የመንግሥት ሠራተኞች የቅጥር እና ዕዴገት የብቃት ምዘና

ስትራቴጂ (የተከሇሰ ረቂቅ)

ጥቅምት/ 2015 ዓ.ም

አዱስ አበባ
 ማውጫ
የቁሌፍ ቃሊት ትርጉም .......................................................................................................................... iii
ክፍሌ አንዴ ............................................................................................................................................. 1
ጠቅሊሊ...................................................................................................................................................... 1
1.1 መግቢያ.................................................................................................................................... 1
1.2 የስትራቴጂው መርሆች ........................................................................................................... 2
1.3 የስትራቴጂው ዓሊማ ................................................................................................................ 2
1.3.1. ዋና ዓሊማ ........................................................................................................................ 2
1.3.2. ዝርዝር ዓሊማዎች ........................................................................................................... 2
1.4 የነባራዊ ሁኔታዎች ዲሰሳ ....................................................................................................... 3
1.4.1. ፖሇቲካዊ ሁኔታ.............................................................................................................. 3
1.4.2. ኢኮኖሚያዊ ሁኔታ .......................................................................................................... 4
1.4.3. ማህበራዊ ሁኔታ ............................................................................................................. 5
1.4.4. ቴክኖልጂያዊ ሁኔታ ....................................................................................................... 6
1.4.5. ሕጋዊ ሁኔታዎች ............................................................................................................ 7
1.5 የስትራቴጂው አስፈሊጊነት ....................................................................................................... 8
1.6 የኢትዮጵያ ሲቪሌ ሰርቪስ ራዕይ እና እሴቶች................................................................... 9
1.6.1. ራዕይ .................................................................................................................................... 9
1.6.2. እሴቶች................................................................................................................................. 9
1.7 የስትራቴጂው የትግበራ ወሰን............................................................................................... 11
ክፍሌ ሁሇት .......................................................................................................................................... 12
የመንግሥት ሠራተኛ ብቃቶች ............................................................................................................. 12
2.1. የብቃት ዓይነቶች ................................................................................................................... 12
2.1.1. ቴክኒካሌ ብቃቶች እና ምዴቦች ..................................................................................... 12
2.1.1.1. የቴክኒካሌ ብቃቶች መግሇጫ ................................................................................ 14
2.1.2. ባህርያዊ ብቃቶች እና ምዴቦች ..................................................................................... 15
2.1.2.1. የባህርያዊ ብቃቶች መግሇጫ................................................................................. 17
2.2. የብቃት ዯረጃዎች .................................................................................................................. 20
2.2.1. የቴክኒካሌ ብቃት ዯረጃዎች ........................................................................................... 20
2.2.2. የባህሪያዊ ብቃት ዯረጃዎች ........................................................................................... 20
2.3. የብቃት አመሊካቾች ............................................................................................................... 22
2.3.1. የቴክኒካሌ ብቃት አመሊካቾች ........................................................................................ 22
2.3.2. የባህርያዊ ብቃት አመሊካቾች ........................................................................................ 24

i
 2.4. የብቃት ማዕቀፉ አዘገጃጀት ሂዯት ........................................................................................ 25
2.4.1. የቴክኒካሌ ብቃት ማዕቀፍ አዘገጃጀት............................................................................ 25
2.4.2. የባህርያዊ ብቃት ማዕቀፍ አዘገጃጀት ............................................................................ 26
ክፍሌ ሦስት .......................................................................................................................................... 27
የመንግሥት ሠራተኞች ብቃት ምዘናና ማረጋገጫ አፈፃፀም ሥርዓት ............................................... 27
3.1 ብቃትን የመመዘንና የማረጋገጥ ሂዯት................................................................................. 27
3.2 ብቃትን መሠረት ያዯረገ የመንግሥት ሠራተኞች ቅጥር፣ ዕዴገትና ዝውውር.................. 28
3.2.1. የመንግሥት ሠራተኞች ቅጥር ..................................................................................... 28
3.2.2. የመንግሥት ሠራተኞች የዯረጃ ዕዴገት........................................................................ 28
3.2.3. የመንግሥት ሠራተኞች የሙያ ዕዴገት መሰሊሌ ......................................................... 28
3.3 የዯረጃ ዕዴገት እና የሙያ እዴገት መሰሊሌ አፈጻጸም ......................................................... 29
3.4 የብቃት ምዘና ውጤት አያያዝ ............................................................................................. 30
3.5 የመንግሥት ሠራተኞች የስሌጠና አፈጻጸም ........................................................................ 33
3.6 የመንግሥት ሠራተኞች የዝውውር አፈጻጸም...................................................................... 33
ክፍሌ አራት .......................................................................................................................................... 34
የስትራቴጂው አተገባበርና አመራር ...................................................................................................... 34
4.1. የስትራቴጂው አተገባበር........................................................................................................ 34
4.2. የሥትራቴጂው ትግበራ አመራር .......................................................................................... 34
ክፍሌ አምስት........................................................................................................................................ 40
የክትትሌና ግምገማ ሥርዓት................................................................................................................ 40
ክፍሌ ስዴስት ........................................................................................................................................ 41
የአፈጻጸም ስትራቴጂዎች ...................................................................................................................... 41
ማጠቃሇያ........................................................................................................................................... 42
አባሪዎች ............................................................................................................................................... i

ii
የቁሌፍ ቃሊት ትርጉም

የቃለ አገባብ ላሊ ትርጉም የሚያሰጠው ካሌሆነ በስተቀር በዚህ የብቃት ማዕቀፍ ውስጥ፡-
1. ‘ኮሚሽን’ ማሇት የፌዳራሌ ሲቪሌ ሰርቪስ ኮሚሽን ነው፡፡
2. “ብቃት” ማሇት ዕውቀትን፣ ክህልትን፣ ችልታን እና ግሊዊ ባህርይን የመጠቀም እና
ሥራንና ኃሊፊነትን በውጤታማነት የማከናወን አቅም ማሇት ነው፡፡
3. “ባህርይ” ማሇት አንዴ ሠራተኛ ሥራውን ሲያከናውን ሇተገሌጋይ/ዜጋ፣ ሇአካባቢ
ክስተቶች ወይም ሇአሠራሮች የሚኖረው አዎንታዊ ወይም አለታዊ ምሊሽ የመስጠት
እና የአስተሳሰብ ዝግጁነት መገሇጫ ነው፡፡
4. “ክህልት” ማሇት አብሮን የሚወሇዴ ወይም ሌንማረው የምንችሌ፤ አንዴን የተወሰነ
ውጤት በአነሰ ጊዜ፣ ጉሌበት ወይም በሁሇቱ ጥምረት በተከታታይነት ሇመፈጸም
የሚያስችሌ እና በዕሇት ተዕሇት ተግባርና ተሞክሮ ወይም በስሌጠና የሚዲብር አቅም
ነው፡፡
5. “ዕውቀት” ማሇት ከመዯበኛ ትምህርት፣ ከሥሌጠና፣ ከተሞክሮ ወይም ከአገር በቀሌ
እውቀትና ሌምዴ የሚገኝና አንዴ ግሇሰብ በአእምሮው የሚይዘው የተዯራጀ ወይም
ጥቅም ሊይ የዋሇ መረጃ ነው፡፡
6. “ባህርያዊ ብቃት” ማሇት በሲቪሌ ሰርቪስ ተቋማት የሚገኙ ሁለም ሠራተኞች
የሥራቸውን ጥራት፣ ቅሌጥፍናና ውጤታማነት በማሳዯግ የተቋማቸውን ተሌዕኮ
ሇማሳካት ሉያሟሎቸው የሚገቡ ከሰዎች ግሊዊ ባህርይና ሥነ-ሌቦና ጋር የሚያያዙ
ብቃቶች ናቸው፡፡
7. “ቴክኒካሌ ብቃት” ማሇት ሠራተኞች በሚመዯቡበት ወይም በተመዯቡበት የሥራ መስክ
የተሰጣቸውን ተግባርና ኃሊፊነት በውጤታማነት ሇመፈፀም የሚያስፈሌግ የእውቀት፣
የክህልትና ሇሥራ አስፈሊጊ የሆነ የአስተሳሰብ ዝግጁነት መስተጋብራዊ ብቃት ነው፡፡
8. “የብቃት ምዴብ” ማሇት ከተቀረጹት ብቃቶች መካከሌ የሚቀራረቡትን እና ሇአንዴ
ዓሊማ መሳካት በጋራ አስተዋጽኦ የሚያዯርጉ ብቃቶችን በአንዴ ሊይ የያዘ ነው፡፡
9. “የብቃት ዯረጃ” ማሇት የሥራዎች ውስብስብነት፣ ጥሌቀት እና በጥረት ተዯራሽነት
ከዝቅተኛው ወዯ ከፍተኛው ዯረጃ እያዯገ ሲሄዴ በቦታው የሚመዯብ ሠራተኛ
እንዱያሟሊ የሚጠበቀውን የብቃት ከፍታ የሚያሳይ ዯረጃ ነው፡፡
10. “የብቃት አመሊካቾች” ማሇት የተሇየውን ብቃት ሇመሊበስ በሠራተኞች ዘንዴ ሉታዩ
እና ሉሇኩ የሚችለ የብቃት መገሇጫዎች ናቸው፡፡

iii
11. “የመንግሥት ሠራተኛ” ማሇት በአዋጅ ቁጥር 1064/2010 አንቀጽ 2(1) የተሰጠውን
ትርጓሜ ይይዛሌ፡፡
12. “የሥራ ፈርጅ” የሥራዎችን ባህርይ፣ የሚጠይቁትን ብቃት እና የትምህርት ዯረጃን
መሰረት በማዴረግ ሥራዎች ቴክኒሺያን፣ ፕሮፌሽናሌ ወይም ሥራ መሪ በሚሌ
የተከፈለበት የምዴብ ነው፡፡
13. “ቴክኒሽያን” ማሇት በቴክኒክና ሙያ ስሌጠና ከዯረጃ 1 እስከ 5 የሙያ ብቃት
ማረጋገገጫ በሚጠይቁ የሲቪሌ ሰርቪስ የሥራ መዯቦች ሊይ ተመዴቦ የሚሠራ
ሠራተኛ ነው፡፡
14. “ፕሮፌሽናሌ” ማሇት እውቅና ካሊቸው ከፍተኛ ትምህርት ተቋማት በመጀመሪያ ዱግሪ
ወይም በሊይ ተመርቆ በሲቪሌ ሰርቪሱ የመጀመሪያ ዱግሪ ወይም በሊይ የትምህርት
ዝግጅት በሚጠይቁ የሥራ መዯቦች ሊይ ተመዴቦ የሚሠራ ሠራተኛ ነው፡፡
15. “የሥራ መሪ” ማሇት በሲቪሌ ሰርቪሱ ውስጥ በሜሪት ስርዓት በተሇያዩ የኃሊፊነት
ዯረጃዎች ሊይ የሚሠራ ሠራተኛ ነው፡፡
16. “የብቃት ክፍተት” ማሇት ሥራው በሚጠይቀው እውቀት፣ ክህልት እና ባህርይ እና
ሠራተኛው ባሇው ብቃት መካከሌ የሚታይ የመፈጸም አቅም ውስንነት ነው፡፡
17. “የሥሌጠና ሞጁሌ” ማሇት በአንዴ ወይም ከአንዴ በሊይ በሆኑ ብቃቶች ሊይ
የሚያተኩር እና የብቃት ክፍተትን ሇመሙሊት የሚያገሇግሌ ማሰሌጠኛ ሰነዴ ነው።
18. “የክፍተት ሙላት” ማሇት በብቃት ክፍተት የዲሰሳ ጥናት ወይም ብቃት ምዘና ወቅት
የተሇዩ የብቃት ክፍተቶችን ሇመሙሊት የሚዯረግ የአቅም ግንባታ ሂዯት ነው፡፡
19. “የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ አገሌግልት” ማሇት የፌዯራሌ መንግሥት ሠራተኞች
አዋጅ ቁጥር 1064/2010 አንቀጽ 12 (3) መሠረት የመንግሥት ሠራተኞችን ብቃት
የመመዘንና የማረጋገጥ ተግባርን የሚያከናውን የመንግሥት ተቋም ነው፡፡
20. “ምዘና” ማሇት አንዴ የመንግሥት ሠራተኛ በሚመዯብበት ወይም በተመዯበበት
የሥራ መዯብ ሊይ የተመሇከቱ ተግባራትን ሇመፈጸም የተሇዩ ባህርያዊ እና ቴክኒካዊ
ብቃቶችን ማሟሊቱ የሚረጋገጥበት ስሌት ነው፡፡
21. “የንዴፈ-ሀሳብ ምዘና” ማሇት አእምሯዊ፣ ስሜታዊ እና ክህልታዊ ዘርፍ ብቃትን
ሇመመዘን ጥቅም ሊይ የሚውሌ የምዘና ሂዯት ነው፡፡
22. “የተግባር ምዘና” ማሇት የባህሪያዊና ክህልታዊ ዘርፍ ብቃትን በተግባር ሇመመዘን
ጥቅም ሊይ የሚውሌ የምዘና ሂዯት ነው፡፡

iv
23. “የመመዘኛ መሳሪያ “ ማሇት በባህርያዊና ቴክኒካሌ ብቃቶች ማዕቀፍ የተመሇከቱትን
የብቃት አመሊካቾች መሰረት በማዴረግ እና የሥራ መዯቦችን ይዘትና ባህርይ ከግምት
ውስጥ በማስገባት የተመዛኞችን ብቃት ሇመመዘን የሚዘጋጅ መሣሪያ ነው፡፡
24. “የብቃት ማረጋገጫ ሰርትፊኬት” ማሇት ሥራው የሚፈሌገውን ባህርያዊና ቴክኒካሌ
ብቃት ተመዝኖ ማሇፊያ ውጤት ሊስመዘገበ አመሌካች/ተመዛኝ የሚሰጥ የምስክር
ወረቀት ነው፡፡
25. “የዯረጃ ዕዴገት መሰሊሌ” ማሇት በተቋም ውስጥ ሥራው የሚፈሌገውን መስፈርት
ሲያሟለና ብቃታቸው ሲረጋገጥ ሠራተኞች ከዝቅተኛ ወዯ ከፍተኛ የሥራ ዯረጃ
ሉያዴጉ የሚችለበትን ተዋረዴ የሚያሳይ መዋቅር ነው፡፡
26. “ዕዴገት” ማሇት የመንግሥት ሠራተኛን ከያዘው የሥራ ዯረጃ ከፍ ወዲሇ የሥራ
ዯረጃ ማሳዯግ ነው፡፡
27. “ቅጥር” ማሇት በአንድ መሥሪያ ቤት ውስጥ ባሇ ክፍት የሥራ መዯብ ላይ
አመልካቾችን በማወዳዯር ብልጫ ያገኘውን ተወዳዳሪ በትክክሇኛው ጊዜና
በትክክሇኛው መዯብ ላይ የማስቀመጥ ሂዯት ነው፡፡

v
 ክፍሌ አንዴ
ጠቅሊሊ
1.1 መግቢያ

ሇአንዴ ሀገር ኢኮኖሚያዊ፣ ማህበራዊ እና ፖሇቲካዊ ዕዴገትና ሌማት የሰው ሀብት ሥራ

አመራር ሥርዓት ዝርጋታ ሊይ ብቃት ትሌቁን ዴርሻ ይይዛሌ፡፡ ከሰው ሀብት ሥራ
አመራር አንደ ግብ ሠራተኞች ሲቀጠሩም ሆነ የዯረጃ ዕዴገት ሲያገኙ እንዱሁም
በሥራ ቆይታቸው ብቃታቸውን በመመዘንና በማረጋገጥ የተቋማትን ራዕይ፣ ተሌዕኮ
እና ዓሊማ ማሳካት እንዱችለ ማዴረግ ነው፡፡

የአገራት ተሞክሮ እንዯሚያሳየው ብቃትን መሰረት ያዯረገ የሰው ሀብት ሥራ አመራር

ሥርዓትን ተግባራዊ በማዴረጋቸው የተቋሞቻቸውን አገሌግልት አሰጣጥ ቀሌጣፋና
ውጤታማ ማዴረግ እንዯቻለ እንዱሁም ስትራቴጂያዊ ግቦቻቸውን በማሳካት ተቋማዊ
የሥራ ባህሊቸውን ማሻሻሌ እና ተቋማዊ አፈጻጸማቸውን ማሳዯግ እንዯቻለ በርካታ ጥናቶች
ያመሇክታለ፡፡

በኢትዮጵያ ወዯ መንግሥት መስሪያ ቤቶች አዱስ ሇሚቀጠሩትም ሆነ በሥራ ሊይ

ሊለት ሠራተኞች ሥራቸውን በሚያከናውኑበት ወቅት ማሳየት ከሚገባቸው የሥራ
ሊይ ባህርይ እና ከሥራቸው ጋር በተያያዘ የሚያስፈሌጉ ብቃቶችን ሇመመዘን
የሚያስችሌ የመንግሥት ሠራተኞች ብቃት ምዘና ሥርዓት ግንባታ ማዕቀፍ ነበር
ማሇት አይቻሌም፡፡ በመሆኑም በፌዳራሌ መንግሥት ሠራተኞች አዋጅ ቁጥር
1064/2010 አንቀጽ 12(1) ሇፌዯራሌ ሲቪሌ ሰርቪስ ኮሚሽን ከተሰጡት ሥሌጣን
እና ኃሊፊነቶች ውስጥ “በክፍት የሥራ መዯብ ሊይ አመሌካቾች ተወዲዴረው
ስሇሚቀጠሩበትና ስሇሚያዴጉበት የመግቢያና የብቃት ማረጋገጫ ሥርዓት
መዘርጋት የሚያስችለ መመዘኛዎችና መሇኪያዎች በአገር አቀፍ ዯረጃ ያዘጋጃሌ”
የሚሇው አንደ ነው፡፡ በዚህ ዴንጋጌ መሠረት የሰው ሀብት ሥራ አመራር
ሇመገንባት፣ ሀገራዊ የሌማት ዕቅድችን የመፈፀም ብቃትን ሇማሳዯግ እና ሇዜጎች
ቀሌጣፋና ውጤታማ አገሌግልት በመስጠት እርካታን ሇማሳዯግ የብቃት ምዘናና
ማረጋገጫ ሥርዓት መዘርጋትና ተግባራዊ ማዴረግ አስፈሊጊ ሆኖ ተኝቷሌ፡፡

