1

SỬ DỤNG CÁC CÔNG CỤ PHÁI SINH

VÀO PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ

.
2

NGHIỆP VỤ FORWARD VÀ
PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ

PhÇn 1

C¬ së lý luËn
vÒ giao dÞch kú h¹n

1
1

4
1. C¸c kh¸i niÖm

1.1. Sù cÇn thiÕt:

1.2. §Þnh nghÜa:
Nh÷ng giao dÞch ngo¹i hèi cã ngµy gi¸ trÞ tõ 3 ngµy lµm
viÖc trë lªn gäi lµ giao dÞch kú h¹n.
FVD = (T + n) + 2 ; trong ®ã: n = 1, 2, 3, ...
1.3. Tû gi¸ kú h¹n:
Lµ tû gi¸ ®ưîc tháa thuËn h«m nay ®Ó lµm c¬ së cho viÖc
trao ®æi tiÒn tÖ t¹i mét ngµy x¸c ®Þnh trong tư¬ng lai.
F=S+P

5
1. C¸c kh¸i niÖm

1.4. §iÓm kú h¹n:

Lµ chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ kú h¹n vµ tû gi¸ giao ngay.
P=F-S
1.5. Hîp ®ång kú h¹n:
Lµ mét c«ng cô tµi chÝnh ®Ó mua hoÆc ®Ó b¸n mét sè
tiÒn nhÊt ®Þnh, t¹i mét tû gi¸ nhÊt ®Þnh, t¹i mét thêi ®iÓm
x¸c ®Þnh trong tư¬ng lai.

6
2. Phương pháp xác định tỷ giá kỳ hạn – Dạng tổng quát

C¸c ký hiÖu:
PVT = Present Value of Terms Currency.
PVC = Present Value of Commodity Currency.
FVT = Forward Value of Terms Currency.
FVC = Forward Value of Commodity Currency.
RT = Møc l·i suÊt/n¨m cña ®ång tiÒn ®Þnh gi¸.
RC = Møc l·i suÊt/n¨m cña ®ång tiÒn yÕt gi¸.
t = Thêi h¹n hîp ®ång kú h¹n, tÝnh theo n¨m.

2
1

7
2. Phương pháp xác định tỷ giá kỳ hạn – Dạng tổng quát

¸p dông c«ng thøc gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn tÖ ta cã:
FVT = PVT (1 + RT.t)
FVC = PVC (1 + RC.t)
Tû gi¸ kú h¹n ®ưîc x¸c ®Þnh như sau:
FVT PVT 1  R T .t 
F 
FVC PVC 1  R C .t 

F  S
1  R T .t 
1  R C .t 

8
2. Phương pháp xác định tỷ giá kỳ hạn – Dạng tổng quát

Trong thùc tiÔn:

 S  S.
1  R T .t   S
1  R C .t 
 1  R T .t  
 S  S.  1
 1  R C .t  

D¹ng CX  F  S  S.
R T  R C .t
1  R C .t 
D¹ng GD  F  S  SR T  R C .t

9
3. Phương pháp xác định tỷ giá kỳ hạn “mua vào – bán ra”

§Æt vÊn ®Ò: Gi¶ sö, t¹i thêi ®iÓm t0, VCB ký mét H§ mua
kú h¹n USD (b¸n kú h¹n VND) víi mét KH, thêi h¹n lµ
t (tÝnh theo n¨m) vµ ®Õn h¹n t¹i thêi ®iÓm t1.
T¹i thêi ®iÓm t0, c¸c th«ng sè TT hiÖn hµnh như sau:
Tû gi¸ giao ngay: S(USD/VND) = (SB - SO)
L·i suÊt n¨m cña VND: RVND = (RTB - RTO)
L·i suÊt n¨m cña USD: RUSD = (RCB - RCO)
TÝnh tû gi¸ kú h¹n: F(USD/VND) = (FB - FO) ?

