PELUASAN KUASA ASING

Hasil pembelajaran:
•Membincangkan faktor & cara
peluasan kuasa asing
PENGERTIAN
PELUASAN
KUASA Memperluaskan
autoriti

Kecenderungan Imperialisme
yg kuat Peluasan
kerajaan/m’kat Kuasa
memerintah
kerajaan

Proses
perkembangan
kuasa
:: Faktor & Cara Peluasan Kuasa Asing

Faktor Peluasan Kuasa Belanda di Indonesia

Faktor Ekonomi
• Keperluan utk memperoleh brg dagangan
• Perkembangan Revolusi Industri di Belanda menyebabkan
keperluan t’hadap bahan mentah yg banyak, murah &
b’terusan bg keperluan mereka di Eropah
• Revolusi Industri mengubah bentuk peluasan kuasa Barat
akibat permintaan yg tinggi t’hadap bahan mentah.
-P’kembangan industri mewujudkan p’saingan antara negara
Eropah – mendorong kpd keperluan t’hadap pasaran baharu
(hanya diperoleh melalui dasar peluasan kuasa)
Faktor Perkembangan Teknologi
• Bijih Timah
- eksport utama Indonesia (Pulau Bangka, Pulau Belitung & Palembang)
- p’mintaan tinggi t’hadap bijih timah di Eropah didorong oleh p’kembangan
industri mengetin
- Pengeluaran bijih timah di Eropah yg tidak dpt memenuhi permintaan telah
memaksa mereka beralih ke Asia Tenggara yg kaya dgn bijih timah
• Petroleum
- ditemui di Pulau Jawa
- permintaan tinggi disebabkan penciptaan kereta bermotor, mesin berjentera &
kapal terbang yg memerlukan petroleum sbg bahan api
- petroleum telah dicari gali di Pulau Jawa, Sumatera & Kalimantan pd 1890-an
• Indonesia menjd pilihan Belanda kerana:
- kaya dgn pelbagai jenis galian
- iklim yg sesuai & tanah yg subur
- kaya dgn pelbagai hasil hutan
Faktor Politik
• Dasar peluasan kuasa dijalankan oleh kuasa-kuasa Barat utk menjaminkan keselamatan
nasional & kekuatan ketenteraan bg melindungi kepentingan tanah jajahan mereka.
• Bimbang pengaruh British di Tanah Melayu akan mengancam kepentingannya.
• Keperluan utk menjadi kuasa Imperialis yg unggul serta kuasa yg terkuat di Eropah mendorong
kepada dasar perluasan kuasa.

Kemajuan dalam Sistem Perhubungan & Pengangkutan

• Mendorong dan meningkatkan minat kuasa Barat utk menjalankan dasar perluasan ke atas
negara lain.
• Penciptaan kapal wap berkuasa wap mendorong dan mempercepatkan dasar perluasan
kuasa Barat di Asia Tenggara.
• Kesannya, perjalanan laut Eropah dgn Asia Tenggara d’percepatkan, kos pengangkutan brg
menjdi murah, kapal muatan membawa muatan yg banyak, kapal wap bergerak lebih cepat
daripada kapal layar.
• Penggunaan kapal wap membolehkan Belanda melabur dlm bidang ekonomi baharu spt:
- membuka kwsn lombong bijih timah di Indonesia
- menjalankan kegiatan cari gali minyak di Kalimantan, Sumatera & Pulau Jawa
- membuka kwsn tanaman kontan
• Penciptaan telegraf memudahkan & mempercepatkan urusan perdagangan & perniagaan
 • 1824, Perang Inggeris-
Burma tercetus 2 thn.
• British menang

• Myanmar terpaksa
Melalui menandatangani
Perjanjian perjanjian berat
sebelah

• Perjanjian di kenali –
 M. hendaklah menyerahkan wilayah Arakan,
Assam & Tenasserim kepada British.
 M. x boleh campur tangan dalam wilayah
Assam, Jaintia, Chachar & Manipur.
 M. x boleh melakukan serangan ke atas
Siam.
 M. diwajibkan membayar ganti rugi
peperangan kpd British – 10 juta rupee.
 British akan menempatkan seorang Residen di
Ibu kota Myanmar.
 M. akan menempatkan seorang duta di
Culcutta
 Satu perjanjian pedagangan akan dibuat
antara Myanmar dengan British.
 Terhadap Myanmar Terhadap British