በመሆኑም በሥራ ሊይ ያሇውን የሰው ሀብት ሥራ አመራር ሥርዓትን መነሻ በማዴረግና

ከዚህ በፊት በጥናት የተሇዩ ችግሮችን በዘሊቂነት በመቅረፍ ሠራተኞች ተመዝነው ብቁና

1
ተወዲዯዲሪ ሆነው እንዱቀጠሩና የዯረጃ እዴገት እንዱያገኙ ማዴረግ እና በተወሰነ የጊዜ ገዯብ
ውስጥ ብቃታቸው ተመዝኖ እንዱረጋገጥ በማዴረግ የአገራችን የዕዴገትና የሌማት ግቦችን
በማሳካት ዓሇም አቀፋዊ ተወዲዲሪነትን ማጎሌበት የሚያስችሌ የመንግሥት ሠራተኞች
ብቃት ምዘና ሥርዓት ስትራቴጂ በመንግሥት ሠራተኞች አዋጅ ቁጥር 1064/2010 አንቀጽ
12 መሰረት ተዘጋጅቷሌ፡፡

1.2 የስትራቴጂው መርሆች

ይህ ስትራቴጂ በሚከተለት መርሆች ሊይ የተመሰረተ ነው፡፡

 ወጥነት ያሇው፣ ዯረጃውን የጠበቀ፣ በቴክኖልጂ የተዯገፈ እና የተሇያዩ የምዘና
መሳሪያዎችን በመጠቀም ብቃትን በተጨባጭ ማረጋገጥ፣
 የሠራተኞችን የተወዲዲሪነት እና የማዯግ አቅም ማጎሌበት፣
 ፕሮፌሽናሉዝምና እውነተኛነትን ማጎሌበት፣
 ትክክሇኛ ብቃት ያሇውን የሰው ኃይሌ በተገቢው ሥራ ሊይ ማሰማራት
 ነፃና ገሇሌተኛ አሠራርን ማስፈን፣
 ግሌጸኝነትና ተጠያቂነትን ማረጋገጥ፣
 አሳታፊነትና አካታችነትን ማረጋገጥ፣
 ቀጣይነት ያሇው የሠራተኛ እና የተቋም ቅሌጥፍናና ውጤታማነትን ማረጋገጥ፡፡

1.3 የስትራቴጂው ዓሊማ

1.3.1. ዋና ዓሊማ

የስትራቴጂው ዋና ዓሊማ በመንግሥት ተቋማት በብቃት ሊይ የተመሰረተ የቅጥርና

የዕዴገት ሥርዓት በመዘርጋትና በመተግበር የመንግሥትን የመፈፀም ብቃት ማጎሌበት
እና ቀሌጣፋና ውጤታማ አገሌግልት በመስጠት የዜጎችን እርካታ በማሳዯግ ሇአገሪቱ
የዕዴገትና የሌማት ግቦች ስኬት የጎሊ አስተዋጽኦ ማዴረግ ነው፡፡

1.3.2. ዝርዝር ዓሊማዎች

1. የመንግሥት ሠራተኞች ሇአገሪቱ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ፍሊጎቶች ዴርሻቸውን

እንዱወጡ የሚያስችለ ብቃቶችን መሇየት፣

2
 2. ከትምህርትና ሥሌጠና ተቋማት ጋር ጠንካራ ግንኙነት በመፍጠር በሥነ-
ምግባር፣ በእውቀትና በክህልት ብቃታቸው የተረጋገጠ ምሩቃንን ወዯ መንግሥት
መሥሪያ ቤት የሚገቡበትን ሥርዓት መዘርጋት፣
3. የመንግሥት ሠራተኞች የሚጠበቅባቸውን ብቃት ማሟሊታቸውን በምዘና በማረጋገጥ
የሙያና የሥራ እዴገት ሥርዓት መዘርጋት፣
4. ብቃትን መሰረት ያዯረገ የሥራ ቅጥርና ዕዴገት ሥርዓትን በመተግበር የሠራተኛውን
ተነሳሽነት፣ ተወዲዲሪነት እና ውጤታማነት ማሳዯግ፣
ናቸው፡፡

1.4 የነባራዊ ሁኔታዎች ዲሰሳ

1.4.1. ፖሇቲካዊ ሁኔታ

የኢትዮጵያ ሕገ መንግሥት ዜጎች በአገሪቱ ሁሇንተናዊ እዴገትና ሌማት ሊይ ተሳታፊና

ተጠቃሚ ሇማዴረግ የሚያስችለ መሠረታዊ መርሆች፣ መብቶችና ነፃነቶች በግሌጽ
መዯንገጋቸው፣ አገሪቱ ያሇባትን ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ችግሮች ሇመፍታት በመንግሥት
ተቋማት ብቃት ተኮር የሰው ሀብት ሥራ አመራር ሥርዓት እንዱዘረጋና የተቋማትን አቅም
መገንባት ወሳኝ ጉዲይ አዴርጎ በመውሰዴ በመንግሥት እየተዯረገ ያሇው ጥረት እና ሇሲቪሌ
ሰርቪስ ሪፎርም ሥራ የተሰጠው ትኩረት ከፍተኛ በመሆኑ የመንግሥት ቁርጠኝነት እንዯ
አንዴ ምቹ ሁኔታ ተዯርጎ ሉወሰዴ የሚችሌ ነው፡፡

በመንግሥት እየተዯረገ ያሇው ጥረት ከፍተኛ ቢሆንም ሰራተኛውና በየዯረጃው ያሇው

አመራር ተሌዕኮውን ጠንቅቆ የመረዲት እና የአመሇካከት፣ የክህልትና የዕውቀት ክፍተቶች፣
ጠንካራ የቡዴን ሥራ መንፈስ ያሇመዲበር እና ብሌሹ አሰራርን በቁርጠኝነት ያሇመታገሌ
ችግሮች ያለበት በመሆኑ አገራዊ ሇውጥ ሇማምጣት እንቅፋት ነው፡፡ በተጨማሪም
አገራዊው የፖሇቲካ አሇመረጋጋት በተሇይም በሰሜኑ የአገሪቱ ክፍሌ ከህዲር 2014ዓ.ም
ጀምሮ በሰው ህይወት፣ በኑሮ እና በመሠረተ ሌማት ሊይ ከፍተኛ ተጽእኖ ከመፍጠሩም
በተጨማሪ አገራችን ያሇችበት ጂኦ-ፖሇቲካዊ አንዴምታ በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ በሲቪሌ
ሰርቪስ ዘርፉ ሊይ አለታዊ ተጽዕኖ የሚያስከትሌ ከመሆኑም በሊይ ውስጣዊ የፖሇቲካ
አሇመረጋጋቱን በማባባስ በሠራተኛው ውጤታማነት ሊይ ተገዲዲሪ ወይም ገቺ ምክንት
በመሆን የሚያስከትሇው ተጽዕኖ ከፍተኛ ነው፡

3
ስሇዚህ ውስጣዊ የፖሇቲካ አሇመረጋገቱን እና አገራችን ያሇችበትን ጂኦ-ፖሇቲካዊ ሁኔታን
በመገንዘብ፣ ህገ-መንግስታዊ መርሆዎችንና ዴንጋጌዎችን ሇመተግበር፤ የዕዴገትና የሌማት
ግቦችን ሇማሳካት እና ዓሇም አቀፋዊ ተወዲዲሪነትን ሇማጎሌበት በሚዯረገው ጥረት የበኩለን
አዎንታዊ ሚና መጫወት የሚችሌ ብቁ የመንግሥት ሠራተኛ ማፍራት ያስፈሌጋሌ፡፡

1.4.2. ኢኮኖሚያዊ ሁኔታ

የመንግሥት ተቋማት እንቅስቃሴ ያሇበቂ የበጀት ዴጋፍ የማይታሰብ ስሇሆነ መንግስት

ባሇው አቅም ሌክ በጀት መመዯቡ፣ በአገሪቱ የነፃ ገቢያ ሥርዓት መዘርጋቱ፣ ሇአሌሚ
ባሇሀብቶች የሚዯረገው ዴጋፍ፣ ሇግብርናው ክፍሇ-ኢኮኖሚ የሚዯረግው የበጀት ዴጋፍ እና
ሉሇማና ሉያዴግ የሚችሌ የሰውና የተፈጥሮ ሀብት መኖሩ የአገሪቱን ኢኮኖሚ በሁሇተናዊ
መሌኩ ሉያሳዴግ የሚችሌ መሆኑ በአወንታዊነትና በአስቻይነት የሚወሰዴ ኢኮኖሚያዊ
ሁኔታ ነው፡

ኢትዮጵያ የዜጎቿን ህይወት በዘሊቂነት ሇማሻሻሌ አወንታዊ ኢኮኖሚያዊ እዴገቷን በዘሊቂነት

ማስቀጠሌ እና ዴህነት ቅነሳን ማፋጠን ይጠበቅባታሌ፡፡ እነዘህ ሁሇት አበይት ጉዲዮች
የሥራ ዕዴሌ ፈጠራ ሊይ ከፍተኛ መሻሻሌን፣ የመንግሥት አገሌግልት አሰጣጥ ቀሌጣፋና
ውጤታማ መሆንን እና የተሻሻሇ አስተዲዯርን የሚሹ ናቸው፡፡

ሇጋሾች ዴህነትን ሇመቀነስ ዯጋፊ ፕሮግራሞች ወጪን ሇመዯጎም ዴጋፍ ማዴረጋቸው

ወሳኝ አስተዋጾ እንዲሇው ቢታመንም መንግስት ከበጀቱ ከፍተኛውን ዴርሻ ሇዴሆች ዯጋፊ
ፕሮግራሞች እና ኢንቨስትመንቶች እያዋሇ ነው፡፡

እ.ኤ.አ. በ2020 ኢትዮጵያ በአስርተ አመታት ውስጥ እጅግ የከፋው የአንበጣ ወረራ
በዯረሰባት ወቅት በሚሉዮን የሚቆጠሩ ኢትዮጵያውያን የምግብ ዋስትናን እና ህሌውናን
አዯጋ ሊይ መጣለ፣አገሪቱ በአርባ ዓመታት ውስጥ የከፋ ዴርቅ በዯቡብ እና ምስራቃዊ
የሀገሪቱ ክፍልች እ.ኤ.አ. በ2022 መከሰቱ፣ በአገሪቱ በዓመት 2 ሚሉዮን እያዯገ ያሇው
የሰው ኃይሌ በሥራ ገበያው የመቀበሌ አቅም ሊይ ጫና ማሳዯሩ በአገሪቱ ኢኮኖሚያዊ
ዕዴገት ሊይ አለታዊ አስተዋጽኦ አበርክቷሌ (World Bank ፣Apr 21, 2022)፡፡

ኢትዮጵያ እንዯላሊው ዓሇም ሀገራት ሁለ በኮቪዴ-19 ወረርሽኝ ታይቶ የማይታወቅ

ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ተፅእኖ እያሳዯረባት ነው። በ2020/21 ወዯ ውጭ የሚሊኩ
ምርቶች እና የውጭ ቀጥታ ኢንቨስትመንት ሥራዎች እንዯገና እያገገሙ ቢገኙም፣

4
የከተሞች የስራ ስምሪት ዯረጃዎች ሙለ በሙለ አሇማገገማቸው በአገሪቱ ዘሊቂ ሌማት ሊይ
አንደ ተግዲሮት ነው ፡፡

በ2013 ዓ.ም የሲቪሌ ሰርቪስ የሰው ሀብት መረጃ መሠረት በአገር አቀፍ ዯረጃ 2,217,372
ቋሚ የመንግሥት ሠራተኞች ያለ ሲሆን ከዚህ ውስጥም በፌዳራሌ ዯረጃ 246,984 ቋሚ
የመንግሥት ሰራተኞች አለ፡፡

በዚህ የውዴዴር ዓሇም ብቃት፣ ተነሳሽነትና ቁርጠኝነት ያሇው ቀሌጣፋና ውጤታማ

አገሌግልት መስጠት የሚችሌ የመንግሥት ሠራተኛ ማፍራት ባሇመቻለ የመንግሥት
ተቋማት ምርታማነትን በዘሊቂነት በማሳዯግ ሀገራዊ ኢኮኖሚያዊ ዕዴገት ማረጋገጥ
አሌቻለም፡፡ ኢኮኖሚያዊ ዕዴገት ካሌተረጋገጠ ዯግሞ የመንግሥት ሠራተኛው ሕይወት
በሁሇንተናዊ መሌኩ እንዯማይሻሻሌ በመስኩ ከተዯረጉ ጥናቶች መረዲት ይቻሊሌ፡፡
በተጨማሪም የሰው ሀብት ሥራ አመራር ሥርዓቱ ብቃትን መሠረት ያዯረገ ባሇመሆኑ
የመንግሥት ሠራተኞች ምርታማነት፣ ተነሳሽነት እና አገሌግልት አሠጣጥ ዝቅተኛ
እንዱሆን አዴርጎታሌ፡፡ በመሆኑም በሀገሪቱ የሚፈሇገውን ኢኮኖሚዊ ዕዴገትና ሌማት
ማምጣትና የመንግሥት ሠራተኞችን ዯምወዝና ጥቅማጥቅም ማሻሻሌ አሌተቻሇም፡፡

ስሇዚህ ከጊዜ ወዯ ጊዜ እየናረ የመጣውን የኑሮ ውዴነት ጫና መቋቋም የሚችሌ እና የሥራ

አፈፃጸማቸውን መሠረት ያዯረግ ዯምወዝና ጥቅማጥቅምን በማሻሻሌ የመንግሥት
ሠራተኛውን ኑሮ ሇማሻሻሌ የአገሪቱን ሁሇንተናዊ ሌማትና ዕዴገት በዘሊቂነት ሇማረጋገጥ
ብቃትን መሰረት ያዯረገ የሰው ሀብት ቅጥርና ዕዴገት ሥርዓት መዘርጋት ወሳኝ ነው፡፡

1.4.3. ማህበራዊ ሁኔታ

በኢትዮጵያ ሕገ-መንግሥት በአንቀጽ 41 የማህበራዊና የባሕሌ መብቶች በግሌጽ መዯንገጉ፣

አገሪቱ ማሕበራዊ ትሥሥርንና መተባባርን የሚያጠናክሩ በርካታ እሴቶች እና ባህሊዊ
የግጭት አወጋገዴ ዘዳ ያሎት አገር ከመሆኗም በተጨማሪ አብዛኛው በወጣትነት ዕዴሜ
ሊይ ያሇና ሉሠራ የሚችሌ የሰው ኃይሌ ያሊት መሆኑና ከበርካታ ዩኒቨርሲቲዎች
የሚመረቅና የአገሌግልት ዘርፉን የሚቀሊቀሌ የተማረ የሰው ኃይሌ መኖሩ እንዯ መሌካም
አጋጣሚ ሉወሰደ የሚችለ ናቸው፡፡

ይሁን እንጂ በአገሌጋይነት ስሜት የተሞሊ ቀሌጣፋ መንግስታዊ አገሌግልት ሇህብረተሰቡ

ማቅረብ ባሇመቻለ አገራዊ የመሌካም አስተዲዯር ችግር እንዱፈጠር ምክንያት ሆኗሌ
(ሲቪሌ ሰርቪስ ኮሚሽን 2012)፡፡ ከከፍተኛ ትምህርት ተቋማት ተመርቀው ወዯ ምንግሥት
5
መሥሪያ ቤት የሚገቡ ሠራተኞች የትምህርት ዝግጅትንና ሌምዴን፤ አሌፎ አሌፎም
ሙያዊ ብቃትን ብቻ መሰረት በማዴረጉ፣የሚያገኙት ዕውቀት፣ ክህልት እና አጠቃሊይ
ብቃት ከንዴፈ ሀሳባዊ ግንዛቤ ያሊሇፈ እና በተግባር ሇማዋሌ የሚያስቸግር ከመሆኑም
ባሻገር ተቋማት የሚሰጧቸው ትምህርትና ስሌጠናዎች ሇሙያዊ ሥነ-ምግባር
የሚሰጡት ትኩረት አናሳ በመሆኑ የሠራተኞች የአገሌጋይነት ስሜትና ተነሳሽነት
ዝቅተኛ ነው፡፡ በዚህም የተነሣ ተቋማት የሚሰጡት አገሌግልት ቀሌጣፋና ውጤታማ
ካሇመሆኑም በተጨማሪ የኪራይ ሰብሳቢነት አመሇካከትና ተግባር እና የመሌካም
አስተዲዯር ችግሮች ከጊዜ ወዯ ጊዜ እየጨመረ መጥቷሌ፡፡ ሇዚህም እንዯ አንዴ ዋና
ምክንያት ሉወሰዴ የሚችሇው አዱስ ሇሚቀጠሩ እና የዯረጃ እዴገት ሇሚሰጣቸው
ሠራተኞች የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓት አሇመዘርጋቱና አሇመተግበሩ ነው፡፡

ስሇዚህ አገራዊ ራዕይን እውን ሇማዴረግ፣ የማህበራዊና ሌማትን ሇማሳካት፣ ዓሇም አቀፋዊ
ተወዲዲሪነትን ሇማጎሌበት፣ የመንግሥት ተቋማት ቀሌጣፋና ውጤታማ አገሌግልት
መስጠት እንዱችለ ሇማዴረግ የመንግሥት ሠራተኞች ያሇባቸውን የእውቀት፣ ክህልት፣
እና የባህሪ ብቃት ክፍተት መሇየት እና ክፍተታቸውን መሰረት በማዴረግ አቅማቸው
እንዱጎሇብትና በብቃት መፈጸም የሚችሌ ሁሇንተናዊ ብቃት ያሇው የመንግሥት ሠራተኛና
አመራር ማፍራት ያስፈሌጋሌ፡፡

1.4.4. ቴክኖልጂያዊ ሁኔታ

ዓሇም የዯረሰችበት የኢንፎርሜሽን ኮሙኒኬሽን ቴክኖልጂ ዘመን ሥራዎችን ቀሌጣፋ፣

አስተማማኝና ተዯራሽ በማዴረግ ረገዴ ትሌቅ ዓሇማቀፋዊ የሇውጥ ዕምርታ ተዯርጎ ሉወሰዴ
የሚችሌ ነው፡፡ በዚህ ረገዴ የመንግሥት ሥራን የሚያቀሊጥፉ፣ በሠራተኞች መካከሌ
ያሇውን ግንኙነት ሇማሻሻሌ በኤላትክትሮኒክ የተዯገፈ የመረጃ መረብ የግንኙነትት ዘዳ፣
ትሌሌቅ መረጃዎችን የማከማቸት አቅም መጎሌበት፣ እንዱሁም የአገሪቱን የመንግሥት
አገሌግልት ዘርፍ ሥራዎችንና አገሌግልት አሰጣጥን ሇማቀሊጠፍ የሚረደ ቴክኖልጂዎች
መኖራቸው አስቻይ ሁኔታዎች ናቸው፡፡

ይሁን እንጂ በዱጂታሌ ቴክኖልጂ ዙሪያ የመንግሥት ሠራተኛው ያሇው ግንዛቤ ዝቅተኛ
መሆን፣ የሲቪሌ ሰርቪሱን ተግባር የማዘመን እና የማሻሻሌ ሂዯት ዘገምተኛ መሆን፣
ዱጂታሌ ቴክኖልጂን በመጠቀም ረገዴ ያሇው መነሳሳት በሚጠበቀው ዯረጃ አሇመሆን፣
ቴክኖልጂን ሇማስፋፋት የሚያስችለ መሰረተ-ሌማቶች ግንባታ ያሇበት ዯረጃ ገና ብዙ
መሥራትን የሚጠይቅ መሆኑ፣ ቴክኖልጂ በባህሪው ውዴና ከፍተኛ ወጪ የሚጠይቅ

