1.

Tóm tắt nội dung của hiệp ước Nhâm Tuất (5/6/1862)
- Thừa nhận cho Pháp cai quản 3 tỉnh miền Đông Nam Kì (Gia Định, Định
Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn.
- Mở ba cửa biển (Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên) cho Pháp vào buôn bán.
- Cho phép người Pháp và người Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô, bãi
bỏ lệnh cấm đạo trước đây.
- Bồi thường cho Pháp một khoản chiến phí tương đương 280 vạn lạng bạc.
- Pháp sẽ trả lại thành Vĩnh Long cho triều đình Huế với điều kiện triều đình
buộc được nhân dân ta ngừng kháng chiến chống lại thực dân Pháp.
2. Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì có điểm gì nổi bật?
Tóm tắt quá trình thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất và lần thứ
hai
- Tình hình: + Thi hành chính sách đối nội, đối ngoại lỗi thời
+ Đàm phán, thương lượng với Pháp
+ Đàn áp các cuộc khởi nghĩa, vơ vét , bóc lột nhân dân
+ Kinh tế nông nghiệp giảm sút
+ Khước từ mọi cuộc cải cách của quan lại và sĩ phu tiến bộ
 Mâu thuẫn giữa nhân dân và triều đình Nguyễn gay gắt, các
cuộc đấu tranh chống nhà Nguyễn diễn ra
- Lần thứ nhất:
 Nguyên nhân: 20/11/1873, lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, Pháp nổ
súng đánh thành Hà Nội
 Diễn biến: + 20/11/1873, thực dân Pháp đánh thành Hà Nội
+ Trưa 20/11/1873, thành Hà Nội thất thủ
+ Nguyễn Tri Phương hi sinh
- Lần thứ hai:
 Nguyên nhân: + Pháp lấy cớ triều đình vi phạm hiệp ước Giáp Tuất,
nhà Nguyễn vẫn giao hiệp với nhà Thanh
+ Nguyên nhân cơ bản: Pháp rất cần thị trường, tài
nguyên thiên nhiên
 Diễn biến: + 3/4/1882, Rivie đổ bộ lên Hà Nội
+ 25/4/1882, thành Hà Nội thất thủ
+ Nhà Nguyễn cầu cứu quân Thanh và cử người thương
thuyết Pháp
3. Tóm tắt hoàn cảnh dẫn đến phong trào Cần Vương? Kể tên các cuộc khởi
nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương? Tóm tắt nguyên nhân, diễn biến của
cuộc khởi nghĩa Yên Thế?
- Hoàn cảnh: + Triều đình nhà Nguyễn từng bước ký các hiệp ước đầu
hang thực dân Pháp
+ Phái chủ chiến (Tôn Thất Thuyết) nuôi hy vọng giành độc
lập
+ Ngày 13/7/1885, vua Hàm Nghi ban chiếu Cần Vương
- Các cuộc khởi nghĩa lớn: + Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883–1892)
+ Khởi nghĩa Ba Đình (1886–1887)
+ Khởi nghĩa Hương Khê (1885–1896)
+ Khởi nghĩa Yên Thế (1884–1913)

- Khởi nghĩa Yên Thế:

 Nguyên nhân: + Kinh tế nông nghiệp sa sút, đời sống nhân dân
Bắc Kì khó khăn, một bộ phận phải phiêu tán lên Yên Thế, họ sẵn
sàng nổi dậy đấu tranh

+ Khi Pháp thi hành chính sách bình định, nhân dân
Yên Thế đã nổi dậy đấu tranh

 Diễn biến: + 1884-1892: Nhiều toán nghĩa quân hoạt động dưới
sự chỉ huy của Đề Nắm.

+ 1893-1908: Nghĩa quân vừa xây dựng lực lượng vừa

chiến đấu dưới sự chỉ huy của Đề Thám

+ 1909-1913: Pháp tập trung lực lượng tấn công Yên

Thế, lực lượng nghĩa quân hao mòn. Ngày 10-2-1913, Đề Thám bị
sát hại, phong trào tan rã
4. Thống kê những đề nghị cải cách ở Việt Nam nửa cuối TK XIX? Vì sao
những đề nghị cải cách ở Việt Nam cuối TK XIX không thực hiện được?

