Komunikasyon at Pananaliksik

2nd monthly (1st sem)

Jean-Jacques Rousseau: Sa kanyang
sanaysay, inilahad niya na ang wika ay
ANG PINAGMULAN NG WIKA
hindi lamang nanggaling sa
pangangailangan kundi mula rin sa
Wika sa Banal na Aklat: Teologo
emosyon at damdamin ng tao.
naniniwala na pinagmulan ng wika ay
matatagpuan sa Banal na Aklat. Genesis
Kakanyahan ng mga Teorya:
2:20, kung saan binanggit na pinangalanan
● Ang mga teorya ng pinagmulan
ng lalaki ang lahat ng hayop, ibon, at
ng wika ay nagpapakita ng
ganid, nagpapakita ng konsepto ng wika
pagkakaiba sa pananaw ng mga
sa pakikipagtalastasan.
iskolar ukol sa simula ng wika.
● Bawat teorya ay may sariling
Pagkakaiba-iba ng Wika: Sa Genesis 11:1-
paliwanag kung paano nagmula
9, ipinakita ang pagkakaiba-iba ng wika sa
ang mga unang salita o tunog na
Tore ng Babel. Noon, may iisang wika at
ginagamit ng mga sinaunang tao
salita ang lahat ng tao sa daigdig, ngunit
sa kanilang pakikipag-ugnayan.
nagkawatak-watak sila nang guluhin ni
Yahweh ang kanilang wika, humantong sa
Kasalukuyang Pananaw:
pagkakaiba-iba ng wika at
● Sa kabila ng maraming teorya,
pagkakaintindihan.
hindi pa rin tiyak kung saan,
paano, at kailan nagsimula ang
Konsepto ng Pagkakaisa at Pagkakaiba:
paggamit ng tao ng wika.
Ang mga talata na ito ay nagpapakita ng
● Ang wika ay patuloy na
konsepto ng pagkakaisa at pagkakaiba sa
umuunlad at nagbabago
wika, kung saan ang pagkakaintindihan ay
kasabay ng panahon, lipunan, at
mahalaga para sa pagkakaisa ngunit
pangangailangan ng tao sa
maaaring maging sanhi ng pagkakawatak-
komunikasyon.
watak ng tao sa daigdig.

KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA

Ebolusyon ng Wika:
● Ang wika ay tumutukoy sa
Pinagmulan ng Lahing Pilipino: Sumentro
sistema ng komunikasyon na
ang interes ng mga antropologo at
lumalaki at nagbabago sa
siyentipiko sa totoong pinagmulan ng mga
paglipas ng panahon,
katutubong unang nanirahan sa Pilipinas.
sumasalamin sa pag-unlad ng
Maraming alamat at teorya ang nabuo
kaisipan ng tao.
upang ipaliwanag ito.

Mga Teorya ng Pinagmulan: Kasama rito

Teorya ng Pandarayuhan: Isa sa mga
ang Teoryang Ding Dong, Bow-Wow,
kilalang teorya ay ang "wave migration
Pooh-Pooh, Ta-Ta, at Yo-he-ho na
theory" ni Dr. Henry Otley Beyer.
nagtatakda ng iba't ibang posibleng
Naniniwala siya sa tatlong pangkat ng tao
pinagmulan ng wika batay sa pag-aaral ng
na nag-umpisa sa lahing Pilipino: Negrito,
sinaunang komunikasyon.
Indones, at Malay. Subalit, sa
pamamagitan ng mga arkeolohikal na
pagsusuri, lumitaw ang mga ebidensya na
nagpapabulaan sa teorya ni Beyer.
Natagpuang Labi: Sa yungib ng Tabon sa
Palawan noong 1962, natagpuan ang mga
labi ng Taong Tabon na nagpatunay na
mas una nang nanirahan ang tao sa
Pilipinas kaysa sa Malaysia, isang
impormasyon na pumalag sa teorya ni
Beyer. Nakita rin ang buto ng Taong Callao
sa Kuweba ng Callao, Cagayan, na mas
matanda pa kaysa sa Taong Tabon.
