1

.
1

Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n

trong kinh doanh ngo¹i tÖ

2
1. C¸c kh¸i niÖm

1.1. Tû gi¸ (Exchange Rate):

“Tû gi¸ lµ gi¸ c¶ cña mét ®ång tiÒn ®ưîc biÓu thÞ th«ng
qua ®ång tiÒn kh¸c”.
VÝ dô: 1 USD = 20.900 VND
1.2. §ång tiÒn yÕt gi¸, ®ång tiÒn ®Þnh gi¸:
a/ §ång tiÒn yÕt gi¸ = Commodity (Base) Currency - (C).
b/ §ång tiÒn ®Þnh gi¸ = Term Currency - (T).
VÝ dô: 1 AUD = 0,7642 USD

3
1. C¸c kh¸i niÖm

1.3. Ng©n hµng yÕt gi¸ vµ ngân hàng ®Þnh gi¸:

a/ Ng©n hµng yÕt gi¸ (Quoting bank)
* Vai trß lµ ngân hàng
b/ Ng©n hµng hái gi¸ (Asking bank)
* Vai trß lµ khách hàng.
1.4. YÕt tû gi¸ hai chiÒu (Two - way quotation):
VD: EUR/USD = 1,3885 – 1,3890

1
1

4
2. C¸c lo¹i tû gi¸ th«ng dông trong KDNT

1. Bid Rate 7. Strike Rate

2. Offer / Ask Rate 8. Opening Rate
3. Spot Rate 9. Closing Rate
4. Forward Rate 10. Crosed Rate
5. Swap Rate 11. Transfer Rate
6. Future Rate 12. Bank Note Rate

5
3. C¸c phư¬ng ph¸p yÕt tû gi¸

3.1. §Æt vÊn ®Ò:

- Trªn thÕ giíi cã nhiÒu tiÒn tÖ kh¸c nhau, chóng ®Òu lµ tiÒn.
- NÕu xÐt tõ gi¸c ®é quèc gia th×:
+ Néi tÖ lµ: Money
+ Ngo¹i tÖ lµ: Commodity (special)
 YÕt gi¸ ngo¹i tÖ kh«ng kh¸c g× yÕt gi¸ hàng hóa th
thường
 Phư¬ng ph¸p yÕt tû gi¸ trùc tiÕp lµ...:
 Phư¬ng ph¸p yÕt tû gi¸ gi¸n tiÕp lµ...:

6
3. C¸c phư¬ng ph¸p yÕt tû gi¸

3.2. Vai trß trung gian cña USD - Trùc tiÕp? Gi¸n tiÕp?

x C1 VÝ dô: §äc hiÓu

x C2 JPY = 110,12
1 USD =
..... AUD = 0,7643
x Cn
EUR = 1,2485
1 GBP
CNY = 8,1211
1 AUD
SGD = 1,5678
x USD = 1 NZD
1 EUR NZD = 0,1782
1 SDR GBP = 2,1011

2
1

7
3. C¸c phư¬ng ph¸p yÕt tû gi¸

3.3. Ký hiÖu tû gi¸:

a/ VÒ mÆt häc thuËt:
YÕt gi¸ ngo¹i tÖ cã cïng b¶n chÊt víi yÕt gi¸ HH TT.
+ 1 kg g¹o cã gi¸ lµ 10.000 VND. Ta cã thÓ viÕt:
1 kg = 10.000 VND hay P(VND/KG) = 10.000
+ 1 USD cã gi¸ lµ 21.000 VND. Ta cã thÓ viÕt:
1 USD = 21.000 VND hay E(VND/USD) = 21.000
 Kết luận: §ång tiÒn ®øng trưíc (n»m trªn), ®ång tiÒn
®øng sau (n»m dưíi).... P vµ E cã cïng b¶n chÊt...

8
3. C¸c phư¬ng ph¸p yÕt tû gi¸

b/ T¹i c¸c NHTM:

- TËp qu¸n hái tû gi¸:
+ Autralia Dollar - US Dollar?
+ US Dollar - Vietnam Dong?
 C¸ch viÕt lµ ngưîc víi häc thuËt!
- Thø tù ®ång tiÒn ®øng trưíc hay ®øng sau lµ quan träng
®èi víi NHTM? Cßn vÒ häc thuËt th× sao?
- Trong bµi gi¶ng nµy ta sö dông phương pháp viết theo
tập quán nhằm tương thích với thực tiễn.