6
መሆኑና የሳይበር ዯህንነትና ጥበቃ ከፍተኛ ትኩረት የሚሻ መሆኑ እና የመሳሰለት ጉዲዮች
በተግዲሮትነት የሚጠቀሱ ናቸው፡፡

ስሇዚህ የሰው ሀብት ብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓት ዝርጋታ ውጤታማና ተዓማኒ
የሚሆነው፤ የምዘና መሣሪዎች ዝግጅት፣ብቃትን የመመዘንና የማረጋገጥ ትግበራ ሂዯት፣
የምዘና ውጤት አሰጣጥ እና የመረጃ አያያዝ በዱጂታሌ ቴክኖልጂ የተዯገፈ መሆን
ይገባዋሌ፡፡ እንዯ አጠቃሊይ የሰው ሀብት ሥራ አመራር ሥርዓቱን ብቃት ተኮር ሇማዴረግና
የአሠራር ሥርዓቶችን ፈጣን፣ ቀሌጣፋ እና ውጤታማ ሇማዴረግ በሲቪሌ ሰርቪስ ውስጥ
የዱጂታሌ ቴክኖልጂን ማስፋፋት ወሳኝ ነው፡፡

1.4.5. ሕጋዊ ሁኔታዎች

አገሪቱ ሕገ መንግሥት፣ አዋጆች፣ ዯንቦች፣ መመሪያዎች፣ ፖሉሲዎች እና ስትራቴጂዎች

አሎት፡፡ በመንግሥት ሠራተኞች አዋጅ ቁጥር 1064/2010 አንቀጽ 12 መሠረት በክፍት
የሥራ መዯቦች ሊይ አመሌካቾች ተወዲዴረው ስሇሚቀጠሩበትና ስሇሚያዴጉበት የመግቢያና
የብቃት ማረጋገጫ ሥርዓት መዘርጋት የሚያስችለ መመዘኛዎችና መሇኪያዎች በአገር
አቀፍ ዯረጃ እንዯሚያዘጋጅ በግሌጽ ተዯንግጓሌ፡፡

ይሁን እንጂ የመንግሥት ሠራተኞች ቅጥርና ዕዴገት የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓት
እስከ 2014 ዓ.ም ዴረስ ተዘጋጅቶ ተግባራው አሌሆነም፡፡ ወቅቱ ከዯረሰበት የሳይንስና
ቴክኖልጂ እዴገት፣ የተገሌጋዩን ፍሊጎት መሠረት ያዯረገ ውጤታማና ቀሌጣፋ አገሌግልት
ከመስጠት፣ የሠራተኞች ቅጥር፣ ምሌመሊ እና ዯረጃ እዴገት ብቃትን መሠረት ያዯረጉ
ከማዴረግ እና የሠራተኛውን አቅምና ተነሳሽነት የሚያጎሇብቱ ስሌጠናና ማበረታቻ ሥርዓት
ከመዘርጋት አንጻር የተዘጋጁና ተግባራዊ የተዯረጉ የህግ ማዕቀፎች አሇመኖራቸው ገቺ
ሁኔታዎች ናቸው፡፡

ስሇዚህ የሠራተኞች ምሌመሊ፣ ቅጥር እና የዯረጃ እዴገት ብቃትን መሠረት ያዯረገ

እንዱሆን በአገራችን ያለ ሕጎችን ተረዴቶ የሚተገብርና ውጤታማና ቀሌጣፋ አገሌግልት
መስጠት የሚችሌ የመንግሥት ሠራተኛ በማፍራት የሀገሪቱን ሁሇንተናዊ ዕዴገትና ሌማት
ሇማምጣት የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓት መዘርጋት ወሳኝ ነው፡፡

7
1.5 የስትራቴጂው አስፈሊጊነት

በመንግሥት መሥሪያ ቤት የሚቀጠሩ አዲዱስ ሠራተኞች ብቃታቸው ተረጋግጦ

የሚቀጠሩበትና በሥራ ሊይ ያለትም በብቃታቸው መሰረት የዯረጃ ዕዴገት
የሚያገኙበትና የሚሰማሩበት፣ የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓት መዘርጋትና
መተግበር ሇአገሪቱ የሌማት ግቦች መሳካት ከፍተኛ አስተዋፅኦ አሇው፡፡ የሰው ሀብት
ሥራ አመራር ሥርዓትን በብቃት ሊይ የተመሠረተ ማዴረግ ከዚህ በታች የተጠቀሱት
አበይት ጠቀሜታዎች አለት፡፡

1.5.1. ጠንካራ ተቋማዊ የሥራ ባህሌን ማዲበር

በአንዴ ተቋም ውስጥ ሇእያንዲንደ ሠራተኛ ስኬትን የሚያረጋግጡ ብቃቶች መሇየትና

ተግባራዊ ማዴረግ የሚከተለትን ሇማሳካት ያስችሊሌ፡፡
 ሠራተኞች የሚጠበቅባቸውን የሥራ ዴርሻ ከተቋማቸው ራዕይና ተሌዕኮ ጋር
እንዱያስተሳስሩ ሇማዴረግ፣ እና
 ምርታማነትን እና የውዴዴር አቅምን ሇማጠናከር፡፡

1.5.2. ሠራተኞችን ማሳዯግ

 ሇዜጎች ቀሌጣፋና ውጤታማ አገሌግልት መስጠት የሚችሌ የሰው ኃይሌ

ሇመፍጠር፣
 የመንግሥት ሠራተኞች ብቃታቸው እየተረጋገጠ እንዱቀጠሩና ሥራ ሊይ ያለትም
በብቃታቸው መሰረት የዯረጃ ዕዴገት እንዱያገኙና እንዱመዯቡ ሇማዴረግ፣
 ሇእያንዲንደ ሥራ የሚያስፈሌጉ ብቃቶችን በግሌጽ በመሇየት ሠራተኞች በሙያቸው
የግሌ እዴገታቸውን እንዱመሩ እና አቅማቸውን እንዱያሳዴጉ ሇማበረታታት፣

1.5.3. ተቋማዊ ተቆርቋሪነትን ማጎሌበት

 ሇዜጎች ክብር የሚሰጥ፣ ቀሌጣፋና ውጤታማ አገሌግልት መስጠት የሚችሌ ብቁና

በሥነምግባር የታነጸ የሰው ኃይሌ ሇመፍጠር፣
 በሠራተኞች መካከሌ አገራዊ እና ተቋማዊ እይታን በማጎሌበት ተነሳሽነትን
ሇማሳዯግ፣
 ከቅጥርና የዯረጃ ዕዴገት አፈጻጸም ሂዯቶች ጋር በተያያዘ የሚከሰቱ አለታዊ
ዴርጊቶችን ሇመቀነስ፡፡

8
1.5.4. ወጥነትንና ተከታታይነትን ማረጋገጥ

 ግሌፅ የሆነ የሙያና የሥራ ዕዴገት ፍኖተ-ካርታ ሇማስቀመጥ፣

 የሚጠበቁ የአፈፃፀም ዯረጃዎችን በግሌፅ ሇማስቀመጥ፣
 በእያንዲንደ የሥራ እንቅስቃሴ ተተኪ የሰው ሀይሌ ሇማፍራት፣
 የሰው ሀብት ብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥራዎችን በወጥነት፣ በግሌጽነት እና
በቅንጅት ሇመተግበርና ተጠያቂነትን ሇማስፈን፣
 ተቋማት ወጥነትና ተከታታይነት ያሇው ውጤታማ አፈፃፀም እንዱያስመዘግቡ
ሇማስቻሌ፡፡

1.6 የኢትዮጵያ ሲቪሌ ሰርቪስ ራዕይ እና እሴቶች

1.6.1. ራዕይ

አገሌግልቶችን በውጤታማነት የሚያቀርቡ ተቋማትና በገነቡት መሌካም እሴት የተመሰገኑ

የመንግሥት ሠራተኞች ካሎቸው አምስት የአፍሪካ ሀገራት መካከሌ በ2022 ዓ.ም.
ኢትዮጵያ አንዶ ሆና ማየት።

1.6.2. እሴቶች

ይህ ስትራቴጂ በሕገመንግስቱ እና በሲቪሌ ሰርቪስ እሴቶች እና መርሆዎች ይመራሌ፡፡

እነሱም፡-

1. ግሌጸኝነትና ተጠያቂነት

 ግዳታውን በሚወጣበት ጊዜ ግሌጽነትን ይዯግፋሌ እንዱሁም ሇሚፈጽማቸው

ዴርጊቶች፣ ሇራሱና ሇሥራ ክፍለ ዴክመቶች ኃሊፊነት ይወስዲሌ፣
 እውቀትን እና መረጃን በጥንቃቄ ያካፍሊሌ፣ በኃሇፊነት ስሜት የሥራ ውጤትን
በተቀመጠው ጊዜ፣ ወጪ እና የጥራት ዯረጃ ያቀርባሌ፣
 ሇዜጎች ትክክሇኛ መረጃ ይሰጣሌ፣ ተቋማዊ እሴቶችንና የሕግ ማዕቀፎችን
በማክበር ይሠራሌ፣
 የሥራ ባሌዯረቦቹን ይዯግፋሌ፣ ሇተሰጡ የተናጠሌና የጋራ ሥራዎች ኃሊፊነት
ይወስዲሌ፡፡

9
  የአገሌጋይነትን መንፈስ በመሊበስ ባሇጉዲዮችን በሚፈሇገው የአገሌግልት ዯረጃ
ያስተናግዲሌ፡፡

2. ፕሮፌሽናሉዝምና እውነተኛነት

 በሥራ እና በስኬቶች መዯሰትን ያሳያሌ፣

 በሚያከናውነው ተግባር ሊይ ሙያዊ ብቃት እና ችልታን ያሳያሌ፣
 ተከታታይ ሙያዊ እዴገትን በማካሄዴ እራሱን ያበቃሌ፣
 ሇሥራ የገባውን ቃሌ ኪዲን በመፈጸም፣ የጊዜ ገዯቦችን በማክበር እና ውጤቶችን
በማሳካት ጥሩ ውጤት ያስመዘግባሌ፣
 ከግሌ ጉዲዮች ይሌቅ በባሇሙያነቱ ሇሥራው ቅዴሚያ ይሰጣሌ፣
 ሙያዊ ሥነ ምግባርን ያከብራሌ፣
 አስጨናቂ ሁኔታዎች እና የሥራ ሊይ ፈተናዎች ሲያጋጥሙት በጽናት ይወጣሌ፣
 በማንኛውም ሁኔታ ታማኝነቱን ያረጋግጣሌ፣
 የሲቪሌ ሰርቪሱን በዕሇት ተዕሇት እንቅስቃሴ እና ባህሪ ውስጥ ያለትን እሴቶች
እና መርሆዎች ያከብራሌ ፣ በተግባር ያሳያሌ፣
 ከግሌ ጥቅም ይሌቅ የመንግሥትን ጥቅም በማስቀዯም ይሰራሌ፣
 ሙያዊ ያሌሆነ ወይም ሥነ ምግባር የጎዯሇው ዴርጊት ሲያጋጥም አፋጣኝ
እርምጃ ይወስዲሌ።

3. አካታችነት

 የዕዴሜ እና በኃሊፊነት ዯረጃ ሌዩነት ካሊቸው ሠራተኞች ጋር በመተባበር አብሮ

በንቃት ይሠራሌ፣
 ሁለንም ተገሌጋዮች በእኩሌነት፣ በክብር፣በቅንነት እና በአክብሮት ያስተናግዲሌ፣
 ሇሏሳብ ሌዩነቶች አክብሮት እና ግንዛቤን ያሳያሌ ይህንን ግንዛቤ በዕሇት ተዕሇት
ሥራ ውስጥ ማሳየት እና በውሳኔ አሰጣጥ ወቅትም ያሳሌ፣
 የተዛባ አመሇካከትን በማስወገዴ የራሱን አዴሌዎ እና ባህሪያትን በመመርመር
የማያሻማ ምሊሾችን ይሰጣሌ፣
 በጾታ፣ በሃይማኖት፣ በዘር፣ በዕዴሜ ወይም በቡዴን ሌዩነቶች ሊይ ያሇአዴሌዎ
ሥራውን ያከናውናሌ፣
 በብሔር ሌዩነት ውስጥ ያለትን ጥንካሬዎች ተገንዝቦ እነሱን ሇመጠቀም
እርምጃዎች ይወስዲሌ፣

10
  የባህሊዊና የቋንቋ ሌዩነቶችን ያዯንቃሌ እንዱሁም በማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ
ሁኔታ ውስጥ ሊለ ሌዩነቶች እውቅና ይሰጣሌ፡፡

4. ገሇሌተኛነት

 የኃሊፊነት ግዳታውን ሲወጣ ፍትሏዊነትን ይዯግፋሌ፣

 ተጨባጭነትን ይመሇከታሌ፣
 ሁለንም ሰው በእኩሌ፣ በምክንያታዊነት እና በቋሚነት ይመሇከታሌ፣
 ሇሁለም እኩሌ እዴሌ ይሰጣሌ፣
 ጾታ፣ ዘር፣ ሃይማኖት፣ ዕዴሜ፣ ዘር እና አካሌ ጉዲተኝነት ሳይሇይ ሰዎችን
የመረዲት ቅን አስተሳሰብን ያሳያሌ፣
 ከተሇያዩ አስተዲዯግ ካሊቸው ሰዎች ጋር በክብር እና በአክብሮት በመያዝ
ውጤታማ በሆነ መንገዴ ይሰራሌ።

5. ቅሌጥፍናና ውጤታማነት

 ተግባራትን በጥሩ ሁኔታና በውጤታማነት በማጠናቀቅ ግቦችን ያሳካሌ፣

 በትንሽ ጥረትና ወጪ የሚፈሇገውን ውጤት ያሰመዘግባሌ፣
 በትንሽ ጉሌበት እና የሀብት ብክነትን ሳያስከትሌ የታሰበውን ውጤት የማምረት
ችልታ አሇው፣
 በአጭር ጊዜ እና ጥረት ከፍተኛውን ውጤት በማግኘት ሊይ ያተኩራሌ፣
 ግብ ሊይ በማተኮር የሥራውን ፍሰት፣ጥራትና ውጤት ያሻሽሊሌ፣
 ትክክሇኛውን ነገር በትክክሇኛው መንገዴ በማከነወን በውጤት ይመራሌ፣
 ዘዳያዊ የስራ ሂዯትን ይጠቀማሌ፣በትሌቁ ምስሌ ሊይ ያተኩራሌ፡፡

1.7 የስትራቴጂው የትግበራ ወሰን

የስትራቴጂው የተፈጻሚነት ወሰን በፌዳራሌ የሲቪሌ ሰርቪስ ተቋማት በሚቀጠሩ እና

የዯረጃ ዕዴገት በሚሰጣቸው የመንግሥት ሠራተኞች ሊይ ነው፡፡

11
 ክፍሌ ሁሇት
የመንግሥት ሠራተኛ ብቃቶች
በዚህ ክፍሌ ስር የብቃት ዓይነቶች፣ ምዴቦች፣ ብቃቶች፣ የብቃት ዯረጃዎች እና የብቃት
አመሊካቾች ማብራሪያ ቀርበዋሌ፡፡ የሲቪሌ ሰርቪሱ ሥራዎች በሦስት ፈርጆች ማሇትም
ቴክኒሺያን፣ ፕሮፌሽናሌ እና ሥራ መሪ በሚሌ የተዯራጁ ሲሆን በአጠቃሊይ 19 ብቃቶች
ተሇይተዋሌ፡፡ ከተሇዩት ብቃቶች መካከሌ አሥራ ሦስቱ ባህርያዊ ሲሆኑ ሰባቱ ዯግሞ
ቴክኒካሌ ብቃቶች ናቸው፡፡ ብቃቶቹም ሥራ ተኮር፣ ሰው ተኮር እና ውጤት ተኮር በተባለ
ሦስት ምዴቦች ተዯራጅተዋሌ፡፡

2.1. የብቃት ዓይነቶች

ይህ ስትራቴጂ በሁሇት የብቃት ዓይነቶች የተዯራጀ ሲሆን እነሱም ቴክኒካሌ ብቃት እና

ባህርያዊ ብቃት ናቸው፡፡ እነዚህ የብቃት ዓይነቶች የአገራችን ሲቪሌ ሰርቪስ እሴቶችንና
የሥነ-ምግባር መርሆዎችን፣ ዓሇም አቀፍ ሌምዴን እና ሙያን መሠረት አዴርገው የተሇዩ
ናቸው፡፡ እያንዲንደ የብቃት ዓይነትም በሦስት ምዴቦች የተዯራጁ ዝርዝር ብቃቶችን ይዟሌ፡፡

የሦስቱ ምዴቦች ትስስርም ሥራን ውጤታማ ሇማዴረግ በቅዴሚያ የተቋሙን ራዕይ፣

ተሌዕኮ እና ግብ ጠንቅቆ መረዲትን፣ የአጭርና የረጅም ጊዜ የሥራ ዕቅዴ ማዘጋጀትንና
መተግበርን እና የአሠራር ሥርዓት መዘርጋትን የሚጠይቅ ሲሆን በቀጣይም የሰው ሀብትን
በማቀናጀትና በተዘረጉ የአሠራር ሥርዓቶችና ዕቅድች ሊይ ተገቢ ግንዛቤ ፈጥሮ በአግባቡ
ሇመተግበርና ተቋማዊ ግብን ሇማሳካት የሚኖረውን ፍሰት በሚያሳይ መሌኩ የብቃት
ምዴቦቹ እንዱዯራጁ ተዯርጓሌ፡፡

2.1.1. ቴክኒካሌ ብቃቶች እና ምዴቦች

ቴክኒካሌ ብቃት ፈፃሚዎች የተሰጣቸውን ተግባር ሇማከናወን የሚያስፈሌግ የእውቀትና

ክህልት መስተጋብር ሆኖ ፈፃሚው ይህን ተፈሊጊ እውቀትና ክህልት ወዯ ተግባር ሇመቀየር
የሚያስፈሌግ አስተሳሰብን አስተሳስሮ የሚይዝ እና ሥራን በውጤታማነት ሇመፈጸም
የሚጠቅም ከሥራ ጋር ቀጥተኛ ግንኙነት ያሇው የብቃት አይነት ነው፡፡ ሇቴክኒካሌ ብቃት
ሰባት ብቃቶች ተሇይተው በሶስት ምዴቦች ተዯራጅተዋሌ፡፡ ሰባቱ የቴክኒካሌ ብቃቶች
በሦስቱም ፈርጆች ማሇትም ቴክኒሺያኖች፣ ፕሮፌሽናልች እና የሥራ መሪዎች የተዯራጁ
ሲሆን የመንግሥት ሠራተኞች እንዱያሟሎቸው የሚጠበቁ ናቸው፡፡

