Natuluyan ng maMatay

ang 1 40 anyos na ginang

sa ika limang beses na
tangkang tangkang suicide
upang umano y takasna ang
kahi rapan ng kanilangbuhay
sa Tando maynila,
kamakalawa ng gabi
sakuna
Balita
Balita
Balita
3 Sangkap ng
Pagbabalita
 Katiyakan
 Kalinawan
 Istilo
 3 KATANGIAN NG
ulo ng BALITA
 Maliwanag at
madaling maunawaan
 Tawag-pansin
 Nailalahad ang diwa
o buod at maipakita
ang halaga ng balita
Alo at Perez ang nanguna
sa talumpatian

Alo, Perez, nanguna sa

talumpatian
Hindi pantay na tubo,
pinag-awayan ng
magkapatid

Hindi pantay na kita,

pinag-awayan ng
magkapatid
Seminar, ida-
raos sa EQHS

Seminar, idaraos
Sa E. Quirino
Reyes, nahalal na
pangulo ng
Drmatics

Reyes, nahalal
na pangulo
ng Dramatics
Pulong ng Math Club, hindi
natuloy

Pulong ng Math Club,

ipinagpaliban
De La Salle University,
kampeon sa basketball

DLSU, kampeon sa basketball

VAT tatalakayin sa Senado
tatalakayin din sa Kongreso

VAT tatalakayin sa Senado,

Kongreso
GMA maaaring dumalo sa
pulong ng Senado

GMA, dadalo sa pulong ng

Senado
Roxas, nagtutulak ng bawal na
gamot, nadakip

Nagtutulak ng bawal na
gamot, nadakip
Mga mag-aaral nahuli sa ‘pot
session’

50 mag-aaral nahuli sa ‘pot

session’
 2 Uri ng Lead
 Pamatnubay na Pabauod

- 5Ws at 1H
- Straight News
 Makabagong Pamatnubay

- News Feature
 Uri ng Pamatnubay na Pabuod
• What Lead
Ginagamit kung ang pinakaimportanteng
anggulo ng balita ay ang pangyayari.
Halimbawa:
Pormal nang idineklara ng Malacañang
na regular holiday sa buong bansa ang
Hulyo 17, 2015, araw ng Biyernes, para
sa pagdiriwang ng Eid'l Ftr ng mga
Muslim.
 Uri ng Pamatnubay na Pabuod
• Who Lead
Ginagamit kung ang pinakaimportanteng
anggulo ng balita ay tao o grupo ng mga
taong may kaugnay sa balita.
Halimbawa:
Muling inihayag ni Davao City Mayor
Rodrigo “Rody” Duterte ngayong Lunes
na hindi siya tatakbo bilang pangulo sa
2016 elections.
 Uri ng Pamatnubay na Pabuod
• Where Lead
Ginagamit kung ang pinakaimportanteng
anggulo ng balita ay ang lugar.
Halimbawa:
Gaganapin sa Lungsod ng Heneral
Santos ang National Festival of
Talents sa buwan ng Pebrero sa
susunod na taon.
 Uri ng Pamatnubay na Pabuod
• When Lead
Ginagamit kung ang pinakaimportanteng
anggulo ng balita ay ang oras o araw.
Halimbawa:
Sa ikalawa ng Disyembre gaganapin
ang taunang Regional Schools Press
Conference sa lungsod ng Marbel.
 Uri ng Pamatnubay na Pabuod
• Why Lead
Ginagamit kung ang pinakaimportanteng
anggulo ng balita ay sanhi ng
pangyayari.
Halimbawa:
Upang mahasa ang kakayahan ng mga
tagapayo, pandibisyong pagsasanay sa
pampaaralang pamamahayag isinagawa
sa Division Conference Hall, Oktubre 19-
21.
 Uri ng Pamatnubay na Pabuod
• How Lead
Ginagamit kung ang pinakaimportanteng
anggulo ng balita ay ang proseso o
kung paano isinagawa ang pangyayari.
Halimbawa:
Sa pamamagitan ng paglalagay ng mga
CCTV camera sa mga kalye, nahuli sa
akto ang pagnanakaw ng isang lalaki sa
isang bahay sa lungsod ng Tondo
kahapon.
Uri ng Novelty Lead
• Patanong
Halimbawa:
Tapos na ba ang paghahari ng
partido ng administrasyon sa
Senado sa pagkamatay ni
Senador Rene Cayetano?
Uri ng Novelty Lead
• Siniping Sabi
Halimbawa:
“Nasa amin pa rin ang bilang.”
Ito ang naging pahayag ni…
Uri ng Novelty Lead
• Paglalarawan
Halimbawa:
Kalong ang maglilimang buwang sanggol,
hindi napigilan ni Gng. Norma Alcantara
ang kanyang mga luha nang marinig
niyang ang kanyang asawang si Capt.
Romeo Alcantara ay hinatulan ng
kamatayan.
Uri ng Novelty Lead
• Isang salita
Halimbawa:
BANG!
At nagkaripasan ng takbo ang mga
isprinter ng iba’t ibang sangay ng
Rehiyon XI sa makapigil-hiningang
100-metrong takbuhan sa Palarong
SMRAA na ginanap kahapon sa
South Cotabato Sports Complex.
Uri ng Novelty Lead
• Panggulat
Halimbawa:
Kampeon sa NSPC!
Muli na namang napatunayan ng
patnugutan ng Ang Sentro, pampaaralang
pahayagan ng Pambansang Mataas na
Paaralan ng Iloilo City ....
Uri ng Novelty Lead
• Kasabihan
Halimbawa:
“Huli man daw at magaling, naihahabol
din.”
Ito ang napatunayan ni Gng. Remedios
D. Alcantara nang magtapos sya sa
mataas na paaralan bilang salutatorian
kasabay ng kanyang panganay na anak
na lalaki.
Uri ng Novelty Lead

