You are on page 1of 74

PROCESI

I
KUJDESIT
INFERMIEROR

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 1


Eglantina KRAJA
Si
Si ta
ta organizoj
organizoj
Procesin
Procesin ee Kujdesit
Kujdesit
Infermieror?
Infermieror?

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 2


Procesi i Kujdesit Infermieror

sht nj procedur q ndrtohet nga vet i smuri dhe zbatohet nga


infermierja dhe ekipi i kujdesit,
Shikohet si nje proces problem-zgjidhes qe punon sipas nje
perkujdesje infermierore te individualizuar,
Sherben si nje guide per infermieret profesional dhe ka karakterin:
E nje strukture qe siguron perkujdesje infermierore per individet,
familjet dhe komunitetet,
E rregullt dhe sistematike,
Indipendent,
E perkujdesjes specifike per individet, familjet dhe komunitetet,
Q ka ne qender klientin duke perdorur fuqite e klientit.
I pershtatshm dhe te perdoret gjate gjithe jetes dhe kudo.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 3
HISTORI

Qllimi i procesit t kujdesit infermier sht t siguroj


kujdesin n ndihm t pacientit dhe plotsimit t
nevojave t tij pr t ruajtur dhe prmirsuar shndetin
dhe kthimin e mirqnies s tij.

1955 Hall prshkroi proesin infermieror si nj proes i veant,


1967 Yura dhe Walsh prcaktuan fazat e kujdesjeve infermierore,
1970 Blach, Roy, Mundinger, Jauron, Apispinall nxorrn n
drit fazn e prcaktimit t diagnozs infermierore

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 4


PRCAKTIMI
1. Qllimi
sht q t siguroj nj struktur brenda t ciles mund t takohen
nevojat individuale t pacientit, personit, familjes dhe
komunitetit.

2. Organizimi
Procesi i kujdesjeve infermierore sht organizuar n 5 faza
verifikuese: vlersimi fillestar, diagnoza infermierore, planifikimi,
zbatimi dhe vlersimi i rezultatit t arritur.

3. Karakteristika
Procesi i kujdesjeve infermierore ka 6 karakteristika: qllimshm,
sistematik, dinamik, bashkveprues, fleksibl dhe teorik.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 5
PJESMARRJA

PACIENTI INFERMIERI/JA
Vlersimin e t dhnave Shton knaqsin pr pun
Vrteton diagnozat infermierore Rrit ngritjen profesionale
Konfirmon ndrhyrjet dhe rezultatet Pranohet marrdhnia kuptimplote
Merr pjes n zbatimin e kujdesjeve infermier/e pacient
Siguron informatn kthyese pr
vlersimin e kujdesjeve
Aplikimi i procesit t kujdesit inkurajon zhvillimin e aftsis njohse
teknike dhe ndrpersonale.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 6
PROCESI I KUJDESIT
INFERMIEROR

Diagnoza
Vlersimi Planifikimi Zbatimi Evaluimi
Infermierore

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 7


I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

Gjat mbledhjes s t dhnave infermieri vlerson situaten n total


dhe konsideron faktort fizik, psikologjik, emocional, socialo-
kulturor dhe shpirtror q mund t ndikojne n gjendjen
shndetsore t klientit,
Infermierja duhet t mbledh gjith informacionin q ka lidhje me
klientin n mnyr q t zhvilloj nj baz t t dhnave komplete,
Kjo mbledhje t dhnash bhet gjat do bashkveprimi me
klientin dhe prej shume burimeve te tjera,
Aktivitetet prfshijn sigurimin e historis s smundjes,
vlersimin fizik t klientit, literaturn, konsultimin pr shndetin e
njerzve dhe shndetin profesional.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 8
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

Infermieria gjat vlersimit fillestar grumbullohen 4 lloje t dhnash:

1. T dhnat subjektive
prshkruhet paraqitja individuale e situats s tij/saj,

2. T dhnat objektive
jan t observueshme (vzhgueshme) dhe t matshme,

3. T dhnat historike
prfshijn ngjarjet q kan ndodhur m par ose q sht i pranishm,

4. T dhnat aktuale
referojn ngjarje q po ndodhin n t tashmen
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 9
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
shte nje vleresim i situates qe na paraqitet me klientin,
Behet nga bashkeveprimi me klientin dhe nga burime te tjera,
Klienti konsiderohet si burimi paresor i informacionit,
Burimet dytesore perfshijne anetaret e familjes, persona te tjere te
aferm, profesionist te tjere te shendetit, te dhena te tjera mjekesore
te ruajtura ne kartelat mjekesore dhe literatura.
Mbledhja e te dhenave varet, nga:
situata klinike,
koha ne dispozicion,
gjendjes se klientit,
qellimit te mbledhjes se tyre.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 10
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