9
3. C¸c phư¬ng ph¸p yÕt tû gi¸

3.4. §iÓm tû gi¸ (Points):

- T¹i sao sè ch÷ sè trong yÕt tû gi¸ l¹i lµ cè ®Þnh?
- Khái niệm: điểm tỷ giá là đơn vị cuối cùng của tỷ giá
được yết theo thông lệ trong các giao dịch ngoại hối.
 1 EUR = 1,1109 USD
 1 USD = 127,62 JPY
 1 USD = 20.850 VND
 1 AUD = 0,7230 USD

3
1

10
3. C¸c phư¬ng ph¸p yÕt tû gi¸

- Trong một số trường hợp khi giao dịch với khối lượng lớn
thì chúng ta có thể thỏa thuận thêm 1 chữ số sau điểm tỷ
giá, điểm chữ số sau Points gọi là Pips.
- Sè ch÷ sè cña tû gi¸ nghÞch ®¶o?
- E(USD/HKD) = 1,7505  E(HKD/USD) = 0,5713
- E(USD/JPY) = 127,00  E(JPY/USD) = 0,007874
- E(USD/VND) = 20.900  E(VND/USD) = 0,00004785

11
3. C¸c phư¬ng ph¸p yÕt tû gi¸

- C¸ch viÕt tû gi¸:

+ §Çy ®ñ: USD/VND = 20.845-20.875
+ Ngän h¬n: USD/VND = 20.845-75
+ Chuyªn nghiÖp 1: USD/VND = 45-75
+ Chuyªn nghiÖp 2: VND = 45-75
- C¸ch đọc tû gi¸:
+ USD/VND = 20.850: Hai – không tám số - năm mươi
điểm
+ AUD/USD = 0,6667: Sáu sáu số - sáu bảy điểm

12
Spread

Chênh lệch giữa tỷ giá mua và tỷ giá bán gọi là Spread.

Ví dụ: E(USD/VND) = 20.850 – 20.920
Spread được tính theo hai cách:
1. Tính theo điểm tỷ giá: Spread = 70 VND, tức 70 điểm
2. Tính theo tỷ lệ % (số tương đối);
Spread = [(Tỷ giá bán – Tỷ giá mua) / Tỷ giá mua] x 100%
Spread phụ thuộc vào yếu tố nào?

4
1

13
4. L·i (lç) trong KH NT (kiÕn thøc nÒn)

4.1. Mua hé b¸n hé: VÝ dô 1: Mét NH yÕt gi¸ ®ång thêi võa
mua võa b¸n 100 triÖu USD t¹i tû gi¸ thÞ trưêng USD/VND
= 20.845/80. TÝnh KQKD cña ngân hàng nµy.

ChiÒu GD CF- USD (tr.) CF - VND (tr.) Tû gi¸

Mua USD + 100 - 2.084.500 20.845

B¸n USD - 100 + 2.088.000 20.880

KQKD 0 + 3.500 -

14
4. L·i (lç) trong KH NT (kiÕn thøc nÒn)

4.2. Kinh doanh chªnh lÖch tû gi¸ (Arbitrage):

§Æc ®iÓm:
- §ång thêi mua n¬i rÎ b¸n n¬i ®¾t.
- VÒ lý thuyÕt: Vèn? RR tû gi¸?
VÝ dô: Cã hai NH yÕt tû gi¸ SGD/VND như sau:
NH A: 15.667-74
NH B: 15.676-79
 C¬ héi kinh doanh chªnh lÖch tû gi¸:

15
4. L·i (lç) trong KH NT (kiÕn thøc nÒn)

4.3. §Çu c¬ tû gi¸:

= mua vµo mµ chưa b¸n ra hoÆc b¸n ra mµ chưa mua vµo.
a/ §Çu c¬ giao ngay:

Giao dÞch CF - USD CF - VND

H«m nay: Mua Spot USD +1 -S

T¹i t: B¸n Spot USD -1 Ste

L·i Speculation 0 (Ste - S) > 0

5
1

16
4. L·i (lç) trong KH NT (kiÕn thøc nÒn)

b/ §Çu c¬ kú h¹n:

