HELLO!

Rachel A. Balcoba
Guro sa Filipino

1
ARALIN 1
Mga Batayang Kaalaman
sa Wika
 GAOD-KAISIPAN

 Mayaman ang wika at isa itong malawak na larangan.

Hindi nauubos ang mga kaalamang natututuhan at
natutuklasan tungkol sa wika. Sa tanong na “ano nga
ba ang wika?” napakaraming makukuhang sagot mula
sa iba’t ibang dalubhasa sa wika.

3
“ "Ang wika ay susi ng puso at diwa,
tuluyan ng tao’t ugnayan ng bansa."
-Marisol Mapula-

4
HENRY GLEASON

 Ayon sa kaniya, ang wika ay masistemang

balangkas ng sinasalitang tunog na pinipili at
isinasaayos sa paraang arbitraryo upang
magamit ng mga taong kabilang sa isang
kultura.

5
Aklat nina Bernales et al.
(2002)

 Mababasa ang kahulugan ng wika bilang

proseso ng pagpapadala at pagtanggap
ng mensahe sa pamamagitan ng
simbolikong cues na maaaring berbal o di-
berbal.

6
Aklat nina Mangahis et al.
(2005)

 Binabanggit dito na may mahalagang papel na

ginagampanan ang wika sa pakikipagtalastasan.
Ito ang midyum na ginagamit sa maayos na
paghahatid at pagtanggap ng mensahe na susi sa
pagkakaunawaan.

7
 Ayon sa mga edukador na sina Pamela C.
Constantino at Galileo S. Zafra (2000), “ang
wika ay isang kalipunan ng mga salita at ang
pamamaraan ng pagsasama-sama ng mga ito
para magkaunawaan o makapag-usap ang isang
grupo ng mga tao.”.

8
 Binabanggit ng Pambansang Alagad ng Sining sa
Literatura na si Bienvenido Lumbera (2007) na
parang hininga ang wika. Gumagamit tayo ng wika
upang kamtin ang bawat pangangailangan natin.

9
 Para naman sa lingguwistang si Alfonso O.
Santiago (2003), “wika ang sumasalamin sa mga
mithiin, lunggati, pangarap, damdamin, kaisipan o
saloobin, pilosopiya, kaalaman at karunungan,
moralidad, paniniwala, at mga kaugalian ng tao sa
lipunan.”

10
▰ Kung sasangguni naman sa mga Diksiyonaryo
tungkol sa kahulugan ng wika, ang wika ay Sistema
ng komunikasyon ng mga tao sa pamamagitan ng
mga pasulat o pasalitang simbolo.

11
 Ayon sa UP Diksiyonaryong Filipino (2001) ang wika
ay “lawas ng mga salita at Sistema ng paggamit sa
mga ito na laganap sa isang sambahayan na may
iisang tradisyong pangkultura at pook na tinatahanan.”

12
“
MGA KAHALAGAHAN NG
WIKA

13
Instrumento

 Isa sa mga pangunahing gamit o kahalagahan ng wika

ang pagiging instrumento nito sa komunikasyon.
Mahihirapang magtagumpay ang komunikasyon kapag
walang wikang ginagamit. Kailangan naman ang
komunikasyon hindi lamang sa pagpapalitan ng mensahe
kundi sa pagkatuto at sa pagkalat ng karunungan at
kaalaman sa mundo.

14
Tagapag-ingat at tagapalaganap

 Wika ang nagsisilbing tagapag-ingat at

tagapagpalaganap ng mga karungan at kaalaman.
 Bawat bansa ay may kanya kayang yaman ng
karunungan at kaalaman. Ang mga naimbak na
karungan at kaalaman sa isip at diwa ng sino mang
mamayan ay nagagawang magpasalin-salin sa mga
sumusunod na henerasyon dahil sa wika.

15
 Nagkakaroon ng hiraman ng mga karunungan at
kaalamang nakasulat at nakalimbag dahil naisasalin sa
sariling wika ng isang bansa. Halimbawa, lumaganap ang
Bibliya nang maisalin sa iba’t ibang wika. Naging instrumento
ang wika para maunawaan ng daigdig ang nilalaman ng
Bibliya at naipakalat ang kristiyanismo sa mundo.

16
Lingua Franca

 Mahalaga ang wika bilang lingua franca o bilang

tulay para makapag-usap at makapag-unawaan
ang iba’t ibang grupo ng taong may kanya-kanyang
wikang ginagamit.

17
“ MGA KAHALAGAHAN
NG WIKA

18
 Isa sa mga pangunahing gamit o kahalagahan ng wika ang
pagiging instrumento nito sa komunikasyon. Mahihirapang
magtagumpay ang komunikasyon kapag walang wikang
ginagamit. Kailangan naman ang komunikasyon hindi lamang sa
pagpapalitan ng mensahe kundi sa pagkatuto at sa pagkalat
ng karunungan at kaalaman sa mundo.

19
Masistemang Balangkas

Arbitraryo

Kabilang sa isang kultura

20
Masistemang Balangkas

 Una, ang wika ay may masistemang balangkas.