3
1

Xác định tỷ giá kỳ hạn “bán ra” 10

MM FX
(8) VND

(1) VND (2) VND

INTERBANK VCB INTERBANK
(4) USD (3) USD

(5) USD
(6) (7)
USD VND

KH

11
3. Phương pháp xác định tỷ giá kỳ hạn “mua vào – bán ra”

T¹i thêi ®iÓm t0:

+ VCB ®i vay 1 VND kú h¹n (t) trªn MM LNH, ®ưîc TT
¸p dông møc l·i suÊt RTO (1).
+ VCB b¸n giao ngay 1 VND trªn Forex LNH t¹i tû gi¸ SO
®Ó nhËn 1/SO USD (2) vµ (3).
+ VCB göi 1/SO USD kú h¹n (t) trªn MM LNH, ®ưîc TT
¸p dông møc l·i suÊt RCB (4).

12
3. Phương pháp xác định tỷ giá kỳ hạn “mua vào – bán ra”

T¹i thêi ®iÓm t1:

+ VCB nhËn gèc vµ l·i tõ tiÒn göi b»ng USD (5) lµ:
(1 + RCB.t)/SO USD
+ VCB b¸n (giao) (1 + RCB.t)/SO USD cho KH theo H§KH.
+ VCB nhËn tõ KH mét lưîng VND theo H§ kú h¹n ®óng
b»ng kho¶n gèc vµ l·i mµ VCB ph¶i tr¶ cho kho¶n vay
trưíc ®ã trªn MM LNH, tøc b»ng:
1 x (1 + RTO.t) VND

4
1

13
3. Phương pháp xác định tỷ giá kỳ hạn “mua vào – bán ra”

 Tû lÖ trao ®æi USD/VND gi÷a VCB víi KH t¹i thêi ®iÓm

t1 chÝnh lµ TG b¸n kú h¹n USD cña VCB cho KH, như sau:

1 1  R TO  t 
FO 
1
1  R CB  t 
SO

FO  SO 
1  R TO  t 
1  R CB  t 

14
3. Phương pháp xác định tỷ giá kỳ hạn “mua vào – bán ra”

@ BiÕn ®æi c«ng thøc trªn ®Ó ®ưîc d¹ng ph©n tÝch như
sau:
R TO  R CB   t
FO  SO  SO 
1  R CB  t 
@ B»ng c¸ch lËp luËn tư¬ng tù, chóng ta tÝnh ®ưîc tû gi¸
mua USD kú h¹n cña VCB ¸p dông cho KH như sau:

R TB  R CO   t
FB  SB  SB 
1  R CO  t 

15
3. Phương pháp xác định tỷ giá kỳ hạn

Tại các NHTM

a/ Tû gi¸ kú h¹n mua vµo:

FB*  SB  SB R TB  R CO .t
b/ Tû gi¸ kú h¹n b¸n ra:

FO*  SO  SO R TO  R CB .t

5
1

16
4. ĐiÓm tû gi¸ - forward point

a/ D¹ng sè tuyÖt ®èi:

F=S+P
 P=F-S

PS
R T  R C .t
1  R C .t 
NÕu P > 0: Ta cã ®iÓm kú h¹n gia t¨ng (Forward Premium).
NÕu P < 0: Ta cã ®iÓm kú h¹n khÊu trõ (Forward Discount).

17
4. ĐiÓm tû gi¸ - forward point

b/ D¹ng tû lÖ %:
FS
p 100%
S

p
R T  R C   t 100%
1 R C t 

18
4. ĐiÓm tû gi¸ - Forward point

c/ NÕu t = 1 (n¨m): §iÓm kú h¹n d¹ng % gÇn ®óng sÏ lµ:

p = RT - RC
 ý nghÜa:
1. ChØ cÇn quan s¸t møc l·i suÊt cña 2 ®ång tiÒn ta còng
biÕt ®ưîc ®ång tiÒn nµo lªn gi¸ (gi¶m gi¸) kú h¹n.
2. Tû lÖ % lªn gi¸ hay gi¶m gi¸ lµ tư¬ng ®ư¬ng víi chªnh
lÖch møc l·i suÊt cña 2 ®ång tiÒn.
3. Trong thùc tÕ, người ta x¸c ®Þnh ®iÓm kú h¹n b»ng møc
chªnh lÖch l·i suÊt cña hai ®ång tiÒn.

