib

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang y.

1. 2.

3. 4.
111
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.yakap
yakap
2.yaya
yaya
3.yapak
yapak
4.yati
yate
5. yema
yema
6.yelo
yelo
7. yeso
yeso
8. yero
yero
9. yoyo
yoyo
10. yungib
yungib

112
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

ya-ya yaya yo-yo yoyo i-yo iyo ye-so yeso


sa-ya saya ma-ya maya ye-ma yema ya-te yate
Ma-yo Mayo la-yo layo la-ya laya lu-ya luya
ta-ya taya ta-yo tayo yo-si yosi a-bay abay
ma-la-ya malaya ma-sa-ya masaya a-lay alay
ma-la-yo malayo ma-ta-yog matayog a-kay akay
ma-ku-lay makulay a-moy amoy a-poy apoy
i-sa-kay isakay tu-mu-lay tumulay tu-lay tulay

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’,
‘nang’
may isasakay yoyo ni Yesa yate at tulay
mesa sa Mayo matayog ang kay yaya ang
yeso nang amoy at apoy alay sa abay

Mga pangungusap

May amoy yema ang yate .


Makulay ang yeso ni Yesa.
Malayo ang tulay na lalakarin ni Yumi.
Sa iyo isasakay ang mga luya ni yaya.
Ang maya ay isang ibon.

113
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


yakap embrace /әmˈbrās/
yapak footprint
yaya nanny /ˈnanē/
yero galvanized iron
yema milk candy
yeso chalk /CHôk/
yelo ice /īs/
yati yacht /yaat/
yoyo yoyo
yungib cave /kāv/

114
Mga Gawain
Aralin-15

115
A. Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘mga
at mga salitang nagsisimula sa letrang
m.
1. Ang mga ang mga mata ay
2. ang mga ang mga mais ay
3. ang mga ang mga mansanas ay
4. ang mga ang mga manika ay
5. ang mga ang mga mangga ay
6. ang mga ang mga mantika ay
7. ang mga ang mga manok ay
8. ang mga ang mga mani ay
9. ang mga ang mga mesa ay
10.ang mga ang mga monggo ay

B. Mga parirala
ang mga mangga at mais ay may
ang mga mangga at mansanas ay
ang mga manika at mesa ay may

116
C. Mga pangungusap
1. Ang mga mangga at mais ni mama ay
masarap.
2. Ang mga manika at mesa ay kay Meme.
3. Ang mga mani at monggo ay paborito ni
Moma.
4. Ang mga mata ni Mema ay mabilog.
D. Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘mga
at mga salitang nagsisimula sa letrang s.

1. ang mga ang mga sampalok ay


2. ang mga ang mga sapatos ay
3. ang mga ang mga santol ay
4. ang mga ang mga sando ay
5. ang mga ang mga sako ay
6. ang mga ang mga sipilyo ay
7. ang mga ang mga susi ay
8. ang mga ang mga suklay ay
9. ang mga ang mga saging ay
10.ang mga ang mga sitaw ay
E. Mga parirala
ang mga sampalok at santol ay
ang mga suklay at sipilyo ay
ang mga saging at sitaw ay

117
F. Mga pangungusap

1. Ang mga sampalok at santol ni Sasi ay


maasim.
2. Ang mga sako at susi sa kama ay kay
Issa.
3. Ang mga sapatos at sando sa mesa ni
Siso ay malaki.
4. Ang mga suklay at sipilyo ni Sumi ay
malinis.

2. Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘mga at


mga salitang nagsisimula sa letrang a.
1. ang mga ang mga abokado ay
2. ang mga ang mga ambulansya ay
3. ang mga ang mga abaniko ay
4. ang mga ang mga aklat ay
5. ang mga ang mga apa ay
6. ang mga ang mga aso ay
7. ang mga ang mga apoy ay
8. ang mga ang mga atis ay
9. ang mga ang mga araw ay
10.ang mga ang mga alimango ay

118
2. Mga parirala

ang mga atis at abokado ay


ang mga aklat at abaniko ay
ang mga apa at ambulansya ay

3. Mga pangungusap
1. Ang mga atis at abokado ni ama ay
masarap.
2. Ang mga apoy at araw ay masama sa apa.
3. Ang mga aso at alimango ay nasa sako.
4. Ang mga aklat at abaniko ay kay amo.

119
2. Maliit na Talata
Ang mga ina ang ilaw ng mga tahanan.
Sila ang nag-aalaga sa mga bata at nag-
aayos sa mga gamit sa ating mga bawat
bahay. Kaya tayong mga anak sa kanilang
pagtanda dapat suklian natin sila nang
purong pagmamahal at tapat na pagkalinga.

1. Sino ang pinag-uusapan sa talata?


c. ina b. itay

2. Ano ang dapat gawin nating mga anak sa


kanilang pagtanda?
c. bigyan ng maraming pera
d. mahalin at kalingain.

120
E. Pagsulat

Mga Mga
Mga
mga mga
mga

121
F. Pagtutulay ng Bokabularyo

Ang mga mais ay The corns are


/thuh-kôrns ar/
Ang mga apa ay The cones are
/thuh-kōns ar/
Ang mga susi ay The keys are
/thuh-kēs ar/
Ang mga apoy ay The fires are
/thuh-fai.urs ar/
Ang mga aklat ay The books are
/thuh-buks ar/
Ang mga araw ay The days are
/thuh-deis ar/
Ang mga suklay ay The combs are
/thuh-kōms ar/
Ang mga sako ay The sacks are
/thuh-sәks ar/
Ang mga abokado ay The shoes are
/thuh-shooz ar/
Ang mga mesa ay The tables are
/thuh- tάbǝls ar/

122
Mga Gawain
Aralin-16

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Nn: Tunog /n/

123
B. Basahin ang tulang pambata.

Sa Nayon

Sa nayon madalas mo maikikita,

Mga nanay na parang nars mag-alaga,

Nakatira sa bahay na nipa,

At nagluluto ng masarap na nilaga.

Sa nayon Niyog at Narra’y tumutubo,

Nagbibigay lilim sa maraming kubo,


Sumasayaw na nota ang tibok nitong puso

Pag-naisip ang kinalakhan kong pook.

Ako’y batang lumaki sa nayon,

Mga ala-alay kaakibat na niyon,

Kadikit na parang nunal sa aking paglaki,

Kailanma’y taas noo kong ipagmamalaki.


Isinulat Ni: Richel Sayson

Isinalarawan: Google Clipart Free Images

124
1. Saan tungkol ang tula?
a. Sa Mayon
b.Sa Nayon

2. Kanino inahalintulad ang pag-aalaga ni


nanay?
a. sa lola
b. sa nars

3. Ano ang nararamdaman ng bata sa kanyang


nayon?
a. pagkahiya
b. pagmamalaki

125
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /n/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Nn.

Nn
126
E. Pagsasanay sa pagsulat:

nayon

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang n.

1. 2.

3. 4.

127
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.nars
nars
2.nanay
nanay
3.Narra
Narra
4.nayon
nayon
5. nilaga
nilaga
6.niyog
niyog
7. Nipa
nipa
8. noo
noo
9. nota
nota
10. nunal
nunal

128
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

A-na Ana i-na ina u-na una no-o noo


nu-no nuno ma-na mana ma-ni mani ma-no mano
sa-na sana si-ne sine si-no sino la-na lana
ka-ni-no kanino ka-ni-na kanina mi-na-na minana
na-nay nanay ma-la-man malaman a-ni-no anino
ma-ta-man mataman a-lin-man alinman a-min amin
bi-nu-bu-o binubuo ma-sin-si-nan masinsinan
ki-nu-la-yan kinulayan bi-na-ban-ta-yan binabantayan

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’,
‘nang’

may anino binabantayan ni nanay


mano at mana minana sa ina lana nang
masinsinan ang may kinulayan kanino ang
alinman sa amin

129
Mga pangungusap

May minana na yaman si Ana.


Kinulayan ng itim ang lana ng niyog.
Nagmano kay lolo at lola ang kanyang anak.
Ang anino ni Nuna ay nakasunod sa kanya.
Binabantayan ni nanay ang asong si Namo.

