Professional Documents
Culture Documents
EKISIIBO Real (1) 222
EKISIIBO Real (1) 222
Mubufunze
BIWANDIKIDDWA
SHEIKH HUSSEIN BBAALE 0703225491
2016
ﺑﺴ ﻢ ﷲ اﻟﺮﺣ ﻤﻦ اﻟﺮﺣ ﻴ ﻢ
EKISIIBO
(183 َ )اﻟﺒﻘﺮة
ُ ﻮن
َﻘ
ّ
َﺘ
ْﺗ
ُﻢ
َﻜ
ّ
َﻠ
َﻌ
ْﻟ
ُﻢ
ِﻜ
ْﻠ
َﺒ
ْﻗ
ِﻦ
َﻣ
ِ ﻳﻦ
َﺬ
ّ
َﻰ اﻟ
َﻠ
َﻋ
ِﺐُﺘ
َﺎ ﻛ
َﻤ
ُﻛ
َﺎم
ِﻴ
ّ
ُ اﻟ ﺼ
ُﻢ
ْﻜ
َﻴ
َﻠ
َﻋ
ِﺐُﺘ
ُ ﻮا ﻛ
َﻨ
َ آﻣ
ِ ﻳﻦ
َﺬ
ّ
َﺎ اﻟ
ُﻬ
ّ
َﻳ
َﺎ أ
}ﻳ
1
EKISIIBO
Okusiiba kukakata kubuli musiraamu yenna alina amagezi n’obusobozi bwokusiiba (nga
talina bulwadde bumulemesa kusiiba, nga tali munsonga z’akikyala “haidh” wadde
omusaayi gwokuzaala “nifaas”, era kikakata kubuli musajja awezezza emyaka egyobukulu
(emyaka kumineetaano “15years” oba nga atuuse okwerooterera), nabwekityo kikakata
kubuli mukyala atuusizza okugenda munsonga za haidh (okwekoona akagere).
Kirungi okukubiriza omwana omuto okusiiba singa tukizuula nti asobola, kimusobozese
okumanyiira ibaada y’okusiiba.
EBYONOONA OKUSIIBA.
1- Okwegatta mumbeera ez’obufumbo (ssi nsonga oli mufumbo oba muwuulu). Era
omuntu bwakola ekikolwa ekyo akakatwako okuliwa olunaku olwo n’okuwa
omutango era nga n’omutango ogwo: kwekuta omuddu, bwaba takisobodde asiiba
emyezi ebiri egy’omuddiringanwa nga taliddeemu, nakyo bwaba takisobodde alina
okuliisa ba miskiin nkaaga(60).
2
kitta okusiiba. okukujjako omusaayi omutono ogwokkukebera oba okuvaamu
omusaayi nga teweeyagalidde nga okufuna ekiwundu ,tekitta kusiiba.
WEETEGEREZE;
Ssinga oba ofuna wudhu amazzi negayingira mu mumiro mubutanwa tekitta kusiiba, era
ssinga enfuufu ekuyingira mu ddokooli, oba noolowooza kumbeera z’okwegatta
noovaamu amazzi, oba okwerooterera oba okuvaamu omusaayi omutono, oba
okusesema mubutali bugenderevu okusiibakwo tekwonooneka.
Omuntu bwalya nga alowooza nti obudde obulya bukyaliko nekizuuka nti bwaweddeko
dda, alina okuliwa olunaku olwo.
Ate era ssinga alya mukiro nga abuusabuusa oba emmambya esaze tekyonoona kusiiba
kwe.
Singa omuntu alya obudde bwemisana nga abuusabuusa oba enjuba egudde nekizuuka
nti alidde tennagwa,alina okuliwa olunaku olwo.
WEETEGEREZE;
3
Era nga bwekikkirizibwa kumukyala ow’olubuto nooyo ayonsa okusiibulukuka
ssinga aba atidde okufuna obuzibu ku bulamu bwe oba obwomwanawe.
Singa Ramadhan endala etuuka nga tonnaliwa nnaku zewalya mu Ramadhan eyayita
olwekisonyiyisa nga obulwadde n’ebirala okakatibwako kuliwa buliyi naku zewalya
kwokka.Wabula ssinga oba tewalina kisonyiyisa naye nga wakikola mumbeera
yaakugayaala okakatibwako okuliwa ennaku zewalya nga okwo kwogasse n’okuliisa
buli lunaku miskiini omu buli lunaku.
