Professional Documents
Culture Documents
Η διενέργεια ψυχομετρικής αξιολόγησης για την Ειδική Μαθησιακή Διαταραχή Μαθηματικών
Η διενέργεια ψυχομετρικής αξιολόγησης για την Ειδική Μαθησιακή Διαταραχή Μαθηματικών
Μαθηματικών»
Περιεχόμενα
Περιεχόμενα...................................................................................................................1
Εισαγωγή........................................................................................................................1
1. Εννοιολογική Αποσαφήνιση του Όρου «Ειδική Μαθησιακή Διαταραχή
Μαθηματικών»...............................................................................................................2
1.1. Χαρακτηριστικά μαθητών με Ειδική Μαθησιακή Διαταραχή Μαθηματικών»......3
1.2. Αιτιολογικοί παράγοντες δυσαριθμίας......................................................................4
1.3. Διαγνωστική διαδικασία.........................................................................................5
2. Ψυχομετρικά Τεστ για την Αξιολόγηση της Διαταραχής..........................................6
2.1. Ανιχνευτική Δοκιμασία Μαθηματικής Επίδοσης (ΑΔΜΕ.........................................7
2.2. Wechsler Individual Achievement Test - Mathematics Reasoning subtest.............7
2.3. Το MathPro-S Test..................................................................................................8
2.4. .Woodcock-Johnson Test of Academic Achievment – Revised (WJ-R) -
Calculation subtest, Applied Problems, and Mathematics Reasoning subtest..............8
2.5. Γνωστική Αξιολόγηση για έρευνες για τη Δυσαριθμησία (CAB-DC.........................8
2.6. Arithmetic Battery...................................................................................................9
3. Συμπέρασμα-Συζήτηση..............................................................................................9
1
Εισαγωγή
Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν ένα αρκετά μεγάλο φάσμα ως προς την
ανάπτυξη της μαθησιακής ικανότητας του ατόμου λόγω πιθανών δυσλειτουργιών
στην περιοχή του εγκεφάλου. Ωστόσο, ακόμη δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως οι
αίτιες εμφάνισης των μαθησιακών δυσκολιών αλλά η επιστημονική κοινότητα έχει
απλά καταλήξει σε ορισμένες υποθέσεις σε σχέση με την εμφάνιση τους. Οι
δυσλειτουργίες αυτές πιθανόν να οφείλονται σε αισθητηριακά ελλείμματα ή ακόμη
και πιθανούς περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι μαθησιακές δυσκολίες έχουν άμεση
επιρροή σε σχέση με την μαθησιακή ικανότητα του μαθητή καθώς παρεμποδίζουν
την έκρυθμη μαθησιακή πορεία του ατόμου.
Ωστόσο, υπάρχει ένα ευρύ φάσμα μαθησιακών δυσκολιών, όπως είναι η δυσλεξία, η
οποία επιδρά σημαντικά στην αναγνωστική ικανότητα του μαθητή. Η Ειδική
Μαθησιακή Διαταραχή Μαθηματικών ή αλλιώς δυσαριθμία αποτελεί μια κατηγορία
των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών κατά την οποία ο μαθητής αντιμετωπίζει
δυσκολίες σε σχέση με την αριθμητική ικανότητα αλλά και την κατανόηση των
αριθμητικών συμβόλων και την επίλυση μαθηματικών προβλημάτων.
2
με τα μαθηματικά θεωρούταν ως ένα είδος αναπηρίας. Ωστόσο, τα ερευνητικά
δεδομένα, επιβεβαίωσαν πως αρκετοί είναι οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες,
δυσκολεύονται στην κατανόηση των μαθηματικών. (Hecht, et al., 2001) Την
τελευταία δεκαετία τα ερευνητικά δεδομένα κάνουν λόγο ένα ποσοστό μαθητών με
μαθηματική δυσκολία το οποίο ανέρχεται στο 13,9% (Geary, 201) Σύμφωνα με τον
Κοτοπούλη (2017) «η Δυσαριθμησία αναφέρεται σε μία διαταραχή της ικανότητας της
χρήσης ή μάθησης των Μαθηματικών, δηλαδή σε μη επαρκώς αναπτυγμένη αίσθηση
του αριθμού και των αριθμητικών σχέσεων καθώς και σε δυσκολία εκμάθησης και 11
εφαρμογής των αλγορίθμων»
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με την Παντελιάδου (2011) η διαταραχή των
μαθηματικών μπορεί να κατηγοριοποιηθεί περαιτέρω και στην λεκτική
δυσαριθμησία, η οποία εκφράζει την δυσκολία κατανόησης των μαθηματικών
σχέσεων, σε λεξιλογική δυσαριθμησία, στην οποία ο μαθητής δυσκολεύεται στην
αναγνώριση των μαθηματικών συμβόλων, στην ιδεογνωστική δυσαριθμησία, η οποία
εκφράζει την δυσκολία του μαθητή στην πραγματοποίηση υπολογισμών αλλά και
στην πρακτογνωστική δυσαριθμησία, η οποία συνιστά την δυσκολία του μαθητή σε
σχέση με την διάταξη των αριθμών.
