Osiągnięcia Hellady 5.01.2023 r.

1. Igrzyska

a) 776 r. p.n.e. – pierwsze igrzyska

b) igrzyska – zawody sportowe

c) olimpiada – okres 4 lat między igrzyskami

d) Olimpia – miejsce najsławniejszych igrzysk ku czci Zeusa

e) organizacja igrzysk:

- I dzień – bieg

- II dzień – pentatlon czyli: skok w dal, bieg, rzut dyskiem, rzut oszczepem, zapasy

- III dzień – pankration – połączenie boksu z zapasami

- IV dzień – wyścigi zaprzęgów konnych

- V dzień – ogłoszenie zwycięzców

f) gimnazjon – kompleks budynków sportowych

2. Literatura

a) epika:

- Homer – dzieła: Iliada, Odyseja

- Hezjod – dzieło: Teogonia

b) liryka:

- Safona – wiersze miłosne

- Ezop – twórca bajek

- Pindar z Teb – pieśni żałobne i hymny pochwalne

c) dramat

- tragedia: Ajschylos – dzieło: Oresteja, Sofokles – dzieła: Edyp, Antygona, Eurypides – dzieła: Elektra,
Ifigenia, Febra, Medea

- komedia: Arystofanes – dzieła: Pokój, Ptaki, Chmury, Rycerze

3. Teatr – podręcznik, str. 81 (wersja stara) lub 77 (wersja nowa)

a) teatron – widownia

b) orchestra – miejsce dla chóru

c) proskenion – estrada

d) skene – garderoba

4. Historiografia – dziejopisarstwo
a) Herodot nazywany ojcem historii – dzieło: Dzieje

b) Tukidydes – dzieło: Wojna peloponeska

5. Architektura

a) style architektoniczne – podręcznik, str. 82-83 (wersja stara) lub 79 (wersja nowa)

b) najsławniejsze zabytki: Partenon, Erechtejon, Propyleje – podręcznik, str. 82-83 (wersja stara) lub
78 (wersja nowa)

6. Rzeźba

a) Fidiasz:

- Atena Pallas

- Zeus Olimpijski

b) Myron – Dyskobol

c) Poliklet – opracował zasadę doskonałej proporcji ludzkiego ciała

d) kuros – rzeźba nagiego chłopca

e) kariatyda – rzeźba dziewczyny – kolumny

f) technika chryzelefantyny – połączenie: złota, kości słoniowej, szlachetnych kamieni

g) polichromia – barwne malowidło na ścianie

7. Filozofia

a) filozofia jońska czyli przyrody

- Tales z Miletu uważał, że świat powstał z wody

- Heraklit z Efezu głosił, że świat powstał z ognia; jest twórcą pojęcia panta rei – wszystko płynie
(każda chwila mija bezpowrotnie)

- Demokryt zakładał, że świat składa się z atomów

b) sofiści uważali, że system wartości jest indywidualny dla każdego człowieka

c) Sokrates był zwolennikiem stałego systemu wartości, spośród których najbardziej pożądane są
dobro i sprawiedliwość

d) Platon – twórca idealizmu

e) Arystoteles – twórca zasady złotego środka

f) stoicyzm – twórca: Zenon z Kition uważał, że życie powinno być pozbawione pragnień

g) epikureizm – twórca: Epikur z Samos zalecał rozumne dążenie do szczęścia

h) cynizm – twórca: Diogenes głosił, że człowiek powinien swoje potrzeby ograniczyć do minimum