CHĂM SÓC QUẢN LÝ THAI NGHÉN

Nguyễn Lê Minh
Bộ môn Phụ sản
 MỤC TIÊU HỌC TẬP

1. Phân tích mục đích của tư vấn trước sinh

2. Giải thích được các nội dung cần tư vấn

trước sinh và ý nghĩa của các nội dung đó

3. Phân tích nội dung 9 bước khám thai

 Đặt vấn đề

• Hiện nay, hàng năm trên toàn thế giới có khoảng gần
580.000 phụ nữ tử vong có liên quan đến thai sản. Trong
số gần 580.000 bà mẹ chết, có tới 99% là những người
đang sống ở các nước thuộc thế giới thứ 3

• Chăm sóc và quản lý thai nghén có một vai trò hết sức
quan trọng, những nội dung chính bao gồm công tác tư
vấn, chăm sóc trước, trong và sau khi sinh
 MỤC ĐÍCH CỦA TƯ VẤN TRƯỚC SINH

❖ Phát hiện những bất thường và những biến chứng sớm

như nôn nặng, GEU, chửa trứng.

❖ Phát hiện những bệnh lý để có thái độ xử trí đúng như

rau tiền đạo, rau bong non

❖ Chẩn đoán thai dị dạng

❖ Giáo dục cho thai phụ

NỘI DUNG CẦN TƯ VẤN TRƯỚC SINH

➢ Những dấu hiệu nhận biết có thai

➢ Những thay đổi khi có thai
➢ Chế độ ăn uống khi mang thai
➢ Chế độ làm việc nghỉ ngơi
➢ Vệ sinh thai nghén
➢ Thăm khám khi mang thai
➢ Những dấu hiệu bất thường
➢ Những dấu hiệu chuyển dạ
 QUẢN LÝ THAI NGHÉN
✓ Quản lý, theo dõi được số người có thai trong địa
phương thông qua khám thai định kỳ nhằm đảm bảo
cuộc thai nghén bình thường và cuộc đẻ an toàn.

✓ Tối thiểu khám 3 lần / thai

✓ 3 tháng đầu: khám 1 lần

✓ 3 tháng giữa: khám 1 lần

✓ 3 tháng cuối: mỗi tháng khám 1 lần

 QUẢN LÝ THAI NGHÉN

MỤC ĐÍCH:
❖ Biết thai phát triển bình thường không?
❖ Phát hiện và xử trí những bất thường xảy ra trong thai
nghén, thai nghén nguy cơ
❖ Tiêm phòng uốn ván cho mẹ
❖ Hướng dẫn bà mẹ vệ sinh thai nghén, tự chăm sóc thai,
nuôi con sữa mẹ
❖ Chọn nơi đẻ an toàn nhất.
 Lần khám 1 (3 tháng đầu)

➢ Xác định đúng có thai

➢ Xác định tuổi thai
➢ Tiến hành đăng ký quản lý thai
➢ Xem thai có gì bất thường ở giai đoạn đầu
➢ Phát hiện các bệnh lý của người mẹ nếu có
 Lần khám 2 (3 tháng giữa)

➢ Xem thai có phát triển bình thường không

➢ Cơ thể mẹ thích nghi tốt với thai nghén

➢ Tiêm phòng uốn ván mũi 1

➢ Thử Protein niệu

 Lần khám 3 (3 tháng cuối)

❖ Xác định ngôi thai

❖ Phát hiện những nguy cơ của mẹ: phù,
THA, thiếu máu...
❖ Tiêm phòng uốn ván mũi 2
❖ Thử Protein niệu
❖ Hướng dẫn những điều cần cho cuộc đẻ
❖ Chọn nơi đẻ an toàn
 Ứng dụng lâm sàng

➢ Khám thai định kỳ là quan trọng nhất trong chăm sóc

trước đẻ

➢ Dặn thai phụ tái khám khi có một trong những triệu
chứng bất thường: phù nhiều, nhức đầu, hoa mắt,
chóng mặt, đau bụng, ra máu, ra nước âm đạo...
Công cụ quản lý thai nghén

• Sổ khám thai

• Phiếu khám thai

• Hộp phiếu hẹn

• Bảng theo dõi quản lý thai

 Làm thế nào quản lý thai nghén tốt?

➢ Cần đăng ký thai sớm ngay từ quý đầu

➢ Cần phát hiện những trường hợp không đi khám thai

➢ Vận động thai phụ đến khám thai đầy đủ

➢ Phát hiện thai nghén nguy cơ, thai nghén bất thường
chuyển tuyến kịp thời
 CHĂM SÓC THAI NGHÉN

Vệ sinh cá nhân
➢ Chú ý đề phòng nhiễm trùng đường hô hấp,
đường sinh dục

➢ Mặc áo quần rộng rãi thoáng mát, giữ ấm mùa

đông

➢ Không tiếp xúc bệnh lây lao

Chế độ ăn uống

➢ Nhu cầu 2500-3000 kcal / ngày,

➢ Tăng 10-12kg

➢ Protit 1,5g /kg/ngày

➢ Gluxit 300g /ngày

➢ Lipit 70-80g /ngày

➢ Các Vitamin

➢ Hạn chế bia rượu, thuốc lá...

 9 BƯỚC KHÁM THAI

1. Hỏi:
➢ Hành chính: tên, tuổi, nghề nghiệp, trình độ văn hoá...

➢ Tiền sử sản khoa PARA, phụ khoa, nội khoa, gia đình...

➢ Tình hình thai nghén hiện tại: KCC, triệu chứng nghén,
triệu chứng bất thường
 9 BƯỚC KHÁM THAI

2. Khám toàn thân:

➢ Đo chiều cao, cân nặng, M, HA

➢ Khám da, niêm mạc, phù

➢ Nghe tim phổi

➢ Phát hiện bướu giáp

 9 BƯỚC KHÁM THAI

3. Khám sản khoa:

➢ Nắn đáy tử cung trên xương mu CCTC, vòng bụng

➢ Khám 4 thủ thuật xác định ngôi, thế

➢ Nghe tim thai

➢ Số thai, tình trạng ối

➢ Khám trong khi có triệu chứng bất thường

Đo chiều cao tử cung
Đo vòng bụng
Sờ nắn ngoài xác định tư thế thai
Nghe tim thai
 9 BƯỚC KHÁM THAI

4. Xét nghiệm:
➢ XN máu: CTM, Đông máu

➢ HbsAg, HIV, đường máu

➢ XN nước tiểu tìm Protein

➢ Siêu âm thai

➢ Tuỳ bệnh cho xét nghiệm chuyên khoa

Xét nghiệm máu
Siêu âm thai
 9 BƯỚC KHÁM THAI

5. Tiêm phòng uốn ván: 2 mũi

6. Cung cấp sắt và axít folic

7. Hướng dẫn vệ sinh thai nghén,

nuôi con bằng sữa mẹ

8. Ghi chép hồ sơ, phiếu theo dõi

9. Hẹn tái khám

Tiêm phòng
Bổ sung một số chất (nếu cần)
Câu hỏi và thảo luận