3
γνωστική άποψη, οι μαθητές με την συγκεκριμένη διαταραχή αδυνατούν να
κατανοήσουν αριθμητικά προβλήματα και πράξεις και δυσκολεύονται στην
καταμέτρηση αλλά και στις εκτελεστικές πράξεις.
4
1.2. Αιτιολογικοί παράγοντες δυσαριθμίας
Μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί πολλά στοιχεία σε σχέση με τους αιτιολογικούς
παράγοντες της συγκεκριμένης διαταραχής. Ωστόσο, αρκετοί είναι οι ερευνητές οι
οποίες έχουν καταλήξει στο ότι η δυσαριθμία οφείλεται σε δυσλειτουργίες σε σχέση
με συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Τα πιο πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα
δείχνουν ότι η διαταραχή αυτή οφείλεται στην δομή του εγκεφάλου και συγκεκριμένα
σε δυσλειτουργίες σε περιοχές οι οποίες σχετίζονται με την επεξεργασία των
αριθμητικών δεδομένων αλλά και των ποσοτήτων και των συμβόλων. (Mazzocco,
Feigenson, & Halberda, 2011) Μερικοί επιστήμονες ωστόσο θεωρούν πως η
δυσλειτουργία αυτή οφείλεται σον βρεγματικό λοβό (Piazza, et al., 2010)
5
αποτελέσματα αυτών των δοκιμασιών δεν είναι πάντα επαρκή για την πλήρη
διάγνωση.
Η διαδικασία της διάγνωσης αυτού τους είδους της διαταραχής δεν είναι μια εύκολη
διαδικασία λόγω του μεγάλου αριθμού υπό-τύπων αυτής της διαταραχής. Όπως
αναφέρει ο Michaelson (2007) ιδιαίτερο ρόλο έχει και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός ο
οποίος είναι αυτός ο οποίος θα εντοπίσει τα πρώτα σημάδια της διαταραχής αυτής και
θα πρέπει να παρακολουθεί τον μαθητή. Όπως διαπιστώνουν οι Emerson και Batbie
(2010), ο εκπαιδευτικός παρατηρώντας τον μαθητή, έχει την δυνατότητα να
αναγνωρίσεις τις ελλείψεις του και να τον οδηγήσει σε έλεγχο.
Σε σχέση με την διαδικασία της διάγνωσης, απαιτείται χρόνος αλλά και παράλληλη
συνεργασία τόσο της ίδιας της οικογένειας του μαθητή όσο και του κλινικού αλλά και
του εκπαιδευτικού. Ειδικότερα, ο κλινικός θα πρέπει να συνεργαστεί με την
οικογένεια του μαθητή με σκοπό να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα αλλά και
να στηριχτεί σε μια πληθώρα από εκπαιδευτικά εργαλεία και μέσα, όπως
συνεντεύξεις με τον μαθητή, την οικογένεια του, τον κλινικό αλλά και κλίμακες
αξιολόγησης και κλινική παρατήρηση του. (Patwary, 2017).
6
τομέα των μαθητών, όσο και την εργαζόμενη μνήμη τους αλλά και τις ικανότητες του
σε σχέση με τα μαθηματικά και τους αριθμούς. Σύμφωνα με τον Αγαλιώτη (2004) τα
ψυχομετρικά εργαλεία και τεστ δεν συνιστούν την μοναδική πηγή διάγνωσης, αλλά
παρέχουν σημαντικές πληροφορίες σε σχέση με το μαθητικό προφίλ του ατόμου σε
συνδυασμό με άλλες διαγνωστικές διαδικασίες. Παρέχουν πληροφορίες σε σχέση με
την λειτουργικότητα του ατόμου αλλά και την νοητική του κατάσταση. Τα τελευταία
χρόνια, έχει αναπτυχθεί μια πληθώρα από ψυχομετρικά τεστ και εργαλεία, σε σχέση
με την αξιολόγηση των μαθητών στον τομέα των μαθηματικών. Μερικά από τα
ψυχομετρικά εργαλεία παρουσιάζονται και αναλύονται παρακάτω:
7
με την αντίληψη του χώρου, του χρόνου αλλά και την αφαιρετική τους ικανότητα.