Faza e vlersimit influencohet nga:


Bindjet (besimet) e infermieris prfshin filozofin e
kujdesjeve t shndetit t personit si nj individ dhe si nj
konsumator i shndetit,
Njohurit infermieria duhet t ket njohuri nga disiplina t
ndryshme, si: anatomia, fiziologjia, kimia, ushqyeshmria,
mikrobiologjia, psikologjia, sociologjia, infermieristika, MBP,
vendimarrja,
Shkathtsit (teknike dhe ndrpersonale) infermirt duhet t
jen n gjendje t analizojn t dhnat, t dallojn lidhjet
kryesore midis t dhnave dhe mbi kt baz t arrijn
konkluzione t dobishme.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 11
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

LLOJET OSE TIPET E MBLEDHJES TE TE DHENAVE:

Mbledhja fillestare
Identifikimi i statusit funsional,
Mbledhja e te dhenave qe kane te bejne me problemin aktual ose te
mundshem (merret si pike referimi per krahasime te mevonshme),

Mbledhja e fokusuar
Mbledhje specifike e te dhenave (eshte nje proces i vazhdueshem),

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 12


I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

LLOJET OSE TIPET E MBLEDHJES TE TE DHENAVE:

Rimbledhja e te dhenave ne intervale kohore


Krahasimi i gjendjes aktuale te klientit me ate te meparshmen,
Intervali kohor mund te jete dite, muaj ose dhe vite ne varesi te
problemit,

Mbledhja urgjente
Identifikimi i situatave vdekjeprurese,
Behet ne cfaredolloj momenti te nje krize fiziologjike, psikologjike
ose emocionale.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 13
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

Burimet e grumbullimit t t dhnave


Burimet primare Burimet sekondare
Personi (klienti) Familja e klientit ose persona t tjer
Individt n mjedisin rrethues
Pjestar t tjer t ekipit shndetsor
Kartela shndetsore
Mbledhja e t dhnave
A. Biseda (intervistimi)
B. Observimi
C. Ekzaminimi fizik
D. Intuita
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 14
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

A Biseda (intervistimi)

Dialogu
Aftsit komunikuese dhe bashkveprimi
Qndrimi profesional
Ndrveprimi ball pr ball
Intimiteti ose ruajtja e fshehtsis
Teknikat verbale dhe jo-verbale

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 15


I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

B Observimi

Prdorimi i t gjitha shqisave

Grumbullimi i t dhnave rreth klientit, prsonave t tjer t


rndsishm, ambientit dhe ndrveprimeve, nprmjet ktyre tri
metodave

Komunikimi verbal dhe jo-verbal

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 16


I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
C Ekzaminimi fizik
Teknikat e ndryshme t ekzaminimit
Inspeksioni
Palpacioni
Perkusioni
Auskultimi
Format e ndryshme t ekzaminimit
Vlersimi total i do pjese prbrse t trupit t njeriut
Ekzaminimi i sistemit kardiovaskular, neurologjik, gjenetik, t
frymmarrjes, muskulor, gastro-intestinal, etj.,

Vlersimi i funksioneve t organizmit


Ekzaminimi i funksioneve t tilla, si: ushqyerja, gjumi dhe pushimi, etj.,
Vlersimi i reagimit t njeriut
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 17
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
PRGATITJA E T SMURIT PR HOSPITALIZIM DHE
EKZAMINIME

Roli i infermieres sht tepr i rndsishm, n radh t par


informon dhe prgatitur t smurin pr ndrhyrje si dhe ka
karakter lehtsues, mbshtets dhe mbikqyrs pr pacientin,
Pas njohjes paraprake me pacientin, infermierja shikon karteln
infermierore nse mjeku ka prcaktuar analiza laboratorike dhe
teste diagnostikuese pr t smurin,
Marrjen e analizave si dhe testet diagnostikuese, infermierja i
planifikon dhe organizon n prkujdesjet e saj ditore n mnyr
t till q disa proedura t grupohen dhe t kryhen n t njjtn
koh pa e lodhur pacientin.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 18
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
PRGATITJA E T SMURIT PR HOSPITALIZIM DHE
EKZAMINIME

Ankthi dhe frika jan shpesh shoqrues gjat nj


ekzaminimi sidomos kur pacienti e kryhen at pr her
t par,

Ajo jep informacione duke iu prshtatur moshs dhe


individualitetit t personit.

