ĐỀ TÀI SỐ 03

SÓNG RADAR &

ỨNG DỤNG

Giảng viên hướng dẫn: Ngô Thị Minh Hiền

• PHẦN I: SÓNG RADAR
• I.1: Sóng Radar được tìm ra và phát
NỘI
triển như thế nào DUNG
• I.2: Sơ lược về sóng Radar THUYẾT
• I.3: Cơ chế phát và thu sóng
• I.4: Tính chất sóng Radar   TRÌNH
• I.4.1: Sự phản xạ
• I.4.2: Sự phân cực
• I.4.3: Sự nhiễu
• I.5: Hiệu ứng Dopple và sóng Radar 
• I.6: Dải tần làm việc của Radar
•PHẦN II: ỨNG DỤNG CỦA SÓNG RADAR NỘI
•II.1: Tổng quan DUNG
•II.2: Ứng dụng chính
•1: Điều khiển, theo dõi giao thông hàng khôngTHUYẾT
( ATC )
•2: An toàn hàng hải
TRÌNH
•3: Không gian vũ trụ
•4: Quân sự
•5: Dự báo thời tiết
•6: Cảnh báo động đất – sóng thần
•7: Kiểm soát an toàn giao thông đường bộ
 Phần I: Sóng Radar

• I.1: Sóng Radar đã

được tìm ra và
phát triển như thế
nào?
• Dơi phát ra sóng
siêu âm từ mũi,
nhận tiếng vọng lại
bởi hai “ăng ten” ở
hai tai.
• Radar là tên viết tắt của
Radio Detection and
Ranging
• Năm 1887, nhà vật lý
người Đức lần đầu tiên tạo
ra sóng vô tuyến trong
phòng thí nghiệm.
• Năm 1897 liên lạc vô
tuyến giữa hai tàu bị cắt
đứt lúc có một tuần dương
hạm chạy ngang qua.
Heinrich Hertz
• Năm 1922, Guglielmo
Marconi đã có một bài
diễn thuyết trình bày về ý
tưởng là có thể phát hiện
được những vật thể từ xa
sử dụng sóng vô tuyến

Guglielmo Marconi
 I.2: Sơ lược về sóng Radar
• Là sóng điện từ siêu cao tần ( sóng vô  

tuyến, sóng radio )

• Có bước sóng cực ngắn từ 1 milimet đến
100 met với tần số tương đương từ 3GHz
đến 300 GHz
• Nhờ vào ăng-ten, sóng radar tập trung
thành một luồng hẹp phát vào trong không
gian.
• Sóng radar gặp bất kỵ mục tiêu nào thì nó
bị phản xạ trở lại.
 I.2: Sơ lược về sóng Radar
• Sóng radar không truyền xa được trong
môi trường nước.
• Nên sử dụng máy sonar dùng siêu âm
để định vị dưới nước.
• Muốn định vị chính xác cần có bước sóng
thích hợp
• Bước sóng càng ngắn sẽ cho hình ảnh độ
phân giải càng cao
 I.3: Cơ chế phát và thu sóng
• Máy phát vô tuyến là thiết bị dao động dòng điện.
Dòng điện này tạo ra năng lượng điện từ và khi
dòng điện dao động, năng lượng này di chuyển trong
không khí như sóng điện từ.
• Một máy thu điện từ chỉ là sự đảo ngược của máy
phát: nó thu sóng điện từ với một ăng-ten và chuyển
đổi chúng thành dòng điện.
 I.4: Tính chất sóng Radar
1.Sự phản xạ
• Một chất rắn trong không khí hay chân không, hoặc
một sự thay đổi nhất định trong mật độ nguyên tử của
vật thể với môi trường ngoài, sẽ phản xạ sóng radar
• Radar đặc biệt thích hợp để định vị các máy bay
hay tàu thuyền. (Kim loại hay sợi cacbon)
• Các vật liệu hấp thụ sóng radar (chất có điện trở và
có từ tính) dùng trong các thiết bị quân sự để giảm sự
phản xạ radar.
 I.4: Tính chất sóng Radar
2.Sự phân cực
• Thể hiện hướng dao động của sóng
• Mặt phẳng phân cực là mặt phẳng chứa vector dao động từ trường.
• Radar sử dụng sóng radio được phân cực ngang, phân cực dọc,
và phân cực tròn tùy theo từng ứng dụng
3: Sự nhiễu
• Các sóng làm nhiễu bắt nguồn từ các nguồn bên trong và bên ngoài,
gồm chủ động và bị động
• VD: Các máy bay tàng hình có thể tung ra thêm các mảnh kim loại dẫn
điện có chiều dài bằng nửa bước sóng, gọi là các miếng nhiễu xạ, có tính
phản xạ cao nhưng không trực tiếp phản hồi năng lượng trở lại nguồn
 I.5: Hiệu ứng Doppler
Khi sóng điện từ chiếu xạ vào mục tiêu đang chuyển động
với một tần số nào đó gọi là tần số chiếu xạ thì năng lượng
phản xạ về là tín hiệu phản xạ có tần số sai khác so với tần số
chiếu xạ.
f(chieuxa)  f(doppler) = f(chieuxa)  f = f(phanxa)
 
