Џорџ Гордон

Бајрон-
„Странствувањето
на
Чајлд Харолд“
 Џ.Г. Бајрон (1788-1824) –
живот:

- Претставник на романтизмот
во Англија;
-Потекнува од осиромашено
семејство, но има благородничко
потекло;
- По смртта на негов роднина се стекнал (наследил) богатство и титула (Лорд).
Ова му овозможило да се школува во Кембриџ, а потоа да биде член на
англискиот парламент, каде ги застапувал правата на работниците и затоа
козервативците го мразеле и јавно го напаѓале. Разочаран од нападите, решил да
патува во средоземноморските земји;
- Бил убав, но куц (едната нога му била покуса од другата),а односите со мајка му
биле чудни – на моменти била мила и нежна, а потоа хистерична и насилна.
Бајрон уште како дете го гледал распуштениот живот на мајка му, исполнет со
забави и оргии. Ваквиот начин на живот го продолжува и тој;
- Се оженил за грофица, но таа го напуштила;
- Повторно ја напушта Англија и се приклучува во ослободителното движење на
Грција, каде што починал од силна треска (најверојатно сифилис).
https://www.youtube.com/watch?v=YmNmrOu5_So (линкот содржи анализа на животот на Бајрон)
„Странствувањето на Чајлд харолд“ е романтичарско-индивидуалистичка поема
Составена е од 4 песни
ТЕМА: Патувањето и доживувањата на Чајлд Харолд
ИДЕЈА: Да го искаже своето разочарување од сегашноста и приликите во Англија и
Европа
Поемата нема класично развиено дејство, нема заплет, ни композиција.
Дејството се одвива хронолошки, како што се одвивало патувањето, притоа
задржувајќи се на позначајните места:

Што е поема?
• војните на Наполеон
•Грција – ја величи античката цивилизација
• ја опева славата и пропаѓањето на Рим
• Ја опишува битката кај Ватерло,
•потенцирајќи го ужасоти апсурдот на војната
Поемата започнува со описот на
Чајлд Харолд, кој е млад човек,
почитуван и познат, од
благороднички род, кој наместо да
се посвети на полезна и товречка
работа, се оддава на бурен,
развртен живот со оргии.
Презаситен од таквиот живот,
решава да го напушти родниот
крај. Разочараноста не
произлегува само од ваквиот
живот, туку и од односите во
општеството, па решението го
бара во бегството, во
осамувањето, во потонувањето на
сопственото јас.
На чиј живот ве потсетува
животот на Чајлд Харолд?