E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


nars nurse /nәrs/
nanay mother /mäTHer/
nayon town /toun/
Narra Narra
niyog coconut /ˈkōkәˌnәt/
Nipa Nipa palm /ni-pa pam/
nilaga stewed /st(y)ōōd/
noo forehead /ˈfôrˌhed/
nota note /nōt/
nunal mole /mōl/

130
Mga Gawain
Aralin-17

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Gg: Tunog /g/

131
B. Basahin ang tulang pambata.

Halaga

Ang guro ay para sa pagtuturo,

Ang gatas ay pampatibay ng buto,

Itong gusali ay para sa negosyo,

Ang gagamba’y kumakain ng insekto.

Ang gamot ay para sa sakit,

Mga gulay nama’y pamparikit,


Makulay na gumamela ay pampasaya,

Katulad ng tunog na likha ng gitara.

Itong gulong ay para sa kotse,

Sumasakay ay nadadala saanmang parte,

Si gunting nama’y hindi pahuhuli,

Sa gupit nito’y may gandang maipagmamalaki.


Isinulat Ni: Richel Sayson

Isinalarawan: Google Clipart Free Images

132
1. Saan tungkol ang tula?
a. Ang halaga ng mga bagay
b. Ang halaga mo

2. Paano nagkakatulad ang gumamela at


gitara?
a.Sa pagbibigay saya
b.Sa kulay

3. Paano mo kaya mabibigyang halaga ang


iyong sarili bilang bata?
a.Matutong bumasa at magbilang
b.Matutong magsinungaling

133
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /g/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Gg.

Gg
134
E. Pagsasanay sa pagsulat:

gusali

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang g.

1. 2.

3. 4.
135
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.gatas
gatas
2.gamot
gamot
3.gagamba
gagamba
4.gitara
gitara
5. gusali
gusali
6.gulong
gulong
7. guro
guro
8. gunting
gunting
9. gumamela
gumamela
10. gulay
gulay

136
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

a-ga aga u-ga uga ba-ga baga bi-go bigo


ma-bi-go mabigo ta-ga taga ma-gi-no-o maginoo
na-bi-go nabigo mag-ba-go magbago sa-go sago
su-gat sugat gu-sot gusot ma-bi-gat mabigat
bi-gay bigay ma-li-ga-ya maligaya li-go ligo
ga-gam-ba gagamba ma-li-gam-gam maligamgam
ga-ta-san gatasan gas-gas gasgas a-gos agos
ga-mot gamot gu-ma-gas-tos gumagastos

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’,
‘nang’

may gabi gumagastos ang nabigo kay


sugat sa mabibigo nang maliligo ang
maginoo at maligaya maligamgam ang

137
Mga pangungusap

May gamot na iniinom ang bata .


Gumagastos si nanay para sa gasgas ng
gitara.
Maagang naliligo sa batis si Gogo.
Maginoo ang kuya ni Gaga.
Maligamgam ang tubig na iinumin sa umaga.

E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


gatas milk
gagamba spider /ˈspīdәr/
gamot medicine /ˈmedәsәn/
gitara guitar /gәˈtär/
gunting scissor /ˈsizәr/
gulay vegetable /ˈvejtәb(ә)l/
Gumamela Gumamela
gulong tire /ˈtīr/
gusali building /ˈbildiNG/
guro teacher /ˈtēCHәr/

138
Mga Gawain
Aralin-18

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Rr: Tunog /r/

139
B. Basahin ang maikling kwento.

Si Mina ang Makabagong Reyna

Si Mina ay isang makabagong reyna. Sa palasyo

niya ay walang radyo na makikita. Sinasanay siya ng

isang robot sa mga larong gamit ang raketa. Pero kahit

namumuhay na sa makabagong panahon ay nahihiligan

parin niya ang pagtatanim ng bulaklak na Rosas at mga

gulay tulad ng repolyo. Maganda si Reyna Mina at

nagpadagdag sa kanyang ganda ang suot nitong gintong

relo at rosaryo. Mabait din siya sa mga tao kaya

madalas nakakatanggap siya ng regalo. Kaya’t minsan

naisipan ko magbigay ng Rambutan na prutas sa kanya

bilang panregalo.

.
Isinulat Ni: Richel Sayson

Isinalarawan: Google Clipart Free Images

140
1. Sino ang makabagong reyna?
a.Reyna Mona
b.Reyna Mina

2. Anong bagay ang kaakibat sa makabagong


panahon?
a.radyo
b.robot

3. Ang inyong ina bilang inyong reyna, ano ang


pinakamagandang regalo ang maibibigay
ninyo sa kanya?
a.Pagbibigay ng sakit sa ulo
b.Pagmamahal at pagkalinga

141
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /r/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Rr.

Rr
142
E. Pagsasanay sa pagsulat:

Rambutan

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang r.

1. 2.

3. 4.

143
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.radyo
radyo
2.Rambutan
Rambutan
3.raketa
raketa
4.relo
relo
5. repolyo
repolyo
6.regalo
regalo
7. Rosas
Rosas
8. rosaryo
rosaryo
9. robot
robot
10. reyna
reyna

144
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

A-ra Ara a-ra-ro araro ba-ro baro bu-ra bura


si-ra sira mu-ra mura ta-ro taro ba-su-ra basura
ma-ra-mi marami ma-ru-mi marumi la-ro laro
ma-ga-ra magara ru-ma-ra-ga-sa rumaragasa
lu-gar lugar bul-gar bulgar met-ro metro
Ram-bu-tan Rambutan re-lo relo la-ru-an laruan
nag-la-la-ro naglalaro ro-le-ta roleta bi-ru-an biruan

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’, ‘nang’

may laruan marami ang biruan kay


naglalaro sa roleta nang rumaragasa ang
magara at mura basura ang kay Ara ang

Mga pangungusap

Rumaragasa ang malakas na tubig ilog.


Magara at mura ang gusali na nabili ni Ara.
Naglalaro sa kisame ang mga butiki.
Bumabaha sa maraming lugar namin.
Bilog ang metro ng tubig.

145
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


radyo radio /rei.dee.0w/
Rambutan Rambutan
raketa racket /ˈrakәt/
relo watch /wäCH/
repolyo cabbage /’kabij/
reyna queen /kwēn/
regalo gift
rosas Rose /rŏs/
rosaryo rosary /ˈrōz(ә)rē/
robot robot /row.baat/

146
Mga Gawain
Aralin-19

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Pp: Tunog /p/

147
B. Basahin ang maikling salaysay.

Papa Pepito

Si Papa Pepito ay aking magsasakang ama.

Sinusulong ang matinding init ng hindi nakapayong at

madalas rin siyang nagtatanim ng nakapaa. Mga pananim

niya ay papaya at pinya kaya’t hindi nauubosan si mama

kahit pisong pera. Si Papa Pepito ay mahilig din mag-

alaga. Ngayon meron siyang pagong at pitong pusa.

Siguro sa pagkahilig niya mag-alaga pati mga paru-paro

at palaka sa aming bakuran narin ay makikita. Si Papa

Pepito ay huwarang ama kaya siya ay mahal na mahal

namin.

.
Isinulat Ni: Richel Sayson
Isinalarawan: Google Clipart Free Images

148
1. Ano ang kabuhayan ni Papa Pepito?
a.magsasaka
b.mangingisda

2. Bakit kaya hindi nauubosan ng pera ang


kanilang mama?
a. Ibinibenta ni Papa Pepito ang kanyang
mga tanim ng papaya at pinya.
b.Pinapakain ni Papa Pepito sa mga hayop
ang papaya at pinya.

3. Ano kaya ang possibleng mangyari pagwala


ng magsasaka?
a. Maraming mga gusali ang maipatayo
b. Magugutom ang maraming tao

149
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /p/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Pp.

Pp
150
E. Pagsasanay sa pagsulat:

Paru-paro

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang p.

1. 2.

3. 4.