 Maruah Negara
tercemar  Berjaya memperoleh
 X digeruni oleh wilayah subur &
jirannya slps strategik di Hilir
panglima tentera Myanmar seperti
Maha Bandula .. Arakan,
terbunuh. Tenasserim, Manipur &
 X mempunyai kuasa Assam
utk campur tangan
hal ehwal di Assam &
Manipur.
Perasaan anti-British semakin
meningkat
Mei 1824 British
mengisytihar
perang di bwh
tentera
Sir Archibald
Campbell
Myanmar meluaskan kuasanya ke
kwsn Arakan yg bersempadan dgn
India (jajahan British).
Masalah sempadan memburukkan
hubungan diplomatik kedua pihak.
 British bimbang peluasan kuasa
Perancis di Myanmar akan
mengancam kepentingannya di
India.
Hubungan diplomatik merosot kerana
keengganan Raja Bagyidaw menerima
duta British atas dasar persamaan taraf.
Sikap anti-British dengan memberi
layanan yang buruk kepada pedagang
British di Rangoon & Tenasserim.
British isytiharkan perang selepas
kegagalan Myanmar membayar ganti
rugi sebanyak 100000 pound.
 Dasar luar Raja Mindon Minh berbaik-baik dgn Itali &
Perancis menimbulkan kebimbangan British.
 Isu kasut – R.M.M memerintahkan wakil British
menghadapnya di istana tidak menanggalkan kasut.
 Sikap anti-British dlm klgn pegawai Myanmar
mengenakan peraturan ketat kpd pedagang British.
 Perjanjian perdagangan 1862 & 1867 x di endahkan
Myanmar menyebabkan pedang British mendesak
kerajaan menakluki Hulu Myanmar.
 Kekacauan dlm negeri berlaku akibat penentangan org
Shan, Kachin & Cina t’hdp kekejaman Raja Thibaw.
 Peluasan kuasa Perancis melalui hubungan baik dgn
Raja Mindon Minh & Raja Thibaw.
 Masalah Syarikat Perdagangan Bombay-Burma :
Myanmar dituduh memberi rasuah & m’balak kayu jati
melebihi had.
 Menyatukan
Pegu, Arakan
& Tenasserim
di bwh satu
Menguasai pentadbiran
Arakan, Hilir di Rangoon
Myanmar &
Tenasserim Penguasaan
ke atas Pegu
• Kaya dgn
hasil beras,
kayu jati &
jalan
perdagang.
PENENTANGAN TERHADAP KUASA ASING
SEBAB-SEBAB PENENTANGAN MASYARAKAT
TEMPATAN TERHADAP KUASA ASING
 DI INDONESIA

EKONOMI
• Penindasan ekonomi oleh penjajah menyebabkan masyarakat Jawa di Indonesia tidak berpuas hati terhadap
Sistem Tanaman Paksa yang diperkenalkan oleh Belanda.

• Belanda juga mengenakan pelbagai jenis cukai yang mesti dibayar oleh masyarakat terutama yang
menjalankan kegiatan ekonomi; seperti cukai tanah pertanian

• Belanda telah menyerahkan kuasa mengutip cukai kepada orang Cina tempatan. Penduduk tempatan marah
disebabkan tindakan orang cina yang mengenakan cukai yang lebih tinggi berbanding cukai yang dikenakan
oleh Belanda.

• Pembatalan kontrak sewa tanah yang diperkenalkan oleh Gabenor Van der Capellan telah menimbulkan
rasa tidak puas hati dalam kalangan pembesar dan petani Jawa terutamanya di daerah Jogjakarta dan
Surakata. Pembatalan kontrak juga telah membebankan penduduk sehingga membawa kepada Perang Jawa.
 POLITIK

Campur tangan kuasa Barat dalam hal ehwal politik tempatan khususnya pemerintahan dan pentadbiran
telah membawa kepada berlakunya penentangan terhadap mereka. Penjajahan Belanda di kepulauan
Indonesia telah mengubah sistem pentadbiran tradisional masyarakat di sana.

• Gabenor Jeneral Belanda merupakan pemegang kuasa tertinggi dalam pentadbiran. Beliau dibantu
oleh empat orang konsul yang ditugaskan untuk menasihati dan menjadi bahan perundangan kerajaan.
• Belanda mengetepikan Diponegoro daripada menaiki takhta kerajaan Jogjakarta sebaliknya melantik
Djarot yang ketika itu berusia dua tahun.
 SOSIAL DAN BUDAYA

• Penentangan penduduk tempatan terhadap Belanda berlaku akibat pencabulan agama dan budaya
setempat. Perjuangan menjadi semakin hebat ekoran keinginan untuk menegakkan agama Islam
terutama setelah kedatangan agama Kristian dan Buddha di Indonesia.