12
 የመንግሥት ተቋማት ሇተሌዕኳቸው እና ሇሥራ መዯቡ የሚያስፈሌጉ ተጨማሪ ቴክኒካሌ
ብቃቶችን በመቅረጽ፣ ሇኮሚሽኑ በማሳወቅና በማስፀዯቅ ተግባራዊ የሚያዯርጉ ይሆናሌ፡፡
ሦስቱ የብቃት ምዴቦች ከቴክኒካሌ ብቃቶች አንጻር እንዯሚከተሇው ተገሌጸዋሌ፡፡

ሀ. ሥራ ተኮር

ይህ ምዴብ ሙያተኛው የሚያከናውነውን የዕሇት ተዕሇት ሥራ የተቋሙን ግብ ከማሳካት

አንጻር የሚኖረውን ሙያዊ አተገባበር፣ በመረጃዎች ሊይ የተመሰረተ እቅዴ ማዘጋጀትና
መተግበር፣ ተገቢ ቴክኖልጂዎችን የመጠቀም እንዱሁም የገበያ ግንባታ በማፋጠን
የተቋሙን አፈጻጸም ማሳዯግ የሚያስችለ ብቃቶችን የሚይዝ ነው፡፡

ሇ. ሰው ተኮር

ይህ የብቃት ምዴብ በየዯረጃው ያሇው የመንግሥት ሠራተኛ የዕሇት ተዕሇት ሥራውን

ሲያከናውን ሙያዊ እውቀትን፣ ክህልትን እና ግሊዊ ችልታን በመጠቀም ሥራን
በሚፈሇገው የጥራት ዯረጃ ማከናወን እና የሚከሰቱ ተግዲሮቶችን በመፍታት ሇተቋም ግብ
ስኬት አስተዋፅኦ ሇማበርክት የሚያስችለ ብቃቶችን ይይዛሌ፡፡

ሏ. ውጤት ተኮር

ይህ የብቃት ምዴብ የመንግሥት ሠራተኛው ሥራውን ሲያከናውን ሕግና የአሠራር

ሥርዓትን በመከተሌ፣ ጊዜንና የተቋሙን ሀብት በአግባቡ በመጠቀም እና ወቅታዊና ተገቢ
ውሳኔ በመስጠት የተቋሙን ዓሊማ ሇማሳካት የሚረደ ብቃቶችን ይይዛሌ፡፡ የተሇዩት
ቴክኒካሌ ብቃቶች እና ምዴቦቻቸው እንዯሚከተሇው ቀርበዋሌ፡፡

ሠንጠረዥ 2.1፡ ቴክኒካሌ ብቃቶች፣ ምዴቦች እና የሥራ ፈርጆች

የብቃት የሥራ ፈርጆች

ቴክኒካሌ ብቃቶች
ምዴቦች ቴክኒሽያን ፕሮፌሽናሌ ሥራ መሪ
ሥራ ተኮር ማቀዴና መተግበር   
የገበያ ግንባታን ማፋጠን   
የቴክኖልጂ አጠቃቀም   
ሰው ተኮር ችግር ፈቺነት   
እውቀትና ክህልት   
ውጤት ውጤታማ አፈጻጸም   
ተኮር ውሳኔ ሰጭነት   

13
 2.1.1.1. የቴክኒካሌ ብቃቶች መግሇጫ

ቴክኒካሌ
ተ.ቁ መግሇጫ
ብቃቶች

1 ከአገራዊ ፖሉሲና ስትራቴጂዎች ጋር የሚናበብ ተቋማዊ እና የሥራ ክፍሌ ዕቅዴ

የማዘጋጀት፣ በተቀመጠው ዕቅዴ መሰረት የመፈፀም፣ ተገቢ የሆነ የሀብት አጠቃቀም
ማቀዴና
አሰራርን የመከተሌ፣ ወቅታዊ እና ተከታታይ ክትትሌና ግምገማ የማዴረግ፣ ግብረ
መተግበር
መሌስ የመስጠት፣ የመቀበሌ፣ እቅዴን የመከሇስና የማሻሻሌ እና ውጤት የማስመዝገብ
ብቃት ነው፡፡

2 ይህ ብቃት በሁለም መስክ ዘሊቂነት ያሇው ኢኮኖሚያዊ ጠቀሜታ ማረጋገጥን

የሚመሇከት ነው፡፡ ሁለም ሠራተኞች የንግዴ፣ የገንዘብ እና የሁለንም እንቅስቃሴዎች
የገበያ
ውጤታማነት ሇማረጋገጥ አገሌግልቶች ተጨማሪ እሴት እንዱያፈሩና ዘሊቂነት ያሇው
ግንባታን
የኢኮኖሚ እዴገት እንዱያስመዘግቡ ማሰሊሰሌን ፣መነሳሳትን፣ መፍጠርን፣ ስሇ ኢኮኖሚ
ማፋጠን
እዴገት ማሰብን፣ ገበያ የሚፈጥሩ የዯንበኞችን ጉዲዮች መሇየትን እና የንግዴ ሥራ
ማስፋፋትን የሚያጠቃሌሌ ነው፡፡

3 ይህ ብቃት ዘመናዊ የቴክኖልጂ ውጤቶችንና አሠራሮችን ተገንዝቦ ሥራን ሇማሳሇጥ

ቴክኖልጂን በአግባቡ የመጠቀም ብቃት ነው፡፡ ስሇሆነም እያንዲንደ ሠራተኛ ሇሥራው
የቴክኖልጂ
መሰረታዊ ቴክኖልጂዎችንና የቴክኖልጂ ውጤቶችን በቂ ዕውቀትና ክህልት መያዝና
አጠቃቀም
በአግባቡ የመጠቀም፣ ሇሥራው የሚያስፈሌጉ አዲዱስ ቴክኖልጂዎችን የመሇየትና
አሠራርን በቴክኖልጂ የማሻሻሌ ብቃትን ያካትታሌ፡፡

4 ይህ ብቃት ችግሮችን እና መንስኤዎችን ቀዴሞ በመረዲትና ትክክሇኛና ወቅታዊ

ችግር
መረጃዎችን ግምት ውስጥ በማስገባት፣ እውቀትን፣ ጥበብን፣ ሌምዴንና ነባራዊ
ፈቺነት
ሁኔታን በማጤን መፍትሄ የመስጠት ብቃት ነው፡፡

5 እውቀትና ይህ ብቃት ሥራን ውጤታማ ሇማዴረግ ጥሌቅ የሆነ ሙያዊ እውቀትንና ክህልትን
ክህልት ተግባራዊ በማዴረግ ውጤት የማስመዝገብ ብቃትን ይመሇከታሌ፡፡

6 ይህ ብቃት ትኩረት የሚያዯርገው የሥራው ክንውን በሚፈሇገው መስመር ሊይ

መሆኑን ማረጋገጥና ውጤት ማስመዝገብ ሊይ ሲሆን፣ ሥራን በከፍተኛ ጥራትና
ውጤታማ
በውጤታማነት መፈጸም ሇተቋሙ ግብ ስኬት ያሇውን አስተዋጽኦ ከግምት ውስጥ
አፈጻጸም
እያስገቡ ሥራን ማከናወንና፣ የእሇት ተዕሇት አፈጻጸምን በመገምገም ወዯ ትክክሇኛው
ግብ የሚያዯርስ መሆኑን የማረገጋጥ ብቃት ነው፡፡

7 የውሳኔ ሰጪነት ብቃት በየዯረጃው ያለ ሥራ መሪዎችም ሆኑ ሠራተኞች በትክክሇኛ

መረጃ ሊይ ተመስርተው የተቀረፁ ስላቶችንና አማራጮችን የመተንተን፣ የውሳኔ
አማራጮችን የመሇየት፣ አዎንታዊ ተፅዕኖ የመፍጠር፣ ስጋቶችን የማየትና ወቅታዊና
ውሳኔ
አግባብነት ያሊቸውን ውሳኔዎች የመስጠት ብቃት ነው፡፡ ብቃቱ አንዴ ተግባር
ሰጭነት
ከመፈጸሙ በፊት ማሇፍ የሚገባውን ሂዯት ካሇፈ በኋሊ ተግባራዊ እንዱሆን በቃሌ
ወይም በሰነዴ በተዯገፈ ሁኔታ የሚገሇጽበትና በሚገባ ታስቦበት እንዱከናወን የሚጠበቅ
ብቃት ነው፡፡

14
2.1.2. ባህርያዊ ብቃቶች እና ምዴቦች

ባህርያዊ ብቃቶች ከሰዎች አመሇካከትና ግሊዊ ባህርይ ጋር በቀጥታ የሚገናኙ ሲሆን

እውቀትን፣ ክህልትን እና አስተሳሰብን አቀናጅቶ በመጠቀም ሥራን ውጤታማ ሇማዴረግ
ወሳኝ ሚና የሚጫወቱ ናቸው፡፡ እነዚህ ብቃቶች በመንግሥት መሥሪያ ቤቶች የሚቀጠሩ
እና በሥራ ሊይ የሚገኙ ሠራተኞች የሥራቸውን ጥራት፣ ቅሌጥፍናና ውጤታማነት
በማሳዯግ የተቋማቸውን ተሌዕኮ ሇማሳካት ሉያሟሎቸው የሚገቡ ብቃቶች ሲሆኑ በዋናነት
የተቋምን ዕሴቶች እና ስትራቴጂያዊ የትኩረት መስኮችን የሚመሇከቱ ናቸው፡፡ በዚህ
መሰረት 12 ባህርያዊ ብቃቶች ተሇይተው በሦስት ምዴቦች ማሇትም ሥራ ተኮር፣ ሰው
ተኮር እና ውጤት ተኮር በሚሌ ተዯራጅተዋሌ፡፡

ሀ. ሥራ ተኮር

ይህ ምዴብ እያንዲንደ የመንግሥት ሠራተኛ ሥራውን ከተቋሙ ግብ ጋር በማስተሳሰር

ውጤታማ ሇማዴረግ የሚረደ አዲዱስ ሀሳቦችንና አሰራሮችን በመፍጠር፣ ሇውጥን
በመቀበሌና በመተግበር እና ሉያጋጥሙ የሚችለ ስጋቶችን ቀዴሞ በመረዲትና መፍትሄ
በማመንጨት የውጤታማ አመራር ብቃቶችን አስተሳስሮ የያዘ ነው፡፡

ሇ. ሰው ተኮር

ይህ ምዴብ የመንግሥት ሠራተኞች የአስተሳሰብ ብስሇትን በመሊበስ፣ ውጤታማ የተግባቦት

ክህልትን በመጠቀም፣ በቡዴን የመሥራት ክህልትን በማዲበር፣ በተሟሊ ሥነ-ምግባርና
ታማኝነት በማገሌገሌ እና ከሚመሇከታቸው አካሊት ጋር አጋርነትና ትብብር በመፍጠር
ውጤታማ ሥራ የመሥራት ብቃቶችን የሚይዝ ነው፡፡

ሏ. ውጤት ተኮር

ይህ ምዴብ ቴክኒሺያኖች፣ ፕሮፌሽናልች እና የሥራ መሪዎች የአፈጻጸም አመራር

ሥርዓትን መሰረት በማዴረግ ራሱንና ላልችን በተከታታይነት በማብቃት፣ ኃሊፊነትን
በአግባቡ በመወጣት፣ ሇዜጎች ዋጋ ያሇው ሥራ በመሥራት ተገሌጋይ ተኮር አገሌግልት
በመስጠትና ተገሌጋዩን በማርካት ቀጣይነት ያሇው ውጤት የማስመዝገብ ብቃቶችን የሚይዝ
ነው፡፡

ከተሇዩት 12 ባህርያዊ ብቃቶች መካከሌ አሥራ አንደን ቴክኒሺያኖች፣ ፕሮፌሽናልች እና

የሥራ መሪዎች እንዱያሟሎቸው የሚጠበቁ ሲሆን ቀሪው አንዴ ብቃት ዯግሞ ሇሥራ
15
 መሪዎች ብቻ በተጨማሪነት የተቀመጠ ነው፡፡ የተሇዩት ባህርያዊ ብቃቶች፣ ምዴቦቻቸው
እና ፈርጆች እንዯሚከተሇው ቀርበዋሌ፡፡

ሠንጠረዥ 2.2፡ ባህርያዊ ብቃቶች፣ ምዴቦች እና የሥራ ፈርጆች

የሥራ ፈርጆች
የብቃት ምዴቦች ባህርያዊ ብቃቶች
ቴክኒሽያን ፕሮፌሽናሌ ሥራ መሪ
ስትራቴጂያዊ አስተሳሰብ
  
/Strategic Thinking/
ሥራ ተኮር
ፈጠራ /Creativity & Innovation/   
ውጤታማ አመራር / Effective

Leadership/
ውጤታማ ተግባቦት /Effective
  
Communication/
ውጤታማ የቡዴን ሥራ/Effective Team
  
Work/
ሰው ተኮር የአስተሳሰብ ብስሇት / Emotional
  
Intelegence/
ስነ-ምግባርና ታማኝነት/ Ethics and
  
Integrity/
አካታችነትና ትብብር /Inclusiveness and
  
Collaboration/
አገሌጋይነት / Serving the public/   
ራስንና ላልችን ማብቃት /Self and
  
others Development/
ውጤት ተኮር
ኃሊፊነትን መወጣት /Discharging
/Performance/   
Responsibility/
ዋጋ ያሇው ሥራ መሥራት /Value for
  
Money/

16
 2.1.2.1. የባህርያዊ ብቃቶች መግሇጫ

ተ.ቁ ባህርያዊ መግሇጫ

ብቃቶች
1 ይህ ብቃት የተቋምን ተሌዕኮ፣ ራዕይ እና ግቦች በተገቢው መንገዴ በመረዲት፣
የተቋም ዕሴቶችን በማክበርና የአሠራር ፍሌስፍና በማዴረግ እያንዲንደ ሠራተኛና
ስትራቴጂያዊ
ሥራ መሪ ሚናው ሇተቋም ግብ ስኬት እና ሇሀገራዊ ፋይዲ ያሇውን ዴርሻ
አስተሳሰብ
በጥሌቀት የመረዲትና ትሌቁን ምስሌ የማየት ብቃት ነው፡፡ ሁለም የሲቪሌ
/Strategic ሰርቪስ ሠራተኛ የዕሇት ተዕሇት ሥራውን ሲያከናውን ውጤቱ የሲቪሌ ሰርቪሱን
Thinking/ ግቦች ሇማሳካት ከፍተኛ ሚና እንዲሇው በማወቅ ከተቋሙ ስትራቴጂያዊ
ዕይታዎችና ተሌዕኮ ጋር አስተሳስሮ በማከናወን ሇተቋም ግብ ስኬት እና ሇሀገር
ዕዴገት ጉሌህ አስተዋጽኦ ሇማበርከት የሚያስችሌ ብቃት ነው፡፡
2 ይህ ብቃት እራስን በየጊዜው ከሚከሰቱ ዘመናዊና አዲዱስ ሇውጦች ጋር
በማጣጣም አስተሳሰብን መሇወጥና አስፈሊጊም ሲሆን አዲዱስ ነሮችን መፍጠር
ፈጠራ ማሇት ነው፡፡ በመሆኑም ተቋማዊ የአሠራር ስርዓትን እና ባህሌን ጠንቅቆ
የማወቅ፣ የአሠራር ክፍተቶችን የመሇየት፣ ክስተቶችን ከተሇያየ አቅጣጫ
/Creativity &
የመገምገም፣ ከተሇመዯው አሠራር ወጣ ብል የማሰብ፣ ነገሮችን በጥሌቀት
Innovation/
የመመርመር፣ የላልችን አዲዱስ ሃሳቦች እና ፈጠራን የማበረታታትና የመቀበሌ፣
ሇአዲዱስ ሃሳቦች እውቅና የመስጠት፣ አዲዱስ ሃሳቦችንና አሠራሮችን
የማመንጨት፣ በሥራ ሊይ ያለትን በማሻሻሌ በአግባቡ መተግበርን ይይዛሌ፡፡
3 ይህ ብቃት በታቀዯው መሰረት የሚጠበቀው ስኬት እንዱገኝ ሇማዴረግ
የሚከናወኑትን ተግባራት በቅዯም ተከተሌና በስላት በአግባቡ ሇመፈጸምና ውጤት
ሇማምጣት አቀናጅቶ የመምራት ብቃት ነው፡፡ ስሇሆነም ብቃቱ በህግና በአሰራር
ውጤታማ
ስርዓት በመመራት፣ በትክክሇኛ መረጃ ሊይ የተመሰረቱ ቀሌጣፋና ወቅታዊ
አመራር /
ውሳኔዎችን በመስጠት፣ ውስን የሆነው የሀገር ሀብትና ጊዜ በአግባቡ ሥራ ሊይ
Effective
እንዱውሌ በማዴረግ ፣ ሇተከታዮቹ ተከታታይና ችግር ፈቺ የሆነ በእውቀት ሊይ
Leadership/ የተመሰረተ ዴጋፍና ክትትሌ በማዴረግ እንዱሁም አሠራርን በማዘመንና
በማቀሊጠፍ የመጨረሻውን ውጤት ዕውን ሇማዴረግ የሚያስፈሌጉ አስተሳሰቦችንና
ሥነ-ምግባሮችን ሥራ ሊይ በማዋሌ በተከታታይነት ውጤት ማምጣትን
ያካትታሌ፡፡
4 ይህ ብቃት ከተቋሙ የሥራ ኃሊፊዎች፣ የሥራ ባሌዯረቦች፣ ከሠራተኞች፣
ከተገሌጋዮች፣ እንዱሁም ከተሇያዩ ባሇዴርሻ አካሊት ጋር በግሌፅና በቀጥታ
መሌእክቶችን መሇዋወጥ፣ መረጃዎችን በአግባቡና በጥሌቀት በመረዲትና ሇላልች
ውጤታማ ትክክሇኛና ወቅታዊ መረጃ በመስጠት ተቋሙን ውጤታማ ማዴረግና ከውስጥም
ተግባቦት ከውጪም ዘሊቂ ግንኙነት መመሥረትን ያካትታሌ፡፡ ከዚህም በተጨማሪ በቡዴንም
/Effective ሆነ በተናጠሌ የሚከናወኑ ውጤታማ የሆኑ ሥራዎችን እና ትምህርት
Communicatio ሉገኙባቸው የሚችለትን ምርጥ ተሞክሮዎች ሇሚመሇከታቸው አካሊት ዘመናዊ
n/ የሆኑ የተግባቦት ስሌቶችን በመጠቀም የመግሇፅ፤ ርዕ-ሰጉዲዩን በትክክሌ ሇመረዲት
በጥሞና የማዲመጥ፤ በፅሁፍ ሊይ ያለ መረጃዎችን በትክክሌ የመረዲት፤ ሃሳብን
በቃሌም ሆነ በፅሁፍ በተዯራጀና ግሌፅ በሆነ አግባብ የመግሇፅ፤ በላልች ሊይ
አዎንታዊ የሆነ ተፅዕኖ በማሳዯር እና ከላልችም በመማርና ተከታታይ የሆነ
ግሌፅነትና የጠራ ግንዛቤ መፍጠርን የሚያካትት ነው፡፡

