MGA BATAYANG KAALAMAN SA WIKA YUNIT 1

ARALIN 1.1: semiotician

Kahulugan at Kabuluhan ng Wika
“Ang wika ay pormal na sistema ng
Wika mga simbolo na sumusunod sa
- isang kasangkapang nag-uugnay sa mga tao sa isang patakaran ng isang balarila upang
lipunan maipahayag ang komunikasyon.”
- ginagamit sa pagpapahayag ng damdamin, saloobin, Wika ayon kay Henry Allan Gleason, Jr.:
at iniisip

Pag-aaral ng Wika

• dalubwika
- isang taong nagpapalalim at nagpapalawak ng kaniyang
kaalaman sa wika
- pinag-aaralan ang kaugnayan ng wika sa iba pang aspekto
ng buhay ng tao at ng lipunan
o wika at komunikasyon
o wika at lipunan
o pagsasalin: Kabuluhan ng Wika
 parehong isang sining at isang agham
Ang wika ay daan sa pagkakaunaawaan ng mga tao.
• lingguwistika
- siyentipikong pag-aaral ng wika Mga Gamit ng Wika na Nagpapakita ng Kabuluhan nito
Ayon kay Nuncio:
Apat na Makrong Kasanayan
Gamit sa talastasan Wika bilang Instrumento;
pagbasa pagsulat pakikinig pagsasalita pasulat/pasalita
Lumilinang sa Ang mga naisulat na ay nagpapaunlad ng
Mga Dalubwika sa Pilipinas na Pinag-Aaralan pagkatuto ating kaisipan.
Ang Pag-unlad ng Mga Wika sa Pilipinas Saksi sa panlipunang planong pagkilos upang makamit ang ating
pagkilos kalayaan at mga panlipunang pagbabago
Virgilio Almario at mga pambansang alagad ng
Lalagyan o imbakan Wika bilang Imbakan ng Kaalaman;
Bienvenido L. Lumbero sining para sa Panitikan
ng kultura naisasalin sa bagong henerasyon ang mga
Bro. Andrew Gonzales, FSC dating kalihim ng Kagawaran tradisyon ng isang tiyak na pangkat ng tao
ng Edukasyon Tagapagsiwalat ng Wika ang nagpapahayag ng iba’t ibang
Pamela Constantino propesor sa Unibersidad ng damdamin damdamin tulad ng saya, lungkot, galit, at
Pilipinas iba pa.
Gamit sa Wika ang kasangkapan sa pagbuo ng mga
Kahulugan ng Wika imahinatibong tekstong pampanitikan.
pagsulat
Ang wika ay walang isang tiyak na kahulugan.

Henry Allan Gleason, isang dalubwika at propesor sa

Jr. University of Toronto
“Ang wika ay isang masistemang
balangkas ng sinasalitang tunog na
isinasaayos sa paraang arbitraryo
upang magamit ng tao bilang bahagi
ng isang kultura sa komunikasyon.”
Henry Sweet isang philologist, phonetician, at
grammarian
“Ang wika ay pagpapahayag ng ideya
sa pamamagitan ng mga pinagsama-
samang tunog upang maging salita.”
Ferdinand de Saussure isang dalubwika, linguist at
ARALIN 1.2:
Mga Teorya Tungkol sa Pinagmulan ng Wika
Teorya
- “haka-haka”
- sistematikong pagpapaliwanag tungkol sa kung
paanong ang dalawa o higit pang penomenon ay
nagkakaugnay sa bawat isa
Tinatayang may 3,000 taon na ang nakalipas nang
magkaroon ng interes ang tao na pagaralan
ang pinagmulan ng wika (Pena, 2015).
MGA BATAYANG KAALAMAN SA WIKA YUNIT 1

Mga Teorya sa Pinagmulan ng Wika sa mga alituntunin ng balarila o grammar

Sinasalitang Nagsisimula ang pagkakaroon ng wika sa mga
Mga Teoryang Biblikal Tunog tunog tulad ng /a/, /k/, at /o/.

batay sa mga kuwentong mababasa sa Bibliya tunog (pinagsama) = salita

Arbitraryo ang mga salita ay nagbabago ng kahulugan batay
Tore ng Babel “Teorya ng Kalituhan” sa iba’t ibang salik:
Genesis, Lumang ⁍ panahon
Tipan “Adamic” o “Noahic”: ⁍ konteksto
wika ng mga tao sa buong daigdig ⁍ gumagamit
Ginagamit ng makapagbigay ng ibang kahulugan sa isang salita;
magtayo ng isang mataas na tore sa Tao makabuo ng mga bagong salita
kapatagan ng Shinar Bahagi ng nagpapakita ng kalagayan ng lipunan; mga salita
Pentecostes pagsapit ng banal na espiritu sa mga Kultura na masasabing endemic
Mga Gawa, kapitulo apostol ni Hesus ARALIN 1.4:
dalawa, bersikulo Mga Antas ng Wika
isa hanggang 12
Mga Teoryang Siyentipiko o Makaagham
2 Kategorya ng Mga Antas ng Wika:
nagsimulang umusbong noong ika-12 siglo;
Di-Pormal
Wika mula sa mga tunog sa kanilang paligid
wikang madalas nating ginagamit
Teoryang Bow- panggagaya ng tao sa mga tunog na
wow nagmumula sa kalikasan Kolokyal ginagamit natin sa araw-araw na
pakikipag-usap; hindi rin ito
HAL. tahol ng aso, lagaslas ng tubig sa ilog
kinakailangang nakasunod sa estruktura
Teoryang Ding- pagbibigay-ngalan ng tao sa mga bagay sa
at mga alituntunin ng balarila
dong kaniyang paligid batay sa tunog na
(“Teoryang maririnig mula rito
Natibistiko”) HAL. “Tara!” “Musta?”
HAL. “dingdong” “tika-tak” Balbal nagbabago ang kahulugan sa paglipas ng
Teoryang Pooh- dahil sa matinding emosyon, panahon; madalas ginagamit sa
pooh nakabubulalas ang tao ng tunog lansangan

HAL. “Aray!” “Wow!” HAL. “lapang” “erpat” “baduy!”

Teoryang Yo-he-ho tunog na nalilikha ng tao na mula sa mga Panlalawigan “diyalekto”
puwersang pisikal ginagamit sa isang tiyak na pook o lugar

HAL. “Aaaaahh!!”: nagbubuhat ng HAL. “Nakain ka ba ng isda?”

mabibigat na bagay
Teoryang Ta-ra-ra- nagmula sa mga tunog na nalilikha ng mga
boom-de-ay sinaunang tao sa sinaunang sibilisasyon Pormal

HAL. habang nagsasagawa ng isang ritwal ginagamit at kinikilala ng marami

na sayaw ang mga katutubong Pilipino
ARALIN 1.3:
Mga Kalikasan ng Wika
Mga Katangian o Kalikasan ng Wika
Ayon kay Henry Gleason, Jr.
Pampanitikan ginagamit natin sa pagsulat ng mga
akdang pampanitikan
HAL. “lundayan” “marikit”
Pambansa pinakamataas na antas ng wika;
ginagamit sa pamahalaan, paaralan, at sa
pakikipagtalastasan

Masistemang organisado; nabubuo sa pamamagitan ng HAL. “kalayaan” “pulitika”

Balangkas pagsunod sa isang tukoy na proseso; at batay ito
MGA BATAYANG KAALAMAN SA WIKA YUNIT 1