Dấu “+” khi mục tiêu tiến dần về phía nguồn chiếu xạ.
Dấu “ - ” khi mục tiêu đi xa nguồn chiếu xạ.
Phần II: Ứng dụng của sóng Radar
Ngoài ra: Sóng radar
HÀNG
KHÔNG còn có một số ứng
QUÂN HÀNG dụng khác như cảnh
SỰ HẢI báo sớm các trận
SÓNG sóng thần sớm, dò
RADAR tìm các vật thể dưới
VŨ KHÍ
TRỤ TƯỢNG nước với cự li gần
GIAO
THÔNG ………
ĐƯỜNG
BÔ
1: Điều khiển,
theo dõi giao
thông hàng
không
( ATC )

• Đài
Nếukiểm soát không
radar lưu kếtkhông
hoạt động hợp tín hiệu
hiệu từ radar
quả thìvà tín
hiệu từ bộ tiếp sóng (nhận/phát tín hiệu) trong buồng lái
hậu quả gây ra là vô cùng nghiêm trọng
của máy bay để có một bức ảnh chi tiết về các máy bay
lưu thông trên bầu trời.
2: An toàn
hàng hải

Radar giúp xác định vật cản ở trên mặt

nước, phát hiện vật cản dưới nước, ngày
nay sóng Radar còn được áp dụng để
thăm dò và khai thác thuỷ hải sản.
 3: Không
gian vũ trụ

Hình ảnh:Trạm
Hình ảnh trên thực tế
vũ trụ Quốc Tế
Hình ảnh trên màn hình Radar
• Các tàu vũ trụ được phóng lên với độ chính xác cao bởi sự dẫn
đường của các trạm Radar vũ trụ trên không.
• Dự án radar có tên là 'hàng rào không gian’ được Mỹ công bố nhằm
chặn rác thải vũ trụ từ đó bảo vệ phi thuyền, tàu không gian trong
phạm vi 1200 dặm.
 3: Không
gian vũ trụ

Hình ảnh mô phỏng Vệ tinh TESS của NASA

• Kính viễn vọng không gian TESS đã được phóng vào không gian
với mục đích khám phá những hành tinh bên ngoài hệ mặt trời
bằng hệ thống radar được tích hợp bên trong thiết bị 337 triệu
USD có kích thước bằng ½ máy giặt
 Phòng
4: Quân không
sự không
quân

Radar được dùng để bám sát

máy bay địch. Báo động tên
lửa và dẫn đường tên lửa hành
trình đánh chặn.
 4: Quân
sự
Hải quân

Hệ thống Radar lớn được lắp

đặt trên tàu Sân bay để phát
hiện các máy bay tiêm kích,
tên lửa và tàu ngầm của
địch.
 5: Dự
báo thời
tiết

Radar phát tín hiệu sóng tới với bước sóng từ

1,1 – 1,67 cm để phát hiện các đám mây, mật
độ mưa và hướng di chuyển của chúng trên
màn hình toạ độ để đưa ra cảnh báo sớm.
 6: Cảnh báo
động đất,sóng
thần

Vận tóc sóng Radar lên tới vận tốc ánh sáng 300.000.000
(m/s) nhanh hơn rất nhiều với vận tốc di chuyển của các
ngọn sóng thần, nên chúng ta sẽ thu thập được vị trí và
vận tốc, cũng như hướng đi của các ngọn sóng thần.
 7: Kiểm soát
an toàn giao
thông đường
bộ

Camera
Camera bắnbắn tốc
tốc độ
độ di
cốđộng
định ứng dụng
sẽ ghi cônggiờ,
lại ngày nghệđịalaser phát
điểm, ra
hướng
chùm tia sáng
di chuyển, vậnvề phía
tốc, vậnphương
tốc giớitiện
hạnđang
trên chạy
đoạntới gần. đó
đường Thời
(đểgian
so
chùm
sánh) tia
và phát hiện và
làn đường ghi lại
chiếc xe mục
đangtiêu
chạytrong phạm vi hoạt động
800m là 0,3 đến 0,7 giây.
CẢM ƠN CÔ VÀ
CÁC BẠN ĐÃ
CHÚ Ý LẮNG
NGHE