17
5 ውጤታማ ይህ ብቃት የተሇያየ ዕውቀት፣ ክህልት እና የአስተሳሰብ ዯረጃ ካሊቸው የተቋሙ
የቡዴን ሥራ ሠራተኞች ጋር በቡዴንና ተባብሮ የመሥራት፣ የጋራ ተጠያቂነትንና ተነሳሽነትን
የማዲበር፣ አሇመግባባቶችን የመፍታት፣ የቡዴን አባሊትን የማብቃት፣ የቡዴን
/Effective
መንፈስን የማጠናከር ፣ ምቹ የሥራ አካባቢ የመፍጠር፣ ውጤታማ ቡዴኖችን
Team Work/
የመገንባት እና በተናጠሌ የማይገኘውን ውጤት በጋራ የማሳካት ብቃት ነው፡፡
6 የአስተሳሰብ ይህ ብቃት አዕምሮን በመግራትና በአመክንዮ በመመራት ጊዜያዊ ስሜትን
ብስሇት ተቆጣጥሮ በተዯራጀና በሰከነ ሁኔታ አስቦ መሥራትን የሚያጠቃሌሌ ነው፡፡
ስሇሆነም ይህ ብቃት ራስን ማወቅ (Self-awareness)፣ ራስን መቆጣጠር (self-
/ Emotional
regulation) ፣ ተነሳሽነት (motivation)፣ እራስን በላልች ቦታ አስቀምጦ ማየት
Intelegence/
(empathy) እና ማህበራዊ ክህልትን (Social skills) ያካትታሌ፡፡
7 ስነ-ምግባርና በመንግሥት መዋቅር ውስጥ የሚሠሩ ሠራተኞች የአገራቸውን ራዕይ ሇማሳካት
ታማኝነት ከሌብ የሚተጉ፣ ታታሪና ከራስ ጥቅም ይሌቅ ሇሀገር ጥቅም ቅዴሚያ የሚሰጡ፣
የአገሪቷን የሥነ-ምግባር መርሆዎች በተግባር መፈጸም የሚችለ፣ ላብነትንና
/ Ethics and
አዴልአዊ አሠራርን የሚጸየፉና ጠንካራ የሥራ ባህሌ ያዲበሩ ሇማዴረግ
Integrity/
የሚያስችሌ ብቃት ነው፡፡
8 የአካታችነትና የትብብር ብቃት በፈቃዯኝነትና በጋራ ጥቅም ሊይ የተመሠረተ፣
የሁለንም ወገኖች አስተዋጽኦና ፍሊጎት በመርህ ሊይ ተመስርቶ የማስተናገዴ
ብቃት ነው፡፡ የሰው ሀብትን፣ ላልች ሀብቶችን እና ተሞክሮዎችን በጋራ
አካታችነትና
የመጠቀም፤ ችግሮችን በጋራ የመፍታት፣ አብሮ መጎሌበትና መዯጋገፍን፣ የረጅም
ትብብር
ጊዜና የአጭር ጊዜ ዓሊማዎችን በጋራ ማሳካትን፣ በብሄር፣ በሀይማኖት፣ በጾታ
/Inclusiveness
እና በአካሌ ጉዲተኝነት ሊይ ሌዩነት ሳያዯርግ ሥራን የማከናወን ብቃት ነው፡፡
and
ከዚህም በተጨማሪ ማንኛውም በመንግሥት መዋቅር ውስጥ የሚገኝ አካሌ
Collaboration/
ሌማትን በቀጣይነት ሇማረጋገጥ መንግሥትን፣ ህዝብንና የግለን ዘርፍ
በማቀናጀትና በማስተሳሰር የመሥራት፣ የተሇያዩ የሥራ ክፍልችን አቀናጅቶ
የመምራት እና ዓሊማን ከማሳካት አንጻር ከላልች አካሊት ጋር ስትራቴጂያዊ
አጋርነት የመፍጠር አቅም ነው፡፡
9 የአገሌጋይነት ብቃት ሠራተኞች የአገሌጋይነት ሥነ-ምግባርን በመሊበስና
የተገሌጋዮቻቸውን ፍሊጎት ቀዴመው በመረዲት ቀዴሞ በተቀመጠ የአገሌግልት
አሰጣጥ ዯረጃ /standard/ መሰረት ጥራት ያሇው፣ ቀሌጣፋ፣ አስተማማኝ፣
አገሌጋይነት ውጤታማ እና ተገሌጋዮችን የሚያረካ አገሌግልት የመስጠት ብቃት ነው፡፡
ማንኛውም በመንግሥት መዋቅር ውስጥ የሚገኝ አካሌ ቀሌጣፋና ውጤታማ
/ Serving the
አግሌግልት መስጠት ያስችሇው ዘንዴ የውስጥና የውጪ ተገሌጋዩንና የተገሌጋዩን
public/
ፍሊጎት መሇየትን፣ ሇተገሌጋዮች ወቅታዊና በቂ መረጃ መስጠትን፣ ዓሇም አቀፍ፤
አገር አቀፍ እና ተቋማዊ የአገሌግልት አሰጣጥ ሌኬቶችን መረዲትንና
መተግበርን፣ ዜጎችን የማሳተፍ እና በእውቀት ሊይ የተመሰረተ አገሌግልት
መስጠትን ያካትታሌ፡፡
10 የእውቀትንና የጥበብን ጠቀሙ በጥሇቀት በመረዲት ራስን እና ላልችን የማብቃት
ራስንና ላልችን ሇዚህም የራስንና የላልችን ክፍተት የመሇየት፤ ክፍተቱ የሚሞሊበትን አቅጣጫ
ማብቃት የማስቀመጥ፤ የመተግበርና ክትትሌና ዴጋፍ የማዴረግ፤ አዲዱስ እውቀቶችንና
ክህልቶችን የማፈሊሇግ፣ ሇላልች የማጋራትና በሥራ ሊይ የማዋሌ፣ የተቋሙን
/Self and
ራዕይና ተሌዕኮ ሇማሳካት በቀጣይነት አቅምን እያሳዯጉ መሄዴን፤ ተከታዮችን
others
አስተባብሮና አሳምኖ መምራትን፤ ግጭቶችንና ስብሰባዎችን በአግባቡ በመምራት
Development/
ሇውጤት ማብቃትን፤ የነገ መሪዎችን እና ተተኪዎችን ማፍራትን የሚያካትት
ብቃት ነው፡፡

18
11 የመንግሥት ሠራተኞች ሙያዊ ሥነ-ምግባርን እና የአገሪቱን ሕጎችና ዯንቦች
ኃሊፊነትን
መሠረት በማዴረግ ሇተቋሙ ስኬት ተግቶ የመሥራትና ሥራቸውን በወቅቱና
መወጣት
በአግባቡ እንዱሁም በሚፈሇገው የጥራት ዯረጃ የማከናወን፣ ሇሥራ አፈፃፀም
/Discharging
ውዴቀትና ስኬትም ኃሊፊነትን የመውሰዴ ብቃት ነው፡፡ በተጨማሪም ኃሊፊነትን
Responsibility/
እና ተግባርን በታማኝነት እና በብቃት የመፈጸም እና በተቋሙ
የማገሌገሌ/የመቆየት ፍሊጎት እና ቁርጠኝነትን ያካትታሌ፡፡
12 በአገሌግልት አሠጣጥ ሂዯት የግብር ከፋዩን ገንዘብ ውጤታማ ማዴረግን እና
ዋጋ ያሇው ሥራ
ተመጣጣኝ አገሌግልት በመስጠት ኢኮኖሚያዊ ጠቀሜታ ማረጋገጥን፣ በአጭር
መሥራት
ጊዜና ባነሰ ወጪ የሊቀና ጥራት ያሇው ውጤት ማምጣትን፣ ስምምነት ሊይ
/Value for
በተዯረሰበት የአሠራር ፖሉሲ መሰረት መፈጸምን፣ አሊሠራ ያለ አካሄድችንና
Money/
ፖሉሲዎችን በመሇየት እንዱሻሻለ ማዴረግን እና የሥራ ባህሌ ማጎሌበትን
የሚመሇከት ብቃት ነው፡፡

19
2.2. የብቃት ዯረጃዎች

የብቃት ዯረጃ የሥራዎች ውስብስብነት፣ ጥሌቀት እና በጥረት ተዯራሽነት ከዝቅተኛው ወዯ

ከፍተኛው ዯረጃ እያዯገ ሲሄዴ በቦታው የሚመዯብ ሠራተኛ እንዱያሟሊ የሚጠበቀውን
የብቃት ከፍታ የሚያሳይ ነው፡፡ ይህም ዯረጃ ቴክኒሺያኖች፣ ፕሮፌሽናልች እና የሥራ
መሪዎች ከዝቅተኛ ወዯ ከፍተኛ የሥራ ዯረጃ ሇሚያዯርጉት ሽግግር የሚጠበቅባቸውን
ብቃት ያሳያሌ፡፡ የብቃት ዯረጃዎችን ሇመወሰን የሲቪሌ ሰርቪሱ የሥራ ምዘናና ዯረጃ
አወሳሰን ሥርአት መነሻ ተዯርጓሌ፡፡

2.2.1. የቴክኒካሌ ብቃት ዯረጃዎች

በሥራ ምዘናና ዯረጃ አወሳሰን ሥርዓት መሰረት የቴክኒሺያንና የፕሮፌሽናሌ ሥራዎች

እስከ አራት የሚዯርሱ የሥራ ዯረጃ ተዋረድች ያሊቸው በመሆኑ ቴክኒካሌ ብቃት
የሚዘጋጀው ይህን የሥራ ተዋረዴ ተከትል ይሆናሌ፡፡ በተመሳሳይ መሌኩ የሥራ
መሪዎችም ሦስት የሥራ ዯረጃ ተዋረድች ያለት በመሆኑ ቴክኒካሌ ብቃትም ይህንኑ
የሥራ ተዋረዴ ተከትል ይዘጋጃሌ፡፡

በተጨማሪም በዯረጃ ዕዴገት መሰሊሌ /career structure/ ሥራቸውን የሚያዯራጁ ተቋማት

እንዯየተጨባጭ ሁኔታው ከአራት በሊይ የሥራ ዯረጃ ተዋረዴ ሉኖራቸው ይችሊሌ፡፡

2.2.2. የባህሪያዊ ብቃት ዯረጃዎች

የባህሪያዊ ብቃት ዯረጃ በዋናነት የሥራዎቹን ባህርይ መመሳሰሌ፣ የሚጠይቁትን ዕውቀትና

ክህልት ተቀራራቢነት እና የሥራ ውስብስብነትን ግምት ውስጥ በማስገባት ሃያ ሁሇቱ
የሲቪሌ ሰርቪሱ የሥራ ዯረጃዎች በስዴስት የብቃት ዯረጃዎች እንዱዯራጁ ተዯርጓሌ፡፡
በዚህም መሰረት ሇቴክኒሽያኖች እና ሇፕሮፌሽናልች ሇእያንዲንዲቸው ሦስት የብቃት
ዯረጃዎች እንዱኖራቸው ተዯርጓሌ፡፡ በተጨማሪም የሥራ መሪዎች ካሊቸው የተሇየ የሥራ
ባህርይ በመነሳት የራሳቸው ሦስት የብቃት ዯረጃዎች እንዱኖራቸው ተዯርጓሌ፡፡ እነዚህ
የብቃት ዯረጃዎች ከሲቪሌ ሰርቪሱ አጠቃሊይ የሥራ ዯረጃዎች ጋር ያሊቸው ትስስር
እንዯሚከተሇው ነው፡፡

20
ሠንጠረዥ 2.3 ፡ በሲቪሌ ሰርቪሱ የሥራ ዯረጃዎች መሰረት ሇቴክኒሽያንና ፕሮፌሽናሌ
የተዯራጁ የባህሪያዊ ብቃት ዯረጃዎች ከአገር አቀፍ የብቃት ማዕቀፍ
(EtQF) ጋር ያሇው ትስስር

የባህሪያዊ ብቃት ዯረጃ አገር አቀፍ የብቃት ማዕቀፍ ዯረጃ

የብቃት የሥራ ፈርጆች በፈርጁ የሚካተቱ የሥራ
ዯረጃ ዯረጃዎች
ዯረጃ 1 ቴክኒሺያን 1 ከዯረጃ I – IV ቴ/ሙ/ስ/ ዯረጃ I እና II
ዯረጃ 2 ቴክኒሽያን 2 ዯረጃ V – VII ቴ/ሙ/ስ/ ዯረጃ III
ዯረጃ 3 ቴክኒሽያን 3 ከዯረጃ VIII – XII ቴ/ሙ/ስ/ ዯረጃ IV
ዯረጃ 4 ቴክኒሽያን 4 ከዯረጃ XIII – XV ቴ/ሙ/ስ/ ዯረጃ V
ዯረጃ 5 ፕሮፌሽናሌ 1 ከዯረጃ VIII – XII ቴ/ሙ/ስ/ ዯረጃ VI
/ የመጀመሪያ ዱግሪ/
ዯረጃ 6 ፕሮፌሽናሌ 2 ከዯረጃ X –XIV ቴ/ሙ/ስ/ ዯረጃ VII
/ሁሇተኛ ዱግሪ/
ዯረጃ 7 ፕሮፌሽናሌ 3 ከዯረጃ XIV – XIX ዯረጃ VIII
/ሦስተኛ ዱግሪ/
ዯረጃ 8 ፕሮፌሽናሌ 4 ከዯረጃ XX – XXII ዯረጃ VIII
/ሦስተኛ ዱግሪ እና ፕሮፌሰርሽፕ

ሠንጠረዥ 2.4. በሲቪሌ ሰርቪሱ የሥራ ዯረጃዎች መሰረት ሇሥራ መሪዎች የተዯራጁ
የባህሪያዊ ብቃት ዯረጃዎች ከአገር አቀፍ የብቃት ማዕቀፍ (EtQF) ጋር ያሇው ትስስር

የሥራ መሪ የብቃት ዯረጃ አገር አቀፍ የብቃት በሥራ መሪ ፈርጅ

ማዕቀፍ ዯረጃ የሚካተቱ የሥራ
የብቃት የሥራ ፈርጅ በፈርጁ የሚካተቱ
መዯቦች
ዯረጃ የሥራ ዯረጃዎች
ዯረጃ 1 ሥራ መሪ I XV - XVII ዯረጃ VI ቡዴን መሪ
/የመጀመሪያ ዱግሪ/
ዯረጃ 2 ሥራ መሪ II XVI - XVIII ዯረጃ VII የዳስክ ኃሊፊ ሥራ
/ሁሇተኛ ዱግሪ/ አስፈጻሚ
ዯረጃ 3 ሥራ መሪ III XVII - XIX ዯረጃ VIII ዋና ሥራ አስፈጻሚ እና
/ሦስተኛ ዱግሪ/ መሪ ሥራ አስፈጻሚ
ዯረጃ 4 ሥራ መሪ IV XIX – XXI ዯረጃ VIII ዋና ሥራ አስፈጻሚ እና
/ሦስተኛ ዱግሪ/ እና መሪ ሥራ አስፈጻሚ
ፕሮፌሰርሽፕ

21
2.3. የብቃት አመሊካቾች

የብቃት አመሊካቾች ሠራተኞች እንዱያሟሎቸው የሚጠበቁና ሉሇኩ የሚችለ የብቃት

መገሇጫዎች ሲሆኑ ሥራን በውጤታማት ሇመፈጸም የሚያስፈሌጉ እውቀት፣ ክህልት እና
አስተሳሰብ በተግባር የሚገሇጹባቸው ናቸው፡፡ በተጨማሪም በየዯረጃው የሚጠበቀው ብቃት
ከዝቅተኛው ዯረጃ ወዯ ከፍተኛው ዯረጃ ውስብስብነቱ ጥሌቀቱና ኃሊፊነቱ እየጨመረ
የሚሄዴ በመሆኑ ሠራተኞች ከአንደ የብቃት ዯረጃ ወዯሚቀጥሇው የብቃት ዯረጃ ሲሸጋገሩ
እንዱያሟለ የሚጠበቅባቸውን ብቃቶች ያሳያለ፡፡

የብቃት አመሊካቾች ሲቀረጹ ውጤታማ የሆኑ የብቃት አመሊካቾች እና ውጤታማ

የማያዯርጉ የብቃት አመሊካቾችን ሇይቶ በማስቀመጥ ይገሇጻሌ፡፡ ይህም ቴክኒሺያኖች፣
ፕሮፌሽናልች እና ሥራ መሪዎች ያሇባቸውን የብቃት ክፍተት ቀዴመው እንዱያውቁና
ራሳቸውን እንዱያበቁ ከማገዙም በሊይ ባህርያቱን የሚያሳዩ ሠራተኞችን በቀሊለ ሇመሇየት፣
አፈጻጸምን ሇመሇካት እና የብቃት ግንባታ ሥራ ሇማከናወን ይረዲሌ፡፡ በተጨማሪም
የተሇያዩ የምዘና መሳሪያዎችን ሇማዘጋጀትና ተግባራዊ ሇማዴረግ ግሌጽነትና መተማመንን
ይጨምራሌ፡፡

2.3.1. የቴክኒካሌ ብቃት አመሊካቾች

የቴክኒካሌ ብቃት አመሊካቾች ሠራተኞች የሚመዯቡበትን ወይም የተመዯቡበትን ሥራ

በውጤታማነት ሇመፈጸም ሉያሟለ የሚገባቸውን እውቀት፣ ክህልት እና ከሥራው ጋር
የተያያዙ ባህርያት በተግባር የሚገሇጹባቸው ሲሆን ሉታዩና ሉሇኩ የሚችለ የብቃት
መገሇጫዎች ናቸው፡፡ በተጨማሪም በየዯረጃው የሚጠበቀው ብቃት ከዝቅተኛው ዯረጃ ወዯ
ከፍተኛው ዯረጃ ውስብስብነቱ፣ ጥሌቀቱና ኃሊፊነቱ እየጨመረ የሚሄዴ በመሆኑ ሠራተኞች
ከአንደ ዯረጃ ወዯሚቀጥሇው ዯረጃ ሲሸጋገሩ እንዱያሟለ የሚጠበቅባቸውን ብቃት ያሳያለ፡፡
የብቃት አመሊካቾች የሚቀረጹባቸው ሠንጠረዞች እንዯሚከተሇው ቀርበዋሌ፡፡