Giao dÞch CFt - USD CFt - VND

H«m nay: Mua kú h¹n USD +1 -Ft

T¹i t: B¸n Spot USD -1 Ste

L·i Speculation 0 (Ste - Ft) > 0

17
5. Tû gi¸ chÐo (cross rate)

5.1. Kh¸i niÖm:

a/ NghÜa réng: Tû gi¸ gi÷a hai ®ång tiÒn bÊt kú ®ưîc x¸c
®Þnh th«ng qua ®ång tiÒn thø 3 (®ång tiÒn trung gian) gäi
lµ tû gi¸ chÐo.

b/ Theo nghÜa hÑp: V× tÊt c¶ c¸c ®ång tiÒn ®Òu ®ưîc yÕt
tû gi¸ víi USD, do ®ã, tû gi¸ gi÷a hai ®ång tiÒn bÊt kú
trong ®ã kh«ng cã mÆt cña USD gäi lµ tû gi¸ chÐo.

18
5. Tû gi¸ chÐo (cross rate)

5.2. Tû gi¸ chÐo gi¶n ®¬n:

C¸c tû gi¸ ®ưîc yÕt kh«ng cã spread.

Ví dụ:

E(USD/VND) = 20.830

E(USD/SGD) = 1,5750

 E(SGD/VND) = 13.225

6
1

19
5. Tû gi¸ chÐo (cross rate)

5.3. Tû gi¸ phøc hîp:

Trưêng hîp 1: USD lµ ®ång tiÒn yÕt gi¸ trong c¶ hai tû gi¸.
Cho c¸c th«ng sè thÞ trưêng (available):
E(USD/VND) = (a, b)
E(USD/SGD) = (c, d)
H·y x¸c ®Þnh CR: E(SGD/VND) = (x, y)
a/ X¸c ®Þnh tỷ giá mua (x) qua vÝ dô:
Nhµ XK VN nhËn ®ưîc tiÒn XK ghi b»ng SGD. Hái VCB
¸p dông tû gi¸ mua SGD lµ thÕ nµo?

20
5. Tû gi¸ chÐo (cross rate)

KH (Nhµ XK) NH (ThÞ tr.) TG ¸p dông cña NH

SGD USD 1 USD = d SGD

(b¸n) (b¸n)

USD VND 1 USD = a VND

(b¸n) (b¸n)

VND  d SGD = a VND

(mua)  1 SGD = (a/d) VND = x

21
5. Tû gi¸ chÐo (cross rate)

b/ X¸c ®Þnh (y) qua vÝ dô: Nhµ NK VN ph¶i TT tiÒn NK ghi

b»ng SGD. Hái VCB ¸p dông tû gi¸ mua SGD lµ thÕ nµo.

KH (Nhµ NK) NH (ThÞ tr.) TG ¸p dông cña NH

VND USD 1 USD = b VND
(b¸n) (b¸n)
USD SGD 1 USD = c SGD
(b¸n) (b¸n)
SGD  c SGD = b VND
(mua)  1 SGD = (b/c) VND = y

7
1

22
5. Tû gi¸ chÐo (cross rate)

*/ Phư¬ng ph¸p tÝnh nhanh:

V× x vµ y lµ kÕt qu¶ tÝnh chÐo, nªn ph¶i tho¶ m·n điều
kiện sau:
SGD  USD USD 
x  Min  :  a:d
VND  VND SGD 

SGD  USD USD 

y  Max  :   b:c
VND  VND SGD 

23
5. Tû gi¸ chÐo (cross rate)

Trưêng hîp 2:
Cho E(USD/VND) = (a, b); E(GBP/USD) = (c, d).
H·y x¸c ®Þnh CR: E(GBP/VND) = (x, y) = ?

KH NH TG ¸p dông cña NH
GBP USD 1 GBP = c USD
(b¸n) (b¸n)
USD VND 1 USD = a VND
(b¸n) (b¸n)
VND  1 GBP = a.c VND = x
(mua)

24
5. Tû gi¸ chÐo (cross rate)

KH NH TG ¸p dông cña NH
VND USD 1 USD = b VND
(b¸n) (b¸n)
USD GBP 1 GBP = d USD
(b¸n) (b¸n)
GBP  1 GBP = b.d VND = y
(mua)
GBP  USD GBP 
x  Min  x   ac
VND  VND USD 
GBP  USD GBP 
y  Max  x   bd
VND  VND USD 

8
1

25
5. Tû gi¸ chÐo (cross rate)

Trưêng hîp 3:
Cho: E(AUD/USD) = (a, b); E(GBP/USD) = (c, d)
H·y x¸c ®Þnh CR: E(GBP/AUD) = (x, y) = ?

