Kết cấu chương 8:

8.1 GDCK trên thị trường tự do

Chương 8 : GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN
8.2 GDCK trên thị trường OTC
8.3 GDCK trên thị trường tập trung
8.4 Các GDCK đặc biệt

2
1

3 4
8.1 Giao dịch chứng khoán trên thị
trường tự do
Việc chuyển nhượng được thực hiện bằng
văn bản theo cách thông thường hay bằng
cách trao tay cổ phiếu.
8.2 Giao dịch chứng khoán trên thị
trường OTC
Thị trường OTC là thị trường không có trung tâm giao
dịch tập trung, đó là mạng lưới các nhà môi giới và tự
doanh chứng khoán mua bán với nhau và với các nhà đầu
tư.
Đặc điểm quan trọng để phân biệt OTC với thị trường tập
trung là cơ chế xác lập giá bằng hình thức thương lượng
và thỏa thuận song phương giữa người mua và người bán
là chủ yếu. Ban đầu thì hình thức thương lượng là trực
tiếp, ngày nay việc thương lượng thực hiện bằng hệ thống
máy tính điện tử.

5
8.3 Các giao dịch chứng khoán trên thị 8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN
trường tập trung
- Thời gian giao dịch
Mô hình hệ thống giao dịch bao gồm:
- Đơn vị giao dịch
- SGDCK: đóng vai trò chủ thể quản lý thị trường, quản
lý giao dịch và thực hiện khớp các lệnh tập trung. - Đơn vị yết giá
- TTLK và TTBT: đóng vai trò lưu ký chứng khoán và - Biên độ giao động giá
thực hiện thanh toán bù trừ chứng khoán cho các thành - Giá tham chiếu
viên và nhà đầu tư.
- Lệnh giao dịch
- Thành viên thị trường: Đóng vai trò là nhà tạo lập thị
trường và người môi giới giao dịch cho nhà đầu tư. - Hệ thống giao dịch
- Các nhà đầu tư. - Phương thức khớp lệnh
6

1
 8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN 8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN
*Thời gian giao dịch * Đơn vị giao dịch
Tại Việt Nam (HOSE) có 5 phiên giao dịch trong tuần (thứ 2 đến thứ 6).
Đối với CP và chứng chỉ quỹ: SGDCK TP.HCM SGDCK HN
1 Lô = 100 cổ
PHƯƠNG THỨC GIAO DỊCH Đơn vị GD 1 Lô = 100 đơn vị
BuỔI THỜI GIAN phiếu
SGDCK TP.HCM SGDCK HN
Lô lẻ: sử dụng trong khớp lệnh liên Áp dụng lô chẵn
9h-9h 15' Khớp lệnh định kỳ mở cửa tục (LO, chỉ khớp với lô lẻ)
Khớp lệnh liên tục và lẻ (KL
SÁNG Lô chẵn:
9h 15'-11h 30' Khớp lệnh liên tục GD Khớp
9h-11h 30' Giao dịch thỏa thuận lệnh Bội số của 1: [1-50.000 lô] định kỳ áp
THỜI GIAN NGHỈ (11H 30'-13H) (Bội số của 100: [100 – 5.000.000
dụng lô
13h-14h-30' Khớp lệnh liên tục Khớp lệnh liên tục đơn vị) chẵn)
Khớp lệnh định kỳ đóng Khớp lệnh định kỳ đóng
CHIỀU 14h 30'-14h 45' GD Thỏa
cửa cửa
thuận
Áp dụng lô chẵn và cả lô lẻ
13h-15h Giao dịch thỏa thuận
Đối với trái phiếu : Giao dịch thỏa thuận 7 Trái phiếu không quy định đơn vị giao dịch 8
8

8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN

8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN
* Đơn vị yết giá
* Biên độ giao động giá
Là mức biến động tối thiểu của giá chứng khoán
Là giới hạn % tối đa giá có thể tăng hoặc giảm
SGDCK TP.HCM SGDCK HN trong một phiên giao dịch.
Mức giá Đơn vị yết giá Đơn vị yết giá Tại HSX là 7%, HNX là 10%.
<10.000 đồng 10 đồng

10.000 - 49.950 đồng 50 đồng 100 đồng

>= 50.000 đồng 100 đồng

Giao dịch thỏa thuận không quy định đơn vị yết giá
9 10

8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN 8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN
* Giá tham chiếu * Giá tham chiếu
Tại HOSE giá tham chiếu của CK bình thường là giá
Là mức giá cơ bản để làm cơ sở tính toán giá đóng cửa của ngày hôm trước.Ngoài ra còn có các
trần và giá sàn trong ngày giao dịch
trường hợp khác như:
 Giá trần =Giá tham chiếu + (Giá tham
chiếu*Biên độ giao động giá) - Giá tham chiếu đối với cổ phiếu sau khi công ty phát
hành thêm.
Giá trần làm tròn xuống.
 Giá sàn=Giá tham chiếu -(Giá tham - Giá tham chiếu đối với cổ phiếu trong trường hợp tách
chiếu*biên độ giao động giá) gộp cổ phiếu.
Giá sàn làm tròn lên. - Giá tham chiếu đối với cổ phiếu trong trường hợp giao
dịch không được chia cổ tức và các quyền kèm theo
....
11 12

