Salin

 Pagbubuhos, pagkopya, traduksyon

 Pag-endorso ng isang dokumento o komunikasyon mula sa isang opisina tungo sa isa pa

PAGSASALIN
 Obhektibo and subhektibo
 Art (Sining) – conscious use of skills and creative imagination
 Science (Agham) – systemized knowledge; has process

PAGSASALIN AYON KINA

Friedrich Schleirmacher (1813)
 2 paraan ng pagsasalin
o Pabayaang manahimik ang awtor; pakilusin ang mambabasa (reader’s discretion of
interpretation and meaning)
o Pabayaang manahimik ang mambabasa; pakilusin ang awtor (author’s discretion of
interpretation and meaning)

Paciano Mercado Rizal

 Anuman ang paraan/wika/estratehiya ng pagsasalin, ang diwa/kahulugan ay dapat na manatili

Robin (1958)
 Enclosed in two languages
o Simulang lenggwahe (SL)
o Tunguhing lenggwahe (TL)
 Panatilihin ang mensahe , hindi ang wika

Nida (1959/1966)
 Paglilipat ng kahulugan sa pinakamadaling paraan mula sa naunang lenggwahe

J.C. Catford (1965)

 SL  TL

Larson (1984)
 SL  TL
 Isaalang-alang ang grammar

 Ang sinaunang pagsasalin ay masasabing nagpaalipin sa porma ng mensahe.

 Ang bawat wika ay may sariling kakanyahan, sistema ng pagbubuod, at pagsusunod-sunod ng

mga salita upang magbuo o magpahayag ng kaisipan..

Porma  Diwa/Mensahe  Reaksyon ng Mambabasa

EQUIVALENCE OF RESPONSE (Nida, 1968)

Ingles Filipino
(Wikang sinasalin) (Wikang sinasalinan)

Tagabasa A Tagabasa B

Tagabasa A & B should have similar interpretations despite having

read the text in different languages.
Timeline Structure

ANG PAGSILANG SA PAGSASALIN (first to nth centuries)

1. Andronicus (240 BC)
 Aliping Griyego
 Unang tagapagsalin sa Europa
 Mga isinalin:
o Homer’s Odyssey (Griyego  Latin)
2. Naevius at Ennius
 Griyego  Latin
 Nagsalin ng mga likha ni Euripides
3. Cicero
 Griyego  Latin
 Kilala bilang mahusay na tagasaling-wika
4. Origen
 “Septuagint” salin ng bibliya (Aramaic  Griyego)
5. Jerome
 Nagsalin ng biblia (Griyego  Latin)

ANG PAGSASALIN SA ARABIA

1. Ang mga Eskolar sa Syria
 Griyeko  Arabic
 Aristotle, Plato, Galen, Hippocrates
2. Pag-angat ng Arabia mula sa kamangmangan dulot ng pagsasalin
 Pagsasalin bilang daluyan ng karunungan
3. Ang Baghdad (sa Arabia)
 Kinilala bilang prominenteng paraalan sa pagsasaling-wika
 Kalimitang akdang pampanitikan ang isinasalin
4. Distraction
 Nawalan ng sigla ang mga Eskolar sa pagpapatuloy ng pagsasalin ng literatura
5. Ang Toledo
 Ikatlong siglo
 Pumalit sa Baghdad bilang Sento ng Karunungan
6. Adelard – Arabic  Latin
7. Retines (1141) – Koran: Arabic  Latin