151
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.paa
paa
2.payong
payong
3.palaka
palaka
4.papaya
papaya
5. paru-paro
Paru-paro
6.pinya
pinya
7. piso
piso
8. pito
pito
9. pusa
pusa
10. pagong
pagong

152
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

a-pa apa a-pi api a-po apo i-pa ipa


o-po opo u-pa upa u-po upo i-pa-sa ipasa
i-pa-sa-bi ipasabi pa-u-ba-ya paubaya pa-la pala
pi-na-palo pinapalo ma-ka-pal makapal pu-la pula
kum-pol kumpol pa-pel papel ka-kam-pi kakampi
ti-na-pos tinapos pa-gas-pas pagaspas la-pis lapis
i-pis ipis pa-la-bas palabas pu-lis pulis

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’, ‘nang’
may kumpol ng ang papel ni ipinaubaya kay
pagaspas sa kakampi ng papel at ipis
tinapos at ipinasa pinapalo ang ang palabas na

Mga pangungusap

Maganda at makulay ang kumpol ng mga


bulaklak.
Sumulat si Pepe gamit ang papel at lapis.
Masayang tinapos at ipinasa ni Pipo ang
proyekto.
Pinalabas sa opisina ang batang makulit.
Napatakbo ang pulis ng makita ang ipis.

153
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


payong umbrella /ˌәmˈbrelә/
paa feet
pagong turtle /ˈtәrdl/
pinya Pineapple /ˈpīˌnapәl/
pito seven /sevәn/
piso peso
pusa cat /kat/
Paru-paro butterfly /ˈbәdәrˌflī/
papaya papaya
palaka Frog /frôg/

154
Mga Gawain
Aralin-20

155
A. Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘ng at
mga salitang nagsisimula sa letrang m.
1. Ang mga ng ang mga mata ng
2. ang mga ng ang mga mais ng
3. ang mga ng ang mga mansanas ng
4. ang mga ng ang mga manika ng
5. ang mga ng ang mga mangga ng
6. ang mga ng ang mga mantika ng
7. ang mga ng ang mga manok ng
8. ang mga ng ang mga mani ng
9. ang mga ng ang mga mesa ng
10.ang mga ng ang mga monggo ng

B. Mga parirala
ang mga mangga at mais ng
ang mga mangga at mansanas ng
ang mga manika at mesa ay ng

C. Mga pangungusap
1. Ang mga mangga at mais ng tindera ay mura.
2. Ang mga manika ng bata ay nakakatakot.
3. Ang mga monggo ng sabaw na niluto ni lola.
4. Ang mga mata ng malalaking ibon.

156
B.Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘ng at
mga salitang nagsisimula sa letrang s.

1. ang mga ng ang mga sampalok ng


2. ang mga ng ang mga sapatos ng
3. ang mga ng ang mga santol ng
4. ang mga ng ang mga sando ng
5. ang mga ng ang mga sako ng
6. ang mga ng ang mga sipilyo ng
7. ang mga ng ang mga susi ng
8. ang mga ng ang mga suklay ng
9. ang mga ng ang mga saging ng
10.ang mga ng ang mga sitaw ng

D. Mga parirala
ang sampalok at santol ng mga
ang suklay at sipilyo ng mga
ang saging at sitaw ng mga
E. Mga pangungusap

1. Ang sampalok at santol ng mga bata ay malalaki .


2. Ang sako at susi ng mga tauhan ni tatay.
3. Ang sapatos at sando ng mga karpentero ay
matitibay.
4. Ang suklay at sipilyo ng mga kabataan.

157
C. Pagsasanay sa pagbasa gamit ang ‘ng at
mga salitang nagsisimula sa letrang a.

1. ang ng mga ang abokado ng mga


2. ang ng mga ang ambulansya ng mga
3. ang ng mga ang abaniko ng mga
4. ang ng mga ang mga aklat ng mga
5. ang ng mga ang mga apa ng mga
6. ang ng mga ang mga aso ng mga
7. ang ng mga ang apoy ng mga
8. ang ng mga ang atis ng mga
9. ang ng mga ang araw ng mga
10.ang ng mga ang mga alimango ng mga

B. Mga parirala

ang atis at abokado ng mga bata ay


ang aklat at abaniko ng mga guro ay
ang ambulansya ng mga maysakit ay

158
C. Mga pangungusap
1. Ang atis at abokado ng mga bata ay ubos na.
2. Ang apoy ng mga nasusunog na bahay ay
naapula na.
3. Ang lutong alimango ng mga kumakain ay
mataba.
4. Ang aklat ng mga guro ay ipamimigay.

D. Maliit na Talata

Ang paglalaro ay kailangan ng mga


bata bilang kanilang ehersisyo. Nagiging
tulay rin ang paglalaro upang
makakasalamuha ang mga bata sa ibang mga
bata na tumutulong sa kanila upang maging
marunong sila sa pakikipagkapwa tao.
Kailangan lamang ng ibayong pag-iingat
upang maiwasan ang mga sakuna na dulot ng
pakikipaglaro sa kapwa bata.

1. Sino ang pinag-uusapan sa talata?


a.Paglalaro ng mga bata
b.Paglalaro ng mga tatay
2. Ano ang dapat taglayin upang makaiwas sa mga sakuna?
a.Pag-iingat
b.Matulog ng matulog

159
E. Pagsulat

Ng Ng Ng
Ng
ng ng ng ng

160
F. Pagtutulay ng Bokabularyo

Ang mga mais ng The corns of


/thuh-kôrns ov/
Ang mga apa ng The cones of
/thuh-kōns ov/
Ang mga susi ng The keys of
/thuh-kēs ov/
Ang mga apoy ng The fires of
/thuh-fai.urs ov/
Ang mga aklat ng The books of
/thuh-buks ov/
Ang mga araw ng The days of
/thuh-deis ov/
Ang mga suklay ng The combs of
/thuh-kōms ov/
Ang mga sako ng The sacks of
/thuh-sәks ov/
Ang mga abokado ng The avocadoes of

Ang mga mesa ng The tables ov


/thuh- tάbǝls ov/

161
Mga Gawain
Aralin-21

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Dd: Tunog /d/

162
B. Basahin ang maikling salaysay.

Sa Aking Pagkabata

Natatandaan ko noon kahit ako’y palakain may

pinaka-ayaw akong kainin at ito ay ang prutas na Durian.

Ang pinakapampalipas oras ko ay ang maligo sa dagat

kaya ako tinutukso na mata at dila ko nalang ang hindi

nangingitim. Pagtag-ulan naman masaya akong

gumagapang sa napakalawak na bakuran ng aming

paaralan na may tumutubo na iba’t-ibang uri ng damo

kaya may mantsa na kulay dilaw tuloy ang suot ko.

Napagalitan pa nga ako ni mama dahil nagkasugat iyong

mga daliri niya sa kakalaba. Ang paliligo sa dagat at

paggapang sa damuhan ang dalawang uri ng pampalipas

oras na nakahiligan ko kaya siguro naging malakas ang

resistensya ko laban sa sakit, herbal na dahon lang ayos

na ako at bihira lang ako nadadala sa doktor upang

maipagamot. Isinulat Ni: Richel Sayson

Isinalarawan: Google Clipart Free Image

163
Sagutin ang mga tanong:

1. Ano ang pinaka-ayaw na kainin ng bata?


a.Dalandan
b.Durian

2. Ano kaya ang naging dahilan ng pangingitim


ng bata sa kaliligo niya sa dagat?
a. Ang alat ng dagat.
b. Ang ilang oras na pagkabilad sa araw.

3. Ano sa mga gawain na ito ang


magpapalakas sa iyong resistensya?
a. Maglaro gamit ang selpon at matulog
b. Tumulong sa gawain sa bahay at
matulog

164
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /d/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Dd.

Dd
165
E. Pagsasanay sa pagsulat:

doktor

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang d.

1. 2.

3. 4.

166
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.dahon
dahon
2.dalawa
dalawa
3.dagat
dagat
4.daliri
daliri
5. damo
damo
6.dila
dila
7. dilaw
dilaw
8. doktor
doktor
9. Durian
Durian
10. damit
damit

167
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

A-da Ada A-di Adi A-do Ado E-do Edo


du-da duda da-mo damo du-mi dumi du-sa dusa
da-mit damit sad-ya sadya da-ga daga du-lo dulo
di-na-ya dinaya mag-du-sa magdusa di-pa dipa
du-ma-ra-yo dumarayo di-nag-sa dinagsa
sa-ad saad su-mad-sad sumadsad bi-lad bilad
da-li-ri daliri da-gat dagat dam-pa dampa

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’,
‘nang’

may duda ang ang saad ni dumarayo kay


damo sa dinaya ng sumadsad at sinadya
damo at damit dinagsa ang ang dagat na

Mga pangungusap

Sumadsad ang malaking barko.


