sa kanilang lugar at kapanahunan ang mga tauhan sa akda. • Maibigay ang sariling interpretasyon kung bakit ang mga suliranin ay ipinaranas ng may-akda sa pangunahing tauhan sa epiko. • Mabigyang puna ang bisa ng paggamit ng mga salitang may matinding damdamin • Masuri kung bakit nangangailangan ng isang bayani • Makabuo ng isang paglalarawan ng kabayanihan sa pamamagitan ng isang poster/islogan Suriin ang patalastas at suriin ang konsepto o karakter ng isang bayani sa naturang patalastas. Pagsusuri sa pinanood 1. Paano naipakita ng pangunahing tauhan sa komersyal ang kabayanihan? 2. Paano masasabi na ito’y kabayanihan? 3. Ano-ano ang iba’t ibang porma ng kabayanihan? 4. Aling bahagi ang nakapagbigay ng inspirasyon sayo? Bakit? 5. Paano ka magiging bayani sa iyong sariling paraan? • Hadlang ba ang suliranin upang gumawa ng kabayanihan? Bakit? Ang epiko ni Aeneas ay isang epiko ng mga Romano na naisulat sa pagitan ng 29 at 19 BC. Nagsasalaysay ito ng kuwento ni Aeneas na makipagsapalaran patungong Italya at kinilala bilang bayani ng mga Romano. Nakilala na rin ang karakter ni Aeneas bilang bahagi ng mitolohiyang Illad. Ang Epiko ni Aeneas Epiko ng mga Sinaunang Romano Muling pagkukuwento ni Evangeline Alvarez-Encabo Ano ang pinaniniwalaang tadhana ni Aeneas? Ano-ano ang maituturing na hadlang sa pagtupad ni Aeneas sa kaniyang tadhana? Paano ipinakikita sa epiko ang impluwensya ng tinatawag na tadhana sa mga tauhan mo? Anong ugali mayroon si Aeneas bilang isang tauhan sa kwento? Bakit pinamagatang “Ang Epiko ni Aeneas” ang akda? Paano natin maiuugnay sa realidad ng buhay ang naganap kay Aeneas? Tunay nga kayang mahirap ang pagdadaanan natin bago magtagumpay? Paano natin maisasabuhay ang mga paglalakbay ni Aeneas? Suriin ang karakter ni Dido, ano ang nagtulak sa kanya upang kitlin ang kanyang buhay? Paano natin maisasabuhay ang mga paglalakbay ni Aeneas? Bagamat maraming naging pagsubok ang napagdaanan ni Aeneas ay napagtagumpayan niya na matagpuan at makapagtayo ng bagong lungsod sa Italya. Ano ang mga nagiging hadlang upang marating tao ang kanyang hangarin? Laging tandaan: Anumang bagay na nais nating pagtagumpayan ay kailangan nating paghirapan. Batay sa nilalaman ng awit na “Panday” 1. Bakit itinuturing na bayani si Panday sa kanilang lugar? 2. Bakit nangangailangan ng isang bayani noong panahong iyon? 3. Ano ang pagkakatulad ng kuwento ni Panday sa kuwento ni Aeneas? • Sino-sino ang matatawag na mahahalagang tauhan sa epiko maliban kay Aeneas? • Paano nagsisilbing malaking elemento ang mga diyos, hari at reyna sa daloy ng naturang epiko? • Bakit madalas tinatalakay ang pakikipagdigmaan sa akda? • Ano ang pinakamahalagang mensahe ng epiko? EPIKO (Kahulugan at mga Salik) Ano ang kahulugan ng Epiko? Ang epiko ay galing sa tradisyong oral, ang epiko ay isang mahabang naratibo tungkol sa pakikipagsapalaran at tagumpay ng isang bida. Mula sa mahabang panahon ng pagsasaling-bibig nito sa iba’t ibang henerasyon isusulat ito upang mapreserba ang kaakibat na kalinangan at kasaysayan ng epiko. Mahahalagang Salik ng Epiko 1.Bayani Bakit ipinararanas ang suliranin sa isang bayani? 2. Tagpuan 3. Diyos at Diyosa at iba pang mga Makapangyarihang Nilalang Ano ang nagiging tungkulin ng mga diyos at diyosa sa isang epiko? 4. Kalinangan at Kasaysayan Anong kasaysayan ang mababakas sa epikong binasa? 5. Mahahabang tula Ang Kapalaran para sa mga Pilipino Sino rito ang naniniwala sa mga horoscope? Naniniwala ka ba na ito ang magiging takbo ng buhay ng tao? • Tulad ng mga bayani sa isang epiko, ang mga OFW na itinuring nating mga bagong bayani ay naniniwalang may magandang kapalarang naghihintay sa kanila sa ibang bansa kung kaya kinakailangang iwan nila ang kanilang sariling bayan upang makipagsapalaran. • Tulad ng mga tauhan sa “Epiko ni Aeneas”, naniniwala pa rin ang mga Pilipino sa kapalaran. Marami pa rin ang may pananaw na nakaguhit na o itinadhana na ang kanilang bukas. Iba-iba ang paraan ng pakikipagsapalarang sinusuong ng mga Pilipino upang madiskubre kung ano ang nakatadhana para sa kanila. • Sa huli, tulad parin ng mga bayani sa epiko, bumabalik pa rin sa bayang tinubuan ang mga kababayan nating OFW. Ikaw naniniwala ka ba sa tadhana? Naniniwala ka bang nakaguhit na sa iyong kamay ang iyong kapalaran? • Ano sa tingin mo ang iyong kapalaran? • Naniniwala ka ba na ang tao ang gumagawa ng sariling kapalaran o sadyang nakaguhit na sa iyong palad ang iyong kapalaran? Laging tandaan: Ang kapalaran ng tao ay nakasalalay sa kanyang mga kamay. Ang kasalukuyan ay paghahanda para sa darating na hinaharap. Kung hindi ka kikilos ngayon, kailan pa? Anong pelikulang napanood o librong nabasa ang hindi mo malilimutan? Hinahangad mo rin ba na ang iyong napanood o nabasa ay ibahagi sa iba? Mga Salitang Pangtransisyon • Ang mga salitang pantransisyon ay mga pang-ugnay na nakatutulong sa maayos at malinaw na paglalahad ng pagbabago ng ideya, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, pagpapakita ng dahilan at epekto, pagbibigay-pokus sa panahon at lugar ng pangyayari, at paglalahad ng pagkakatulad at pagkakaiba. • Maraming uri ng mga salitang pantransisyon at ang bawat isa ay gumagabay sa mga sariling mambabasa upang maunawaan ang takbo ng mga pangyayari, makabuo ng sariling kaalaman o kaya nama’y makapaghambing ng mga ideya, o makabuo ng konklusyon mula sa mga nalaman. Narito ang ilan sa mga salitang pantransisyon na naghuhudyat sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari: Bago Nauna rito Ngayon Susunod Sa simula Pagkatapos Noon Sa huli Sa katapusan Nang malaon Noon pa man Sumunod Hanggang Hindi nagtagal Habang Sa kasalukuyan Mula Kinagabihan/ki Kinabukasan Makalipas naumagahan Una/pangala Kasunod nito kinalauanan Sa wakas wa/pangatlo, at iba pa