Infermierja informon pacientin mbi proedurn e


ekzaminimit si dhe e ndihmon klientin q t tejkaloj
dhimbjen dhe lodhjen n rastin e ndrhyrjeve t tilla,
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 19
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

PRGATITJA E T SMURIT PR HOSPITALIZIM DHE


EKZAMINIME

Pasi ka marr miratimin e pacientit pr ekzaminim ajo prgatit t


smurin pr transferimin e tij nga shrbimi n dhomn e
ekzaminimit duke e shoqruar at,

Observimi gjat nj proedure sht detyr e infermieres q e


ndjek pacientin me shum kujdes pr ndonj ndryshim t
mundshm gjat ndrhyrjes,

Nse ka ndryshime t rndsishme proedura ndrpritet dhe


lajmrohet mjeku prgjegjs.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 20
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
PRGATITJA E T SMURIT PR HOSPITALIZIM DHE EKZAMINIME

Analizat e shpeshta q i krkohen nj pacienti t shtruar jan:


analizat e gjakut,
analizat e urins,
analizat e feeve,
analizat e fytit.

Infermierja prgatit etiketat e analizave (shnon shrbimin, emrin


dhe mbiemrin e pacientit, nr e kartels, llojin e analizs, datn e
marrjes),

Pas marrjes s rezultateve, infermierja i shnon n karteln


infermierore duke prcaktuar datn e marrjes s saj.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 21
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE

Pas mbledhjes se informacionit, analizohen te dhenat per


identifikimin e problemeve specifike te klientit,
Keto te dhena ndahen ne grupe, interpretohet dhe pastaj
vleresohet,
Ky proces prej 3 hapash (grupimi, interpretimi, vleresimi),
teper i rendesishem ne procesin infermieror eshte ciklik,
Nje informacion i ri i marre mund te ndryshoje me rradhe grupet,
interpretimin e tyre dhe ne fund vleresimin.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 22
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE

1. Grupimi i t dhnave

Mbasi mblidhen te dhenat ato organizohen,


Te dhenat e shperndara nuk do te sherbenin n qoftse do te
shikoheshin si te vecanta,
Ato me ane te grupimit nxjerrin ne dukje nje kuptim,
do grupim duhet analizuar per te kuptuar rolin qe kryen ne nje
problem te vecante.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 23
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE

2. Interpretimi i grupimeve

D.m.th. te perpunosh te dhenat e ketyre grupeve,


Aktiviteti intelektual kerkon qe infermieret te shikojne ikonen e
plote dhe te nxjerrin kuptimin e saj nepermjet ketyre grupimeve,
Eshte zotesia te nxjerrin ne dukje kuptimin dhe implikacionet e
reagimit te klientit (te percaktojne diagnozen).

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 24


I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE

3. Vlersimi
Pas percaktimit te diagnozes, infermierja duhet ta vleresoje ate se
bashku me klientin,
Vleresimi legjimiton diagnozen dhe ndihmon ne zbulimin e
kuptimit te saj nga klienti,
Klienti mund te mohoje egzistencen e nje problemi, mund te mos
doje te perballet me te ose mund ta njoh si problem por te
perballet me te me vone,
Prezenca dhe statusi i problemit duhet dokumentuar.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 25
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE

Infermierja dhe pacienti gjykojn s bashku rreth prcaktimit t


nj problemi,
Disa probleme jan t dukshme, disa t tjera t fshehta, disa
krkojn ndrhyrje urgjente, disa t tjera jan t paprballueshme
pr pacientin,
T dy partnert pacient-infermier prcaktojn kshtu mundsit,
rezervat, aftsit dhe fuqit e tyre pr t bashkpunuar,
Mbshtetja e familjes sht nj rezerv q mund t ndihmoj t
smurin t kaloj nj situat t vshtir dhe t kaprcej
problemin q e shqetson.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 26
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE

Nj problem shndetsor, sht nj gjendje ose situat n t ciln,


personi krkon ndihm pr t ruajtur, rifituar nj gjendje
shndetsore, ose pr t kaluar nj vdekje sa m t qet.