Maraming damo sa dagat.
I-ba-ibang turista ang mga dumarayo.
Pinalayas ang maliit na daga ng pusa.
May duda si Dida kay Dodo.
168
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


dahon leaf /lēf/
dalawa two
daliri finger /ˈfiNGgәr/
damit dress /dres/
damo grass /gras/
dilaw yellow /ˈyelō/
dila tongue /tәNG/
doktor doctor /ˈdäktәr/
Durian Durian
dagat sea /sē/

169
Mga Gawain
Aralin-22

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Hh: Tunog /h/

170
B. Basahin ang tula.

Ako Ay Napaisip

Ako’y napaisip habang nakaupo sa hagdan,

Tanaw ko kasi ang iba’t-ibang mga halaman,

Ito ay may iba’t-ibang disenyo at hugis,

Bulaklak nito’y parang hikaw na walang kapares.

Napaisip din ako sa mga hayop sa bakuran,

Ang iba ay nakahawla at iba’y nasa kulungan,

Paano nalang kung hindi sila maaalagaan,

Siguro wala ng hamon sa hapag-kainan.

Sa aking pag-iisip di namalayan hapon na pala,

Amo’y ng sinigang na hipon sa hangin ay dala,

Ako’y napatayo at nagbigay ng halik kay mama,

Sa kanyang pag-aalaga di ako dapat mag-alala.

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

171
Sagutin ang mga tanong:
1. Saang parte ng bahay nakaupo ang bata?
a. hagdan
b. haligi

2. Ano ang nakikita niya sa kanyang bakuran?


a. Mga hayop at halaman
b. Mga hikaw at hipon

3. Ano ang bagay na napapaisip ka? Isalaysay


ang iyong sagot.
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /h/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

172
D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit
na letrang Hh.

Hh
E. Pagsasanay sa pagsulat:

hayop

173
Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang
letrang w.

1. 2.

3. 4.

174
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.halaman
halaman
2.hagdan
hagdan
3.hayop
hayop
4. hangin
hangin
5. hawla
hawla
6.ham
ham
7. hipon
hipon
8. hikaw
hikaw
9. halik
halik
10. hugis
hugis

175
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

ha-sa hasa sa-ha sa-ha ha-ba haba hi-ga higa


hu-la hula hu-li huli hi-la hila hi-ma-la himala
bi-ha-sa bihasa hi-na-la hinala ha-los halos
su-hol suhol Bo-hol Bohol mi-na-hal minahal
hi-ma-la himala hu-ma-bol humabol a-has ahas
tu-ma-ta-hol tumatahol ba-ha-la bahala ha-lik halik
hi-na-ha-mon hinahamon mi-na-ma-hal minamahal

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’,
‘nang’

may himala ang ang humabol ni humalik kay


bihasa sa ahas ng tumatahol at humuhuni
suhol at luho hinahamon ang ang minahal na

Mga pangungusap

Tumatahol ang aso at humuhuni ang ibon.


May ahas sa likuran ng bahay.
Hinahamon ko ang aking papa sa isang paligsahan.
Matagal na ang hula na siya ay yayaman.
Pupunta kami sa Bohol sa susunod na taon.

176
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


halaman plant
hagdan ladder /ˈladәr/
hamon ham
hawla cage /keij/
hangin air /eir/
hayop animal
halik kiss /kis/
hikaw earrings
hipon shrimp
hugis shape /SHāp/

177
Mga Gawain
Aralin-23

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Ww: Tunog /w/

178
B. Basahin at matutong magbilang.
Tayo ng Magbilang

-----wala , walang laman

-----isa , May isang Willie.

-----dalawa , dalawang Minnie

-----tatlo , tatlong walis

-----apat , apat na wika

----lima lima ang Waling-Waling

----anim , anim ang wasak

-----pito , pito ang watawat

----- walo , walong walo

----siyam , siyam ang wasto

-----sampu , bilang na sampu

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

179
1. Hanggang ilan ang iyong nabilang?
a. siyam
b. sampu

2. Kung pagsasamahin natin si Willie, mga


Winnie at ang mga walis, ilan sila lahat?
a. lima
b. anim

3. Iguhit sa kahon ang sampung bagay na


paborito mong Makita sa inyong bahay.

180
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /w/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Ww.

Ww
181
E. Pagsasanay sa pagsulat:

wika

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang w.

1. 2.

3. 4.

182
E. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.watawat
watawat
2.walo
walo
3.wasak
wasak
4. walis
walis
5. wala
wala
6.Waling-waling
Waling-
Waling
7. Willie
Willie
8. Winnie
Winnie
9. wasto
wasto
10. wika
wika

183
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.
Mga Salita

a-wa awa ka-wa-wa kawawa ka-li-wa kaliwa


ka-lu-lu-wa kaluluwa bi-na-ba-le-wa-la binabalewala
wa-ta-wat watawat wi-na-sak winasak wi-tik witik
ka-la-baw kalabaw ha-li-maw halimaw i-law ilaw
ba-ku-law bakulaw su-ma-sa-yaw sumasayaw
i-na-a-gaw inaagaw na-li-gaw naligaw i-kaw ikaw
Ta-ma-raw Tamaraw u-ma-a-raw umaaraw

Mga Parirala
Gamit na Filipino Sight Words –‘ang’,‘at’, ‘kay’,
‘nang’

may kalabaw sa ang winasak ni inaagaw kay


naligaw sa watawat ng ilaw at ikaw
halimaw at bakulaw kawawa ang binalewala na

Mga pangungusap

Ipinagmalaki ko ang watawat ng Pilipinas.


May bakulaw at halimaw daw sabi ni Lolo.
Sumasayaw si kuya Willie sa tuwa.
Ang mga kaluluwa ay dapat ipinagdarasal.
Nawawala ang kawawang Tamaraw.
184
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Filipino Katumbas na English


walis broom
watawat flag
walo Eight /āt/
wala empty /ˈem(p)tē
wika language /ˈlaNGgwij/
wasak destroyed /duh.stroyd/
wasto correct /kr.ekt/
Willie Willie ( name of a
person)
Winnie Winnie (name of a
thing)
Waling-Waling Waling-Waling (name of
an orchid)

185
Mga Gawain
Aralin-24

186
m m-ang mang
1. Mang-ga Mangga
2. mang-gi-sa
manggisa
3. mang-kok
mangkok
4. mang-ga-la-i-ti
manggalaiti
5. mang-gu-lat
manggulat
s s-ang sang
1.ma-sang-sang
masangsang
2. sang-gol sanggol
3. sang-ga-no
sanggano
4. sang-kot sangkot
5. sangkap sangkap
b b-ang bang
1.bang-ko bangko
2. a-li-bang-bang
alibangbang
3. bang-ka Bangka
4. bang-kay bangkay
5. hi-bang hibang
187
t t-ang tang
1. tang-gal tanggal
2. tang-ka tangka
3. tang-gol tanggol
4. tang-gi tanggi
5. tang-kay tangkay
k k-ang kang
1. ba-la-kang balakang
2. ti-kang tikang
3. Kang-kong Kangkong
4. sa-kang sakang
5.
l l-ang lang
1. ta-lang-ka talangka
2. ku-lang ku-lang
3. bi-lang bi-lang
4. bi-lang-go bilanggo
5. ni-la-lang nilalang
y y-ang yang
1. sa-yang sayang
2. to-yang toyang
3. bi-ya-yang biyayang
4. ma-sa-yang masayang
5. ka-yang ka-ya kayang
kaya
188
n n-ang nang
1. li-nang linang
2. i-nang inang
3. ma-na-nang-gal manananggal
4. u-nang unang
5. ma-na-nang-gol manananggol
g g-ang gang
1. ti-gang tigang
2. na-ma-gang namagang
3. ba-gang bagang
4. hang-gang hanggang
5. si-ni-gang sinigang
r r-ang rang
1. u-li-rang ulirang
2. ha-rang harang
3. pa-rang parang
4. hi-ni-rang hinirang
5. sa-rang-go-la saranggola
p p-ang pang
1. u-pang upang
2. ma-ta-pang matapang
3. pang-ga-mot panggamot
4. ga-pang gapang
5. sa-pang sapang