22
ሠንጠረዥ 2.5፡- የቴክኒሺያኖች ቴክኒካሌ ብቃት አመሊካቾች

የሥራ መጠሪያ፡-

ብቃት 1፡-
የብቃቱ መግሇጫ:-

አስፈሊጊነት፡-

የሥራ የብቃት አመሊካቾች ወሳኝ የምዘና የምዘና

ተዋረዴ ውጤታማ የሆኑ የብቃት ውጤታማ የማያዯርጉ እውቀትና ዘዳዎች አውዴ/

አመሊካቾች አመሊካቾች ክህልት ቦታ

II

III
IV

ሠንጠረዥ 2.6፡- የፕሮፌሽናልች ቴክኒካሌ ብቃት አመሊካቾች

የሥራ መጠሪያ፡-

ብቃት 1፡-
የብቃቱ መግሇጫ:-

አስፈሊጊነት፡-

የሥራ የብቃት አመሊካቾች ወሳኝ የምዘና የምዘና

ተዋረዴ ውጤታማ የሆኑ የብቃት ውጤታማ የማያዯርጉ እውቀትና ዘዳዎች አውዴ/

አመሊካቾች አመሊካቾች ክህልት ቦታ

II

III

IV

23
 ሠንጠረዥ 2.7፡ ሇሥራ መሪዎች የቴክኒካሌ ብቃት አመሊካቾች ሇመቅረጽ የሚያገሇግሌ ቅጽ

የሥራ መጠሪያ፡-

ብቃት 1፡-
የብቃቱ መግሇጫ:-

አስፈሊጊነት፡-

የሥራ የብቃት አመሊካቾች ወሳኝ የምዘና የምዘና

ተዋረዴ ውጤታማ የሆኑ የብቃት ውጤታማ የማያዯርጉ እውቀትና ዘዳዎች አውዴ/

አመሊካቾች አመሊካቾች ክህልት ቦታ

II

III

2.3.2. የባህርያዊ ብቃት አመሊካቾች

የባህርያዊ ብቃት አመሊካቾች ሠራተኞች የሚመዯቡበትን ወይም የተመዯቡበትን ሥራ

በውጤታማነት ሇመፈጸም ሉያሟለ የሚገባቸውን እውቀት፣ ክህልት እና ባህርያት
በአስተሳሰብና በተግባር የሚገሇጹባቸው ሲሆን ሉታዩና ሉሇኩ የሚችለ የብቃት መገሇጫዎች
ናቸው፡፡ በተጨማሪም በየዯረጃው የሚጠበቀው ብቃት ከዝቅተኛው ዯረጃ ወዯ ከፍተኛው
ዯረጃ ውስብስብነቱ፣ ጥሌቀቱና ኃሊፊነቱ እየጨመረ የሚሄዴ በመሆኑ ሠራተኞች ከአንደ
ብቃት የዯረጃ ወዯሚቀጥሇው የብቃት ዯረጃ ሲሸጋገሩ እንዱያሟለ የሚጠበቅባቸውን ብቃት
ያሳያለ፡፡ የባህሪያዊ ብቃት አመሊካቾች የሚቀረጹባቸው ሠንጠረዞች እንዯሚከተሇው
ቀርበዋሌ፡፡

ሠንጠረዥ 2.8፡ ሇቴክኒሺያኖች የባህርያዊ ብቃት አመሊካቾች

የብቃት ምዴብ
ብቃት፡
መግሇጫ፡
አስፈሊጊነት፡
የብቃት አመሊካቾች የምዘና የምዘና
የብቃት ዯረጃ ውጤታማ የሆኑ የብቃት ውጤታማ የማያዯርጉ የብቃት አመሊካቾች ዘዳዎች አውዴ
አመሊካቾች
1
2

24
 3
4

ሠንጠረዥ 2.9፡ ሇፕሮፌሽናልች የባህርያዊ ብቃት አመሊካቾች

የብቃት ምዴብ
ብቃት፡
መግሇጫ፡
አስፈሊጊነት፡
የብቃት አመሊካቾች የምዘና የምዘና
የብቃት ዯረጃ ውጤታማ የሆኑ የብቃት አመሊካቾች ውጤታማ የማያዯርጉ የብቃት
ዘዳዎች አውዴ
አመሊካቾች
5
6
7
8

ሠንጠረዥ 2.10፡ ሇሥራ መሪዎች የባህርያዊ ብቃት አመሊካቾችን

የብቃት ምዴብ
ብቃት
የብቃት መግሇጫ
አስፈሊጊነት

የብቃት አመሊካቾች የምዘና የምዘና

የብቃት ዯረጃ ውጤታማ የሆኑ የብቃት ውጤታማ የማያዯርጉ የብቃት አመሊካቾች
ዘዳዎች አውዴ
አመሊካቾች
1

2.4. የብቃት ማዕቀፉ አዘገጃጀት ሂዯት

2.4.1. የቴክኒካሌ ብቃት ማዕቀፍ አዘገጃጀት

በቴክኒሺያኖች፣ በፕሮፌሽናልች እና በሥራ መሪዎች ሉተገበሩ የሚገባቸውና ከዕሇት

ተዕሇት ተግባር ጋር የሚተሳሰሩ ናቸው ተብል የታመነባቸው ሰባት የቴክኒካሌ ብቃቶች
ተሇይተዋሌ፡፡ ኮሚሽኑ ሇተሇዩት ሰባት ቴክኒካሌ ብቃቶች ትርጉም የሚያዘጋጅ ሲሆን
እያንዲንደ የመንግሥት ተቋም ከትርጉሙ በመነሳት ሇየሥራ መዯቡ ባህርይ አጣጥሞ

25
ጥቅም ሊይ ያውሊሌ፡፡ ይህ እንዯተጠበቀ ሆኖ የቴክኒካሌ ብቃት ማዕቀፍ በየተቋማቱ
የሚቀረጽ በመሆኑ የሂዯቱን ወጥነት ሇመጠበቅ የአዘገጃጀት ጋይዴሊይን ተዘጋጅቶ ተግባራዊ
የሚዯረግ ይሆናሌ፡፡ ተቋማት የቴክኒካሌ ብቃት ማዕቀፋቸውን ሲያዘጋጁ በኮሚሽኑ ከተሇዩት
ሰባት የቴክኒካሌ ብቃቶች በተጨማሪ እንዯተቋሙ ተጨባጭ ሁኔታ ከሥራው ጋር በቀጥታ
የሚገናኙ ላልች ቴክኒካሌ ብቃቶችን አካተው በማዘጋጀትና በኮሚሽኑ በማስጸዯቅ ተግባራዊ
ያዯርጋለ፡፡

2.4.2. የባህርያዊ ብቃት ማዕቀፍ አዘገጃጀት

ባህርያዊ ብቃቶች ቴክኒሺያኖች፣ ፕሮፌሽናልች እና ሥራ መሪዎች ሉሊበሷቸው የሚገቡ

ባህርያት በመሆናቸው እና በሁለም ተቋማት በወጥነት መተግበር የሚገባቸው በመሆኑ
ማዕቀፉ በማዕከሌ ዯረጃ በሲቪሌ ሰርቪስ ኮሚሽን አማካይነት ተዘጋጅቶ ተቋማት ተግባራዊ
የሚያዯርጉት ይሆናሌ፡፡ ሆኖም ተቋማት ከተሌዕኳቸውና ከሥራ ባህርያቸው በመነሳት
ተጨማሪ ባህርያዊ ብቃቶችን ማካተት ሲፈሌጉ ሇኮሚሽኑ በማቅረብና በማጸዯቅ ተግባራዊ
ያዯርጋለ፡፡

26
 ክፍሌ ሦስት
የመንግሥት ሠራተኞች ብቃት ምዘናና ማረጋገጫ አፈፃፀም ሥርዓት

3.1 ብቃትን የመመዘንና የማረጋገጥ ሂዯት

የመንግሥት ሠራተኛው ብቃት ምዘናና ማረጋገጥ ሂዯት ሇየዯረጃው የተዘጋጁትን ብቃቶች

መሠረት በማዴረግ ዯረጃውን በጠበቀ የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ተቋም አማካኝነት
የሚከናወን ሲሆን ይህም አንዴ ሠራተኛ ሇተመዯበበት ወይም ሇሚመዯብበት የሥራ መዯብ
የሚያስፈሌገውን እውቀት፣ ክህልት እና ሇሥራው አስፈሊጊ የሆኑ ባህርያት መያዙን
የሚረጋገጥበት ሂዯት ነው፡፡ ስሇሆነም፡-

 በአዋጅ ቁጥር 1064/2010 አንቀጽ 12(3) ሇኮሚሽኑ በተሰጠው ስሌጣን መሠረት

የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ አገሌግልት የሚቋቋም ሲሆን ዯረጃውን በጠበቀ መሌኩ
ተገቢው የሰው ኃይሌና ላልች ግብዓቶች እንዱሟለሇት ተዯርጎ ይዯራጃሌ፡፡ ዓሇም
አቀፍ የጥራት ዯረጃውን እንዱጠብቅ፣ አስፈሊጊ መስፈርቶችን እንዱያሟሊ እና ብቃቱ
እንዱረጋገጥ ይዯረጋሌ፡፡
 የብቃት ምዘናና ማረጋገጥ ሥርዓትን ሇመዘርጋት እና ወጥነት ባሇው ሁኔታ
ሇመተግበር የሕግ ማዕቀፎች (ዯንብ፣ የአፈጻጸም መመሪያ) እና የትግበራ ማኑዋልች
ተዘጋጅተው ተግባራዊ ይዯረጋለ።
 ብቃትን መመዘንና ማረጋገጥ የሥራ ዯረጃውን ተጨባጭ ይዘትና ባህርይን መሠረት
በማዴረግ የንዴፈ-ሀሳብ እና የተግባር የምዘና ዘዳዎችን እንዯየአግባቡ በመጠቀም
የሚከናወን ይሆናሌ፡፡ የመመዘኛ መሣሪያዎችም የጥራት ዯረጃቸውን እና
ሚስጥራዊነታቸውን ጠብቀው ተገቢ ሌምዴና ብቃት ባሊቸው ባሇሙያዎች ይዘጋጃለ፡፡
 የብቃት ምዘናና ማረጋገጥ ሂዯቱ ውጤታማ፣ ነጻና ገሇሌተኛ እንዱሁም
ሚስጢራዊነቱን የጠበቀ እንዱሆን በቴክኖልጂ የተዯገፈ እና በመሌካም ሥነ-ምግባር
በታነጹ ባሇሙያዎችና ኃሊፊዎች በጥብቅ ዱሲፕሉን የሚመራና ተጠያቂነትን
በሚያሰፍን አሠራር የሚፈፀም ይሆናሌ፡፡
 ሇቅጥርም ሆነ ሇዯረጃ ዕዴገት የብቃት ምዘና ከተካሄዯ በኋሊ የማሇፊያ ነጥብ
ሇሚያሟለ ተወዲዲሪዎች የብቃት ማረጋገጫ ማስረጃ ይሰጣሌ፡፡ ዝርዝር አፈጻጸሙ
በመመሪያ የሚወሰን ይሆናሌ፡፡

27
  ማንኛውም የመንግሥት ሠራተኛ ቀዯም ሲሌ የተሰጠው የብቃት ማረጋገጫ
ሰርትፊኬት በመመሪያ የተቀመጠው የጊዜ ገዯብ ያሇፈበት ከሆነ የብቃት ምዘና
በዴጋሜ መውሰዴና ብቃቱን ማረጋገጥ ይጠበቅበታሌ፡፡

3.2 ብቃትን መሠረት ያዯረገ የመንግሥት ሠራተኞች ቅጥር፣ ዕዴገትና ዝውውር

3.2.1. የመንግሥት ሠራተኞች ቅጥር

አመሌካቾች ወዯ መንግሥት መሥሪያ ቤት ሇመቀጠር ባህርያዊ እና ቴክኒካሌ ብቃቶችን

ሇመመዘን በሚዘጋጁ የምዘና መሳሪያዎች ተመዝነው የማሇፊያ ነጥብ ካሟለ ተወዲዲሪዎች
መካከሌ ማሇፊያ ውጤት እና ላልች በመመሪያ ከሚወሰኑ መስፈርቶች ጋር ተዲምሮ
ብሌጫ ያገኘው ተወዲዲሪ ይቀጠራሌ፡፡ ዝርዝር አፈጻጸሙ በመመሪያ ይወሰናሌ፡፡

3.2.2. የመንግሥት ሠራተኞች የዯረጃ ዕዴገት

አንዴ የመንግሥት ሠራተኛ የዯረጃ ዕዴገት ሇማግኘት ሇሚያዴግበት የሥራ መዯብ የተቀረጹ
ባህርያዊ እና ቴክኒካሌ ብቃቶችን ሇመመዘን በሚዘጋጁ የምዘና መሳሪያዎች ተመዝኖ
የማሇፊያ ነጥብ ካሟለ ተወዲዲሪዎች መካከሌ በመመሪያ ከሚወጡ ላልች መስፈርቶች ጋር
ተዯምሮ አብሊጫ ውጤት ያገኘው ሠራተኛ የዯረጃ ዕዴገቱ ይሰጠዋሌ፡፡

3.2.3. የመንግሥት ሠራተኞች የሙያ ዕዴገት መሰሊሌ

ቴክኒሺያኖች፣ ፕሮፌሽናልች እና ሥራ መሪዎች በሚያገሇግለበት ተቋም ውስጥ

ከዝቅተኛው የሥራ ዯረጃ ተነስተው እስከ ከፍተኛው የሥራ ዯረጃ ዴረስ ሉያዴጉ
የሚችለበትን የሙያ ዕዴገት መሰሊሌ የሚያሳይ ሂዯትን መገንባትና ሠራተኞች
እንዱያውቁት በማዴረግ ሠራተኞች ችልታቸውንና ሙያቸውን እንዱያዲብሩ እና
ተሰጥኦቸውን በመጠቀም የማዯግና የመሥራት ፍሊጎታቸውን ሇማሳዯግ ያስችሊሌ፡፡
በተጨማሪም በተቋማት የሚፈጸም የዕዴገት አሰጣጥ ከተቋሙ ዓሊማና ተሌዕኮ ስኬት ጋር
የተዛመዯ መሆኑን እና ከሠራተኞች የመፈጸም አቅም እና ውጤት ጋር የተጣጣመ መሆኑን
ሇማረጋገጥ ይጠቅማሌ፡፡

የሙያ ዕዴገት መሰሊሌ ከሰው ሀብት ሥራ አመራር ተግባራት አንደ እንዯመሆኑ መጠን
በትክክሌ በሥራ ሊይ እንዱውሌ ቢዯረግ ሠራተኞችን ሇተሻሇ ውጤት የሚያነሳሳ ከመሆኑም
በሊይ በተቋም ውስጥ ሇረጅም ጊዜ እንዱቆዩ ሇማዴረግም ያግዛሌ፡፡

28
የሙያ ዕዴገት መሰሊሌ የሚዘጋጀው በሥራ ምዘናና ዯረጃ አወሳሰን ሥርዓት መሰረት
ሇተመዘኑ ሥራዎች ሲሆን አንዴ ሠራተኛ እውቀቱንና ክህልቱን በማዲበር ከየት ተነስቶ
የት መዴረስ እንዲሇበት እና ከያዘው የሥራ ዯረጃ ወዯ ሚቀጥሇው ዯረጃ ሇመሸጋገር
ማሟሊት የሚገባውን ብቃት ሉያመሊክት ይገባሌ፡፡

3.3 የዯረጃ ዕዴገት እና የሙያ እዴገት መሰሊሌ አፈጻጸም

የመንግሥት ሠራተኞች የዯረጃ ዕዴገትና የሙያ ዕዴገት መሰሊሌ አፈጻጸም እንዯሚከተሇው

ይሆናሌ፡፡

 ማንኛውም የመንግሥት ሠራተኛ ሇዯረጃ ዕዴገትም ሆነ ሇሙያ ዕዴገት መሰሊሌ

ውዴዴር መቅረብ የሚችሇው በያዘው የሥራ ዯረጃ የአፈጻጸም ውጤቱ በመመሪያ
የተቀመጠውን መስፈርት ሲያሟሊ ብቻ ነው፡፡
 ሠራተኞች ሇዯረጃ ዕዴገትም ሆነ ሇሙያ ዕዴገት መሰሊሌ ውዴዴር ሲቀርቡ
ሇሚወዲዯሩበት የብቃት ዯረጃ እና የሥራ መዯብ በተቀረጹ የባህርያዊ እና ቴክኒካሌ
ብቃቶች ተመዝነው ብቃታቸው እየተረጋገጠ መሆን ይኖርበታሌ፡፡
 ዕዴገቱ በተመሳሳይ የብቃት ዯረጃ ውስጥ ሆኖ ከአንዴ የሥራ ዯረጃ ከፍ ወዲሇ
የሥራ ዯረጃ ከሆነና ሇባህርያዊ ብቃት የተሰጠው የብቃት ማረጋገጫ የጊዜ ገዯቡ
ያሊሇፈበት ከሆነ ሠራተኛው በቴክኒካሌ ብቃት ብቻ ተመዝኖና ብቁ መሆኑ ተረጋግጦ
ዕዴገቱ ይሰጠዋሌ፡፡
 በአንዴ የብቃት ዯረጃ ውስጥ ሇሚካሄዴ ዕዴገት ቀዯም ሲሌ የተሰጠ የብቃት
ማረጋገጫ የጊዜ ገዯቡ ያሇፈ ከሆነ ሠራተኛው ሇሚወዲዯርበት የሥራ ዯረጃ
የተዘጋጀውን የባህርያዊና ቴክኒካሌ ብቃት ተመዝኖ ብቃቱን ሲያሟሊ ዕዴገቱን
ያገኛሌ፡፡
 ዕዴገቱ ከአንዴ የብቃት ዯረጃ ከፍ ወዲሇ የብቃት ዯረጃ የሚሸጋገር ከሆነ ሠራተኛው
ሇሚያዴግበት የብቃት ዯረጃ የተመሇከቱትን የባህርያዊ እና የቴክኒካሌ ብቃቶች
ተመዝኖ ብቁ መሆኑ ተረጋግጦ ዕዴገቱ ይሰጠዋሌ፡፡

አሁን ባሇው የሲቪሌ ሰርቪሱ የሥራዎች ዯረጃ መሠረት አንዴ ሠራተኛ ከአንዴ የሥራ
ዯረጃ ተነስቶ ወዯ ተቋሙ ከፍተኛ የሥራ ዯረጃ የሚዯርስበትን መንገዴ የሚያመሊክት
የሙያና የሥራ ዕዴገት መሰሊሌ ሇአብነትም እንዯሚከተሇው ቀርቧሌ፡፡