Problemet shndetsore t pacientit mund t jen:


probleme aktuale (t tanishme),
probleme potenciale (q mund t lindin, dhe mund t shfaqen me von),

Lidhja shkak-pasoj, sht nj komponent i rndsishm gjat


sintezs s bazs s t dhnave dhe vlersimeve q infermierja
realizon n bashkpunim me ekipin.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 27
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)
DOKUMENTIMI

Krijon mekanizm pr komunikim mes ekipit,


Lejon infermiert t zhvillojn diagnozat e para t kujdesit
infermieror, rezultatin dhe ndrhyrjet e kujdesit infermieror,
Siguron nj mekanizm pr vlersimin individual t
personit,
Regjistrim ligjor i kujdesit q i sigurohet personit,
Siguron bazat pr krkimet (hulumtime) e kujdesit
infermieror,
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 28
I VLERSIMI FILLESTAR
(mbledhja e t dhnave)

DOKUMENTIMI - Udhzime t prgjithshme


T shkruara objektivisht pa paragjykime apo gjykime
vlerash ose opinione personale,
Prgjithsimet duhet t mnjanohen, t tilla, si i mir, normal
ose i zakonshm,
T gjitha gjetjet duhet t prshkruhen sa m t plota q t
jet e mundur,
Infermieria duhet t dokumentoj n mnyr koncize dhe t
qarta duke mnjanuar prshkrimet e shumta.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 29
II DIAGNOZA INFERMIERORE

Qllimi i diagnozs infermierore sht hartimi


dhe zhvillimi i nj plani kujdesi individual
n mnyr t till q pacienti dhe familja e
tij t mund t prshtaten me ndryshimet q
rezultojn nga problemet shndetsore.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 30


II DIAGNOZA INFERMIERORE

sht nj funksion kompleks intelektual,

Konsiston n prpunimin e t dhnave, formulimin e paraqitjes


diagnostike t kujdesit infermieror, miratimin dhe
dokumentimin,

Nuk sht e njejt me diagnozn mjeksore,

sht nj paraqitje q identifikon ekzistencn e nj gjendje t


padshirueshme t klientit,

Prcakton rezultatet q do t masin: progresin e parandalimit,


minimizimin ose lehtsimin e problemit shndetsor t personit.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 31
II DIAGNOZA INFERMIERORE

Diagnozimi i kunderpergjigjes se klientit ndaj nje problemi


aktual ose te mundshem eshte faza e dyte e procesit
infermieror.

Mbas mbledhjes se informacionit perkates per klientin


infermieri duhet te interpretoje dhe te analizoje keto te
dhena.

Rezultati i interpretimit eshte diagnoza infermierore.

Termi diagnoze infermierore sherben edhe si emertim


edhe si pershkrim i probleme funksionale te klientit.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 32
II DIAGNOZA INFERMIERORE

Te analizoje te dhenat e mbledhura

Te identifikoje forcat e klientit

Te identifikoje nivelin normal funksional dhe indikatoret e


disfunsionit aktual ose potencial.

Te formuloje diagnozen ne lidhje me te dhenat.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 33


II DIAGNOZA INFERMIERORE

Hapat qe ndiqen ne kete faze:

1. Identifikimi

2. Vleresimi

3. Formulimi i diagnozes

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 34


II DIAGNOZA INFERMIERORE

Ndryshimi midis diagnozave

Diagnoza MJEKESORE pershkruan nje semundje ose nje


patologji te nje organi ose nje sistemi,

Diagnozat MJEKESORE mbartin informacion per shenjat


dhe simptomat e procesit te semundjes dhe sigurojne
menyra komunikimi per nevojat e trajtimit.

Mjeku fokusohet ne trajtimin e pathologjise.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 35


II DIAGNOZA INFERMIERORE

Ndryshimi midis diagnozave

Diagnoza INFERMIERORE pershkruan nje rrezik aktual


ose nje kunderpergjigje ndaj nje problemi shendetesor qe
infermieret jane pergjegjes per ta trajtuar ate si te vecante,

Diagnozat INFERMIERORE pershkruajne


kunderpergjigjen e klientit ndaj procesit te semundjes dhe
sigurojne menyra komunikimi per terapite dhe nderhyrjet
infermierore.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 36


II DIAGNOZA INFERMIERORE

Ndryshimi midis diagnozave

DIAGNOZA MJEKESORE: Pneumoni,


DIAGNOZA INFERMIERORE: Pastrim jo efektiv i
rrugve t frymmarrjes pr shkak t sekrecioneve
trakeobronkiale,

NEVOJAT E KLIENTIT: Oksigjenim,


PROCEDURA: Bronkoskopi,
TRAJTIMI: Oksigjenoterapi.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 37
II DIAGNOZA INFERMIERORE

sht prkufizuar si nj formulim q prshkruan:


reagimet aktuale,
reagimet potenciale t klientit ndaj nj problemi,
sferat e pasurimit te besimit potencial,