189
d d-ang daing
1. dang-kal dangkal
2. Dang-git Danggit
3. tandang tandang
4. i-ni-in-dang iniindang
5. dang-kot dangkot
h h-ang hang
1. ang-hang anghang
2. ma-ang-hang
maanghang
3. hang-gang hanggang
4. hang-gat hanggat

w w-ang wang
1. ti-wang-wang
tiwangwang
2. ba-wang bawang
3. pa-wang pawang
4. sa-wang-sa-wa sawang-
sawa
5. ta-wang-ta-wa tawang-
tawa

190
B. Mga Parirala
may maanghang na ang bawang ay
Ang saranggola ni matapang na gumagapang
Hinirang na bayani manananggal sa gabi ang

C. Maikling Talata

Ang alimango ay kilala rin sa tawag na


talangka. Meron silang dalawang sipit na gamit nila sa
pangunguha ng kanilang mga pagkain. Patagilid sila kung
maglakad. Madalas kulay bughaw sila sa ilalim ng dagat
at nagiging pula lamang ang kanilang kulay pag ang mga
ito ay nilagay sa apoy. Ang pagiging pula ng mga
alimango ang hudyat na sila ay luto na at pwede ng
kainin.
1. Tungkol saan ang maikling talata?
a. Alimango
b. Alamang
2. Anong gamit ng mga alimango sa pangunguha ng
pagkain?
a. sipit
b. daliri
3. Kung may nahuli kang alimango ngunit ito ay maliit
pa, ano ang gagawin mo?
a. Lulutuin kasi masarap naman ang sabaw
b. Ibabalik sa dagat para lumaki pa ito at baka
dumami pa

191
E. Pagsulat
-ang –ang -ang
maanghang
bawang
matapang
sanggol
sangkap saranggola
gapang
bilanggo
tiwangwang talangka

F. Pagtutulay ng Bokabularyo
maanghang spicy /spai.see/
bawang garlic /ˈgärlik/
matapang brave /brāv/
sanggol baby /ˈbābē/
sangkap ingredient/inˈgrēdēәnt/
saranggola kite /kīt/
gapang crawl /kraal/
bilanggo prisoner /ˈpriz(ә)nәr/
tiwangwang totally exposed

talangka crab /krab/


192
Mga Gawain
Aralin-25

193
A. Mga salitang binubuo ng ‘nga.

sa-nga sanga

su-ngay sungay

ba-nga banga

bu-nga bunga

ta-nga tanga
te-nga tenga
nga-ti ngati
li-nga linga
nga-nga nganga

nga-la-nga-la ngala-ngala

na-nga-nga-tog nangangatog

nga-sa ngasa

ngat-ngat ngatngat

pa-nga panga

194
da-ngal dangal

ha-nga hanga

hi-nga hinga

B. Mga Parirala

may humahanga ang banga ay


ang dangal ni nangangatog na gumagapang
tenga ng bata nangangati ang ngalangala

C. Mga Pangungusap

1. Nangangatog ang mga paa ni Mona sa


lamig.
2. Malalaki ang mga bunga ng bayabas.
3. Matibay an gang mga sanga ng punong
Narra.
4. May butas ang tubo dahil sa ngatngat ng
daga.
5. Malamig ang tubig sa banga.

195
D. Maliit na talata

Ang ngala-ngala, tenga at panga ay parte ng


ating mukha. Kaakibat ng mga ito ang iba-ibang hugis
at disenyo na nagpadagdag ng ganda sa ating mga
mukha. Magaling talaga na eskultor ang ating
Panginoong Diyos dahil lahat ng gandang tinataglay ng
bawat isa ay iba-iba at bawat kagandahang dinadala ay
may taglay na misteryo. Kaya bilang pagbibigay respeto
at pagsamba sa gawa ng ating Lumikha iwasan ang
mangutya sa kagandahan ng iba kung ito ay hindi
naaayon sa iyong pansariling kwalipikasyon ng
kagandahan. “Lahat ng mukha ay maganda”, pakaisipin
niyo lagi iyan mga bata.

1. Tungkol saan ang maikling talata?


a. kagandahan ng mukha
b.kagandahan ng katawan
2. Anong mga parte ng mukha ang nabanggit sa
maikling talata?
a.panga, ngala-ngala at tenga
b.mata, ilong at bibig
3. Paano natin maipakita ang pagrespeto natin sa gawa
ng ating Panginoon?
a. Magsabi ng salitang ‘pangit’
b. Isipin na lahat ay may iba-ibang ganda

196
E. Pagsulat
-nga
–nga
-nga
sanga
sungay
banga
tenga
hinga
hanga
ngatngat
bunga
panga
ngala-ngala

197
F. Pagtutulay ng Bokabularyo

sanga branch /bran(t)SH/


sungay horns
banga jar
bunga fruit /froot/
tenga ear /ir/
hinga breathe /bredth/
hanga in awe /in ô/
ngatngat gnaw /nô/
ngala-ngala Mouth palate
/mouth ˈpalәt/
panga jaw /jô/

198
Mga Gawain
Aralin-26

Kambal Katinig ang tawag sa dalawang


pinagsamang katinig na may dalawang tunog.

199
B. Mga salitang binubuo ng ‘nga.

bl blu-sa blusa

blo-ke bloke
br bra-so braso
bra
bru-ha bruha
by bya-he byahe

dr dra-ma drama

Dra-gon Dragon
dy dyo-sa dyosa

dyar-yo dyaryo

gr gri-po gripo

gra-sa grasa
gras-ya grasya
gra-be grabe
gra-mo gramo
gra-do grado

200
kr kra-yo-la krayola
kri-men krimen

pl pla-to plato

plan-tsa plantsa
pla-sa plasa

pla-ka plaka
pr pri-to prito

py pyes-ta pyesta
pye-sa pyesa
Pyong-yang Pyongyang
tr tray-si-kel traysikel

tra-po trapo

tro-so troso
ts tsi-ne-las tsinelas

tsong-go tsonggo

tsu-pon tsupon

201
tsam-ba tsamba

kl kli-ma klima

kla-se klase
kla-ro klaro
klas-ter klaster

B. Mga Parirala

may klase ang ang pritong isda


ang plasa ay may malaki ang braso
binigyan ng krayola si ang tsinelas ay kay

E. Mga Pangungusap

1. May pyesta sa plasa kaya maraming mga


tao.
2. Masaya ang tsonggo na naglalaro ng
tsupon.
3. Walang pyesang drama ang aking
pinapanood.
4. Nilinis ang traysikel gamit ang trapo.
5. May parang grasa na lumalabas sa gripo.

202
F. Maliit na talata

Ang plato ay nilalagyan ng pagkain. Ang


plantsa ay ginagamit para mawala ang gusot ng mga
damit. Ang simpleng blusa ay proteksyon sa ating
katawan laban sa init at lamig. Ang mga nabanggit ay
mga gamit na kasama na natin sa pangaraw-araw kaya
di na masyado natin nabibigyan ng pansin. Isipin ninyo
ang mga bagay na di na masyado ninyong pansin at
palaging isaisip na alagaan ang mga ito upang hindi
madaling masira dahil ito ay isang paraan upang
makatipid sa gastusin sa bahay.
1. Ano ang nilalagyan ng pagkain?
a. plato
b. plantsa

2. Anong mga bagay ang nabanggit sa maikling


talata?
a. baso, kutsara at planggana
b. plato, plantsa at blusa

3. Bakit sinasabing ang pag-iingat sa gamit ay isang


uri ng pagtitipid?
a. dahil hindi ito madaling masisira at di ka
napipilitang bumili ng bago
b. dahil magmumukhang pulubi ka

203
E. Pagsulat

bl br by dr dy
gr kr pl pr py
tr ts kl
plasa
blusa
tsonggo
plato
gripo
grasa
krayola
braso
klima
traysikel

204
F. Pagtutulay ng Bokabularyo

plasa plaza
blusa blouse /blous/
tsonggo monkey /ˈmәNGkē/
gripo faucet /faa.suht/
grasa grease /grees/
krayola crayon /krei.aan/
braso arm
klima climate /ˈklīmit/
tray-si-kel tricycle /trai.suh.kl/

plato plate /plāt/

205
Mga Gawain
Aralin-27

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Cc: Tunog /k/

206
207
B. Basahin ang salaysay.