Omuntu ssinga afa nga yalemererwa okuliwa ennaku zaataasiiba olwekisonyiyisa nga
obulwadde talina musango gwonna. naye ssinga afa nga taziriye ate nga talina
nsonga emulemesa kuliwa naku ezo, abantu be bamuliisiza kubuli lunaku lweyaleka
miskiini omu. Era kiri sunna kubengandaze okumusiibira buli lunaku lweyalagajjalira.
Omuntu ssinga aba tasiibye olwekisonyiyisa ate oluvanyuma nekivaawo nga obudde
bwokusiibulukuka tebunnatuuka, kimukakatako okusiiba ekitundutundu kyolunaku
ekisigaddeyo era kimukakatako okuliwa olunaku olwo. ekyonno kitwaliramu n’abantu
bano wammanga;
-Omuntu asiramuse
NB:
4
OKUSIIBA OKWAKYEYAGALIRE (OKWA SUNNA).
5
2- Kikkirizibwa kumukyala okukozesa eddagala erikeereya embeera zaabwe
ez’ekikyala ssinga aba ayagala okusiibira awamu n’abasiraamu nga era
akakasiddwa abasawo abakugu nti eddagala eryo teririna buzibu kubulamuubwe
ebbanga lyonna.
“Abantu b’ekibiina kyange tebajja kukoma kubeera nga bali bulungi ebbanga
lyebanaamala nga banguyiriza okusiibulukuka n’okukeereya okulya daaku” Hadith
yayogerwa Imam Ahmad.
5- Kirungi nnyo okusoma edduwa nga osiibulukuka. Yagamba Nabbi swalla llaahu
alaihi wasallama
Nga neemu kudduwa ezisomebwa nga omuntu asiibulukuka yeeno “DHAHABA AL-
DHAMA-U WABTALLAT AL-URUUQU WATHABATAL AJRU INSHA-ALLAH”
10-Kiri sunna mu kiseera ekitali kya Ramadhan kwoyo aba ayitiddwa kukijjulo naye nga
6
yasiibye okusabira oyo abeera amuyise ate bwaba nga teyasiibye bwebaba
bamugabudde alye.
11-Kimanye nti ekiro kya Lailatul qadir, kyekiro ekisinga obulungi ebiro byonna mu
mwaka era kibaawo mu naku ekkumi ezisembayo mu mwezi gwa Ramadhan, ekiro
ekisinga okukisuubirwamu kyekyamakumi abiri mwomusanvu (27th) era omulimu
omulungi ogukoleddwa mukiro ekyo gusinga emirimu egikoleddwa mumyezi lukumi
(1000 months). kale nolwekyo omukkiriza akubirizibwa okulafuubana ennyo mu
Ramadhan naddala munnaku ekkumi ezisembayo era afube nnyo obutayitwako kiro
kyonna okujjako nga ayimiridde naasinza Allah. Kyandibadde kirungi omukkiriza
bwaba asadde tarawiya ne Imam agimaleko naye kubanga bwakikola Allah
amuwandiikako empeera z’akuyimirira kiro kiramba.
12-Omuntu ssinga asiiba olunaku olwa kyeyagalire (sunna) kirungi alumaleko, naye
ssinga aba asazeewo okusiibulukuka nga telunnaggwako takakatibwako kululiwa.
ITIKAAFU
-Omusiraamu akola itikaafu alina okuba nga alina amagezi,nga mutukuvu (nga talina kizuusi
kinene) era tafuluma mu muzikiti okujjako kunsonga nga yaabuwaze nga okulya, okumala
ekyetaago n’okunaaba okwetteeka .
- Itikaafu efa ssinga omuntu yegatta mumbeera z’obufumbo oba naafuluma mu muzikiti
awatali bwetaavu.
-Kiri Sunnah okutuula itikaafu ekiseera kyonna wooyagalidde naye ate eba Sunnah nkakafu
(sunnatu mu’akkada) mu mwezi gwa Ramadhan naddala munnaku ekkumi ezisembayo.
-Ekiseera ekisembayo okubeera ekitono ennyo ekya itikaafu ebeera ssaawa emu naye
kyandibadde kirungi nootakka wansi walunaku nakiro kyalwo.
-Kiri sunna kumuntu atuula itikaafu okuyitiriza okukola ibaada (ebikolwa nebigambo
ebyokusinza) era yewale ebintu ebyolugayaalo.
Tusaba Allah atugase neebigambo bino nabuli yenna abisoma era akkirize emirimu
jaffe,atusonyiwe ebitusobako nga abantu walhamdu lillaahi rabbil aalamiin.
7
8
EKITABO KINO KIVVUUNUDDWA
-SHEIKH HUSSEIN BBAALE 0703225491