6
1

19
5. Forward rate Vs. expected spot rate

+ NÕu thÞ trưêng lµ c¹nh tranh hoµn h¶o, c¸c hµnh vi ®Çu
c¬ sÏ lµm cho tû gi¸ kú h¹n b»ng tû gi¸ giao ngay dù
tÝnh.
+ Chøng minh:
Gäi: Ft(C/T) lµ tû gi¸ kú h¹n t ngµy;
Ste(C/T) lµ tû gi¸ giao ngay dù tÝnh t¹i thêi ®iÓm t.
Chóng ta chøng minh r»ng c¸c lùc lưîng thÞ trưêng lµm
cho Ft(C/T) = Ste(C/T)
Cã 2 kh¶ n¨ng cã thÓ x¶y ra:

20
5. Tû gi¸ kú h¹n vµ tû gi¸ giao ngay dù tÝnh

Kh¶ n¨ng 1: nÕu Ft(C/T) < Ste(C/T)

C¸c nhµ ®Çu c¬ sÏ mua kú h¹n C t¹i tû gi¸ Ft(C/T), ®Ó
sau t ngµy b¸n l¹i t¹i tû gi¸ giao ngay Ste(C/T).
L·i ph¸t sinh trªn 1 C giao dÞch sÏ lµ Ste(C/T)-Ft(C/T)>0
Th«ng qua hµnh vi ®Çu c¬ mua kú h¹n C, c¸c lùc lưîng
thÞ trưêng lµm cho Ft(C/T) t¨ng lªn s¸t víi Ste(C/T).
C¸c hµnh vi ®Çu c¬ chØ dõng l¹i chõng nµo khi Ft(C/T) =
Ste(C/T).

21
5. Tû gi¸ kú h¹n vµ tû gi¸ giao ngay dù tÝnh

Kh¶ n¨ng 2: nÕu Ft(C/T) > Ste(C/T)

C¸c nhµ ®Çu c¬ sÏ b¸n kú h¹n C t¹i møc Ft(C/T), ®Ó sau
t ngµy, mua l¹i C t¹i Ste(C/T).
L·i ph¸t sinh trªn 1 C giao dÞch sÏ lµ Ft(C/T)-Ste(C/T)> 0
Th«ng qua hµnh vi ®Çu c¬ b¸n kú h¹n C, c¸c lùc lưîng
thÞ trưêng lµm cho tû gi¸ Ft(C/T) gi¶m xuèng s¸t víi
Ste(C/T).
C¸c hµnh vi ®Çu c¬ chØ dõng l¹i chõng nµo khi Ste(C/T) =
Ft(C/T).

7
1

22
5. Tû gi¸ kú h¹n vµ tû gi¸ giao ngay dù tÝnh

KÕt luËn:
Như vËy, vÒ mÆt lý thuyÕt th×: NÕu thÞ trưêng kú h¹n lµ
hiÖu qu¶ hoµn h¶o, th× tû gi¸ kú h¹n ph¶i ph¶n ¸nh tû
gi¸ giao ngay t¹i thêi ®iÓm hîp ®ång kú h¹n ®Õn h¹n.

23
6. Tû gi¸ chÐo kú h¹n

6.1. Tû gi¸ chÐo kú h¹n lµ tû gi¸ kú h¹n cña hai ®ång tiÒn bÊt
kú, trong ®ã kh«ng cã mÆt cña USD.
T¹i sao ph¶i tÝnh tû gi¸ chÐo kú h¹n?
6.2. Phư¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tû gi¸ chÐo kú h¹n
VÝ dô: Cho c¸c th«ng sè thÞ trưêng:
Tû gi¸ giao ngay S(USD/VND) = 15.445 - 15.454
Tû gi¸ giao ngay S(USD/JPY) = 115,45 - 115,54
L·i suÊt cña VND lµ: 6,15 - 7,45%/n¨m.
L·i suÊt cña JPY lµ: 2,15 - 2,75%/n¨m.
L·i suÊt cña USD lµ: 3,35 - 3,95%/n¨m.
Thêi h¹n hîp ®ång lµ 9 th¸ng.