(Petermann, 2011) Είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο να αναφερθεί, ότι το
συγκεκριμένο εργαλείο διασφαλίζει ότι η χαμηλή επίδοση του μαθητή δεν είναι
γενικότερο αποτέλεσμα της χαμηλής νοημοσύνης αλλά αποτέλεσμα της μαθηματικής
του διαταραχής.
8
2.5. Γνωστική Αξιολόγηση για έρευνες για τη Δυσαριθμησία (CAB-DC
Το συγκεκριμένο εργαλείο αποτελεί μια σταθμισμένη δοκιμασία μέτρησης και
καταγραφής της μαθηματικής ικανότητας η οποία έχει νευροψυχολογική βάση και
διεξάγεται διαδικτυακά. Συγκεκριμένα, μπορεί να δοθεί σε μαθητές άνω των 8 ετών
και αποτελεί μια ολοκληρωμένη κλίμακα σε σχέση με την αξιολόγηση της δυσκολίας
στα μαθηματικά. Εμπεριέχει αριθμητικές πράξεις αλλά και δραστηριότητες από τις
οποίες επιχειρείται ο εντοπισμός των αδυναμιών του μαθητή σε σχέση με την επίδοση
του στα μαθηματικά. Το συγκεκριμένο τεστ έχει διάρκεια 30-40 λεπτά και ο μαθητής
θα πρέπει μέσα σε αυτό το χρονικό περιθώριο να ολοκληρώσει παιχνίδια αλλά και
δραστηριότητες σε σχέση με τα μαθηματικά και την λογική. (Μυλωνάς,2019)
Το παραπάνω εργαλείο κάνει χρήση της τεχνίτης νοημοσύνης και με την βοήθεια
αλγόριθμών επιτρέπει την ανάλυση χιλιάδων μεταβλητών σε σχέση με την
μαθηματική ικανότητα με υψηλή ακρίβεια αλλά και συνέπεια στους υπολογισμούς.
(Μυλωνάς,2019)
3. Συμπέρασμα-Συζήτηση
Η Ειδική Μαθησιακή Διαταραχή των Μαθηματικών ή αλλιώς δυσαριθμία είναι μια
δυσκολία η οποία σχετίζεται κατά κύριο λόγο με την κατάκτηση της μαθηματικής
ικανότητας από τους μαθητές. Οι δυσκολίες εκτείνονται και στην επίλυση απλών
μαθηματικών προβλημάτων αλλά και στην κατανόηση μαθηματικών εννοιών.
Ωστόσο, οι μαθητές με δυσαριθμία χαρακτηρίζονται από μεγάλη ετερογένεια, όπως
άλλωστε και σε γενικότερο πλαίσιο οι μαθησιακές δυσκολίες. Σε γενικότερο πλαίσιο,
μερικά από τα χαρακτηριστικά των μαθητών αυτών συνοψίζονται παρακάτω:
9
δυσκολία σε σχέση με την κατανόηση συμβόλων, πράξεων, επίλυσης προβλημάτων,
αντιληπτική ικανότητα, μαθηματικό λεξιλόγιο και αντίληψη απόστασης της
μαθηματικής ικανότητας. Οι μαθητές αυτοί, έχουν δυσκολία σε σχέση με τον
προσανατολισμό αλλά και σε σχέση με την τήρηση χρονοδιαγραμμάτων αλλά και την
οργάνωση των εργασιών τους επάνω σε χαρτί. Η οπτική τους αντίληψη είναι
μειωμένη όπως επίσης και η χρήση και η κατανόηση γεωμετρικών σχημάτων ή
σχηματικών αναπαραστάσεων.
10
4. Βιβλιογραφικές αναφορές
Ελληνικές
Mυλωνάς, Α. (2019).
Παντελιάδου, Σ., (2011) Μαθησιακές δυσκολίες και εκπαιδευτική πράξη: τι και γιατί.
Αθήνα : Ελληνικά Γράµµατα
Ξενόγλωσσες
11
Emerson, J., & Babtie, P. (2010). The Dyscalculia Assessment. Brian Butterworth.
Jitendra, Asha K. Star, Jon R. (2011) Meeting the needs of students with learning
disabilities in inclusive mathematics classrooms: The role of schema-based instruction
on mathematical problem-solving. Theory into Practice, (50)
Mazzocco, M., Feigenson, L., & Halberda, J. (2011). Impaired acuity of the
approximate number sstem underlies mathematical learning disability (dyscalculia).
12
Piazza, M., Facoetti, A., Trussardi, A., Berteletti, I., Conte, S., Lucangeli, D., και συν.
(2010). Developmental trajectory of number acuity reveals a severe impairmet
indevelopment dyscalculia. Cognition. (116), σσ. 33-41.
13