KH NH TG ¸p dông cña NH
GBP USD 1 GBP = c USD
(b¸n) (b¸n)
USD AUD 1 AUD = b USD
(b¸n) (b¸n)
AUD  1 GBP = c/b AUD = x
(mua)

26
5. Tû gi¸ chÐo (cross rate)
KH NH TG ¸p dông cña NH
AUD USD 1 AUD = a USD
(b¸n) (b¸n)  1 USD = 1/a AUD
USD GBP 1 GBP = d USD
(b¸n) (b¸n)
GBP  1 GBP = d/a AUD = y
(mua)
GBP  GBP AUD 
x  Min  :   c:b
AUD  USD USD 
GBP  GBP AUD 
y  Max  :  d :a
AUD  USD USD 

27
6. Tû gi¸ m«i giíi

NH ®Æt gi¸ TG ®Æt mua (Bid) TG ®Æt b¸n (Offer) NH ®Æt b¸n
A 1,6409 1,6419 a
B 1,6410 1,6418 b
C 1,6411 1,6417 c
D 1,6412 1,6416 d
E 1,6413 1,6415 e
F 1,6414 1,6414 f
Khíp lÖnh Khíp lÖnh
TG m«i giíi 1,6413 1,6415
Mét KH muèn mua SGD, nhµ MG ¸p dông TG nµo?

9
1

28
6. Tû gi¸ m«i giíi

Quy t¾c vÒ tû gi¸ giao dÞch qua m«i giíi:

1. Mét ng©n hµng cã thÓ chØ ®Æt lÖnh mua, chØ ®Æt lÖnh b¸n
hay ®ång thêi c¶ hai.
2. TÊt c¶ c¸c tû gi¸ ®Æt mua bao giê còng thÊp h¬n hoÆc tèi
®a lµ b»ng tû gi¸ ®Æt b¸n.
3. Khi cã mét tû gi¸ ®Æt mua b»ng mét tû gi¸ ®Æt b¸n th×
nhµ m«i giíi sÏ khíp lÖnh ngay vµ thu phÝ.
4. Tû gi¸ cña nhµ m«i giíi ph¶i (inside price):
- Mua vµo lµ cao nhÊt trong c¸c tû gi¸ ®Æt mua.
- B¸n ra lµ thÊp nhÊt trong c¸c tû gi¸ ®Æt b¸n.

29
6. Tû gi¸ m«i giíi

Nh÷ng ưu viÖt cña phư¬ng thøc giao dÞch qua m«i giíi:
1. C¸c lÖnh ®Æt mua vµ ®Æt b¸n ®ưîc chuyÓn ®Õn nh÷ng
nhµ t¹o thÞ trưêng mét c¸ch nhanh chãng vµ réng kh¾p.
2. Tỷ giá ®ưîc yÕt 1 chiÒu (mua hoÆc b¸n), trong khi ®ã
theo ph thøc giao dÞch trùc tiÕp yªu cÇu yÕt gi¸ hai chiÒu.
3. Cho phÐp ng©n hµng yÕt gi¸ kh«ng ph¶i xưng danh m×nh
lµ ai (v« danh). §iÒu nµy cho phÐp ng©n hµng yÕt gi¸
dÊu ®ưîc ý ®Þnh giao dÞch cña m×nh.
4. T¹o cho thÞ trưêng cã ®é thanh kho¶n cao.

30
7. Ngµy gi¸ trÞ - Value date

CD - Tod Tom Spot Forward

T T+1 T+2 (T + n) +2

10
1

31
8. Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ vµ rủi ro tû gi¸

8.1. C¸c kh¸i niÖm:

a/ Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ: C¸c giao dịch lµm phát sinh sù
chuyÓn giao quyÒn së h÷u vÒ ngo¹i tÖ lµm phát sinh
tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ.
b/ Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ trưêng (dư¬ng): C¸c giao dịch t¨ng
quyÒn së h÷u vÒ mét ngo¹i tÖ sÏ lµm phát sinh tr¹ng th¸i
trưêng ngo¹i tÖ ®ã (LFC).
c/ Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ®o¶n (©m): C¸c GD lµm gi¶m quyÒn
së h÷u vÒ mét ngo¹i tÖ sÏ lµm PS tr¹ng th¸i ®o¶n ngo¹i
ngo¹i tÖ ®ã (SFC).