29
3.4 የብቃት ምዘና ውጤት አያያዝ

ሇቅጥር፣ ሇዯረጃ ዕዴገት እና ሇሙያ ዕዴገት መሰሊሌ የብቃት ምዘና ውጤት አያያዝ
ዝርዝር አፈጻጸም በመመሪያ ይወሰናሌ፡፡

30
 ሠንጠረዥ 3.1፡ የመንግሥት ሠራተኞች የሙያ ዕዴገት መሰሊሌ

በምዘና የተሰጡ የሥራ ዯረጃዎች የትምህርት

የብ ማስረጃ
የሥራ የሚያስፈሌግ ብቃት
ቃት (EtQF
ፈርጅ I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII
ዯረጃ Standard)

የቴ/ሙ/ስ/ የቴክኒሺያን 1 ባህርያዊ ብቃት እና

ቴክኒሺያን 1 1 ዯረጃ 1 እና የሥራ ዯረጃ I ቴክኒካሌ ብቃት
2 ከሥራ ዯረጃ I-IV ሇሚዯረግ ሽግግር
የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ ብቃት
ቴክኒሺያን 2 የቴ/ሙ/ስ/ የቴክኒሺያን 2 ባህርያዊ ብቃት እና
2 ዯረጃ 3 የሥራ ዯረጃ V ቴክኒካሌ ብቃት
ከሥራ ዯረጃ V-VII ሇሚዯረግ
ሽግግር የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ
ብቃት
ቴክኒሺያን 3 የቴ/ሙ/ስ/ የቴክኒሺያን 3 ባህርያዊ ብቃት እና
ዯረጃ 4 የሥራ ዯረጃ VIII ቴክኒካሌ ብቃት
3
ከሥራ ዯረጃ VIII-XII ሇሚዯረግ
ሽግግር የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ
ብቃት
ቴክኒሺያን 4 የቴ/ሙ/ስ/ የቴክኒሺያን 4 ባህርያዊ ብቃት እና
ዯረጃ 5 የሥራ ዯረጃ XIII ቴክኒካሌ ብቃት
4 ከሥራ ዯረጃ XIII-XV ሇሚዯረግ
ሽግግር የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ
ብቃት
ፕሮፌሽናሌ የመጀመሪያ የፕሮፌሽናሌ 1 ባህርያዊ ብቃት እና
1 ዱግሪ የሥራ ዯረጃ VIII ቴክኒካሌ ብቃት
5
ከሥራ ዯረጃ VIII-XII ሇሚዯረግ
ሽግግር የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ
ብቃት
ፕሮፌሽናሌ ሁሇተኛ የፕሮፌሽናሌ 2 ባህርያዊ ብቃት እና
2 6 ዱግሪ የሥራ ዯረጃ Xቴክኒካሌ ብቃት
ከሥራ ዯረጃ X- XIV ሇሚዯረግ
ሽግግር የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ
ብቃት
ፕሮፌሽናሌ 7 ሦስተኛ የፕሮፌሽናሌ 3 ባህርያዊ ብቃት እና
የሥራ ዯረጃ XIVቴክኒካሌ ብቃት

31
 በምዘና የተሰጡ የሥራ ዯረጃዎች የትምህርት
የብ ማስረጃ
የሥራ የሚያስፈሌግ ብቃት
ቃት (EtQF
ፈርጅ I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII
ዯረጃ Standard)

3 ዱግሪ ከሥራ ዯረጃ XIV - XIX ሇሚዯረግ

ሽግግር የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ
ብቃት
ፕሮፌሽናሌ ፕሮፌሰርሽ የፕሮፌሽናሌ 4 ባህርያዊ ብቃት እና
4 ፕ የሥራ ዯረጃ XXቴክኒካሌ ብቃት
8
ከሥራ ዯረጃ XX- XXII ሇሚዯረግ
ሽግግር የየሥራ መዯቡን ቴክኒካሌ
ብቃት
የመጀመሪያ የሥራ መሪ 1 ባህርያዊ ብቃት እና
ዱግሪ የሥራ መዯብ XV ቴክኒካሌ ብቃት
ሥራ መሪ
1
1 ከሥራ ዯረጃ XV- XVII ሇሚዯረግ
ሽግግር የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ
ብቃት
ሥራ መሪ ሁሇተኛ የሥራ መሪ 2 ባህርያዊ ብቃት እና
2 ዱግሪ የሥራ መዯብ XVI ቴክኒካሌ ብቃት
2
ከሥራ ዯረጃ XVI - XVIII ሇሚዯረግ
ሽግግር የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ
ብቃት
ሥራ መሪ ሦስተኛ የሥራ መሪ 3 ባህርያዊ ብቃት እና
3 ዱግሪ የሥራ መዯብ XVIIቴክኒካሌ ብቃት
3
ከሥራ ዯረጃ XVII- XIX ሇሚዯረግ
ሽግግር የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ
ብቃት
ሥራ መሪ 4 ሦስተኛ የሥራ መሪ 4 ባህርያዊ ብቃት እና
4 ዱግሪ የሥራ መዯብ XXቴክኒካሌ ብቃት
ፕሮፌሰርሽ
ከሥራ ዯረጃ XX- XXI ሇሚዯረግ
ፕ
ሽግግር የየሥራ መዯቡ ቴክኒካሌ
ብቃት

32
3.5 የመንግሥት ሠራተኞች የስሌጠና አፈጻጸም

የመንግሥት ሠራተኞች ስሌጠና የሚከናወነው የብቃት ክፍተትን እና የባህርያዊና ቴክኒካሌ

ብቃቶችን መሰረት አዴርገው ስታንዲርዲቸውን ጠብቀው በሚዘጋጁ ሞጁልች ሊይ ተመስርቶ
ይሆናሌ፡፡ የስሌጠና ዝርዝር አፈጻጸም በመመሪያ ይወሰናሌ፡፡

3.6 የመንግሥት ሠራተኞች የዝውውር አፈጻጸም

የመንግሥት ሠራተኞች ዝውውር የሚፈጸመው ሠራተኛው ሇሚዛወርበት ሥራ የተቀመጡ

የቴክኒካሌ እና ባህሪያዊ ብቃቶች ተመዝኖ ብቃቱ ሲረጋገጥ ነው፡፡ ዝርዝር አፈጻጸሙ
በመመሪያ የሚወሰን ይሆናሌ፡፡

33
 ክፍሌ አራት
የስትራቴጂው አተገባበርና አመራር

4.1. የስትራቴጂው አተገባበር

ማዕቀፉን ተግባራዊ ሇማዴረግ ከዚህ በታች የተገሇጹትን የአሠራር ሂዯቶች መከተሌ

አስፈሊጊ ነው፡፡
 በአዋጅ ቁጥር 1064/2010 አንቀጽ 12 (1) እና (2) በተዯነገገው መሠረት የብቃት
ምዘና ሥርዓት ሥራ ሊይ የሚውሌበትን ዯንብ በማዘጋጀት በሚኒስትሮች ምክር ቤት
ማጸዯቅና የአፈጻጸም መመሪያ በኮሚሽኑ እንዱወጣ ማዴረግ፣
 የሲቪሌ ሰርቪስ ተቋማት የሠራተኛ ቅጥርና የዯረጃ ዕዴገት ሲያከናውኑ በተዘጋጀው
የመንግሥት ሠራተኞች ብቃት ማዕቀፍ እና ማዕቀፉን ተከትል በሚወጣ መመሪያ
መሠረት የተሇያዩ ማኑዋልችንና ጋይዴሊይን በማዘጋጀት ተግባራዊ ማዴረግ፣
 የባህርያዊ እና የቴክኒካሌ ብቃቶችን መሠረት ያዯረጉ የብቃት ማረጋገጫ ምዘና
መሳሪያዎች ማዘጋጀት፣
 መዛኞችን ማፍራትና ብቃታቸው እንዱረጋገጥ ማዴረግ፣ የምዘና ማዕከሊትን
ማዯራጀት፣ ምዘና ማካሄዴ እና የብቃት ማረጋገጫ ምስክር ወረቀት መስጠት፣
 በየጊዜው ከሚታዩ ዓሇማዊና አገራዊ ሇውጦች ጋር ሇማጣጣም በጥናት ሊይ
በመመሥረት ማዕቀፉን እንዲስፈሊጊነቱ በየአምስት ዓመቱ እንዱሻሻሌ ማዴረግ፡፡

4.2. የሥትራቴጂው ትግበራ አመራር

የመንግሥት ሠራተኞች የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓት ዝርጋታና ትግበራ ኮሚሽኑ

በበሊይነት የሚመራው ሲሆን የፌዯራሌ መንግሥት ሠራተኞችን ብቃት የመመዘንና
የማረጋገጥ ሥራ የሚያከናውነው የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ አገሌግልት ሇመስጠት
በሚቋቋም አካሌ ይሆናሌ፡፡

የመንግሥት ሠራተኞች ብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓት ሇመዘርጋት ትኩረት የሚሹ

ጉዲዮችን መሇየትና የአተገባበር ስሌት ነዴፎ መንቀሳቀስ ይገባሌ፡፡ ትኩረት ከሚሹ ጉዲዮች
መካከሌም አንደ በብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓት ዝርጋታው ሚና ያሊቸውን አካሊት
መሇየትና ተግባርና ኃሊፊነታቸውንም በግሌጽ ማመሊከት ነው፡፡ በዚህም መሠረት ዋና ዋና
ባሇሚና አካሊት የሚኖራቸው ተግባርና ኃሊፊነት እንዯሚከተሇው ቀርቧሌ፡፡

34
4.2.1. የፌዳራሌ ሲቪሌ ሰርቪስ ኮሚሽን

i. አጠቃሊይ የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓት ዝርጋታውንና ትግበራውን በበሊይነት

መምራት፣ ማስተባበር፣ አፈጻጸሙን መከታተሌ፣ መገምገምና መዯገፍ፣
ii. አስፈሊጊ የሕግ ማዕቀፍ እና የአሠራር ማንዋልች እንዱዘጋጁ፣ እንዱጸዴቁ እና
ተግባራዊ እንዱሆኑ ማዴረግ፣ የግንዛቤ ማስጨበጫ ስሌጠናዎችን መስጠት፣
iii. በፌዯራሌ ዯረጃ የብቃት ማዕቀፉ ተግባራዊ እንዱሆን አስፈሊጊና መሠረታዊ
ግብዓቶችን ማሟሊት እና ምቹ ሁኔታዎችን መፍጠር፣
iv. በብቃት ስትራቴጂው ትግበራ ወቅት በተሇያየ ዯረጃ የሚሳተፉትን ተቋማት መሇየት፣
ማሳተፍ እና ዕውቅና መስጠት፣
v. የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ማዕከሌ እና ቅርንጫፍ ማዕከሊትን እንዲስፈሊጊነቱ
እያጠና ማቋቋም፣ አዯረጃጀታቸውን መወሰንና ፈቃዴ መስጠት፣እውቅና እንዱያገኙ
ማዴረግ፣
vi. በሥራ ሊይ ያለ ሁለም የመንግሥት ሠራተኞች ብቃታቸው እንዱመዘን ማዴረግ፣
vii. በመንግሥት መሥሪያ ቤቶች የሰው ሀብት ቅጥር፣ ዕዴገትና ዝውውር አፈጻጸም
የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓቱን ሇመዘርጋት በሚወጣ ዯንብ እና የአፈጻጸም
መመሪያ መሠረት መከናወናቸውን መከታተሌ እና ማረጋገጥ፣
viii. የመንግሥት ሠራተኞች ብቃት ምዘናን በማስፈጸም ሂዯት ቅሬታዎች እና
የአተገባበር ችግሮች ሲያጋጥሙ አጣርቶ ውሳኔ መስጠት፣
ix. ስትራቴጂውን ተግባራዊ ሇማዴረግ ከተሇያዩ የፌዯራሌና የክሌሌ መንግሥት መስሪያ
ቤቶች ጋር በጋራ ሇመስራት የሚያስችሌ የመግባቢያ ስምምነት ሰነዴና የተግባር
ዕቅዴ ማዘጋጀት፣ መፈራረምና ተግባራዊ ማዴረግ፡፡

4.2.2. የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ አገሌግልት

i. የአገሌግልቱን የአሰራር ሥርዓት መመሪያዎች እንዱዘጋጁ ማዴረግ፣ በአገሌግልቱ

ዯረጃ የአሠራርና የአተገባበር ማኑዋልችን ማዘጋጀት እና በሚመሇከተው የበሊይ
አካሌ አስጸዴቆ ሥራ ሊይ ማዋሌ፣
ii. የምዘና መሳሪያ አዘጋጅ ባሇሙያዎችን በጥንቃቄ መምረጥ ተገቢ ግንዛቤ መፍጠር፣
iii. ምስጢራዊነታቸው የተጠበቀ፣ ጥራታቸው እና ተገቢነታቸው የተረጋገጠ የብቃት
መመዘኛ መሳሪያዎችን ማዘጋጀትና ማዯራጀት፣
iv. ብቃት ያሊቸው መዛኞችን ማፍራት እና ዕውቅና መስጠት፣

35
 v. ከተቋማት በሚቀርቡሇት የምዘና ጥያቄዎች መሠረት ምዘና ማካሄዴና
የተመዛኞችን የምዘና ውጤት እና የብቃት ማረጋገጫ የምስክር ወረቀት
ሇጠያቂው አካሌ መስጠት፣
vi. የተመዛኞችን የብቃት ክፍተት የሚያሳይ ተጨማሪ መረጃ ሇአስመዛኙ ተቋም
መስጠት፣
vii. የብቃት ምዘና አሰጣጥ፣ የምዘና ውጤት አያያዝ እና የብቃት ማረጋገጫ
ሰርቲፊኬቶች አሰጣጥ ሥርዓት በዱጅታሌ ቴክኖልጂ የተዯገፈ እንዱሆን
ማዴረግ፣
viii. በመስክ የተሞከሩና ተገቢነታቸውና አስተማማኝነታቸው የተረጋገጡ የብቃት
መመዘኛ መሳሪያዎች ባንክ ወይም ቋት ማዯራጀት እና በሚስጢር መያዝ፣
ix. ከምዝገባ እስከ ሰርቲፊኬሽን ያሇውን አጠቃሊይ የተመዛኞችን የግሌ መረጃዎችና
የአስመዛኝ ተቋማት ሌዩ ሌዩ መረጃዎችን በዱጅታሌ ቴክኖልጂ የተዯገፈ
ማዴረግ፣ እንዱሁም የብቃት ምዘና ወስዯው ብቃታቸው የተረጋገጠ
ተመዛኞችን/ Talents/ መረጃ አዯራጅቶ መያዝ፣
x. በሚስጥር መያዝ አሇባቸው ተብሇው ከተሇዩ ጉዲዮች ውጪ የግሌጸኝነትና
የተጠያቂነት አሠራር ሥርዓት መዘርጋትና መተግበር፣
xi. የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ አገሌግልት ዓሇም አቀፍ ዯረጃን እንዱያሟሊና
ዕውቅና እንዱያገኝ ከዓሇም አቀፍ፣ አህጉር አቀፍ እና አገር አቀፍ ተጨባጭ
ሁኔታዎች አንጻር በማጥናት መተግበር፣
xii. የአገሌግልቱን ራዕይ፣ ተሌዕኮ፣ ዓሊማዎች እና ተግባርና ኃሊፊነትን በተመሇከተ
ሇባሇዴርሻ አካሊት ማስገንዘብ የሚያስችለ የተግባቦት ሥራዎችን ማከናወን፣
xiii. የአገሌግልቱን አሠራር ውጤታማ ሇማዴረግ የሚያስችለ የአቅም ግንባታና
ዴጋፍ ሥራዎችን ማከናወን፡፡

4.2.3. የትምህርትና ስሌጠና ባሇሥሌጣን፡-

i. የአገራዊ የብቃት ማዕቀፍ (National Qulification Framework) ኮሚሽኑ

ከሇያቸው ባሀርያዊና ቴክኒካዊ ብቃቶች ጋር ተናባቢና ተዯጋጋፊ እንዱሆኑ በጋራ
መሥራት፣
ii. የትምህርት ማስረጃዎች እንዱረጋገጡ ማዴረግና የተረጋገጡትን ዝርዝር ሇኮሚሽኑ
ወይም ሇአገሌግልቱ ማሳወቅ፣

36
4.2.4. የትምህርት ምዘናና ፈተናዎች አገሌግልት፡-

i. የሲቪሌ ሰርቪሱ የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ አገሌግልት የሚያዘጋጃቸውን የብቃት

ምዘና መሳሪያዎች ዯረጃቸውን የጠበቁ እንዱሆኑ ዴጋፍ ማዴረግ፣
ii. ከኮሚሽኑ ወይም ከአገሌግልቱ ጋር በምዘና መሳሪያዎች ዝግጅት፣ በመረጃ ቋት
አዯረጃጀት እና ተያያዥ ጉዲዮች ሊይ ሙያዊ ዴጋፍ ማዴረግ፣
iii. ከተመዛኞች ምዝገባ እስከ ሰርቲፊኬት መስጠት ዴረስ ያሇውን የምዘና አሠራር
ሥርዓት በሚመሇከት የቴክኖልጂ እና የባሇሙያ እገዛ ማዴረግ፣
iv. በምዘና አሰጣጥና አተገባበር ወቅት ከኮሚሽኑ ወይም ከአገሌግልቱ ጋር በትብብር
መስራት፡፡

4.2.5. የከፍተኛ ትምህርት ተቋማት፡-

i. በኮሚሽኑ ወይም በአገሌግልቱ በሚሰጥ ውክሌና መሠረት የብቃት ምዘናና ማዕከሌ

ሆኖ ማገሌገሌ፣
ii. በሲቪሌ ሰርቪሱ ውስጥ የሚታዩ የብቃት ክፍተቶችን ከኮሚሽኑ ጋር በጋራ ጥናት
በመሇየት የብቃት ግንባታ የስሌጠና ፕሮግራሞችን በትብብር መቅረጽና መተግበር፣
iii. የመንግሥት ሠራተኛውን የብቃት ማዕቀፍ በሚመሇከት ከኮሚሽኑና ከአገሌግልቱ
ጋር በመተባበር የትግበራውን ሂዯትና ያስገኘውን ፋይዲ በጥናትና ምርምር
በማረጋገጥ የማሻሻያ ግብዓት ሇኮሚሽኑ ማቅረብ፡፡

4.2.6. የሥራና ክህልት ሚ/ር ፡-

i. በቴክኒክና ሙያ ስሌጠና የተዘጋጁ የሙያ ዯረጃ ብቃቶች በሲቪሌ ሰርቪሱ ከተሇዩት

ባህሪያዊና ቴክኒካዊ ብቃቶች ጋር ተናባቢ እንዱሆኑ በጋራ መሥራት፣
ii. በቴክኒክና ሙያ ስሌጠና ዘርፍ ተግባራዊ የተዯረጉ የምዘናና ሰርትፊኬሽን ሥርዓት
ሌምዴ ማጋራት፣
iii. በኮሚሽኑ ወይም በአገሌግልቱ በሚሰጥ ውክሌና መሠረት የብቃት ምዘና ማዕከሌ
ሆኖ ማገሌገሌ፣
iv. ከኮሚሽኑ ጋር በመተባበር ኢንደስትሪው የሚፈሌጋቸውን አዲዱስ የብቃት አሃድች
የሙያ ዯረጃው አካሌ እንዱሆኑ ማዴረግና አቅም እንዱገነባባቸው ማዴረግ፣