• Beberapa buah persatuan ditubuhkan untuk menyatupadukan orang Islam seperti Sarekat Islam.
Perjuangan mereka berdasarkan prinsip reformasi Islam.

• Tindakan Belanda membina jalan raya merentasi tanah perkuburan diraja. Tanah perkuburan tersebut
menempatkan kubur ibu bapa Diponegoro. Tindakan Belanda deianggap melampaui batas.
 SEBAB-SEBAB PENENTANGAN MASYARAKAT
TEMPATAN TERHADAP KUASA BRITISH DI
MYANMAR

EKONOMI
• Penduduk tidak bersetuju dengan kuasa barat barat yang lebih membantu pihak pemberi pinjaman wang
dan tuan tanah tetapi tidak memberi peluang kepada petani untuk menyelesaikan hutang mereka

• .Ini menyebabkan golongan ceti menguasai tanah milik orang Myanmar. Petani terpaksa berhutang dengan
ceti untuk mengusahakan tanah.

• Kegagalan membayar pinjaman menyebabkan tanah mereka dirampas dan merek menjadi penyewa atau
buruh.

• Mereka juga dibebani dengan pelbagai jenis cukai hingga menyebabkan terpaksa meminjam wang.Ini
menyebabkan petani menentang british untuk mendapatkan semula hak mereka.
SOSIAL DAN BUDAYA
• Keengganan pegawai british menghormati agama buddha dan budaya masyarakat tempatan seperti enggan
membuka kasut semasa memasuki rumah pagoda dan berhala telah membangkitkan kemarahan rakyat
myanmar.

• Keangkuhan british yang tidak menghormati budaya tempatan telah memburukkan hubungan antara
kedua-dua kerajaan.

• Sistem pendidikan barat mendapat tentangan daripada golongan sami dan Guru tradisional yang tidak lagi
mendapat tempat di hati rakyat.

• Pembukaan sekolah english telah melahirkan intelek yang berpendidikan english menyebabkan jumlah dan
bilangan murid sekolah buddha semakin merosot.
DIPONEGORO (INDONESIA)
RAJA THIBAW ( MYANMAR)
 
DIPONEGORO
• putera sulung Hamengkubuwono III, raja Mataram di
Jogjakarta. Beliau lahir pada 11 November 1785 di
Jogjakarta.

• Nama sebenarnya ialah Bendoro Raden Mas

Ontowiryo diketepikan daripada takhta kerajaan
Jogjakarta apabila Hamengkubuwono III mangkat
pada tahun 1814
peranan Diponegoro terhadap penentangan masyarakat
terhadap kuasa asing di Indonesia

PEMBATALAN KONTRAK SEWA
 Kontrak Sewa tanah telah diperkenalkan oleh Stamford Raffles di Pulau Jawa
pada tahun 1811 – 1816. Kontrak ini membenarkan orang-orang Cina dan
Eropah mengikat kontrak dengan golongan bangsawan tempatan untuk
menyewa tanah milik mereka di Pulau Jawa.
 Keadaan ini juga turut melibatkan Pangeran Diponegoro yang terpaksa
membayar ganti rugi kepada penyewa tanah di kebun kopinya sebanyak 60
ribu rial.
 Hal ini menyebabkan Diponegoro tidak berpuas hati kerana beliau terpaksa
mengerahkan petani bekerja lebih kuat untuk beliau membayar kembali
tuntutan tersebut.Keadaan ini juga menyebabkan petani tidak berpuas hati
dengan dasar baharu Belanda ini.
 
PEMBINAAN JALAN MERENTASI MAKAM DIRAJA.

 Pada tahun 1825, Belanda merancang untuk membina sebatang jalan dari Jogjakarta ke Mangelang
melalui tanah Diponegoro dan juga makam raja-raja Jogjakarta, iaitu makam nenek moyangnya yang
dianggap keramat.

 Beliau berasa terhina malah berpendapat tindakan Belanda sebagai penghinaan terhadap keluarganya
dan juga mencabuli kesucian Islam.

 Diponegoro telah mengambil tindakan mencabut papan tanda pembinaan jalan tersebut dan
digantikan dengan mata tombak serta merosakkan peralatan untuk pembinaan jalan tersebut.

 Tindakan Diponegoro ini merupakan sebab semerta yang membawa kepada meletusnya Perang Jawa
pada bulan Julai 1825.
 