Binubuo ng mga makabuluhang tunog o ponema ang
wika na nakalilikha ng mga yunit ng salita ng kapag
pinagsama-sama sa isang maayos at makabuluhang
pagkakasunod-sunod ay nakabubuo ng mga parirala,
pangungusap, at talata.

21
Arbitraryo

 Pangalawa, ang wika ay arbitraryo.

Pinagkakasunduan ang anomang wikang
gagamitin ng mga grupo ng tao para sa
kanilang pang-araw-araw na pamumuhay.

22
Kabilang sa isang kultura

 Pangatlo, ginagamit ang wika ng pangkat ng

mga taong kabilang sa isang kultura. Magkaugnay
ang wika at kultura at hindi maaaring
paghiwalayain.
 Katulad ng nabanggit, ang kultura ang
nagpapayaman sa wika samantalang ang wika
naman ang nagbibigay ng ngalan o salita sa lahat
ng mga gawaing nakapaloob sa kultura.
23
 Ilan pang kaalaman hinggil sa wika

Ayon sa mga lingguwista, may mahigit 5,000 wika na sinasalita sa

buong mundo. Ang pilipinas ang isa sa mga bansang biniyayaan ng
maraming wika: di kukulangin sa 180 ang wikang sinasalita sa
Pilipinas.
Heterogenous ang sitwasyon pangwika sa Pilipinas dahil maraming
wikang umiiral dito at may mga diyalekto o varayti ang mga wikang
ito.
Homogenous ang sitwasyong pangwika sa isang bansa kung iisa
ang wikang sinasalita ng mga mamayan dito.

24
 WIKA, DIYALEKTO, BERNAKULAR

Wika Diyalekto Bernakular

Ang tagalog, Ito ay nangangahulugang ang tawag sa wikang katutubo
sinugbuanong Binisaya, varayti ng wika, hindi hiwalay sa isang pook. Hindi varayti ng
isang wika tulad ng diyalekto,
Ilokano, Hiligaynon, sa wika.
kundi isang hiwalay na wika na
Samar-Leyte, Pangasinan, ginagamit sa isang lugar na hindi
Bikol at iba pa ay mga sentro ng gobyerno. Tinatawag
wika, hindi diyalekto at din itong wikang panrehiyon.
hindi rin wikain.

25
BILINGGUWALISMO AT
MULTILINGGUWALISMO

▰ Ang bilingguwalismo ay tumutukoy sa

dalawang wika. Isang pananaw sa pagiging
bilingguwal ng isang tao kung
nakapagsasalita siya ng dalawang wika na
may pantay na kahusayan.

26
 Ngayon hindi na bilungguwalismo kundi
multilingguwalismo ang pinapairal na
patakarang pangwika sa edukasyon. Ang
pagpapatupad ng mother rounge-based multilingual
education o MTB-MLE ay nangangahulugan ng
paggamit ng unang wika ng mga estudyante sa
isang particular na lugar.

27
Ang unang wika ay
tinatawag ding “wikang sinuso
sa ina” o “inang wika” dahil
ito ang unang wikang
natutuhan ng isang bata
Pangalawang wika ang
tawag sa iba pang mga
wikang matututuhan ng isang
tao pagkaraang matutuhan
ang kaniyang unang wika.
28
WIKANG PAMBANSA

Filipino ang pambansang wika ng Pilipinas at may

konstitusyonal na batayan ang pagiging pambansang wika
ng Filipino. Sa unang bahagi ng Artikulo XIV. Seksiyon 6 ng
Konstitusyon ng 1987, nakasaad na, “Ang wikang pambansa
ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat
payabungin at payamanin pa sa salig sa umiiral na wika sa
Pilipinas at sa iba pang mga wika.”

29
WIKANG PANTURO

Bukod sa pagiging pambansang wika ng

Pilipinas, iniatas din ng Konstitusyon ng 1987
ang paggamit sa Filipino bilang wikang
panturo. Sa ikalawang bahagi ng Artikulo XIV.
Seksiyon 6, nakasaad na,

30
 Alinsunod sa tadhana ng batas at sang-ayon sa
nararapat na maaaring ipasiya ng Kongreso, dapat
magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang
ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang
midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng panturo
sa sistemang pang-edukasyon.”

31
OPISYAL NA WIKA

Tinatawag na opisyal na wika ang isang wika na

binigyan ng natatanging pagkilala sa konstitusyon bilang
wikang gagamitin sa mga opisyal na transaksiyon ng
pamahalaan. May dalawang opisyal na wika ang
Pilipinas- ang Filipiono at Ingles.

32
 Ayon sa artikulo IV, Seksiyon 7, ang mga wikang
opisyal ng Pilipinas ay Filipino, at hangga’t walang
ibang itinatadhana ang batas, Ingles.
Bilang mga opisyal ng wika, may tiyak at
magkahiwalay na gamit ang Filipino at Ingles.

33
SALAMAT! 
34