Gjat analizimit dhe sintetizimit diagnostik t t dhnave


infermierja me kompetencat e saj prcakton:
problemet shndetsore t pacientit,
ndrton diagnozat infermierore, t cilat do t shrbejn si
baz pr t hartuar planin e ndrhyrjeve.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 38
II DIAGNOZA INFERMIERORE

Ndrtohen duke marr parasysh:

Shenjat,
Simptomat objektive dhe subjektive,
Faktorve riskues,

Diagnozat infermierore perfshin 2 etapa:

Relaksimin e klientit,
Faktoret kontribues ose shkaku i mundshem i ketij
reaksioni.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 39
II DIAGNOZA INFERMIERORE

shte e prbr nga 3 elemente:

1. Problemi i klientit (mund te jete real ose potencial)

2. Etiologjia (kerkimi i nje shkaku te ketij problemi),

3. Shenjat (simptoma te dukshme te observushme).

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 40


II DIAGNOZA INFERMIERORE

Gabimet diagnostike mund t ndodhin nga:

Identifikimit jo korrekt t nj nevoje,

Harresa ose mbingarkesa e puns ose kur grupimi i t


dhnave sht br para se t prfundoj vlersimi,

Mnyra e formulimit t diagnozs infermierore.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 41


II DIAGNOZA INFERMIERORE

Rruga per hartimin e diagnozave infermierore


sht t:

Nnvizosh te dhenat me te rendesishme,


Hartosh listen me problemet qe i perkasin kujdesit inf.,
Kerkosh shkaqet e problemeve te shfaqura,
Vendos prioritetin e plotesimit te nevojave,
Formuloje nje ose disa diagnoya infermierore

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 42


II DIAGNOZA INFERMIERORE

Normat e diagnozes infermierore

Te formohet diagnoze infermierore me terma qe relaksojne


pacintin,
Te sigurohet qe dy elemente te diagnozes te mos thone te
njejten gj,
Te evitohet vendosja e nje diagnozae qe nuk orienton
infermiern ne nderhyrjet e saj,
Te pershkruhet nje diagnoze e mundshme derisa evidenca
e nje reaksioni nuk eshte e qarte ose faktoret kontribues jane
te pa njohur.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 43
III PLANIFIKIMI

Teoria e nevojave

1. Prcaktimi ose vendosja e prioriteteve


2. Vendosja e qllimeve
3. Przgjedhja e ndrhyrjeve infermierore
4. Dokumentimi i planit t kujdesjeve

Teoria m e njohur, m e vjetr e nevojave njerzore sht e


prshkruar nga Abraham MASLOW
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 44
III PLANIFIKIMI

Planifikimi i kujdesjeve infermierore paraprin aktivitetet e


ndrhyrjeve q i prkasin t smurit,
Prcaktohen prioritetet, shqyrtohen problemet e pacientit gjat
fazs s par t vlersimit fillestar duke i rradhitur sipas rndsis
s tyre, nga problemet m urgjente n ato me m pak prparsi,
Vendosen qllimet ndrhyrjet duke prcaktuar objektivat s bashku
me pacientin, przgjidhen dhe dokumentohet plani i kujdesit.
Infermierja merr n konsiderat hierarkin e nevojave baz t
qenieve njerzore sipas piramids s Maslow e Kalish dhe nevojat
themelore sipas Virginia Henderson.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 45


III PLANIFIKIMI

Vet Aktualizimi

Nevojat pr vlersime respekt

Nevojat e prkatsis dhe dashuris

Nevojat pr siguri

Nevojat fiziologjike

Modeli MASLOW
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 46
III PLANIFIKIMI

Vet Aktualizimi

Respekti Vetrespekti

Dashuri Prkatsi Aftsi

Seksi Aktiviteti Zbulimi E reja n manipulim

Ushqimi Ajri Uji Temperatura Eleminimi Pushimi Menjanimi i dhimbjes

Modifikimi i KALISH pr modelin MASLOW


Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 47
III PLANIFIKIMI

Prcaktimi i objektivave apo rezultateve

N shkall jan korigjuar, modifikuar ose parandaluar reagimet


e personit n fazn diagnostikuese
Duhet t jen t lidhura me reagimet e njeriut dhe duhet t
prqendrohen tek klienti ose pacienti
Duhet t jen t qarta e koncize dhe t prshkruajn sjellje t
matshme dhe t observueshme
Duhet t jet realistik, i kufizuar n koh dhe i prcaktuar
bashk me klientin
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 48
III PLANIFIKIMI