Teorya ng Pandarayuhan mula sa
Austronesyano: Bagong teorya ang
nagsasaad na ang mga Pilipino ay nagmula
sa lahing Austronesyano. Maaaring mula
sa mga isla ng Sulu at Celebes o mula sa
Timog Tsina at Taiwan. Ang mga
Austronesyano ay nagkaroon ng malaking
kontribusyon sa pag-unlad ng paglalayag
at agrikultura sa Pilipinas.
Wikang Baybayin: Bagama't walang tiyak
na wika na nanaig noon sa Pilipinas,
mayroon nang sariling wika ang mga
katutubo. Gumagamit sila ng baybayin,
isang sistema ng pagsusulat na may halos
17 patinig at 14 katinig. Ang baybayin ay
nagpapakita ng kanilang kultura,
kasanayan, at paniniwala.
Ang mga teorya at pagsusuri ay
nagpapakita na may mga katutubong
unang nanirahan sa Pilipinas na mayroon
nang kulturang umunlad at sariling wika.
Gayunpaman, ang eksaktong pinagmulan
at ebolusyon nito ay patuloy pa ring isang
misteryo na patuloy na sinusuri ng mga
dalubwika at siyentipiko.
PANAHON NG MGA ESPANYOL
● Mga Kastila ang dumating sa
Pilipinas upang ipalaganap ang
Kristiyanismo sa mga katutubo.
● Itinuturing ng mga Espanyol na
"barbariko, di sibilisado, at
pagano" ang mga katutubo
kaya't layunin nilang sibilisahin
ang mga ito sa pamamagitan ng
Kristiyanismo.
● Isang malaking usapin ang
wikang gagamitin sa
pagpapalaganap ng
Kristiyanismo. Pinaniniwalaan
ng mga Espanyol na mas
epektibo ang paggamit ng
wikang katutubo sa
pagpapatahimik kaysa sa
militaristikong pwersa.
● Ang pamamahala ng mga
Espanyol ay nagdulot ng
panghihigpit sa kalayaan ng
pakikipag-usap at
pakikipagkalakalan ng mga
katutubo, pati na rin ang
pagkontrol sa mga wikang
katutubo.
● Para sa mas mabisang pagtuturo
ng Kristiyanismo, mismong ang
mga misyonerong Espanyol ang
nag-aral at nagturo ng mga
wikang katutubo.
● Ang sistema ng edukasyon
noong panahon ng mga
Espanyol ay kontrolado ng
simbahan at naging usapin ang
wikang gagamitin sa pagtuturo.
● Sa mga dekreto at patakarang
ipinalabas ng mga haring
Espanyol, tulad nina Felipe II at
Carlos IV, itinuturo ang
paggamit ng wikang Espanyol sa
mga paaralan.
 KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
● Ang pagtuturo ng wikang
Espanyol ay nagdulot ng paglayo PANAHON NG MGA AMERIKANO:
ng mga katutubo sa kanilang
● Dumating ang mga Amerikano
wika at pagsasakripisyo ng
matapos ang pananakop ng mga
kanilang kultura at identidad.
Espanyol sa pamumuno ni
Ang wikang Espanyol ang naging Almirante Dewey. Ipinagpatuloy
simbolo ng pagkakaisa sa ilalim ng mga Pilipino ang pakikibaka
ng pamumuno ng mga Espanyol. laban sa bagong kolonyalismong
ito.
PANAHON NG REBOLUSYONG PILIPINO ● Naging mahalagang bahagi ang
wikang Ingles sa sistema ng
edukasyon. Ginamit ito bilang
● Matapos ang mahigit na tatlong
pangunahing wikang panturo
siglo ng pananakop ng mga
mula sa antas primarya
Espanyol, umusbong ang
hanggang kolehiyo, at naging
damdaming nasyonalismo sa
wikang pantalastasan.
mga mamamayan.
● Itinatag ang pambansang
● Ang panahong ito ay sumiklab
sistema ng edukasyon sa
ng pagtutol at pakikibaka ng
Pilipinas upang maitaguyod ang
mga Pilipino sa pamamagitan ng
tamang edukasyon, maging ang
kilusang propaganda at pagtatag
pagtuturo sa pamamahala ng
ng Katipunan ni Andres
sariling bayan, at ang paggamit
Bonifacio.
ng isang wikang nauunawaan ng
● Ginamit ang wikang Tagalog
lahat.
bilang wika ng pakikipag-
● Ang Batas Blg. 74 noong 1901
ugnayan at pangungusap sa
ang nagtakda ng paggamit ng
kanilang mga gawain, tulad ng
Ingles bilang wikang panturo sa
pagsulat ng mga kautusan at
mga pampublikong paaralan.
pahayagan.