32
8. Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ vµ RR tû gi¸

c/ Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ rßng: Lµ chªnh lÖch gi÷a TSC vµ

TSN (néi vµ ngo¹i b¶ng) cña ngo¹i tÖ t¹i mét thêi ®iÓm.
- NÕu TSC > TSN: ngo¹i tÖ ë tr¹ng th¸i rßng dư¬ng.
- NÕu TSC < TSN: ngo¹i tÖ ë tr¹ng th¸i rßng ©m.
d/ Thêi ®iÓm PS tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ:
- Thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång?
- Thêi ®iÓm thanh to¸n?

33
8. Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ vµ rủi ro tû gi¸

8.2. C¸c giao dịch làm phát sinh tr¹ng th¸i trưêng vµ ®o¶n:

C¸c giao dÞch lµm PS C¸c giao dÞch lµm PS

tr¹ng th¸i ng. tÖ trưêng - LFC
1. Mua mét ngo¹i tÖ (Spot, Forw.).
2. Thu l·i cho vay b»ng ngo¹i tÖ.
3. Thu phÝ dÞch vô b»ng ngo¹i tÖ.
4. NhËn quµ, viÖn trî b»ng ng.tÖ.
5. T×m thÊy ngo¹i tÖ bÞ mÊt...
tr¹ng th¸i ng. tÖ ®o¶n - SFC
1. B¸n mét ngo¹i tÖ (Spot, Forw.).
2. Chi l·i huy ®éng vèn b»ng ng. tÖ.
3. Chi tr¶ phÝ dÞch vô b»ng ngo¹i tÖ.
4. Cho, tÆng, viÖn trî b»ng ng. tÖ.
5. Ngo¹i tÖ bÞ mÊt, h háng...

11
1

34
8. Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ vµ RR tû gi¸

8.3. PP x¸c ®Þnh EP

1/ B»ng CL gi÷a DS PS dư¬ng vµ PS ©m trong kú:
NEPF(t) = LFCF(t0 - t) - SFCF(t0 - t)
2/ T¹i thêi ®iÓm cuèi mçi ngµy giao dÞch:
NEPF(t) = NEPF(t - 1) + LFCF(t) - SFCF(t)
3/ Tõ gi¸c ®é kÕ to¸n:
NEPF(t) = TSCF(t) - TSNF(t) (néi vµ ngo¹i)
4/ Tæng tr¹ng th¸i: n
NEP(t )   E F  NEPF (t )
F 1

35
8. Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ vµ RR tû gi¸

8.4. Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ vµ RR TG:

a/ NÕu NEPF (t) > 0:
b/ NÕu NEPF (t) < 0:
c/ NÕu NEPF (t) = 0:

9. Ph©n biÖt EP víi CF
Money market
1. §i vay vµ cho vay
2. Liªn quan ®Õn mét ®ång tiÒn
3. ChuyÓn giao quyÒn sö dông vèn
4. §Þnh gi¸ th«ng qua l·i suÊt
5. T¹o ra PCF vµ NCF cña mét ®ång
tiÒn t¹i c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau
6. Kh«ng lµm ph¸t sinh EP
7. NETCF cã thÓ lµm c©n b»ng th«ng
qua giao dÞch trªn MM hay FX
8. ChÞu rñi ro l·i suÊt
36
Forex
1. Mua vµ b¸n
2. Liªn quan ®Õn hai ®ång tiÒn
3. ChuyÓn giao quyÒn së h÷u vèn
4. §Þnh gi¸ th«ng qua tû gi¸
5. T¹o ra PCF vµ NCF cña hai ®ång
tiÒn t¹i cïng mét thêi ®iÓm
6. Lµm ph¸t sinh EP
7. NETEP chØ cã thÓ lµm c©n b»ng
th«ng qua giao dÞch trªn FX
8. ChÞu rñi ro tû gi¸

12