1200 AD-16 SIGLO; ANG RELIHIYON NG PAGSASALIN

1. Umabot sa Toledo ang mga orihinal na teksto mula sa Griyego

2. Wycliffe
 Bumuo ng isang grupo para isalin ang Bibliya (20 years)
 Latin  Ingles (British)
 “Ang kaalaman sa kautusan ng Diyos ay dapat ituro sa wika na pinakamadaling
maunawaan dahil ang itinuturo ay ang salita ng Diyos.”
 Douai – bibliya ng Katolikong Romano
 “Nicholas” unang edisyon ng salin ng bibliya (1382)
 Ikalawang salin ng bibliya (1390) – nirebisa/edit ni John Purvey upang maalis ang
mga pangungusap na literal o istrukturang sunod sa Latin
3. Liber Gestorum Barlaam et Josaphat
 Griyego  Latin
 Pagkilala ng simbahang Latino bilang santo at santa kina Barlaam at Josaphat
 Pinakadikaraniwang natamo ng alinmang pagsasalingwika sa daigdig
4. John Bourchier (1467-1553)
 “Chronicles” (Froissart) – Kastila  Aleman
5. Martin Luther (1483-1646)
 Aramaic (Hebrew)  Aleman
 Kinilala bilang pinakamabuting salin
 Nakilala ang Germany sa larangan ng pandaigdig na panitikan
6. Tyndale
 Griyego  Ingles
  Sinalin ang bersyon ng bibliya ni Erasmus
 Masalimuot ang pagkakasalin sa Bibliya kaya’t nakulong at hindi natapos ang
pagsaaslin.
 Kalaunan ay binitay.
7. Coverdale
 Naglimbag ng unag salin ng Bibliya sa Ingles noong 1535
8. John Rogers (aka Thomas Matthew)
 1537 – ipinagpatuloy ang pagsasalin ni Tyndale
9. Coldave
 1538 – nirebisa ang Biblia (“Great Bible”) ni Matthew dahil sa kautusang ang lahat
ng simbahan ayy dapat na maglaroon ng isang bersyon lamang ng Biblia na
magagamit ng lahat
10. Richard Taverner
 1539 – nirebisa ang pagsasalin ni Rogers
11. Elizabeth I (1558-1603)
 unang panahon ng pagsasaling-wika sa Inglatera
12. Jacques Amyot (1559)
 Prinsipe ng Pagsasaling-wika
 Isinalin ang: “Lives of Famous Greek and Romans” (Plutarch) – Griyego  Aleman
13. William Whittingham at Jogn Knox (1560)
 Isnialin ang bibliya, “Geneva Bible” sa pagpapalaganap ng Protestantismo
 Tinaguriang “Breeches Bible”
14. Sir Thomas North (1579)
 Isinalin ang: “Lives of Famous Greek and Romans” – Aleman  Ingles (mula sa
salin ni Amyot)
 Minsang kinilalang pinakadakilang tagapagsalin sa Inglatera noong rehimen ng
Reynang Elizabeth II
15. George Chapman (1598-1616)
 Sinalin ang mga akda ni Homer (Griyego  Ingles)

IKA-17 SIGLO
1. John Florio (1603)
 “Essays” (Montaigne) Aleman  Ingles
2. King James (1604)
 Isinalin ang bibliya (Aleman  Inglish-Inglatera)
 Lumabas ang “Authorized Version” ng salin ni King James ng bibliya (1611)
3. Thomas Shelton (1612)
 “Don Quixote” (Miguel de Cervantes) Latin  English

1. Hobbles
 Tagapagsalin nina Thucydides at Homer
2. John Dryden
 “Juvenal” at “Virgil”
 Pinag-uukulan ng maingat na paglilimi ang gawang pagsasalin
 Siya ang kauna-unahang kumilala na ang pagsasaling-wika ay isang sining, kaya’t
dapat umalinsunod ang sinumang nagsasagawa ng pagsasalin sa mga prinsipyo at
simulating nauukol na ito

IKA-18 SIGLO
1. Alexander Pope
 “Iliad” (Homer) Griyego  Ingles (1715-1720)
 “Odyssey: (Homer) Griyego  Ingles (1725)
2. Alexander Tytler (1792)
 Sumulat ng aklat na, “Essay on the Principles of Translation”
o Ang isang salin ay kailangang katulad ng orihinal sa diwa o mensahe.
o Ang estilo at paraan ng pagkasulat ay kailangang katulad ng sa orihinal.
o Ang isang salin ay dapat na maging maluwag at magaang basahin tulad ng sa
orihinal.
IKA-19 SIGLO
1. Thomas Carlyle (1824)
 “Wilheim Meister” (Goethex) – Aleman  Ingles
3. Omar Khayyam (1859)
 Pinakadakilang salin: “Rubaiyat” (Omar Khayyam)
4. Matthew Arnold (1861)
 Isinulat ang “Translating Homer”
 Ang salin ay kailangang magtaglay ng bisang katulad ng sa orihinal
 Ang pagsasaling literal ay hindi kasinghalaga ng pagpapanatili ng bisang pang-estetiko
ng orhinial sa salin
5. Brooke Foss Westcott and Fenton John Anthony Hort (1881)
 English Revised Version (mula sa salin ni King James na Authorized Version)

IKA-20 SIGLO
1. Ritchie at Moore (1919)
 Artikulo: “Ang tunay na panitikan ng France ay hindi lubusang maabot sa pamamagitan
lamang ng mga salin.”
2. Tolstoy
 Dahilan ng pagkilala ng pagsasalin at pagsulat na makilala at madakila sa buong daigdig
3. Elizabeth II (1952-2022)
 Pinakataluktok ng pagsasaling-wika sa Inglatera
 Pagtuklas ng anumang nababago sa panitikan
4. N/A (1970)
 The New English Bible – nailimbag sa Oxford