Ang Pilipinas ay sikat sa turismo. Ang Cebu

City ay dinarayo sa kanilang Sinulog Festival. Ang

Camiguin ay kilala sa kanilang Sunken Cemetery.

Dito din malapit sa atin ay ang Civoleg na may

malamig na klima at marami ring bahay pasyalan.

Ang mga Pilipino rin ay kilala na mahilig

maghanda upang makasama ang bawat miyembro

ng pamilya. Hindi mawawala rito ang mga pagkain

na cake, pancit canton at pinaparesan ng malamig

na cola at pag hindi mauubos ay ipinabalot sa

cellophane upang dalhin sa bahay.

Ayon sa ginawang census taon-taon lumalaki

ang kita ng Pilipinas sa turismo. Ang ibang turista

ang makakita ng Philippine Cobra ang hanap. Ito

ay sa pinakamakamandag na ahas sa buong mundo.

208
Maipagmamalaki mo talaga ang bansang Pilipinas

dahil sa mayamang tradisyon at likas na yaman.

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

1. Anong bansa ang pinag-uusapan sa


salaysay?
a. Pilipinas
b. Pilipino
2. Ilan lahat ang mga lugar na nabanggit sa
salaysay?
a. apat
b. tatlo
3. Bilang batang Pilipino, paano mo
maipagmamalaki ang iyong bansa?
a. Tumayo ng matuwid kapag kinakanta
ang Lupang Hinirang
b. Umupo habang kinakanta ang Lupang
Hinirang dahil naiinitan.

209
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog c /s/,/k/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Cc.

Cc
210
E. Pagsasanay sa pagsulat:

Civoleg

Camiguin

211
F. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.cola cola
2. cobra cobra
3.canton canton
4. cake cake
5. Camiguin Camiguin
6. Cebu Cebu
7. Civoleg Civoleg
8. city city
9. census census
10. cellophane cellophane

212
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.

Mga Parirala

cola ni Cocoy ang cellophane ay


ang Camiguin ay pinaka may canton sa
malawak sa Cebu ang census sa city

Mga pangungusap

Nakakita ng malaking cobra si Cathy.


Pupunta kami sa Camiguin sa susunod na araw.
Ang Sinulog sa Cebu city ay bonggang-
bongga.
Sa Civoleg makikita ang ibat-ibang uri ng mga
bulaklak .
May gagawing census sa mga kababaihan
bukas.

213
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

Salitang Hiram
cake /kāk/
canton /käntôn/
cobra /ko.bruh/
cola /kôlä/
cellophane /she.luh.fein/
city /ˈsidē/
census /ˈsensәs/

214
Mga Gawain
Aralin-9

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Ff: Tunog /f/

215
B. Basahin ang salaysay.

Naging Wikang Filipino ang tawag sa ating

wika dahil sa mga hiram na salita na naging parte

narin sa ating pangaraw-araw na pakikisalamuha.

Ang Fried Chicken, Flan at French Fries ay tawag

sa mga lutong pagkain na hindi likas sa atin.

Nahuhumaling din ang ibang pinoy na maglaro ng

Frisbee at Football ng mga taga Kanlurang bahagi

ng mundo. Foam,film,foil at frame ay mga salitang

English na ginamit na rin nating pantawag sa mga

ito. Ang Flat top naman ay salitang banyaga na ang

kahulugan ay isang uri ng gupit para sa mga buhok

ng mga lalaki. Ang mga salitang ito ay produkto ng

pakikisalamuha natin sa ibang kultura na mas

lalong nagpapayaman sa ating Wikang Filipino.

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

216
1. Ano ang tawag sa ating wika?
a. Alpabetong Filipino
b. Wikang Filipino
2. Anong hiram na mga salita ang nabanggit
na tumutukoy sa isang laro?
a. Frisbee at Football
b. Luksong tinik at patintero
3. Ano kaya ang posibleng mangyari kung wala
tayong pambansang wika na ginagamit?
a. Maganda pakinggan na may ang ibat-
ibang wika na iyong maririnig sa
pakikipag-usap
b. Hindi magkakaintindihan ang mga
Cebuano at Tagalog.

217
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /f/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Ff.

Ff
218
E. Pagsasanay sa pagsulat:

Flat top

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang f.

1. 2.

3. 4.

219
F. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.Fried Chicken Fried chicken

2French Fries French Fries

3.flan flan

4. foam foam

5.frame frame

6. Flat top Flat top

7. foil foil

8. football Football

9. film film

10. Frisbee Frisbee

220
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.

Mga Parirala

Ang Frisbee at Football May foil na


Ang film ay ipinalit sa Ang French fries ay
Ang foam ay hinigaan ng mga may frame sa

Mga pangungusap

Ang Frisbee at Football ay paborito kung


panoorin.
May Aluminum foil na ibinalot sa daing na
isda.
Ang French Fries ay isa sa paborito kung
kainin.
May family frame ang nakasabit sa pader ng aming
bahay.
Ang foam ay hinigaan ng mga bisita.

221
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

1. Ang Frisbee at Football ay paborito kung


panoorin.
I love to watch Frisbee and Football.
/ī/ /lәv/ /friz.bee/ /fut.baal/
2. May Aluminum foil na ibinalot sa daing na
isda.
The ‘Daing na Isda’ is wrapped in Aluminum foil
/rapt/ /foyl/
3. Ang French Fries ay isa sa paborito kung
kainin.

One of the foods that I love to eat is French


Fries.

222
Mga Gawain
Aralin-29

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Jj: Tunog /dz/

223
B. Basahin ang tula.
Sa Aming Tahanan

Judge ang propesyon ng papa ko,


Patas siyang magdesisyon sa lahat ng kaso,

Pero ang gusto kong maging sa paglaki ko,

Ito ay ang pagsakay sa jet bilang piloto.

Sa umaga nagja-jog kami buong pamilya,

May dala-dalang jacket ang bawat isa,

Jellyfish sa dalampasigan ay pinupuntahan,

Sa pagod, pag-uwi ay jeepney ang sinasakyan

Minsan sa Jollibee ang aming almusal,

Jelly,jam sa tinapay at juice ‘pag bahay,

Kahit simpleng taong bahay ang aming nanay

Joy o totoong kasiyahan nama’y naibigay.


Isinulat Ni: Richel Sayson
Isinalarawan: Google Clipart Free Images

224
1. Ano ang propesyon ng kanyang tatay?
a. Judge
b. Janitor
2. Ano ang sinasakyan nila pag-uwi galing mag
jog?
a. jeepney
b. bus
3. Ano ang pagkakaintindi ninyo sa salitang
‘taong-bahay’?
a. ang pag-aalaga sa pamilya at bahay ang
ginagawa
b. bahay na ginagawa ng mga tao.

225
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog j /dz/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Jj.

Jj
226
E. Pagsasanay sa pagsulat:

Jelly fish

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang j.

1. 2.

3. 4.

227
F. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.Jam Jam
2. Jollibee Jollibee
3. Jet jet
4.Jellyfish jellyfish
5.Judge judge
6.Jeep jeepney
7.Jacket jacket
8.Juice juice
9.Jog jog
10.Jelly jelly

228
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.

Mga Parirala

Ang jam at juice may jellyfish sa


palaging nagjog si si judge ay nagbaba ng
nagpapaiwas ang jacket sa sobrang
ang jeepney ni

Mga pangungusap

Ang jam ay paborito kong ipalaman sa


tinapay.
Ang judge ay nagbaba ng desisyon sa korte.
Si Jojo ay nakakita ng Jellyfish.
Ang jeepney ay isang sasakyang pambuliko.
Sikat ang Jollibee sa buong mundo.

