Professional Documents
Culture Documents
BÀI 5. ĐỒ THỊ HÀM SỐ VÀ CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI
BÀI 5. ĐỒ THỊ HÀM SỐ VÀ CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI
Trường hợp: 2 điểm cực trị Trường hợp: 0 điểm cực trị (kép) Trường hợp: 0 điểm cực trị (đơn)
b b
Nhận xét: Đồ thị hàm số nhận điểm uốn I ; f làm tâm đối xứng, cắt trục tung tại điểm 0;d .
3a 3a
Nói riêng: Nếu đồ thị hàm số có hai điểm cực trị A, B thì I là trung điểm của AB .
Đặc biệt: Nếu đồ thị cắt trục hoành tại ba điểm phân biệt M , N , P thỏa MN NP thì N là điểm uốn.
Định nghĩa: Điểm uốn là điểm thuộc đồ thị hàm số, có hoành độ x0 là nghiệm bội lẻ của phương trình y 0
(Hay y đổi dấu khi qua nghiệm x0 )
A. y x 3 3 x . B. y x3 3 x . A. y x 3 2 x 2 1 . B. y 2 x3 2 x 2 1 .
C. y x 3 3 x 2 1 . D. y x 3 3 x 2 1 .
C. y x 2 x 3 .
3 2
D. y x 2 x .
3
Ví dụ 3: Đồ thị của hàm số nào dưới đây có dạng Ví dụ 4: Hàm số nào dưới đây có đồ thị như đường
như đường cong trong hình bên? cong trong hình bên?
1 1
A. y x 3 2 x . B. y x 3 2 x
.
2 2 A. y x 3 x 2 . B. y x 3 3 x .
1 1
3
C. y x 3 2 x . D. y x 3 2 x 2 . C. y x 3 x 1 . D. y x 1 1 .
2 2
Ví dụ 5: Đường cong trong hình bên d ư ớ i là đồ Ví dụ 6: Cho hàm số y ax 3 3x d a, d có
thị của một hàm số trong bốn hàm số được liệt kê ở
đồ thị như hình bên.Mệnh đề nào dưới đây đúng?
bốn phương án A, B, C, D dưới đây. Hỏi hàm số đó là
hàm số nào?
y
O x
1
A. a 0, d 0 . B. a 0, d 0 .
C. a 0; d 0 . D. a 0; d 0 .
A. y x 3 3 x 1 B. y x 3 3 x 2 1 . ……………………………………………………
C. y x 3 3 x 2 3 x 1 . D. y x 3 3 x 2 1 .
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
A. 4 . B. 2 . C. 1. D. 3 .
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
Ví dụ 8: Cho hàm số y ax 3 bx 2 cx d a, b, c, d có đồ thị là đường cong trong hình bên. Có bao nhiêu số
dương trong các số a, b, c, d ?
A. 4 . B. 1. C. 2 . D. 3 .
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
A. 2 . B. 3 . C. 1 . D. 4 .
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
Ví dụ 10: Khảo sát và vẽ đồ thị C của hàm số
a) y x 3 3x 1 b) y x 3 3 x 4
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
Trường hợp: 3 điểm cực trị Trường hợp: 1 điểm cực trị (bội 3 ) Trường hợp: 1 điểm cực trị (đơn)
Nhận xét: Đồ thị hàm số nhận trục tung Oy làm trục đối xứng.
Đặc biệt: Nếu đồ thị có ba điểm cực trị A 0, c , B , C thì ABC luôn cân tại A .
Ví dụ 11: Đồ thị của hàm số nào dưới đây có dạng như Ví dụ 12: Đồ thị hàm số nào dưới đây có dạng như
đường cong trong hình bên? đường cong trong hình bên?
A. y x 3 3 x 1 . B. y 2 x 4 4 x 2 1 . A. y 2 x4 4 x2 1. B. y x3 3x 1 .
4 2 3
C. y x 3 3 x 1 . D. y 2 x 4 4 x 2 1 . C. y 2 x 4 x 1 . D. y x 3x 1 .
A. y x 4 2 x 2 1 . B. y x 4 2 x 2 1 . A. y x 4 2 x 2 1 . B. y x 4 2 x 2 1 .
C. y x 4 2 x 2 1 . D. y x 4 3 x 2 1 . C. y x4 2x2 1 . D. y x4 2x2 1 .
Ví dụ 15: Cho hàm số y ax 4 bx 2 c a, b, c có Ví dụ 16: Cho hàm số y ax 4 bx 2 c a, b, c có
đồ thị là đường cong trong hình bên. Có bao nhiêu số đồ thị là đường cong trong hình bên. Có bao nhiêu số âm
dương trong các số a, b, c ? trong các số a, b, c ?
A. 2 . B. 3 . C. 1 . D. 0 .
A. 2 . B. 3 . C. 1 . D. 0 .
Ví dụ 17: Khảo sát và vẽ đồ thị C của hàm số
a) y x 4 2 x 2 1 b) y x 4 2 x 2 3
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
d a
Nhận xét: Đồ thị hàm số nhận điểm I ; là giao điểm hai đường tiệm cận làm tâm đối xứng.
c c
Mở rộng: Đồ thị hàm số nhận hai đường thẳng qua tâm đối xứng I , có hệ số góc lần lượt là 1 , 1 làm trục đối
xứng (đây là hai đường phân giác của góc xen giữa hai tiệm cận ) .