2
 8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN
8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN * Lệnh giao dịch
* Giá tham chiếu a. Lệnh Giới hạn (Limit Order – LO)

Giá tham chiếu đối với chứng khoán mới Là lệnh mua hoặc lệnh bán
đưa vào niêm yết:
Tổ chức niêm yết và đơn vị làm tư vấn chứng khoán tại một mức giá
niêm yết sẽ đưa ra mức giá giao dịch dự xác định hoặc tốt hơn.
kiến để làm giá tham chiếu trong ngày
giao dịch đầu tiên.

13 14

8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN 8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN
* Lệnh giao dịch * Lệnh giao dịch
a. Lệnh Giới hạn (Limit Order – LO) a. Lệnh Giới hạn (Limit Order – LO)
Vd:(Sổ lệnh trong thời gian khớp
định kỳ)CP A ,giá tham chiếu - Sử dụng trong khớp lệnh định kỳ và liên
99
tục.
KL mua Giá mua Giá bán KL bán - Lệnh có hiệu lực từ khi được nhập vào
5.000 100 98 1.000 hệ thống giao dịch cho đến lúc kết thúc
100 1.500 ngày giao dịch hoặc đến khi lệnh bị hủy
Kết quả khớp :
bỏ.
- Giá khớp : 100
- Khối lượng : 2.500

15 16

8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN 8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN
* Lệnh giao dịch * Lệnh giao dịch
b. Lệnh thị trường (MP)
b. Lệnh thị trường (MP)
Là lệnh yêu cầu thực hiện theo giá tốt nhất có thể được Vd:
mà không có ràng buộc hay giới hạn nào ngay khi Sổ lệnh cp XYZ như sau:
lệnh được chuyển tới sàn. KL mua Giá mua Giá bán KL bán
- Áp dụng trong khớp lệnh liên tục. 9000 MP 98 3000
- Được ưu tiên hàng đầu trong trong các thứ tự ưu tiên 99 2000
khi tham gia đầu giá. 99.5 1500
- Nếu sau khi so khớp lệnh mà khối lượng đặt lệnh của Kết quả khớp:
MP vẫn chưa thực hiện hết thì MP được chuyển thành 3000 (98)
lệnh giới hạn mua (bán) tại mức giá cao ( thấp) hơn 2000 (99)
một bước giá so với giá giao dịch cuối cùng trước đó. 1500 (99.5)
- Không được nhập lệnh khi không có lệnh đối ứng. 2500 ( MP) được chuyển thành LO tại mức giá 100.

17 18

3
 8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN
* Lệnh giao dịch
c. Lệnh GD tại mức giá khớp lệnh
Lệnh thực hiện tại mức giá khớp lệnh vào
thời điểm khớp lệnh.
- Lệnh ATO : áp dụng trong thời gian
khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa.
- Lệnh ATC : áp dụng trong thời gian
khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa.
8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN
* Lệnh giao dịch
c. Lệnh GD tại mức giá khớp lệnh
- Lệnh này không đưa ra mức giá cụ thể mà
chỉ cần ghi lệnh “ATO”, hoặc “ATC”.
- Lệnh được tự động hủy sau đợt khớp lệnh
nếu lệnh không được khớp hoặc chỉ khớp
một phần.
- Lệnh này được ưu tiên khớp trước lệnh giới
hạn.

19 20

8.4 Qui định trong GDCK tại TTCK VN

* Lệnh giao dịch
d. Lệnh khác
* Các phương thức đấu giá tại SGDCK
 Lệnh dừng
 Lệnh sửa đổi.
a. Đấu giá theo giá
 Lệnh hủy bỏ.
b. Đấu giá theo lệnh

21 22

b. Đấu giá theo lệnh (Khớp lệnh)

b. Đấu giá theo lệnh (Khớp lệnh) *Quy tắc phân phối lệnh

1.Ưu tiên về giá:

Theo quy tắc này,đối với
Mua Giá
Là một phương thức đấu giá được thực lệnh mua thì lệnh nào có
giá đặt mua cao hơn sẽ A :300 17.6
hiện bằng cách khớp trực tiếp các lệnh được ưu tiên thực hiện
trước; còn đối với lệnh B:500 17.7
mua và lệnh bán trên cơ sở cạnh tranh bán thì lệnh nào có giá đặt
C:600 17.8
bán thấp hơn sẽ được ưu
nhằm tìm ra mức giá giao dịch hợp lý tiên thực hiện trước. D:900 17.9
Vd
tốt nhất đối với người mua và người E muốn bán 2100 cồ A mua được 100.
bán. phiếu X
23 24

4
 b. Đấu giá theo lệnh (Khớp lệnh) b. Đấu giá theo lệnh (Khớp lệnh)
*Quy tắc phân phối lệnh *Quy tắc phân phối lệnh

2.Ưu tiên về thời gian.