229
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

a. Ang jam ay paborito kung ipalaman sa


tinapay.
My favourite spread in a bread is a jam.
/ˈfāv(ә)rәt/ /spred/ /bred/
b. Ang judge ay nagbaba ng desisyon sa
korte.
The judge gives a verdict in the court.
/jәj/ /givs/ /vur.duhkt/ /kôrt/

c. Si Jojo ay nakakita ng Jellyfish.


Jojo saw a Jellyfish.
/sô/ /ˈjelēˌfiSH/

230
Mga Gawain
Aralin-30

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Qq: Tunog /k/

231
B. Basahin ang maikling salaysay.

Wala Talaga

Walang Quiz kung walang mga Questions.

Walang Queen at Pangulong Quezon kung walang

mga tao. Kung walang Quail walang itlog na ganito

. Walang Quack kung walang pato.

Walang quill kung walang balahibo ng ibon. Walang

Quartz kung wala ang init sa mundo. Walang quart

kung ang bagay ay ibibigay mo ng buo. Naibigay ko

lang ang konting nalalaman ko, dahil kung wala

akong alam, quite nalang ako .

Isinulat Ni: Richel Sayson


Isinalarawan: Google Clipart Free Images

232
1. Ano ang wala kung walang mga questions?
a. quiz
b. quill
2. Bakit kung walang mga tao, wala rin ang
Queen at Pangulo?
a. Dahil wala silang pamumunuan
b. Dahil wala silang uutusan
3. Paano mo maibabahagi ang iyong kaalaman
sa wastong paraan?
a. Ikaw lahat ang magsalita dahil marami
kang alam.
b. Matutong makinig sa iyong kausap at
buong respeto na ibigay ang iyong
nalalaman kapag kinakailangan.

233
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog q /k/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Qq.

Qq
234
E. Pagsasanay sa pagsulat:

question

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang q.

1. 2.

3. 4.

235
F. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.Queen
Queen

2. Quail
Quail
3. Quill
Quill
4.question
question
5.quack
quack
6.Quart
Quart
7.Quartz
Quartz
8.quite
quite
9.Quezon
Quezon
10.Quiz
Quiz

236
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.

Mga Parirala

Mayroong Queen ang bansang


panulat na quill ang
quite ang sabi ni
si Quezon ay naging
ang Quart at Quartz ay mga
ang quack ng

Mga pangungusap

Naging pangulo ng Pilipinas si Quezon.


Ang quill ang ginamit ni Dr. Jose Rizal sa pagsulat.
Malakas ang quack ng mga pato.
Ginagamit na palamuti sa katawan ang Quartz.
Mahirap ang mga tanong sa aming quiz kanina.

237
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

1. Naging Pangulo ng Pilipinas si Quezon.

Quezon became a Philippine President.


/kizon/ / /bekām/ /Fәlәpәn/ /ˈprez(ә)dәnt
2. Ang quill ang ginamit ni Dr. Jose Rizal sa
pagsulat.

Dr. Jose Rizal used Quill in writing.


/ˈdäktәr/ /yōōzd/ /kwil/ /rītәng/
3. Ginagamit na palamuti sa katawan ang
Quartz.

Quartz is used to adorn the body.


/kworts/ / yōōzd / /ˈbädē/

238
Mga Gawain
Aralin-31

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Vv: Tunog /v/

239
B. Basahin ang maikling salaysay.

Kami ay nakatira sa Cebu na parte ng

Visayas. Tuwing Valentine’s Day ay naglalakbay

kami. Sakay ang isang van nagpapatogtog si papa

ng mga musikang nasa katamtaman lamang ang

volume sa stereo. Sa daan nakakakita ako ng mga

naglalaro ng volleyball malapit sa baybaying

dagat. Tanaw ko rin ang makukulay na Vinta sa

malapit nito. Pinupuntahan din naming ang isang

plasa na may tumutogtog ng isang Violin.

Napakasarap pakinggan nito. Masaya ang araw ko

tuwing Valentine’s day kahit pa sa pag-uwi ko ay

ipapa vacuum ni mama ang sahig at papupunasan

ang Violet na vase sa mga alikabok na nakadikit.

Paraan ko naman ito upang mapasaya sila.


Isinulat Ni: Richel Sayson
Isinalarawan: Google Clipart Free Images

240
1. Tuwing anong pagdiriwang naglalakbay ang
mag-anak?
a. Christmas Day
b. Valentine’s Day
2. Anong mga bagay ang nabanggit na
sinasakyan?
a. Van at Vinta
b. Volleyball at Vacuum
3. Sa anong paraan mo mapapasaya ang iyong
mga magulang?
a. Hindi maglakwatsa, kumain at matulog
lamang.
b. Hindi maglakwatsa at tumulong sa mga
gawain sa bahay.

241
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /v/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Vv.

Vv
242
E. Pagsasanay sa pagsulat:

Visayas

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang v.

1. 2.

3. 4.
243
F. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.Violet
Violet
2. Vinta
Vinta
3. Violin
Violin
4.Valentine’s
Valentine’s
day
Day
5.Van
van
6.Vase
vase
7.Visayas
Visayas
8.Vacuum
vacuum
9.Volleyball
Volleyball
10.Volume
Volume

244
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.

Mga Parirala

ang Violin at Vinta ay mga may vase na bigay si


ang van ay umaandar sa malakas ang volume ng
ang Visayas ay Volleybal ang laro ng aking mga

Mga pangungusap

Nahulog ang vase at nabasag.


Volleyball ang laro ng aking mga kaibigan.
Ang Cebu ay parte ng Visayas.
Ang Violin ay isang tumutogtog na
instrumento.
Malakas ang volume ng telebisyon sa bahay.

245
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

1. Nahulog ang vase at nabasag.

The vase fell and was broken.


/vās/
2. Naglalaro ng aking mga kaibigan ng Volleyball.

My friends played Volleyball.

3. Ang Cebu ay parte ng Visayas.

Cebu is part of Visayas.

246
Mga Gawain
Aralin-32

A. Sabihin ang mga pangalan ng mga larawan


na nagsisimula sa Letrang Xx: Tunog /x/

247
B. Basahin ang trivia.

Mga bata alam niyo ba?

X-ray ang tawag sa isang aparatong ginagamit sa


pagkuha ng larawan ng mga buto at kalamanan ng
katawan.

Xerox Machine ang tawag sa makina na gumagawa ng


kopya ng mga dokumento at visual sa papel na imahe sa
manilis na paraan.

Xylem ang tawag sa tissue ng ugat na dinadaanan ng


tubig at sustansyang mula sa ugat patungo sa mga
sanga at mga dahon.

Xenopus ay galing sa salitang xenos-kakaibang at pous-


paa. Ito ay isang genus ng palaka na may kakaibang paa
o kilala sa tawag na “clawed feet” at katutubo sa Sub-
Saharan Africa.

Xenon ang tawag sa isang uri ng hangin na walang kulay,


makapal at walang amoy na matatagpuan sa ating
atmospera.

248
X-ray Fish ang tawag sa uri ng maliit na tubig-tabang.
Katutubo sa South Africa. Sila ay pinangalanan dahil sa
makikita ang kanilang panloob na organ katulad ng sa
isang X-ray.

Ximenia ang tawag sa isang maasim na prutas na


katutubo sa mga bansa na may mainit na klima.

Xystus ay isang mahaba at bukas na Portico na


ginagamit na lugar pangehersisyo ng mga Griyego
tuwing taglamig ang panahon.

Xenops ay isang Genus sa pamilya ng mga ibon. Ito ay


makikita sa Mexico,Central America at South America.

Xylophone ang isang uri ng instrumenting pantogtog.


Ito’y nakalilikha ng tunog sa pamamagitan ng
paghampas ng dalawang patpat na kahoy sa mga
nakahilerang bar.
Isinulat Ni: Richel Sayson
Isinalarawan: Google Clipart Free Images

249
B. Pagtapatin sa pamamagitan ng linya ang mga
larawan sa Hanay A sa mga pangalan nito sa
Hanay B.
Hanay A Hanay B
1. Xylophone

2. X-ray

3. Xerox Machine

4. Xenopus

5. X-ray Fish

250
C. Bilogan ang larawan sa kanan na mayroong
kaparehong tunog /x/ sa kaliwang larawan.

1.