● Sa kabila ng pagtangkilik sa
● Isinulong ng mga propagandista
wikang Ingles, may mga
ang konsepto ng "Isang Bansa,
suliranin sa paggamit nito sa
Isang Diwa" laban sa pananakop
mga paaralan. Nagtamo ito ng
ng mga Espanyol at gumamit ng
rekomendasyon na gamitin ang
Tagalog sa mga akda na puno ng
mga wika ng mga rehiyon bilang
damdaming makabayan.
pantulong sa pagtuturo.
● Bagamat ang Tagalog ay naging
opisyal na wika sa Konstitusyon
ng Biak-na-Bato, hindi ito
itinalaga bilang opisyal na
wikang pambansa ng Republika ● Hinikayat ng mga Amerikano
nang itinatag ito. ang paggamit ng Ingles upang
● Sa Unang Republika, sa ilalim ng mapalaganap agad sa Pilipinas
pamumuno ni Aguinaldo, hindi ang wika para sa mas mabilis na
pinalaganap ang Tagalog bilang pakikipag-ugnayan at
opisyal na wika kundi ito lamang kaunawaan sa pagitan ng mga
ang gagamitin sa mga partikular Pilipino at Amerikano.
na sitwasyon, isang desisyon na ● Maraming mga pag-aaral at
idinadaing na naging biktima ng eksperimento ang ginawa upang
politika ang wikang Tagalog sa sukatin ang epekto ng paggamit
panahong iyon. ng Ingles sa edukasyon, ngunit
 may mga pag-aalinlangan at
mga isyu hinggil sa epektibong
pagtuturo gamit ang wikang
dayuhan.
● Sa huli, noong 1937, nilikha ang
Surian ng Wikang Pambansa na
nagtakda ng Tagalog bilang
batayan ng wikang pambansa ng
Pilipinas. Ipinag-utos ni
Pangulong Quezon ang
paggamit ng Tagalog sa pagbuo
ng wikang pambansa.
PANAHON NG MGA HAPONES:
● Pagsulong ng wikang pambansa.
Ipinalaganap ang Tagalog at
Nihonggo.
● Pagbabawal ng Ingles:
Ipinagbawal ang paggamit ng
Ingles sa anumang aspeto ng
buhay ng Pilipino at ang
paggamit ng mga aklat tungkol
sa Amerika.
● Philippine Executive
Commission: Pinamunuan ni
Jorge Vargas, ito ang
nagpatupad ng mga batas at
kautusan ng mga Hapones.
● Edukasyon at Wika: Itinuro ang
Nihonggo sa mga paaralan at
ipinatupad ang paggamit ng
Tagalog upang mapalitan ang
Ingles.
● Kalibapi: Isang organisasyon na
nagtataguyod ng
pagpapalaganap ng wikang
Pilipino at naglalayong
mapalakas ang edukasyon at
kabuhayan sa pamamagitan ng
patakarang militar ng mga
Hapones.
● Talakayan sa Wika: Nagkaroon
ng mga debate at talakayan sa
pagitan ng mga Tagalista at iba
pang grupo hinggil sa pag-unlad
ng wika sa ilalim ng Batas Militar
ng mga Hapones.
● Surian ng Wikang Pambansa:
Binuhay upang itaguyod ang
wikang pambansa. Si Jose Villa
Panganiban ang nagturo ng
Tagalog sa mga Hapones at iba
pang grupo.
PANAHON NG PAGSASARILI HANGGANG
SA KASALUKUYAN
● Panahon ng pag-unlad: Mula sa
liberasyon noong 1946, ang
Pilipinas ay nagsimulang
magbangon mula sa pinsalang
dala ng digmaan. Ngunit
naramdaman pa rin ang
impluwensiyang pang-
ekonomiko at panlipunan ng
mga Amerikano.