Mua Giá Thời
Theo nguyên tắc này, 3.Ưu tiên về khách hàng.
gian
nếu các lệnh có cùng
mức giá như nhau thì
A: 300 17.7 9h 5 4.Ưu tiên về khối lượng.
B: 500 17.7 9h 10 5.Lựu chọn ngẫu nhiên.
lệnh nào đặt trước sẽ
được ưu tiên thực C : 600 17.7 9h 12
(Việt Nam chỉ áp dụng ưu tiên về giá và thời gian)
hiện trước. D :900 17.7 9h 15

Vd: E bán 2100 cp X

D chỉ mua được 700.

25 26

b. Đấu giá theo lệnh (Khớp lệnh) * Khớp lệnh định kỳ

- Khớp lệnh định kỳ Là một hình thức khớp lệnh được thực hiện
- Khớp lệnh liên tục bằng cách tập hợp các lệnh giao dịch trong
một khoảng thời gian nhất định, trên cơ sở đó
tiến hành xác định mức giá giao dịch duy nhất
cố định.
- Các lệnh mua vá bán được tập trung trong một
khoảng thời gian nhất định .
- Các giao dịch được tiến hành đồng thời tại
cùng một mức giá cố định
27 28

* Khớp lệnh định kỳ * Khớp lệnh định kỳ

1.Lập sổ lệnh: - Hợp lý về khối lượng chứng khoán giao dịch:

Nguyên tắc tập hợp lệnh vào sổ: + Khối lượng chứng khoán giao dịch phải ở lô
- Lệnh tập hợp trong một khoảng thời gian nhất định. chẵn.
- Đảm bảo tính hợp lý về giá :
+ Khối lượng chứng khoán ghi trong lệnh
+ Giá của lệnh nằm trong giới hạn cho phép .
không được vượt quá quy định về khối lượng giao
+ Giá của lệnh phải đảm bảo tính hợp lý về đơn vị
yết giá. dịch tối đa cho một lệnh.
- Lệnh được sắp xếp theo đúng thứ tự ưu tiên

29 30

5
 * Khớp lệnh định kỳ * Khớp lệnh định kỳ

2.Xử lý sổ lệnh: 3.Xác định giá và khối lượng khớp lệnh:

- Tính tổng khối lượng chứng khoán đặt mua và bán ở
mỗi mức giá.
- Cộng tích lũy khối lượng chứng khoán đặt mua và
chứng khoán đặt bán theo nguyên tắc : đối với lệnh
mua bắt đầu từ lệnh mua với giá cao nhất và đối với
lệnh bán bắt đầu từ lệnh bán với giá thấp nhất.
- So khớp khối lượng chứng khoán chấp nhận mua và
khối lượng chứng khoán chấp nhận bán ở từng mức
giá để xác định khối lượng chứng khoán có thể giao
31 dịch ở từng mức giá.
- Nguyên tắc 1:Giá khớp lệnh là giá mà ở đó
khối lượng chứng khoán được mua và được
bán lớn nhất.
- Nguyên tắc 2: Nếu có hai khối lượng khớp lệnh
lớn nhất thì giá khớp lệnh là giá gần với giá
tham chiếu nhất.
- Nguyên tắc 3 : Nếu có hai khối lượng khớp
lệnh lớn nhất mà giá cùng gần với giá tham
chiếu như nhau thì giá khớp lệnh là giá cao
32 hơn

Mua Giá Bán

B1:500 45.5 B10:300
Vd: B2:200 47 B11:500
Vào lúc 14h 30, tại HoSE, sổ lệnh của
B3:700 48 B12:300
cổ phiếu A (giá tham chiếu 48.900đ),
như sau: B4:900 48.5 B13:1000
B5:1500 49 B14:2000
B6:2000; D1:1000 49.5 B15:4000
B7:3000; D2:3000 50 B16:5000;D3:2000
B8:2000; 50.5 B17:4000;D4:4000
33
B9: 8000 51 B18:8500 34

Bảng khớp lệnh Lệnh được khớp

MUA
GIÁ
BÁN KL Thực Mua Bán
KL Tích lũy Tích lũy KL hiện Tên KL Tên KL

35 36

6
 * Khớp lệnh liên tục

Vd:
* Khớp lệnh liên tục Cổ phiếu XYZ được giao dịch trong đợt khớp lệnh
lien tục như sau :
Đặt mua Giá Đặt bán
Giá chứng khoán được thiết lập liên tục hay nói
Lệnh Khối Khối Lệnh
cách khác, các lệnh mua bán chứng khoán được lượng lượng
thực hiện ngay nếu có thể so khớp được với nhau M1 (9h 5) 150 44.9
khi được chuyển tới sàn giao dịch. M2 (9h 7) 30 45.0
M3 (9h 30) 50 45.1 30 M6 (9h 15)
45.2 80 M7 (9h 12)
45.3 50 M8 (9h 10)

Kết quả :Giao dịch 30 cổ phiếu XYZ tại mức giá 45.1.
37 38