PEMIMPIN PERANG JAWA.
 Mendapat sokongan kaum tani, para ulama, golongan bangsawan dan para bupati. Pengikut
beliau ialah Kyai Mojo, Kyai Hasan Besari, Sentot dan Mangka Bumi.

 Mereka melancarkan perang gerila terhadap orang Belanda. Pada mulanya, Diponrgoro berjaya
dalam pertumpuran berhampiran Lengkong dan Delanggu. Beliau diangkat menjadi sultan
dengan gelaran “Sultan Abdulhamid Cokro Amirulmukminin Sayidin Panotogomo Khalifatullah
Tanah Jowo”.

 Tentera Diponegoro mengalami kemerosotan apabila ramai mati kebuluran dan diserang penyakit.
Sentot dan Mangka Bumi berpaling tadah memihak kepada Belanda. Keadaan tersebut
melemahkan perjuangan Diponegoro dan akhirnya beliau bersetuju berdamai dengan Belanda.

 Namun, Belanda enggan mengiktiraf Diponegoro sebagai Sultan Surakarta dan Ratu adil.
 
PUTERA PEMBEBAS.

 Diponegoro seorang yang alim dan dianggap sebagai pemimpin agama oleh
masyarakat tempatan. Beliau juga menganggap dirinya membawa wahyu Allah
untuk berjihad menentang penjajah iaitu menghalau orang kafir dari tanah airnya.

 Tujuannya adalah untuk memulihkan pemerintahan Islam di Pulau Jawa yang

dianggap telah tercemar dengan kedatangan Belanda dan agama Kristian.
 Beliau juga dianggap sebagai ulama dan digelar ‘Ratu Adil’ yang bermaksud
‘Putera Pembebas’ yang akan menyelamatkan umat Islam daripada penindasan
dan kekejaman penjajah Belanda.
 Justeru, Diponegoro telah memimpin kumpulan penentang yang terdiri daripada
masyarakat tempatan dalam melancarkan perang jihad ke atas Belanda
 
RAJA THIBAW (MYANMAR
• lahir pd 1858 di Mandalay, Myanmar. Meninggal pd 19 Disember 1916 di India
dan merupakan pemerintah terakhir Myanmar.

• Anak kepada Raja Mindon dengan Puteri Laungshe. Beliau dipilih sebagai raja
oleh Permaisuri Utama dengan persetujuan Kinwun Mingyi Ditabalkan pada
tahun 1878.

• Beliau merupakan raja terakhir Dinasti Konbaung dalam sejarah Burma

(Myanmar). Pemerintahan beliau berakhir apabila Burma dikalahkan oleh tentera
British dalam Perang British-Burma 3 pada 29 November 1885
RAJA THIBAW MENGAMALKAN DASAR BERBAIK-BAIK DENGAN KUASA
PERANCIS

 sebagai usaha untuk menangani ancaman dan kemaraan British. Beliau memahami British
tidak senang dengan kehadiran Perancis di Annam dan Tongking. Beliau menjalinkan
perjanjian perdagangan dengan Perancis dan menghantar wakilnya, Atwinwun ke Paris
untuk membuat perjanjian yang ditandatangani pada 1 januari 1885.

 Sebenarnya beliau ingin membeli senjata dari Perancis.

 Beliau berpendapat beliau boleh menangani kekuasaan British dengan bantuan Perancis.
Oleh itu, beliau banyak memberi keistimewaan seperti kebenaran menubuhkan bank di
Mandalay kepada Perancis dan pembinaan jalan kereta api dari Mandalay ke Toungoo
adalah atas pembiayaan Perancis.

 Beliau berniat sungguh untuk menyekat British dan keadaan ini menyebabkan hubungan
antara British dan Myanmar semakin renggang.
 
Tindakan Raja Thibaw terhadap Syarikat Perdagangan Bombay-Myanmar.
 Syarikat Perdagangan Bombay-Myanmar mengusahakan perdagangan kayu jati di
kawasan Myanmar Hulu. Raja Thibaw yang tidak menyukai British telah
mengambil tindakan terhadap syarikat ini dengan mengemukakan perkara berikut
terhadap syarikat tersebut:
 (a) Mengeluarkan kayu jati melebihi dua kali ganda daripada yang
 dibenarkan.
 (b) Memberi rasuah kepada pegawai kerajaan.
 (c) Tidak memberi upah yang sewajarnya kepada pekerja-pekerja Myanmar seperti
yang dijanjikan.
 British dengan segera meminta diadakan rundingan tetapi Raja Thibaw
menolaknya kerana beliau yakin Perancis akan menyokong dan membantu
Myanmar dalam saat-saat seperti itu
 

HABIS……