PASTRIMI,

DEZINFEKTIMI DHE
STERILIZIMI
Fitore Fazliu

Dr. Earle Spaulding

Ju mund t pastroni pa dezinfektim,
por nuk mund t dezinfektoni pa
pastrim

Standardet praktike sipas klasifikimit te

Spauldingut per pajisjet e kujdesit shendetesor
Kritike pajisjet qe hyjne ne ind normalisht steril apo ne
sistemin vaskulare apo permes te cialve qarkullon gjaku,
duhet te jene sterile
Gjysem-kritike- pajsijet qe kontaktojne membrnat mukozale
apo lekuren q nuk sht intakte, kerkojne proces te
dezinfektimit ( nivel i larte i dezinfektimit) qe i mbyt t
gjith mikroorganizmat dhe nje numer te madh te sporeve
bakteriale.
Jo-kritike :pajisjet qe jane ne kontakt vetm me lekurn
intakte q krkojn nivel t ult t dezinfektimit.

Pajisjet kritike
instrumentet dhe pajisjet kirurgjike
kateteret venoz qendror
kateteret kardiak
kateteret urinare
implantet

Pajisjet gjysem-kritike
Endoskopt
Pajisjet per mbeshtetje respiratore
Pajisjet e anestezionit
Laringoskopi
Sondat endokavitare
Tonometri

Pajisjet jo-kritike

Tensiometri
Stetoskopi
EKG
Patericat
Binaret e krevatit
Mobiliet
Muret
Dyshemeja, etj

Pastrimi

Pastrimi larja apo largimi i mbeturinave

te dukshme ( sic jane gjaku, peshtyma ,
fecesi dhe sekrecionet tjera trupore).

Redukton sasine e lendeve organike qe

kontribuojne ne perhapjen e bakterieve apo
viruseve mirepo nuk i mbyte ato.

Pastrimi-vazhdim
Ne mnyr :
Manuele prmes
friksionit ( pastrim me brush)
ujit me presion
Mekanike apo automatike prmes
pastruesve ultrasonik, larsesdekontaminues, larses-dezinfektuese dhe
larses sterilizues

Faktoret qe ndikojne ne pastrim

Koncentrimi i
deterxhentit

Koha e kontaktit
me deterxhentin

Perberja e
deterxhentit

Veprimi mekanik

Temperatura e
larjes

Siperfaqja qe duhet
pastruar

Pastrimi i mjedisit
Mjedisi ku qendron pacienti ndihmon ne
transmisionin e bakterive dhe viruseve:
Permes kontaktit direkt
Permes duarve te personelit shendetesor
Siperfaqet e kontaminuara e rrisin mundsin
per transmision te bakterieve dhe virusve ne
mes pacienteve

Siperfaqet qe preken me shpesh ne

dhomen e pacientit

Konsiderohen jo-kritike
Duhet te pastrohen dhe dezinfektohen rregullisht
Prfshijn:
Binaret e shtratit
Zilja pr thirrje
Telefoni
Telekomanda e televizionit
Karrika
Komodina
Celesi i ndezjes se dritave
Pajisjet respiratore apo sistemet IV etj

Mbrojtja personale e stafit

shendetesor
Gjate pastrimit te instrumenteve
mjekesore te kontaminuar duhet veshur:

Mantil me menge te gjata

Syze mbrojtve
maske
dorza
kapel

Dezinfektimi
Eliminon apo mbyt shumicn e bakterive, disa
viruse dhe disa kpurdha.
sht proces kohe-mvars
Niveli i dezinfektimit i lart, intermediar apo i
ult
Spitalet duhet perdorur produktet e aprovuara
nga EPA pr t arritur nivelin e dshiruar t
dezinfektimit

Llojet e dezinfektimit
Dezinfektim i nivelit t lart: I shkatrron t
gjith mikroorganizmat, prvec nje numri t madh
t sporeve bakteriale.
Dezinfektim Intermediar: inaktivizon Mycobacterium
tuberculosis, bakteriet vegjetative, shumicn e
viruseve dhe kpurdhave, jo edhe sporet bakteriale.
Dezinfektim i nivelit t ult: mund ti mbys
shumicn e bakterieve, disa viruse dhe kpurdha,
nuk i mbyt mikroorganizmat rezistent si bacili i
tuberkulozit apo sporet bakteriale.

Dezinfektimi -vazhdim
T zbatohen rekomandimet e prodhuesit
pr dezinfektim efektiv dhe pr t
shmangur dmtimin e pajisjeve
mjeksore
Prdorimi i diluimit korrekt!

Aplikimi korrekt i kohs s kontaktit

Aplikimi i temperaturs korrekte

Dezinfektantt e regjistruar ne EPA

T jen t etiketuar si:
Nivel i lart
Nivel intermediar
Nivel i ult
Duhet te ken shkalln e aprovimit
Aprovimi i limituar, p.sh. I mbyt Hepatitis B dhe
HIV por nuk sht e aprovuar pr sporet.
selektimi i dezinfektantit n baz t asaj cka
deshironi t arrini
Dezinfektimi mjedisit vs pajisjeve mjeksore
www.epa.gov/oppad001/chemregindex.htm

Dezinfektuesit kimik
Alcool-i
Klorina dhe komponimet e saj
Formaldehidi
Glutaraldehidi
Peroksidi i Hidrogjenit
Jodofori
Ortho-phthalaldehyde (OPA)
Acidi Peracetik
Acidi Peracetik plus peroksidi i hidrogjenit
Fenolikt
Komponiet kuaternare t amoniakut

Agjentt inaktivizues te ndryshem

Germicidet e ndryshme
Metalet si Mikrobicide
Radiacioni Ultraviolet (UV)
Pasterizimi

Sterilizimi
Arrihet prmes:
Avullit
Nxehtsis s that
Ethylene Oxide
Acidit Peracetik
Avujve t hidrogjen peroxidit
Glutaraldehyde (koncentrime me te larta dhe koh
m e gjat e ekspozimit sesa te niveli i lart i
dezinfektimit)

Sterilizimi me avull - Autoklavi

Arrihet prmes ngrohjes rapide dhe penetrimit t
mir
Koh e shkurtr e ekspozimit (<20 min)but
Pa toksicitet pr punetort
E lir
Mund t dmtoj instrumentet delikate
Pajisjet q sterlizohen duhet t jen
T pastruara nga gjaku dhe materiet tjera
organike
Te paketuar ne mnyr q avulli t mund t
deprtoj

Cikli rapid apo Flush-sterilizimi

Duhet t prdoret vetm kur sht e

nevojshme
pajisjet e sterilizuara duhet perdorur
menjher
prdoret pr te plotsuar nevojat pr
instrument shtes

Monitorimi i sterilizimit
Indikatort mekanik
Indikatort kimik
Indikatort biologjik

Ruajtja e pajisjeve t sterilizuara

Mbrojtja e sterilizimit deri n
prdorim
Mbrojtja nga pluhuri, lagshtia
Transporti vetm n paketime t
mbyllura duke e ruajtur integritetin e
paketimit

Shendeti primar