Tên người và cơ quan

Thời gian Nội dung chính
đề nghị cải cách

Trần Đình Túc và

1868 Xin mở cửa biển Trà Lí (Nam Định)
Nguyễn Huy Tế

Đẩy mạnh việc khai khẩn ruộng hoang

1868 Đinh Văn Điền và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn
chỉnh quốc phòng

Mở 3 cửa biển ở miền Bắc và miền

1872 Viện Thương Bạc
Trung để thông thương với bên ngoài

Chấn chỉnh bộ máy quan lại. phát triển

công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh
1863-1871 Nguyễn Trường Tộ
đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ
giáo dục,…

Chấn hung dân khí, khai thông dân trí,

1877-1882 Nguyễn Lộ Trạch
bảo vệ đất nước

- Các đề nghị cải cách ở nước Việt Nam cuối thế kỉ XIX không được thực
hiện vì triều đình nhà Nguyễn bảo thủ, không muốn thay đổi hiện trạng
đất nước

5. Tóm tắt nội dung cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp ở
Việt Nam

- Về kinh tế:

 Nông nghiệp: + Cướp đoạt ruộng đất để lập đồn điền

+ Duy trì phương thức sản xuất phong kiến

 Công nghiệp: + Tập trung khai thác than và kim loại

+ Xây dựng một số ngành cộng nghiệp nhẹ

  Thương nghiệp: + Nắm giữ độc quyền thị trường Việt Nam
 Tài chính: Tăng các thứ thuế cũ, đặt ra nhiều thuế mới
 Giao thông vận tải: Xây dựng hệ thống giao thông vận tải đường bộ,
đường thủy, đường sắt

- Về văn hóa giáo dục: + Duy trì nền giáo dục thời phong kiến

+ Mở trường Đại học Đông Dương

+ Cổ súy các hủ tục, các tệ nạn xã hội

+ Xuất bản sách bảo tuyên truyền cho chính sách

“khai hóa”, gieo rắc ảo tưởng hòa bình

6. Xã hội Việt Nam phân hóa như thế nào sau chương trình khai thác thuộc địa
lần thứ nhất của thực dân Pháp

- Kinh tế:

 Tích cực: + Xuất hiện phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa kinh tế
hang hóa du nhập vào Việt Nam

+ Hình thành các đô thị lớn, các trung tâm công nghiệp mới

+ Để lại cơ sở hạ tầng, các công trình kiến trúc theo kiểu

Pháp

 Tiêu cực: + Kinh tế bị kìm hãm, phụ thuộc hoàn toàn vào Pháp

+ Việt Nam trở thành nơi cung cấp nhiên liệu, nhân công,
thị trường cho Pháp

- Xã hội:

 Tích cực: Xuất hiện các lực lượng xã hội mới: công nhân, tư sản, tiểu
tư sản
 Tiêu cực: + Các giai cấp cũ có sự phân hóa sâu sắc

+ Sức nước, sức dân bị bóc lột tàn nhẫn, làm suy yếu dân
tộc về mọi mặt, để lại hâu quả lâu dài
7. Trình bày những nét chính về phong trào Đông Du (1905-1909); phong trào
Đông Kinh nghĩa thục (1907)

- Phong trào Đông Du: + Năm 1904, Duy tân hội được thành lập do Phan
Bội Châu đứng đầu. Hội chủ trương dùng bạo động đánh Pháp, khôi phục
độc lập

+ Năm 1905, Phan Bội Châu sanh Nhật với

mục đích cầu viện, rồi từ cầu viện chuyển sang cầu học

+ Năm 1905-1908, Hội phát động phong trào

Đông du, đưa được khoảng 200 Việt Nam sanh Nhật học tập nhằm đào
tạo nhân tài để xây dựng lực lượng chống Pháp

+ Tháng 9/1908, thực dân Pháp câu kết với

chính phủ Nhật Bản, trục xuất những người Việt Nam khỏi đất Nhật

+ Tháng 3/1909, phong trào Đông du tan rã.

Hội Duy tân cũng ngừng hoạt động

- Phong trào Đông Kinh nghĩa thục: + Tháng 3 - 1907, Lương Văn Can và
Nguyễn Quyền lập trường học lấy tên là Đông Kinh nghĩa thục, trường
dạy các môn khoa học; tổ chức các buổi diễn thuyết, xuất bản sách báo
tuyên truyền tinh thần yêu nước...

+ Phạm vi hoạt động khá rộng: Hà

Nội, Hà Đông, Sơn Tây, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình...
Tuy nhiên, đến tháng 11 - 1907, thực dân Pháp ra lệnh đóng cửa trường

+ Thông qua các hoạt động, Đông

Kinh nghĩa thục góp phần thức tỉnh lòng yêu nước, truyền bá tư tưởng
dân chủ, dân quyền và một nền văn hóa mới ở nước ta

8. Con đường tìm chân lý cứu nước của Nguyễn Ái Quốc có gì độc đáo, khác
với lớp người đi trước
- Nguyễn Ái Quốc bắt gặp chân lí cứu nước của chủ nghĩa Mác-Lênin và
xác định con đường cứu nước theo con đường của Cách mạng tháng
Mười Nga. Con đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc là con đường đi từ
chủ nghĩa yêu nước đến với chủ nghĩa cộng sản