● Impluwensya ng dayuhan:
Pagpasok ng mga banyagang
kapitalista, lalo na mga
Amerikano, naging sentro ang
mga gawaing pang-ekonomiya.
Ang sistema ng edukasyon ay
nakaayon sa pangangailangan
ng mga dayuhang korporasyon
at kompanya.
● Pagiging opisyal ng wika: Ang
wikang opisyal sa bansa ay
Tagalog at Ingles sa bisa ng
Batas Komonwelt Bilang 570.
● Pagbabago ng tawag sa wikang
pambansa: Noong 1959, mula
Tagalog, ito ay naging Pilipino.
● Pagsulong ng wikang Filipino: Sa
pamamagitan ng mga kautusan
at mga hakbang na ipinatupad
ng mga pangulo, tulad ni Marcos
at Aquino, pinalalakas at
inaangat ang paggamit ng
wikang Filipino sa iba't ibang
aspeto ng lipunan, partikular sa
opisyal na komunikasyon at
edukasyon.
● Pag-unlad ng wikang Filipino:
Bagamat may mga hakbang na
ginawa, patuloy pa rin ang mga
pagsubok sa pagpapalaganap at
paggamit ng wikang Filipino.
Ngunit sa patuloy na paggamit
 nito sa araw-araw na buhay,
sinasabing patuloy itong
yayaman at magiging wika ng
karunungan sa hinaharap.
—------
=----------------------------------------------
PAG-USAPAN NATIN
ANG PINAGMULAN NG WIKA
Sa kasalukuyan, walang tiyak na
kasunduan o katiyakan hinggil sa
pinagmulan ng wika. Ang mga linggwistika
at dalubwika ay gumagamit ng iba't ibang
teorya at metodolohiya upang
maunawaan ang proseso ng pag-unlad ng
wika, subalit ang kakulangan ng matibay
na ebidensya at ang likas na komplikadong
kalikasan ng wika ay nagbibigay ng hamon
sa pagsasaliksik.
Mga teorya tulad ng Ding Dong, Bow-
Wow, Pooh-Pooh, Ta-Ta, at Yo-he-ho ay
nagmumungkahi ng iba't ibang paraan
kung paano nagsimula o nabuo ang wika
sa pamamagitan ng panggagaya,
emosyon, kumpas ng katawan, at
pagsasama-sama. Gayunpaman, walang
pinag makatotohanang teorya sa ngayon
dahil patuloy pa rin sa proseso ng
pagtuklas ang pinagmulan ng wika.
Bawat teorya ay may mga punto at datos
na maaaring magbigay linaw, ngunit hindi
pa ganap na nauunawaan ang likas na
proseso ng pag-unlad ng wika. Ang mga
linggwistika at dalubwika ay patuloy sa
pagsasagawa ng pananaliksik upang mas
lalo pang maunawaan ang kasaysayan at
likas na katangian ng wika.
PANAHON NG MGA KATUTUBO
Ang unang mga lahing nagmula sa
Pilipinas ay ang mga Negrito at
Austronesian. Ang Negrito ay katutubong
naninirahan sa mga gubat at may
kayumangging balat, habang ang mga
Austronesian ay mga unang gumamit ng
bangka.
Ang mga Negrito ay pinaniniwalaang
naglakad mula sa iba't ibang bahagi ng
Asya patungong Pilipinas, samantalang
ang mga Austronesian ay naglakbay mula
sa kanilang pinagmulan sa pamamagitan
ng kalakalan, migrasyon, at pagsasama-
sama.
Dalawang pangunahing lahi na ito ay
nagdala ng mga kasanayan sa pagsasaka,
teknolohiya ng paglalayag, at mga kultural
na aspeto tulad ng sistema ng pagsulat
gamit ang baybayin at paniniwala ng
relihiyoso tulad ng anito.
Ang pagkakaroon ng mga pangkat-
pangkat at tribalismo ay naghatid ng
pagbabahagi sa lipunan at nagdala ng
sariling kultura at pamumuhay. Subalit, ito
rin ang nagdulot ng di-pagkakaunawaan at
hidwaan sa pagitan ng iba't ibang tribu.