• Hiwa-hiwalay na mga salita o parirala

(staccato)
Halimbawa:
Pagtutulungan.Pagkakaisa.Tagumpay.
Ito ang binigyang diin ni…
Uri ng Novelty Lead

• Pangkasaysayan
Halimbawa:
Tila summary execution ng Martial
law ang sinapit ng mga nahuling tulak
ng droga....
Uri ng Novelty Lead

• Paghahambing
Halimbawa:
Mala-kidlat ang bilis ng kamay ng
magnanakaw na kinilalang si...
 1. Isang ideya lamang sa bawat pangungusap
2. Limitahan ang bilang ng mga salita sa pangungusap.
Hanggang maaari ay 23-25 lamang ang
gamitin.
3. Huwag gumamit ng maraming kuwit sa paglalahad.
4. Hanapin ang mga simpleng salita sa halip na malalalim.
5. Huwag gumamit ng parehong salita sa isang pangungusap.
Humanap ng iba pang
kasingkahulugan nito kung kinakailangan.
6. Piliin ang mga angkop na salita para sa mga tiyak na gamit sa
balita.
7. Huwag pagsamahin ang direct at indirect quotations sa iisang
pangungusap.
8. Isulat ang kumpletong pangalan ng tao o orgnisasyon sa
unang paggamit. Sa susunod na gamit nito, isulat na lamang
ang apelyido o posisyon nito at ang akronim ng organisasyon.

Tandaan:
 1. Suriing mabuti ang datos
2. Simulan ang balita sa pangyayari
3. Gumamit ng pandiwa sa simula ng mga balita
4. Isulat agad ang balita
5. Tamang paggamit ng salita
Halimbawa: naganap ang tama ay
ginanap
6. Walang nilalagay na taon sa halip gamitin ang
kahapon
7. bansang Pilipinas (pumili lang ng isa)
8. Sa end dapat tuwirang sabi
9. ginanap sa Punta Villa (tanggalin ang ginanap)

Tandaan:
 Huwag kalimutan ang
pangwakas na marka.
(30 o #)

Tandaan:
 Paunlarin ang kakayahan – Farnazo
“Ang kagalingan ay nagsisimula sa pagpapaunlad ng
kakayahan.” (Direct Quotation)
H Ito ang naging pahayag ni DepEd Regional Director Allan G.
Farnazo kaugnay ng temang “Enhancing talents of every
a child in the 21st century” sa ginanap na pagbubukas ng
Division Integrated Competition sa Alabel, Sarangani
l Province noong Setyembre 17. (Lead)
“Hindi hadlang ang kahirapan sa pagpapaunlad ng
i kakayahan dahil maraming paraan ang pwedeng gawin
basta magsumikap lang”, wika pa ng ginoo sa mga kalahok
m mula sa iba’t ibang paaralan ng probinsya. (Direct

b Quotation)
Dagdag pa ni Farnazo na higit sa kaalaman at kakayahan
a ay ang pag-uugali na syang magagamit sa pag-abot ng
anumang pangarap. (Indirect quotation)
w
• "Kayong mga kabataan ay dapat maging aktibo at matibay
sa anumang darating na pagsubok sa buhay upang maging
a matagumpay", panapos na pahayag ni Farnazo. #
 Workshop
* Sumulat ng isang tuwirang balita o balitang
lathalain tungkol sa mga impormasyong
ibibigay.

* Sumulat ng pabuod na pamatnubay at

makabagong pamatnubay tungkol sa ginanap
na 2nd Regional Training of Trainers on
Campus Journalism of Region XII
 Duterte dumalo sa ASEAN Summit

H SA HAMON NG KORUPSIYON
......
a
l
SA ISYU NG WEST PHILLIPINE SEA
i ....
m
b
a
w
a
#