Caktimi i ndrhyrjeve t kujdesit infermieror


Ndrhyrjet e varura
Ndrhyrjet e ndrvarura
Ndrhyrjet e pavarura

Udhzime pr ndrhyrje infermierore


T nnshkruhet dhe t vendoset data
T prfshij fjalt precize t veprimit
T rendis aktivitetet specifike pr t arritur rezultatet e dshiruara
T prcaktohen se nga: kush, far, ku, kur, si, sa shpesh do t
kryhen aktivitetet e identifikuara
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 49
III PLANIFIKIMI

Plani i kujdesjeve infermierore sht nj dokument i


drejtuar nga infermierja n nj proes t vazhdueshm
q prfshin:

diagnozat infermierore,

objektivat e kujdesit,

ndrhyrjet infermierore,

rezultatet, vlersimet mbi objektivat pjesrisht, plotsisht, aspak.


Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 50
III PLANIFIKIMI

Plani i kujdesit:
Krijon nj marrdhnie komunkimi rreth informacionit pr
pacientin,
Prmban strategjin q infermierja dhe ekipi i kujdesit do t
prdorin pr t prmirsuar problemet e pacientit,
sht nj udhrrfyes n duart e infermieres q do prshkoj nj
udhtim q do t ndjek punn e pjestarve t ekipit deri n
daljen e pacientit nga spitali,
Ndiqet nga nj kontroll i vazhdueshm dhe mund t psoj
ndryshime pozitive gjat zbatimit t tij.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 51
III PLANIFIKIMI

Aktivitetet e fazes se planifikimit permbajne:

1. Planifikimin e nderhyrjeve infermierore,


2. Dokumentimin e planit.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 52


III PLANIFIKIMI

1. Planifikimin e nderhyrjeve infermierore


Nderhyrje infermierore quhet cdo trajtim i bazuar ne
gjykimin klinik dhe njohurite shkencore, qe nje
infermier kryen per te permisuar situaten e klientit

Nderhyrjet infermierore kryhen per te monitoruar gjendjen


shendetesore, per te parandaluar, zgjidhur ose kontrolluar nje
problem, per te ndihmuar ne kryerjen e aktiviteteve te perditshme
ose per te promovuar shendetin optimal dhe pavarsine e klientit.

Zgjedhja e duhur e nderhyrjeve infermierore per nje klient kerkon


njohuri klinike dhe praktike.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 53
III PLANIFIKIMI

1. Planifikimin e nderhyrjeve infermierore


Tipet e nderhyrjeve jane si me poshte:

Psikomotorike (pozicionimi, aplikimi)


Psikosociale (mbeshtetje, eksplorim, kurajim)
Edukues (demostrimi, mesimi, informata kthyese)
Mirembajtja (kujdesi i lekures, higjena)
Mbikqyrja (zbulimi i ndryshimeve)
Inspektimi (stafi mjekesor)
Social-kulturor (bashkeveprimi me klientin, integrimi i ndryshimeve
kulturore ne regjimin e kujdesjeve)
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 54
III PLANIFIKIMI

2. Dokumentimi i planit

Nje plan kujdesi dokumenton procesin e zgjidhjes se


problemit,

Aftesia per hartimin e nje plani eshte kthyer ne nje


veprim standart qe pritet te kryhet nga cdo infermier,

Plani duhet te dokumentohet vetem nga infermieri, q te


reflektoje perkujdesjet standarte te percaktuara nga
institucioni dhe profesioni.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 55
III PLANIFIKIMI

2. Dokumentimi i planit
Dy jane konceptet baze per hartimin e nje plani:
1. Plani perqendrohet tek klienti dhe infermieri,
2. Plani eshte nje proces gradual, i cili evidentohet nga faktoret e
meposhtem:
Mbledhja e te dhenave te mjaftueshme per percaktimin e diagnozave te sakta,
Identifikimi i te pakten nje synimi per cdo diagnoze infermierore,
Per cdo synim duhet te identifikohen rezulatet e pritura,
Cdo nderhyrje duhet te hartohet per te arritur synimin e paracaktuar,
Cdo nderhyrje duhet te mbeshtet ne baza shkencore,
Vleresimi duhet te adresoj cdo synim te arritur, pjeserisht te arritur dhe
totalisht te paarritur

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 56


IV ZBATIMI

Infermieri/ja prdor 3 faza:


Prgatitja
Ndrhyrja (prmirson, ruan dhe mbron shndetin e njeriut)
3. Dokumentimi (problemin e njohur, diagnozn qartsuese dhe parashikimeve, KOMPJUTERI)

Prgjegjsia e infermierit/es pr burimet e nevojshme pr zbatim:


Koha
Personeli
Paisjet
Infermieri/ja duhet t dij diagnozat infermierore, siq jan:
1. Diagnozat reale
(prjetimi nga personi n kohn kur sht br vlersimi i kujdesit infermieror)
2. Diagnozat e mundshme
(nuk jan t prjetuara nga personi n kohn e vlersimit, por q flasin se treguesit jan
t pranishm dhe problemet mund t shtohen nse nuk ndrmiren masat e duhura)
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 57
IV ZBATIMI

I referohet fazes se veprimit ne te cilin sigurohet kujdesi


infermieror,
Qellimi eshte te siguroje kujdes teknik dhe terapeutik per te
ndihmuar ne arritjen e niveli optimal shendetesor te nje klienti,

Aftesite qe duhen per kete faze jane :


Aftesite intelektuale per zgjidhjen e problemeve te ndryshme,
Marrjen e vendimeve,
Edukimin,
Aftesite nderpersonale,
Aftesite teknike.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 58


IV ZBATIMI

Rimbledhja e te dhenave

Gjate cdo takimi me klientin, infermieri mbledh te dhena,


kontrollon situaten duke patur vemendje te plote per probleme te
mundshme,

Meqenese gjendja e klientit mund te ndryshoje shume shpejt dhe


ne menyre dramatike infermieret profesioniste duhet te jene
gjithmone ne gatishmeri per te vene re cdo shenje te dallueshme
ose te fshehur,

Perpara se infermierja te filloj kete plan duhet te sigurohet qe


nderhyrjet e planifikuara jane akoma te vlefshme.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 59
IV ZBATIMI

Vendosja e prioriteteve
Meqenese gjendja e nje personi ndryshon vazhdimisht edhe
prioritet ndryshojne vazhdimisht,
Keto prioritete jane percaktuar ne baze te informacionit te marre.
Gjate percaktimit te ketyre prioriteteve infermerja rradhit nje sere
faktoresh,
Nje problem primar ka nevoje per nje nderhyrje te menjehershme,
por kjo nuk do te thote se problemet e tjera do te anashkalohen,

Prioritete mund te vihen cdo moment, cdo ore, cdo dite, jave, ose
ne periudha me te gjata.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 60
V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

Percaktohet si gjykimi i efektivitetit te kujdesit


infermieror ne permbushjen e qellimeve te caktuara,
vleresim ky qe bazohet ne kunderpergjigjen e klientit,

Kjo faze perbehet nga nje permbledhje e plote dhe


sistematike e nderhyrjeve infermierore dhe nga nje
vleresim i arritjeve te klientit,

Nje vleresim kritik mbi keto arritje behet nga te dy


palet, klienti dhe infermierja,

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 61


V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

Megjithese paraqitet si nje faze me vete


vleresimi eshte nje proces qe fillon qe ne fazen e
pare dhe zhvillohet ne gjithe fazat ne vazhdim,

Nepermjet ketij procesi infermieri/ja kontrollon se sa te


sakta dhe te pershtatshme kane qene veprimet,
nderhyrjet, synimet e caktuara,

Ai/ajo zbulon ndonje gabim te bere gjate fazave te


meparshme
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 62
V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

Qellimet kryesore te kesaj faze jane:


Mbledhja e te dhenave objektive dhe subjektive per gjykimin e
kujdesit te dhene,
Egzaminimi i kunderpergjigjes se klientit ndaj nderhyrjeve te bera,
Vleresimi i permbushjes se synimeve te caktuara ose zgjidhjes se
probleme te identifikuara,
Vleresimi i bashkepunimit dhe perfshirjes se klientit, anetareve te
familjes, infermiereve dhe pjeses tjeter te stafit mjekesor ne
marrjen e vendimeve te ndryshme shendetesore,
Monitorimi i kualitetit te kujdesit infermieror dhe efektin e tij ne
gjendjen shendetesore te klientit.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 63
V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

A. Aftesia e njohjes e standarteve e kujdesit infermieror


Standartet e kujdesit jane formulime te bera nga organizata
infermierore, nga borde mjekesore ose nga institucione
shendetesore qe pershkruajne pergjegjesite e profesionit te
infermieres/it, per te cilat ato japin llogari,
Te njohesh keto standarte eshte e nevojshme te vleresohet kujdesi
infermieror,
Keto standarte drejtojne praktiken profesionale dhe sherbejne si
strukture per vleresimin e ketyre praktikave.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 64