Mahalagang naiambag ng mga katutubo
ang sistema ng baybayin sa kasaysayan ng
wikang pambansa. Gayunpaman, ang
kanilang kontribusyon ay unti-unting
nawala sa kasaysayan dahil sa
kolonisasyon at impluwensiya ng mga
dayuhang sumakop sa bansa, na nagdulot
ng paglimot sa baybayin at tradisyonal na
kaalaman ng mga katutubo.
PANAHON NG MGA ESPANYOL
Ang pangunahing layunin ng mga Espanyol
sa pagsakop sa Pilipinas ay ipalaganap ang
Kristiyanismo at gawing sibilisado ang mga
katutubo sa kanilang pananaw. Inilarawan
nila ang mga katutubo bilang "barbariko"
upang ipakita na ang kanilang kultura at
paniniwala ay hindi naaayon sa
pamantayan ng sibilisasyon at
Kristiyanismo.
Upang gawing sibilisado ang mga
katutubo, pilit na ipinakalat ng mga
Espanyol ang Kristiyanismo at ang wikang
Espanyol bilang pangunahing wika ng
edukasyon at relihiyon. Ang usapin sa
wika ay nagdulot ng hidwaan sa pagitan
ng wikang katutubo at Espanyol dahil sa
pagtuturo sa paaralan.
Hindi lumago ang wikang katutubo sa
panahon ng mga Espanyol dahil sa
kanilang pagsupil sa paggamit nito sa mga
transaksiyon at pinalitan ito ng wikang
Espanyol. Ang pagpapalaganap ng wikang
Espanyol ang nagdulot ng paglayo ng mga
katutubo sa kanilang sariling wika at
kultura.
Ang mga Espanyol ay hindi ipinamalas ang
kahalagahan ng pagkakaroon ng isang
wikang mauunawaan ng lahat dahil sa
kanilang layunin na itaguyod ang wikang
Espanyol at ipalaganap ang Kristiyanismo,
na nagresulta sa pag-aalis ng halaga at
dignidad ng wikang katutubo sa kanilang
pananaw.
PANAHON NG REBOLUSYONG PILIPINO
Sa loob ng mahigit na tatlong daang taon,
ang mga Pilipino ay nagkaroon ng
pagnanais na magkaroon ng sariling
pagkakakilanlan at kalayaan mula sa
dayuhan. Ito ay nagbunga ng matinding
damdaming nasyonalismo sa kanilang
hanay.
Ang kilusang nagsimula sa panahon na
iyon, tulad ng kilusang ng mga
propagandista noong 1872 at ang
pagtatag ng Katipunan ni Andres
Bonifacio, ay nagpapakita ng
paghahangad ng mga Pilipino na magkaisa
laban sa dayuhan, partikular na laban sa
mga Espanyol.
Ang paggamit ng wikang Tagalog sa mga
kautusan, pahayagan, at iba pang mga
akdang punumpuno ng damdaming
makabayan ay nagsilbing simbolo ng
pagkakakilanlan. Ipinakita ng kaisipang
"Isang Bansa, Isang Diwa" ang hangarin ng
mga manghihimagsik na magkaisa at
magtulungan para sa iisang adhikain laban
sa dayuhan.
Bagaman ang Konstitusyon ng Biak-na-
Bato noong 1899 at ang pagtatag ng
Unang Republika ay nagbigay-diin sa
paggamit ng wikang Tagalog sa ilang
gawain, hindi ito ginawang opisyal na wika
ng Republika. Ito ay naging isang
mahalagang hakbang upang mabigyan ng
pansin ang wikang Tagalog, ngunit hindi
ito naging pangunahing wika ng bansa
dahil sa politikal na mga desisyon at
layunin na isama ang iba't ibang wika
upang masaklaw ang iba't ibang sektor ng
populasyon.
KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
PANAHON NG MGA AMERIKANO
Sa panahon ng pananakop ng mga
Amerikano, naging pangunahing wika sa
edukasyon at pormal na talastasan ang
Ingles sa Pilipinas. Bagamat ang Tagalog
ay itinuturing na batayan ng Wikang
Pambansa, hindi pa ito opisyal na itinakda
bilang wika ng bansa. Batay sa Batas
Bilang 74 noong 1901, ang Ingles ang
ginawang wikang panturo sa mga
pampublikong paaralan.