2.

D. Isulat sa hangin ang malaking letra at maliit


na letrang Xx .

Xx
251
E. Pagsasanay sa pagsulat:

Xylophone

Sabihin ang pangalan ng mga larawan at isulat ang


letrang x.

1. 2.

3. 4.

252
F. Kasanayan sa pagpapalawak ng kaalaman.
Basahin at kopyahin ang pagsulat, isulat muli, at e-memorya.

1.X-ray
X-ray

2. Xerox Machine
Xerox
Machine
3. Xylem
/zīlәm/
Xylem

4.Xenopus
/ˈzenәpәs/
Xenopus
5.Xenon
/ˈzēˌnän/
Xenon
6.X-ray Fish
Xray-
Fish
7.Ximenia
/ˈzemänīa/
Ximenia
8.Xystus
/ˈzistәs/
Xystus
9.Xenops
/ˈzēnәps/
Xenops
10.Xylophone
/ˈzīlôfown/
Xylophone
253
F. Mga kasanayan sa pagkatutong bumasa.

Mga Parirala
ang Xenops at Xenopus ay mga
may Xylophone na tumutogtog si
malalapad ang mga Xystus sa bansang
gusto kong makakita ng Ximenia ngayong

Mga pangungusap

Ang Xenops at Xenopus ay mga hayop.


May Xylophone na tumutogtog sa parada.
Malalapad ang mga Xystus sa bansang
Greece.
Gusto kong makakita ng Ximenia ngayong
taon.
Napakaganda tingnan ng mga X-ray Fish sa
Aquarium.

254
E. Pagtutulay ng Bokabularyo

1. Ang Xenops at Xenopus ay mga hayop.

The Xenops and Xenopus are animals.

2. May Xylophone na tumutogtog sa parade.

A Xylophone was played in the parade.

3. Gusto kong makakita ng Ximenia ngayong


taon.

I want to see a Ximenia this year.

255
References:
Inilarawan: Google Free Clipart Images

https://www.google.com/search?q=free+clipart+image+oil&tbm=isch&ved=2ahUKEwis2vmEsu_tAhVgxIsBHWqQBrAQ2-
cCegQIABAA&oq=free+clipart+image+oil&gs_lcp=CgNpbWcQAzoGCAAQCBAeOgIIADoECAAQHlDk7AtYjaMSYImsEmgAcAB4AIAB0wGIAcQIkgEFMC42LjGYA
QCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=4yLpX-zcKOCIr7wP6qCagAs&rlz=1C1CHBF_enPH917PH917

https://www.google.com/search?q=free+image+for+a+unrespectful+child+&tbm=isch&ved=2ahUKEwjlvYXsl_LtAhVJbJQKHQq4DmYQ2-
cCegQIABAA&oq=free+image+for+a+unrespectful+child+&gs_lcp=CgNpbWcQA1Dv6wJYtoMEYMqGBGgAcAB4AoAB6hGIAb1OkgEQMC4zMy4xLjAuMy44LTEuM
ZgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=E5rqX6XoE8nY0QSK8LqwBg&bih=625&biw=1366#imgrc=9tJqk8VABsRexM

https://www.google.com/search?source=univ&tbm=isch&q=free+image+for+a+child+not+respecting+grandpa&sa=X&ved=2ahUKEwjny-
Lpl_LtAhWPF6YKHTnaDR4Q7Al6BAgDEAo&biw=1366&bih=625#imgrc=mohLfIATjmXegM

https://www.google.com/search?q=free+image+for+a+unrespectful+child+&tbm=isch&ved=2ahUKEwjlvYXsl_LtAhVJbJQKHQq4DmYQ2-
cCegQIABAA&oq=free+image+for+a+unrespectful+child+&gs_lcp=CgNpbWcQA1Dv6wJYtoMEYMqGBGgAcAB4AoAB6hGIAb1OkgEQMC4zMy4xLjAuMy44LTEuM
ZgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=E5rqX6XoE8nY0QSK8LqwBg&bih=625&biw=1366#imgrc=9tJqk8VABsRexM

https://www.google.com/search?source=univ&tbm=isch&q=free+image+for+a+child+not+respecting+grandpa&sa=X&ved=2ahUKEwjny-
Lpl_LtAhWPF6YKHTnaDR4Q7Al6BAgDEAo&biw=1366&bih=625#imgrc=mohLfIATjmXegM

https://www.google.com/search?q=free+coloring+image+for+cow&tbm=isch&ved=2ahUKEwiYt9ujp_ztAhVJ6ZQKHcJqAbUQ2-
cCegQIABAA&oq=free+coloring+image+for+cow&gs_lcp=CgNpbWcQA1C97wNYsoAEYL-
EBGgAcAB4AIABvQKIAfsHkgEHMC41LjAuMZgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=b-
jvX9jDPMnS0wTC1YWoCw&rlz=1C1CHBF_enPH917PH917

https://www.google.com/search?q=free+clipart+image+for+backyard&tbm=isch&ved=2ahUKEwis95r2uPztAhVGAaYKHZ1iDQkQ2-
cCegQIABAA&oq=free+clipart+image+for+backyard&gs_lcp=CgNpbWcQA1C4z6UJWLH5pQlg2_2lCWgAcAB4AIABqw6IAcs-
kgERMC4yLjAuMS4wLjEuMy4yLjGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=8PrvX6y_GMaCmAWdxbVI&bih=625&biw=1366&rlz=1C1CHBF_enP
H917PH917

https://www.google.com/search?q=free+clipart+image+for+eskoba&tbm=isch&ved=2ahUKEwijyurqhoTuAhVFR5QKHXP0C_IQ2-
cCegQIABAA&oq=free+clipart+image+for+eskoba&gs_lcp=CgNpbWcQA1CH_gdY-
5AIYI6UCGgAcAB4AIABqgKIAesMkgEFMC4zLjWYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=KPjzX6OWKcWO0QTz6K-
QDw&rlz=1C1CHBF_enPH917PH917

https://www.google.com/search?q=free+clipart+image+for+cloud&tbm=isch&ved=2ahUKEwijxoWC8obuAhUEHKYKHffoBN4Q2cCegQIABAA&oq=free+clipart+ima
ge+for+cloud&gs_lcp=CgNpbWcQA1DCsy9YuckvYObML2gAcAB4AIAB2AGIAaAMkgEFMC43LjKYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=PcGY
S4mAX30ZPwDQ&rlz=1C1CHBF_enPH917PH917#imgrc=QK1aHKem5wBbFM

https://www.google.com/search?q=free+clipart+image+for+backyard&tbm=isch&ved=2ahUKEwis95r2uPztAhVGAaYKHZ1iDQkQ2-
cCegQIABAA&oq=free+clipart+image+for+backyard&gs_lcp=CgNpbWcQA1C4z6UJWLH5pQlg2_2lCWgAcAB4AIABqw6IAcs-
kgERMC4yLjAuMS4wLjEuMy4yLjGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=8PrvX6y_GMaCmAWdxbVI&bih=625&biw=1366&rlz=1C1CHBF_enP
H917PH917

https://www.google.com/search?q=free+clipart+image+for+backyard&tbm=isch&ved=2ahUKEwis95r2uPztAhVGAaYKHZ1iDQkQ2-
cCegQIABAA&oq=free+clipart+image+for+backyard&gs_lcp=CgNpbWcQA1C4z6UJWLH5pQlg2_2lCWgAcAB4AIABqw6IAcs-
kgERMC4yLjAuMS4wLjEuMy4yLjGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=8PrvX6y_GMaCmAWdxbVI&bih=625&biw=1366&rlz=1C1CHBF_enP
H917PH917

https://www.google.com/search?q=free+clipart+image+for+kalabasa&tbm=isch&ved=2ahUKEwi-lpH8rv3uAhVMEqYKHRuwD3oQ2-
cCegQIABAA&oq=free+clipart+image+for+kalabasa&gs_lcp=CgNpbWcQA1CvsgdY38sHYKXSB2gAcAB4AYAB-
wKIAdcOkgEHMC45LjEuMZgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient

256

You might also like