37
4.2.7. የፌዳራሌ መንግሥት ተቋማት፡-

I. የመንግሥት ሠራተኞች የብቃት ምዘና ማዕቀፍ ዝግጅት እና ትግበራ ሂዯትን

በተመሇከተ ኮሚሽኑ በሚፈጥራቸው መዴረኮች መሳተፍ፣ ያሊቸውን ሌምዴ ማካፈሌ
እና አስፈሊጊውን ትብብር ማዴረግ፣
II. በየሥራ መስኩ ሌምዴ ያሊቸውን ባሇዴርሻ አካሊት በማሳተፍ የቴክኒካሌ ብቃት ምዘና
ማዕቀፍ ማዘጋጀት፣
III. በሥራ ሊይ ያለትን ሠራተኞች የማብቃት እና ሇብቃት ማረጋገጫ ምዘና ዝግጁ
ማዴረግ፣
IV. የሥራ ቅጥርና የዯረጃ ዕዴገት አፈፃፀም ኮሚሽኑ በሚያወጣው መመሪያ መሠረት
ተግባራዊ ማዴረግ፣
V. በሲቪሌ ሰርቪስ ተቋማት የሚከናወኑ የሰው ሀብት ሥራ አመራር ሥራዎች የብቃት
ማረጋገጫ ሥርዓትን ተከትሇው እንዱፈጸሙ ማዴረግ፣
VI. እንዯተቋማቸው ሌዩ ባህርይ በተጨማሪነት የሚያስፈሌጉ ብቃቶችን በመሇየት እና
በኮሚሽኑ በማጸዯቅ ተግባራዊ ማዴረግ፣
VII. የተሰጣቸውን የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ አገሌግልት እና የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ
ሥርዓት አፈጻጸም ሂዯትን በመገምገም ሇኮሚሽኑ እና ሇአገሌግልቱ ግብዓት
መስጠት፣
VIII. የተመዛኞች የትምህርት ማስረጃ በትምህርትና ስሌጠና ባሇሥሌጣን የተመዘገበ
መሆኑን ማረጋገጥ፡፡
IX. የሠራተኞችን የተሟሊ የምዘና መረጃ አዯራጅቶ መያዝና ሇሚፈሇገው አገሌግልት
ዝግጁ ማዴረግ፣

4.2.8. የክሌልችና ከተማ አስተዲዯር ሲቪሌ ሰርቪስ ቢሮዎች፡-

i. በኢፌዱሪ ህገመንግሥት አንቀጽ 52 በተዯነገገው መሠረት የክሌሌ መንግሥታት

ሠራተኞች ሇአንዴ የሥራ መዯብ የሚያስፈሌጉ የባህርያዊና የቴክኒካሌ ብቃቶች
በፌዯራሌ ሲቪሌ ሰርቪስ በተዘጋጀው የብቃት ምዘና ማዕቀፍ መሠረት ማዘጋጀትና
ተግባራዊ ማዴረግ፣
ii. በፌዯራሌ ሲቪሌ ሰርቪስ ኮሚሽን የተሇዩት ባህርያዊና ቴክኒካሌ ብቃቶች እንዲለ
ሆነው ክሌልችና ከተማ አስተዲዯሮች ከራሳቸው ተጨባጭ ሁኔታ በመነሳት
ተጨማሪ ብቃት/ቶች በመቅረጽ ሇኮሚሽኑ በማቅረብ ሲፈቀዴ ተግባራዊ ማዴረግ፣

38
iii. በመንግሥት ሠራተኞች የብቃት ምዘና ማዕቀፍ ዝግጅት እና ትግበራ ሂዯት
ኮሚሽኑ በሚፈጥራቸው መዴረኮች መሳተፍ፣ ያሊቸውን ሌምዴ ማካፈሌ እና
አስፈሊጊውን ትብብር ማዴረግ፣ ሇውጤታማነቱ የበኩሊቸውን አስተዋጽኦ
ማበርከት፣
iv. በሥራ ሊይ ያለ ሁለንም የመንግሥት ሠራተኞች ብቃታቸውን የመመዘንና
የማረጋገጥ ሥራ ከፌዯራሌ ሲቪሌ ሰርቪስ ኮሚሽን ጋር በጋራ መሥራት፣
v. የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥራውን ሇማስፈጸም የብቃት ምዘና ማዕከሊትን
ማቋቋም፣ ብቃታቸው እንዱረጋገጥ ማዴረግ፣ ብቃታቸው የተረጋገጠ መዘኞችን
ማሰማራት፣ የፌዳራለን መሰረት በማዴረግ የምዘና መሳሪያዎችን ማዘጋጀት፣
vi. በክሌሌ/ከተማ አስተዲዯር ዯረጃ የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥራውን ሇማስፈጸም
የሚያስፈሌጉ የህግ ማዕቀፎችን፣ አዯረጃጀቶችን እና የአሠራር ሥርዓቶችን
በፌዳራሌ ሲቪሌ ሰርቪስ ኮሚሽን ከወጡ የሕግ ማዕቀፎች ጋር አጣጥሞ ማዘጋትና
ተግባራዊ ማዴረግ፣
vii. በክሌሌ/ከተማ አስተዲዯር ዯረጃ የሚካሄዯውን የብቃት ምዘናና ማረጋገጫ ሥርዓት
ዝርጋታና ትግበራ በበሊይነት መምራት፣ ማስተባበር፣ አፈጻጸሙን መከታተሌ፣
መገምገምና መዯገፍ፣
viii. በክሌሌና ከተማ አስተዲዯር የምዘና ማዕከሊት የሚከናወነውን የብቃት ምዘናና
ማረጋገጫ ሥርዓት አፈጻጸም ሂዯት በመገምገም ሇሥርዓቱ መሻሻሌ በሚጠቅም
መሌኩ ሥራ ሊይ ማዋሌ፣ ሇኮሚሽኑም ግብዓት መስጠት፡፡

39
 ክፍሌ አምስት
የክትትሌና ግምገማ ሥርዓት

የፌዯራሌ ሲቪሌ ሰርቪስ ኮሚሽን የማዕቀፉ ዓሊማዎች መሳካታቸውን እና ያጋጠሙ

ችግሮች መፈታታቸውን በክትትሌና ግምገማ ያረጋግጣሌ፡፡ የመንግሥት ሠራተኞች የብቃት
ምዘናና ማረጋገጥ ሂዯት እንዱሁም የብቃት ግንባታ ሥራው በሲቪሌ ሰርቪሱ ቀጣይነት
እንዱኖረውና ውጤታማ እንዱሆን ሁለም የሚመሇከታቸው ባሇዴርሻ አካሊት በየዯረጃውና
በየወቅቱ አስፈሊጊውን ክትትሌና ግምገማ ማዴረግ ይጠበቅባቸዋሌ፡፡

በፌዯራሌ ዯረጃ ያለ ተቋማት የብቃት ምዘና ስትራቴጂውን በየተቋማቸው ተግባራዊ

ስሇማዴረጋቸው አፈፃፀሙን በተመሇከተ ክትትሌና ግምገማ ማዴረግ፣ የሚያጋጥሙ
ችግሮችን መፍታት እና በየወቅቱ ሇኮሚሽኑ ሪፖርት ማዴረግ ይጠበቅባቸዋሌ፡፡ የክሌሌና
የከተማ አስተዲዯር ሲቪሌ ሰርቪስ ቢሮዎችም የብቃት ምዘና ማዕቀፉን አፈፃፀም በተመሇከተ
ውጤታማነቱን በመገምገም ሇኮሚሽኑ በየወቅቱ ሪፖርት ያቀርባለ፡፡ ኮሚሽኑ ከብቃት ምዘና
ማዕቀፉ ትግበራ ጀምሮ በየዯረጃው ሇፌዯራሌ የመንግሥት ተቋማትና ሇክሌሌና ከተማ
አስተዲዯር ሲቪሌ ሰርቪስ ቢሮዎች ተገቢውን ዴጋፍና ክትትሌ ያዯርጋሌ፡፡

40
 ክፍሌ ስዴስት
የአፈጻጸም ስትራቴጂዎች

የመንግሥት ሠራተኞችን የብቃት ምዘናና ማረጋገጥ ስትራቴጂ በተሟሊ መንገዴ ሇመተግበር

ከዚህ በታች የተመሇከቱትን ዋና ዋና የአፈጻጸም ስትራቴጂዎችን መከተሌና መተግበር
አስፈሊጊ ነው፡፡

 በመንግሥት ሠራተኞች የቅጥርና ዕዴገት የብቃት ምዘና ስትራቴጂ ሊይ

ሇሚመሇከታቸው ባሇዴርሻ አካሊት ግንዛቤ በመፍጠር ባሇቤት እንዱሆኑ ማዴረግ፣
 በብቃት ግንባታና አፈጻጸም ዙሪያ አጋር ተቋማትን መሇየትና በጋራ ሇመሥራት
የሚያስችሌ የመግባቢያ ሰነዴ ማዘጋጀትና መፈራረም፣
 ሇቴክኒካሌ ብቃት ማዕቀፍ ዝግጅት አስፈሊጊውን ጋይዴሊይን ማዘጋጀትና ሇተቋማት
በማስተዋወቅ ዝርዝር የትግበራ መርሃ-ግብር ማዘጋጀት፣
 ተቋማት ከሥራ ባህርያቸው በመነሳት የተቋማቸውን ቴክኒካሌ ብቃት መሇኪያ
እንዱያዘጋጁ ስሌጠና መስጠትና አስፈሊጊውን ሙያዊ ዴጋፍና ክትትሌ ማዴረግ፣
 የቴክኒካሌ ብቃት ማዕቀፍ በሰሇጠኑና ሌምዴ ባሊቸው ባሇሙያዎች እንዱዘጋጅ
ማዴረግ እና ተከታታይ ክትትሌና ዴጋፍ ማካሄዴ፣
 በሚዘጋጀው የባህርያዊ ብቃት ማዕቀፍ ሊይ ሇፌዳራሌና ክሌሌ/ከተማ አስተዲዯር
ተቋማት ግንዛቤ በመፍጠር ማስተግበር፣
 በሥራ ሊይ ያለት የመንግሥት ሠራተኞች ብቃታቸው ተመዝኖ ከመረጋገጡ በፊት
በሚሇዩ የብቃት ክፍተቶች ሊይ መሠረት ያዯረገ የሥራ ሊይ ስሌጠና እንዱሰጣቸው
ማዴረግ፣
 ተገቢው ብቃት ያሊቸው መዛኞች እና የምዘና ማዕከሊት በሚፈሇገው መጠንና ጥራት
ሇማግኘት ከተቋማት ጋር በትብብር መሥራት፣
 ስትራቴጂውን አስመሌክቶ በሚሠሩ ተያያዥ ሥራዎች ሁለ የሚመሇከታቸውን
ባሇዴርሻ አካሊት ማሳተፍ፣
 ተግባራዊ ተሞክሮ ካሊቸው አገራት እና ተቋማት ጋር የሌምዴ ሌውውጥ ማዴረግና
ከነባራዊ ሁኔታዎች ጋር በማጣጣም መጠቀም፣
 ብቃትን የመመዘንና የማረጋገጥ ትግበራ ሂዯትን ሇማስጀመር የተወሰኑ ተቋማትን
በናሙናነት በመምረጥ የሙከራ ትግበራ ማካሄዴና ሂዯቱን በመገምገም ማዕቀፉን
ማሻሻሌና ወዯ ሙለ ትግበራ ማሸጋገር፡፡

41
ማጠቃሇያ

የመንግሥት ሠራተኛው የመፈጸም ብቃቱ የተረጋገጠ እንዱሆንና የአገሌግልት አሰጣጡ

ቀሌጣፋና ውጤታማ እንዱሆን፣ የተገሌጋይ እርካታ እንዱያዴግ እና ሠራተኛውም በሰጠው
አገሌግልት ሌክ ተጠቃሚ እንዱሆን ማዴረግ የሚቻሌበትን ሥርዓት ሇመዘርጋት የብቃት
ማዕቀፍ ቀርጾ መተግበር አንደ የኮሚሽኑ ኃሊፊነት ነው፡፡

በመሆኑም ሁለም የመንግሥት ተቋማት ሠራተኞች፣ አመራሮች እና የሚመሇከታቸው

ባሇዴርሻ አካሊት የማዕቀፉን አስፈሊጊነትና ጠቀሜታ በውሌ በመረዲት እና የሚጠበቅባቸውን
ኃሊፊነት በመወጣት ሇተግባራዊነቱ ተገቢውን አስተዋጽኦ በማበርከትና ውጤታማ እንዱሆን
በማዴረግ ሀገራዊ ኃሊፊነታቸውን መወጣት ይጠበቅባቸዋሌ፡፡

ስትራቴጂው በሕግና በአሠራር ሥርዓት ተዯግፎ በሲቪሌ ሰርቪስ ተቋማት ውስጥ

እንዱተገበር ማዴረግ የመንግሥት ሠራተኛውን ምርታማነት ሇማሳዯግና የአገሪቱን
ሁሇንተናዊ ሌማትና ዕዴገት ሇማረጋገጥ ከፍተኛ አስተዋጽኦ አሇው፡፡

42
 አባሪዎች
ሀ/ ሇቴክኒካሌ ብቃቶች በናሙናነት የተቀረጹ የብቃት አመሊካቾች

አባሪ 1፡- ሇቴክኒሺያኖች

የሥራ መጠሪያ፡-

ብቃት 1፡-

የብቃቱ መግሇጫ:-

አስፈሊጊነት፡-

የሥራ የብቃት አመሊካቾች ወሳኝ እውቀትና የምዘና የምዘና

ተዋረዴ ውጤታማ የሆኑ የብቃት አመሊካቾች ውጤታማ የማያዯርጉ አመሊካቾች ክህልት ዘዳዎች አውዴ/ቦታ

II

III

IV

i
አባሪ 2 ፡- ሇፕሮፌሽናልች

የሥራ መጠሪያ፡-

ብቃት 1፡-

የብቃቱ መግሇጫ:-

አስፈሊጊነት፡-

የሥራ የብቃት አመሊካቾች ወሳኝ እውቀትና የምዘና የምዘና

ተዋረዴ ውጤታማ የሆኑ የብቃት አመሊካቾች ውጤታማ የማያዯርጉ አመሊካቾች ክህልት ዘዳዎች አውዴ/ቦታ

II

III

IV

ii
አባሪ 3፡- ሇሥራ መሪዎች

የሥራ መጠሪያ፡-

ብቃት 1፡-

የብቃቱ መግሇጫ:-

አስፈሊጊነት፡-

የሥራ የብቃት አመሊካቾች ወሳኝ እውቀትና የምዘና የምዘና

ተዋረዴ ውጤታማ የሆኑ የብቃት አመሊካቾች ውጤታማ የማያዯርጉ አመሊካቾች ክህልት ዘዳዎች አውዴ/ቦታ

II

III

iii
 ሏ/ አባሪ 4 ፡- ሇቅጥር፣ ሇዯረጃ ዕድገት እና ሇሙያ ዕድገት መሰላል የብቃት ምዘና ውጤት አያያዝ
ሇቅጥር ሇዯረጃ ዕድገት/ሇሙያ ዕድገት መሰላል
አዲስ ገቢ ሇተመራቂዎች የሥራ ልምድ ሇሚጠይቁ
የሥራ ፈርጅ ሇባህሪያዊ ሇቴክኒካል ጠቅላላ ሇባህሪያዊ ሇቴክኒካል ጠቅላላ የሥራ ሇባህሪያዊ ሇቴክኒካል ጠቅላላ
ብቃት (60) ብቃት ድምር ብቃት ብቃት ድምር አፈጻጸም መግሇጫ ብቃት (60) ብቃት ድምር
(40) (100) (60) (40) (100%) ውጤት (40) (100)

ቴክኒሽያን >=42 >=28 70% >= 45 >=30 75% >=80 ሇዕድገት ዕጩ ይሆናል >=45 >=30 75%
>= 65 እርከን ያገኛል - - -
< 65 እርከን አያገኝም - - -
< 55 በማስጠንቀቂያ ይቆያል - - -
ፕሮፌሽናል >=42 >=28 70% >=48 >=32 80% >= 80 ሇዕድገት ዕጩ ይሆናል >=48 >=32 80%
>= 65 እርከን ያገኛል - - -
< 65 እርከን አያገኝም - - -
< 55 በማስጠንቀቂያ ይቆያል - - -
ሥራ መሪ - - - >= 51 >=34 85% >= 80 ሇዕድገት ዕጩ ይሆናል >=51 >=34 85%
>= 65 እርከን ያገኛል - - -
< 65 እርከን አያገኝም - - -
<55 በማስጠንቀቂያ ይቆያል - - -

ማስታወሻ

ብቃትን እና የሥራ አፈጻጸም ውጤትን መሰረት ያዯረገ የዯረጃ ዕድገት እና የሙያ ዕድገት መሰላል ዝርዝር አፈጻጸም በመመሪያ የሚወሰን
ይሆናል፡፡

iv
 አባሪ 5
ሰንጠረዥ 1:- በኢትዮጵያ የብቃት ማረጋገጫ ማእቀፍ መዋቅር ውስጥ የሚገኙ ዯረጃዎችና
በየዯረጃዎቹ ሊኖሩ የሚገቡ የብቃት ማመላከቻዎች

ደረጃ
ቴክኒክና ሙያ (TVET) ከፍተኛ ትምህርት የሕይወት
ዘመን
8
8 ዯረጃ 8 ፒኤች ዲ ትምህርት

ትምህርት

7 ዯረጃ 7 ማስተር ዲግሪ

ከዚህ በፊት ሇነበረ ትምህርት እና የግምገማ ውጤት እውቅና መስጠት

6 ዯረጃ 6 የመጀመሪያ ዲግሪ

5 ዯረጃ 5

4 ዯረጃ 4

3 ዯረጃ 3

2 ዯረጃ 2

1 የ12ኛ ክፍል መልቀቂያ የምስክር ወረቀት እና ዯረጃ 1 ቴክኒክና ሙያ

መዳረሻ የመካከሇኛ ዯረጃ ትምህርት ቤት የምስክር ወረቀት

(Acceess) 2

መዳረሻ የመጀመሪያ ዯረጃ ትምህርት ቤት የምስክር ወረቀት

(Acceess) 1

ምንጭ፡- የኢትዮጵያ ብቃት ማረጋገጫ ማእቀፍ፡የትምህርትና ስሌጠና ባሇስሌጣን፡፡ ሰኔ 2014

ዓ.ም፣ አዱስ አበባ፡፡