Nanganganib ang wikang Tagalog dahil sa
masigasig na pagtataguyod ng paggamit
ng Ingles sa sistema ng edukasyon at
pamahalaan. Ang mga tagapagtaguyod ng
Ingles ay nagpahayag ng mga dahilan
tulad ng pandaigdigang pangangalakal,
pang-agham, at pang-sining bilang rason
kung bakit ito ang dapat gamitin na wika
ng bansa. Gayunpaman, may mga
tagasulong ng bernakular na nagtutol dito
at ipinaglaban ang paggamit ng sariling
wika para sa mas epektibong pagtuturo at
mas malalim na koneksyon sa lipunan.
Bagama't mahalaga ang papel ng Ingles,
hindi makatarungan na ito lamang ang
maging wikang panbansa dahil hindi ito
nagpapakilala ng buong identidad ng
bansa. Mahalaga na mayroong sariling
wika na tumutukoy sa kultura,
kasaysayan, at identidad ng bansa.
PANAHON NG MGA HAPONES
Sa panahon ng pananakop ng mga
Hapones sa Pilipinas, nagbago ang
sitwasyon ng wika sa bansa. Pinagbawal
ng mga Hapones ang paggamit ng wikang
Ingles at ipinatupad ang Tagalog at
Hapones (Nihonggo) bilang mga opisyal na
wika. Ipinag-utos din na gamitin ang
Tagalog sa pagsulat at
pakikipagtalastasan, na nagresulta sa
pagsulong ng wikang pambansa.
Sa ilalim ng Ordinansa Militar Blg. 13,
itinalaga ang Tagalog at Nihonggo bilang
opisyal na wika upang alisin ang
impluwensiya ng Ingles at iba pang
dayuhang wika. Ang panahon ng
pananakop ng mga Hapones ay itinuturing
na yugto kung saan lumakas at
namayagpag ang panitikang Tagalog dahil
sa pagpapalaganap nito bilang opisyal na
wika.
Upang itaguyod ang Wikang Pambansa,
muling binuhay ng mga Hapones ang
Surian ng Wikang Pambansa at nagturo ng
Tagalog sa mga guro upang magamit ito sa
edukasyon. Gayunpaman, ang pilit na
pagsasabatas ng wika ng mga Hapones ay
maaaring magdulot ng negatibong
konotasyon sa wika mismo. Subalit, ang
panahon ng pananakop ng mga Hapones
ay nagbigay daan sa mas malawakang
paggamit ng wikang Tagalog at pag-unlad
ng wikang pambansa.
ng suporta at pagtanggap mula sa iba't
ibang sektor ng lipunan.
Maraming batas at proklamasyon ang
ipinatupad upang itaguyod ang wikang
pambansa, kasama na rito ang pagpalit ng
pangalang Tagalog tungo sa Pilipino noong
1959. Subalit, bagama't may mga hakbang
na naitaguyod ang paggamit ng wikang
Filipino sa edukasyon at opisyal na
komunikasyon, marami pa ring hamon
tulad ng kakulangan sa materyales sa
Filipino at resistensya sa paggamit nito sa
iba't ibang sektor.
Ang mga hakbang na ginawa ng mga
pangulo, tulad nina Marcos at Aquino, ay
naglalayong paigtingin ang gamit ng
wikang Filipino sa edukasyon at pang-
agham. Gayunpaman, ang pagsulong ng
Filipino bilang "wika ng karunungan" ay
isang pangarap na patuloy na inuusig. Ang
pagiging pangunahing wika sa iba't ibang
aspeto ng lipunan ay isang proseso na
nangangailangan ng patuloy na suporta at
pagtanggap mula sa lahat ng sektor ng
lipunan.

PANAHON NG PAGSASARILI HANGGANG

SA KASALUKUYAN

Matapos ang paglaya mula sa pang-aapi

ng mga dayuhan, hindi agad umunlad
nang mabilis ang wikang Filipino sa
lipunan. Bagamat itinalaga ang Tagalog at
Ingles bilang mga opisyal na wika sa ilalim
ng Batas Komonwelt Bilang 570, hindi
agad ito naging pangunahing wika sa iba't
ibang aspeto ng lipunan. Ang
pagpapalaganap ng wikang Filipino ay
nangangailangan ng mahabang panahon