24
6. Tû gi¸ chÐo KH

C©u hái:
a/ TÝnh tû gi¸ chÐo giao ngay S(JPY/VND).
b/ TÝnh tû gi¸ kú h¹n 9 th¸ng F(USD/VND) theo 2
phư¬ng ¸n chÝnh x¸c vµ gÇn ®óng. Cho nhËn xÐt vÒ
kÕt qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng ®èi víi 2 phư¬ng
¸n nµy.
c/ TÝnh tû gi¸ kú h¹n 9 th¸ng F(USD/JPY).
d/ TÝnh tû gi¸ chÐo kú h¹n 9 th¸ng F(JPY/VND).

8
1

25

PhÇn 2

Phßng ngõa rñi ro tû gi¸

b»ng hîp ®ång kú h¹n

26
Bµi 1: B¶o hiÓm rñi ro tû gi¸ nhËp khÈu

§Ò bµi:
Mét c«ng ty ViÖt Nam cã hîp ®ång nhËp khÈu trÞ gi¸
100.000 USD, thêi h¹n thanh to¸n lµ 3 th¸ng kÓ tõ ngµy
h«m nay. C¸c th«ng sè thÞ trưêng hiÖn hµnh như sau:
S(USD/VND) = 20.990 - 21.000
P(USD/VND) = 80 - 90
C©u hái:
1/ X¸c ®Þnh tû gi¸ kú h¹n F(USD/VND) = ?

27
Bµi 1: B¶o hiÓm rñi ro tû gi¸ nhËp khÈu

2/ BiÓu diÔn b»ng ®å thÞ chi phÝ b»ng VND trong trưêng
hîp kh«ng b¶o hiÓm rñi ro tû gi¸.
3/ TÝnh chi phÝ b»ng VND ®Ó mua kú h¹n 100.000 USD vµ
biÓu diÔn b»ng ®å thÞ.
4/ So s¸nh chiÕn lưîc b¶o hiÓm vµ kh«ng b¶o hiÓm rñi ro
tû gi¸.
5/ NÕu nhµ NK chØ b¶o hiÓm rñi ro tû gi¸ 50% gi¸ trÞ NK,
h·y biÓu diÔn b»ng ®å thÞ chi phÝ b»ng VND.
6/ BiÓu diÔn l·i (lç) cña hîp ®ång kú h¹n so víi giao ngay.

9
1

28
Bµi 2: B¶o hiÓm rñi ro tû gi¸ xuÊt khÈu

Mét c«ng ty VN XK sang ch©u Phi trÞ gi¸ 2.000.000 USD,

thanh to¸n chËm sau 2 th¸ng. Gi¶ sö c¸c th«ng sè TT lµ:
S(USD/VND) = (15.500 - 15.510)
F(USD/VND) = (15.600 - 15.620)
C©u hái:
1/ BiÓu diÔn b»ng ®å thÞ thu nhËp b»ng VND trong
trưêng hîp kh«ng b¶o hiÓm rñi ro tû gi¸. TÝnh thu nhËp
b»ng VND trong c¸c trưêng hîp tû gi¸ giao ngay
USD/VND sau 2 th¸ng lµ: 15.500; 15.600; 15.700.

29
Bµi 2: B¶o hiÓm rñi ro tû gi¸ xuÊt khÈu.

2/ TÝnh thu nhËp b»ng VND tõ b¸n kú h¹n 2 triÖu USD vµ

biÓu diÔn b»ng ®å thÞ.
3/ So s¸nh chiÕn lưîc cã b¶o hiÓm vµ kh«ng b¶o hiÓm rñi
ro tû gi¸.
4/ NÕu nhµ XK chØ b¶o hiÓm RRTG 50% gi¸ trÞ XK, h·y
biÓu diÔn b»ng ®å thÞ thu nhËp b»ng VND vµ tÝnh thu
nhËp trong c¸c trưêng hîp tû gi¸ giao ngay USD/VND
sau 2 th¸ng lµ: 15.500; 15.600; 15.700.
5/ BiÓu diÔn l·i (lç) cña hîp ®ång kú h¹n so víi giao ngay.

