Магнетно поле на спроводник

низ кој тече струја

 I

_
+
_ +

Ерстедов експеримент
Магнетни силови линии околу спроводник низ кој тече струја

-
+

I
B
2r
I

Правило на свиени
прсти на десната рака
 Магнетно поле на кружен спроводник

 I
B
2R

Магнетно поле на N S
соленоид
NI
Bo   o
l

 o = 410-7 T m A-1 – магнетна пермеабилност на вакуум

 r- релативна магнетна пермеабилност ,  = o r
 Заемно дејство помеѓу два
паралелни спроводници низ кои тече
струја
 B1 B2 B1
F1 F1 F2
I1 I2 I2
F2 I1
B2

r r

F1 = F2 = F
I1
F = B1I2l B1  
2r

 I1 I 2 l
F
2 r
Задача 8: Два бескрајно долги спроводника меѓусебно се
одалечени 12 cm. Низ првиот спроводник тече струја со
јачина 10 A, а низ вториот 5 A. Струјата е со иста насока.
а) Колкава е магнетната индукција на растојание кое на
средина од двата спроводника ?
б) Каде помеѓу спроводниците магнетното поле е 0 Т?

Решение:
r = 12 cm = 0,12 m B1
I1 = 10 A 1 2
I2 = 5 A B2

а) B = ? I1 I2 r
B = B1 – B2  0 r
 0
r
2 2
2 2
0 4π  10 7
TmA 1
B ( I1  I 2 )   (10A  5A) B = 1,6710-5 T
r π  0,12 m
 x
б) x = ? B1
1 2
B2

B1 = B 2
I1 I2
0  0
2x 2 (r  x)

x
I 1r 10A 12 cm

I1  I 2 10A  5A
x = 8 cm
Задача 9: Колкава е магнетната индукција во соленоид со
должина 20 cm на кој има 100 намотки, ако соленоидот е
приклучен на напон 4,5V? Отпорот на соленоидот е 5 .
Решение:
l = 20 cm = 0,20 m
N = 100
U = 4,5 V NI U
R=5 Bo   o I
l R
Bo = ?
NU -1 100  4,5 V
Bo   o  4 10 T m A 
7
lR 0,20 m  5 

Bo = 5,710-4 T
Задача 10: Низ дава паралелни спроводника одалечени 1
cm течат струи со јачина од по 10 A во:
а) иста насока,
б) спротивна наока.
Колкава е магнетната индукција на полето во точка која од
едниот спроводник е одалечена 1m, а од другиот 99 cm?
Решение:
r = 1cm = 0,01m а) B2
r1
I = 10 A B1
r1 = 1m 1 2
r2 = 99 cm = 0,99 m r r2
B=? I I
B = B1 +B2   0  0
2r1 2r2

I 1 1
B  0     4 10 7 T m A -1  10A  1  1  , B = 410-6 T
2  r1 r2  2  1m 0,99 m 
б)

r1
B1
1 2
r r2 B 2

I I
B = B2 –B1  0 2r2
 0
2r1

I 1 1 -1 10 A  1 1 
B  0     4 10 T m A 
7
  
2  r2 r1  2  0,99 m 1 m 

B = 210-8 T
Задача 11: Колкава е и кон каде е насочена
резултантната сила која му дејствува на спроводникот
прикажан на сликата?
Решение:
I1 = 10 A
I2 = 5 A 10 A 5A
F=?

d d
 0 I1 I 2 d  0 I 1 I 2 d
F 
2 d 2 2d
 0 I1 I 2 4π 10 7 TmA 1 10A  5A
F 
4 4π

F = 510-6 N
Задача 12: Два паралелни спроводника се наоѓаат во
хомогено магнетно поле со магнетна индукција 0,16 mT
(слика). Спроводниците еден од друг се одалечени на
растојание 5 cm, а струите низ нив се 20 A и течат во
спротивни насоки.
а) Одреди ја големината и насоката на силата која
дејствува на спроводниците со должина 1,5 m.
B = 0,16 mT = 0,1610-3 T
F21 1 2
r = 5 cm = 0,05 m
I = 20 A FA
l = 1,5 m
 I 2l
F = F21 + FA   BIl
2 r
 I   4 10 7 T m A -1  20 A 3 
F  Il   B   20A 1,5 m    0,16 10 T 
 2r   2  0,05 m 
F = 7,210-3 N
б) Колкава ќе биде по големина и која ќе биде насоката
на силата ако ја промениме насоката на течење на
струјата низ спроводниците?

F21 1 FA 2

 I 2l
F = FA - F21  BIl 
2 r

 I   4 10 7 T m A -1  20 A 
F  Il  B    20A 1,5 m   0,16 10 T -
3

 2r   2  0,05 m 

F = 2,410-3 N
Задача 13: Железен прстен со плоштина на напречен
пресек
5 cm2 има дијаметар 16 cm. Околу прстенот се намотани
400 навивки низ кои тече струја со јачина 2 A.
Релативната магнетна пермеабилност на железото е
500.
Пресметајте ја:
а) јачината на магнетното поле,
б) магнетната индукција во прстенот
в) магнетниот флукс?
Решение:
NI NI 400  2A
S = 5 cm2 = 510-4 m2 а) H   
 = 0,16 m l d  0,16m  
d = 16 cm
N = 400 H = 1592 A m-1
I = 2A
r = 500 б) B = 0rH = 410-7 T m A-15001592 A m-1
B=1T
в)  = BS = 1 T510-4 m2  = 510-4 Wb