Дали сметаш дека

авторот се пресликал
самиот себе во својата
поема?
 2.
Си бил во Англија и еден човек млад:
на доброчинството му бил тој туѓ… Крај
жена
разгалено, до бес, би уживал, од јад!
Ја чекал зората со вино, полно пена;
сред развратот тој сам и идоли си
кренал.
На порокот во плен – се спуштил тој во
шир:
го презрел сето сам што другите го
ценат.
Но среќен само бил сред оргија и пир,
крај жени паднати сал нашол сладок
мир!
3.
Пред вас е Чајлд Харолд. Јас нема тука
таен
да водам разговор: од каков беше род.
А родот негов беше чествуван и знаен,
со честа беше познат тој под овој свод.
Постапките на внуков беа срамен плод
и честа дедова тој почна да ја гнаси.
Ни летописецот што тоне сиот в пот
не би можел со неа легенда да краси,
а камо ли поет со лаги да ја спаси.
4.
Со честа беше познат тој под овој свод.
Постапките на внуков беа срамен плод
и честа дедова тој почна да ја гнаси.
Ни летописецот што тоне сиот в пот
не би можел со неа легенда да краси,
а камо ли поет со лаги да ја спаси.
5.
Не се плашел од грев – во гревот тонел цел;
по патот тргна сам што в неморал го тера.
Но – една љубел тој со силен занес врел –
па сепак, можеби, во себе немал вера.
Со ласки развратни кон неа имал мера:
на својот идол свет тој не фрлил со кал:
та неверен би бил и утре како вчера!
Би била скршена од клетников без жал:
да скине оков јак тој потем се би дал.
6.
Од сешто заситен без желба и без страст,
не сакаше да види близок другар сега.
Во очите му често солза видов јас,
но знаеше со гордост срце тој да стега.
Скитајќи в мисли, сам, се реши не на шега
да напушти за долго бучен, роден кат.
Од својата судбина тој нејќеше да бега:
би примил удар нејн, тргајќи Чајлд на пат,
би барал нови луѓе, макар и сред ад!
По описот на главниот лик следува „Прошталната песна“ во која преовладува возвишениот и
патетичен тон на разделбата на главниот унак со својата татковина. Песимистичкото
расположение и копнежот по светли хоризонти се причината тој да ги изрече топлите
исповедни зборови на љубов кон родниот крај, роднините и пријателите. Кај сакаш таму
Проштална песна Глеј, дреме мојот замок му видов в очи води ме,
О, збогум, роден крај. Ти сив убав; светол лач; но само не во
исчезнуваш зад морска шир. во каминот ни плам, ни за мама појќе ми е татков кат.
А ветрот јачи; галеб див жар. грев Јас поздрав
со својот пискот руши мир. Во бршлан ѕидишта се што долго ќе ја искрен вам ви
На запад сонцето се крие губат гуши плач… праќам
и ширта морска губи сјај; и вие таму песот стар... „Да, чудно солзите о, бранови со
се губиме по патот ние… Разделбите со блиски ти стојат; таква моќ.
О, добра ноќ, мој роден крај! болат… успокојуваат, јас На поздрав —
По час и друг, пред зора-ал Ме пратија по светот знам. поздрав,
ќе прсне тоа лачи пак; бел. Мој корабе, да земјо, враќам:
ќе сретнам тогаш море сал, Од тате испратен јас одиме! мој крају
но не и тебе брегу драг. бев, Ти сечи бран, на роден —
долг сме пат!
Без поздрав, заминува во потрага по егзотични места, каде ќе размисли за сè и
можеби ќе успее да ги реши внатрешните дилеми. Најпрво ги посетил
Португалија и Шпанија, кои иако се земји со древна цивилизација, луѓето
страдаат и се потчинети. Тој се надева дека славните витешки времиња
повторно ќе се вратат и луѓето ќе се ослободат од ропската потчинетост.
Неговата лична тага и разочараност се зоглемува и прераснува во светска тага
поради доминација на злото и несреќата.

Што е тоа Светска тага?

Чија одлика е светската тага?

Како се однесува романтизмот кон

историјата, а каков е односот на
Чајлд Харолд кон древните
цивилизации?
Во втората песна,Чајлд Харолд, чуствувајќи симпатии кон поробените народи го
продолжува своето патување во Грција и Албанија, каде се соочува со истото
страдање и несреќа. Поетот не може да сфати дека потомците на Античка грција
можат да го поднестат теророт што се врши врз нив од страна на османлиската
власт. Сликата на Балканот е мрачна и крвава.

„Албанецот, со чалма, застанал на

Особено е воодушевен од љубезноста и
патот,
гостопримството на Албанците. Во оваа
а пиштолот со резба беше шарен сет,
песна, освен разочараноста која ја
навезена му беше дреата со злато…
чувствува, поетот повикува на борба.
Македонец со појас, крвав, сиот блед
крај делија што држи јатаган…И ред
од вакви робје гледаш…“
Во третата и четвртата песна, Харолд го продолжува своето патување во
Холандија, Германија, Швајцарија и други европски земји за да го задоволи својот
авантуристички дух, како и да се пронајде себеси. Во овие песни е поприсутен
мотивот на осаменоста, како и мотивот на природата која е единственото
недопрено нешто од човекот и можност да се избега во нејзините прегратки.
Пејсажот е во функција на романтичарскиот идеал каде човекот го пронаоѓа својот
мир и спокојство. Единствено во присродата Харолд се чувствува исполнет и
среќен.

Каков е односот на
романтизмот кон
природата?
Во последната песна при посета на
Италија, исто така се навраќа на
нејзиното античко минато. Тој и
понатаму е во исто расположение,
осамен бунтовник кој останува
само набљудувач на
општествените збиднувања.
 ЗАКЛУЧОК
Основни карактеристики на Бајроновиот јунак се:
• чувството на светска тага;
• откривањето на нови егозтични простори;
•Поддршка за ослободување на угнетените европски народи

Се појавило движење со име „бајронизам“. Бајронизмот подразбира: култ кон

слободата, желба за патување во далечни земји, потенцирање на
индивидуализмот, човечкото разочарување кое преминува во светска тага,
величење на славното минато и недопрената природа.

https://www.youtube.com/watch?v=ZHzWcehy1HY (линкот содржи анализа

на „Странствувањето на Чајлд Харолд“)