30
Bµi 3: B¶o hiÓm rñi ro tû gi¸ ®Çu t

§Çu bµi: VCB dïng vèn H§ 100.000 tr.VND ®Ó ®Çu tư vµo

USD thêi h¹n 9 th¸ng b»ng c¸ch:
B1: B¸n VND lÊy USD theo TG giao ngay trªn thÞ trưêng.
B2: §Çu t USD trªn thÞ trưêng tiÒn tÖ theo LS thÞ trsêng.
B3: §Õn h¹n chuyÓn gèc vµ l·i b»ng USD sang VND.
C¸c th«ng sè hiÖn hµnh thÞ trưêng như sau:
Tû gi¸ GN: S(USD/VND) = 15.714 - 15.722
Møc LS kú h¹n 9 th. cña VND: 6,89 - 7,44%/n.
Møc LS kú h¹n 9 th. cña USD: 4,68 - 5,12%/n.

10
1

31
Bµi 3: B¶o hiÓm rñi ro tû gi¸ ®Çu t

C©u hái:
1. TÝnh TG kú h¹n 9 th¸ng theo c¸c th«ng sè thÞ trưêng.
2. TÝnh sè USD thu ®ưîc tõ b¸n spot 100.000 tr. VND.
3. TÝnh gèc vµ l·i thu ®ưîc tõ ®Çu tư vµo USD.
4. TÝnh vµ vÏ ®å thÞ biÓu diÔn gèc vµ l·i quy VND nÕu
kh«ng b¶o hiÓm RRTG. NhËn xÐt vÒ kÕt qu¶ ®Çu tư.
5. TÝnh vµ vÏ ®å thÞ gèc & l·i quy VND trong trưêng hîp
cã b¶o hiÓm RR TG. NhËn xÐt vÒ kÕt qu¶ ®Çu tư.
6. TÝnh møc LS ®Çu tư quy VND vµ cho nhËn xÐt.

.
32

PhÇn 3

Ứng dông giao dÞch kú h¹n

trong kinh doanh ng©n hµng

33
Bµi 7: Lùa chän ®ång tiÒn ®Çu tư:

§Çu bµi: Mét NHTM cã mét lưîng tiÒn nhµn rçi lµ 100 tû
VND, thêi h¹n 3 th¸ng. C¸c th«ng sè TT nh sau:
- Møc LS 3 th. cña VND lµ: 11,00 - 11,89%/n.
- Møc LS 3 th. cña USD lµ: 6,50 - 7,12%/n.
- S(USD/VND) = 14 582 - 14 589.
- F1/4(USD/VND) = 14 764 - 14 786.
a/ Chän phư¬ng ¸n ®Çu tư hiÖu qu¶ nhÊt?
b/ TÝnh gèc vµ l·i thu ®ưîc cña ph. ¸n tèt nhÊt.
c/ TÝnh lîi thÕ so s¸nh gi÷a hai ph. ¸n ®Çu tư.
d/ LËp CF biÓu diÔn quy tr×nh ®Çu tư.

11
1

34
Bài 17: Arbitrage lãi suất

Đầu bài: Cho c¸c th«ng sè thÞ trưêng như sau:

S(USD/VND) = 15.787 - 15.796
RVND = 8,11 - 8,98%/n¨m
RUSD = 6,69 - 6,82%/n¨m
F1/4(USD/VND) = 15.888 - 15.908
C©u hái:
a/ C¬ héi KD chªnh lÖch LS lµ nh thÕ nµo?
b/ ViÕt quy tr×nh KD chªnh lÖch LS.
c/ Nh÷ng g× x¶y ra khi HĐKD chªnh lÖch LS vµo cuéc?

12