V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

B. Aftesia e njohjes se kunderpergjigjes normale te


klientit

Njohurite e infermierit ne shume subjekte si fiziologji,


patologji, biokimi, psikologji, sociologji dhe
farmakologji luajne nje rol te rendesishem kur
vleresohet kunderpergjigja e klientit.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 65


V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

C. Aftesia e njohjes se koncepteve dhe teorive baze

Konceptet dhe teorite baze sigurojne informacionin qe


ndihmon ne vleresimin e planit infermieror.
Nse kunderpergjigja e nje klienti perputhet me synimin
e formuluar ne baze te kocepteve dhe teorive atehere
synimet e procesit infermieror jane arritur.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 66


V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

D. Aftesia e monitorimit te efektivitetit te nderhyrjeve


infermierore, nevojiten aftesi teknike dhe
intelektuale si:
Teknika intervistuese
Teknika identifikimi fizike dhe funksionale (inspektimi,
palpimi, degjimi)
Njohuri mbi aparaturat,
Teknika interpretimi te te dhenave laboratorike.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 67


V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

E. Qenia vazhdimisht ne dijeni per zbulimet klinike

Infermieria perdor vazhdimisht zbulimet e reja per t:


Permisuar metodat infermierore,
Vendosur standarte te reja per perballimin e nje problemi,
Permisimin e nderhyrjeve dhe praktikave infermierore.

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 68


V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

LLOJET E VLERESIMIT

Vleresimi struktural
Fokusohet ne atributet e ambientit ne te cilin jepet sherbimi
infermieror (aparaturat, stafi menaxherial, raporti inf./klient, etj)

Vleresimi i procesit
Fokusohet ne performancen e infermierit/es,

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 69


V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

LLOJET E VLERESIMIT
Vleresimi i rezultateve
Fokusohet ne klienti dhe kunderpergjigja e tij ndaj procesit
infermieror,
Grumbullohen t dhnat rreth gjendjes shndetsore t pacientit,
Krahasohen t dhnat me rezultatet,
Vlersohet ecuria, prmirsimi i gjendjes shndetsore t
pacientit,
Arritja e rezultateve,
Rishikimi i planit t kujdesit.
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 70
V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

Procesi i vlersimit prfshin 4 etapa:


1. Grumbullimi i t dhnave rreth gjendjes shndetsore t pacientit
2. Krahasimi i t dhnave t grumbulluara me rezultatet
3. Kryerja e nj gjykimi rreth progresit t pacientit
4. Arritja e rezultateve dhe rishikimi i planit t kujdesit

Grumbullimi i t dhnave
Biseda me pacientin
Observimi
Ekzaminimi fizik
Rishikimi i dokumenteve
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 71
V VLERSIMI PRFUNDIMTAR

Rezultati i arritur
Prmban 2 pjes:
1. Diagnozat infermierore jan zgjidhur
2. Diagnozat infermierore nuk jan zgjidhur

Kur rezultati nuk sht arritur ather prfshihen 6 pjes, si:


1. Reagimi i njeriut nuk sht i prshtashm
2. Reagimi i njeriut sht i prshtatshm
3. Rezultati nuk sht i prshtatshm
4. Rezultati sht i prshtatshm
5. Faktori i lidhur nuk sht i prshtatshm
6. Faktori i lidhur sht i prshtatshm
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 72
Referencat

Ascroft B., Joensuu M., Kitinoja H., Kurki R., Latvasalo L., Pallaveshi L., Ranta-Ylitalo
M. 1999. Individi, Mjedisi, Shndeti dhe Kujdesjet Infermierore (faqe. 54-72)
Basha.E, Pula.A, Tomja. A, Bazat e Infermieristiks s Prgjithshme, 2001, Tiran
Henderson.V prkthyer nga Basha. E, Parimet themelore t kujdesjeve infermierore, 1997
Kadesha. K, Menaxhimi i burimeve njerzore, Vlersimi, Formimi i vazhdueshm, 2004
Laurousse, Mmo, Encyclopdie en 1 volume, Belgique, 2001
Tushe.M, Formimi profesional, Nga deputues n ekspert, 2005, Tiran
http://images.google.com/images?hl=en&q=nursing+proces
www.csub.edu/nursing/csub_model.shtml
www.rhstemphousing.com

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 73


JU FALEMINDERIT

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 74

You might also like