Ví dụ 18: Đường cong ở hình bên là đồ thị của hàm số Ví dụ 19: Đường cong ở hình bên là đồ thị của hàm số
ax b ax b
y với a, b, c, d là các số thực. y với a , b , c , d là các số thực.
cx d cx d
y
x
-2 -1 0 1
2x 1 x 1
A. y . B. y .
x 1 x 1
C. y x 4 x 2 1 . D. y x 3 3 x 1 . 2x 3 2x 1
A. y B. y
x 1 x 1
2x 2 2x 1
C. y D. y
x 1 x 1
ax b ax b
Ví dụ 22: Hình vẽ dưới đây là đồ thị hàm số y
cx d Ví dụ 23: Cho hàm số y có đồ thị như hình
xc
ac 0, ad cb 0
vẽ bên.
y
O x
ax 1
Ví dụ 24: Xác định a, b để hàm số y có đồ thị như hình vẽ bên. Chọn đáp án đúng?
xb
A. a 1, b 1 . B. a 1, b 1 . y
……………………………………………………
1
-2 -1 1 x
……………………………………………………
……………………………………………………
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
.................................................................................. ……………………………………………………………….
Ví dụ 26: Khảo sát và vẽ đồ thị C của hàm số
2x 1 x 1
a) y b) y
x 1 2x 1
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
3. Phép đối xứng trục hoành, phép đối xứng trục tung: Cho đồ thị C : y f x
C : y f x Cx : y f x , Cx có được bằng cách lấy đối xứng của C qua trục Ox .
C : y f x C y : y f x , C y có được bằng cách lấy đối xứng của C qua trục Oy .
C : y f x Cxy : y f x có được bằng cách lấy đối xứng của C lần lượt qua 2 trục. Đây
chính là phép đối xứng qua gốc tọa độ O .
Trường hợp: Đối xứng qua Ox Trường hợp: Đối xứng qua Oy Trường hợp: Đối xứng qua O
ax b ax b
4.6. Trường hợp đặc biệt 1: C : y f x (không mất tính tổng quát, xét a 0 ) C4 : y
cx d cx d
ax b b
f x , nÕu x gi÷ C
ax b cx d a
Ta có: y Thực hành:
cx d ax b b
f x , nÕu x lÊy "®èi" C
cx d a
b
Từ C , bên phải đường thẳng x thì giữa lại C .
a
b
Từ C , bên trái đường thẳng x thì bỏ đi và lấy đối xứng phần bỏ này qua trục Ox .
a
d a
Nhận xét: Đồ thị hàm số có 1 TCĐ: x và 2 TCN: y
c c
ax b ax b
4.7. Trường hợp đặc biệt 2: C : y f x (không mất tính tổng quát, xét c 0 ) C4 : y
cx d cx d
ax b d
f x , nÕu x gi÷ C
ax b cx d c
Ta có: y Thực hành:
cx d ax b d
f x , nÕu x lÊy "®èi" C
cx d c
d
Từ C , bên phải đường thẳng x thì giữ lại C .
c
d
Từ C , bên trái đường thẳng x thì bỏ đi và lấy đối xứng phần bỏ này qua trục Ox .
c
8 y f x Bên phải Oy giữ lại, bên trái Oy xóa, phải lật qua trái
D. y x 1 2 x 1 1 .
4 2
C. y x 2 x 2 .
4 2
D. y x 1 2 x 1 1 .
4 2
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
Ví dụ 29: Cho hàm số y x 3 6 x 2 9 x có đồ thị như Hình 1 . Đồ thị Hình 2 là của hàm số nào dưới đây?
y y
4 4
x
O x
1 2 3
-3 -2 -1 O 1 2 3
Hình 1 Hình 2
3 2 3
A. y x 6 x 9 x . B. y x 6 x 2 9 x .
C. y x 3 6 x 2 9 x . D. y x 3 6 x 2 9 x.
Ví dụ 30: Cho hàm số y x3 3 x 2 2 có đồ thị như Hình 1 . Đồ thị Hình 2 là của hàm số nào dưới đây?
y
y
2
x
-2 -1 O 1
x
-3 -2 -1 O 1
-2
Hình 1 Hình 2
3 2
A. y x3 3x 2 2. B. y x 3 x 2.
3
C. y x 3x 2 2 . D. y x3 3x2 2 .
A. B.
C. D.
Ví dụ 32: Cho hàm số y f x có đồ thị trên 2; 4 như hình vẽ. Tìm max f x .
2;4
A. 2 . B. f 0 .
C. 3 . D. 1 .
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
…………………………………………………… 1 O 4 x
……………………………………………………
2
……………………………………………………
2 1 O 1 2 3 4 x
…………………………………………………… 1
A. B. C. D.
y y
y y
O x
O x
O x
O x
Ví dụ 36: Hàm số y x 2 x 1 có đồ thị như hình vẽ bên. Hình nào dưới đây là đồ
2 y
O x
A. B. C. D.
y y
y y
O x O x
O x
O x
Ví dụ 37: Hàm số y x 2 x 1 có đồ thị như hình vẽ bên. Hình nào dưới đây là đồ
2 y
O x
A. B. C. D.
y y
y y
O x O x
O x
O x
thị của hàm số y x 1 x 2 x ?
x
O
A. B. C. D.
y y
y y
x
x
O x O
O
O x
Ví dụ 39: Hàm số y x 1 x 2 x có đồ thị như hình vẽ bên. Hình nào dưới đây là đồ y
x
O
A. B. A. B.
y y
y y
x
x
O x O
O
O x
Ví dụ 40: Hàm số y x 1 x 2 x có đồ thị như hình vẽ bên. Hình nào dưới đây là đồ y
thị của hàm số y x 1 x 2 1 ?
x
O
A. B. A. B.
y y
y y
x
x
O x O
O
O x
A. B. A. B.
y y
y y
x x
O x
O O
O x