Chương 5.

1
THỊ TRƯỜNG
CẠNH TRANH HOÀN HẢO

PERFECTLY COMPETITIVE MARKET

Nội dung chương 5.1

 Thị trường cạnh tranh hoàn hảo và các đặc trưng

 Đường cầu và đường doanh thu cận biên của hãng
CTHH
 Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH trong ngắn
hạn
 Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH trong dài hạn

12/28/2021 2
Thị trường cạnh tranh hoàn hảo

 Các đặc trưng:

 Có rất nhiều người mua và rất nhiều người bán
 Sản lượng của một hãng vô cùng nhỏ bé so với sản
lượng toàn bộ thị trường
 Một hãng đơn lẻ thay đổi sản lượng không tác động

đến cung của thị trường

 Sản phẩm hàng hóa là đồng nhất, giống nhau
 Sản phẩm hàng hóa là thay thế hoàn hảo cho nhau

 Tự do gia nhập hoặc rút lui khỏi thị trường

 Thông tin trên thị trường là hoàn hảo

12/28/2021 3
Đường cầu và đường doanh thu cận biên
của hãng CTHH
 Hãng CTHH không có sức mạnh thị trường, là người
“chấp nhận giá”
 Hãng không thể bán với giá cao hơn mức giá trên

thị trường
 Hãng không có lý do để bán với mức giá thấp hơn

mức giá thị trường

 Hãng phải hoạt động tại mức giá được ấn định trên

thị trường
 Hãng có thể bán bất cứ mức sản lượng nào mà

hãng muốn ở mức giá thị trường

12/28/2021 4
Đồ thị minh họa

Đồ thị 5.1a Đồ thị 5.1b

12/28/2021 5
Đường cầu và đường doanh thu cận biên
của hãng CTHH

 Đường cầu của hãng CTHH là đường cầu

nằm ngang tại mức giá thị trường
 Đường doanh thu cận biên của hãng trùng
với đường cầu và đường doanh thu bình
quân

12/28/2021 6
Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong ngắn hạn

 Điều kiện tối đa hóa lợi nhuận

 Khả năng sinh lợi của hãng CTHH trong
ngắn hạn
 Đường cung của hãng CTHH trong ngắn hạn
 Đường cung của ngành trong ngắn hạn

12/28/2021 7
Đồ thị A: Doanh thu
và chi phí

FC

Đồ thị B: Lợi nhuận

- FC
12/28/2021 8
Điều kiện tối đa hóa lợi nhuận

 Điều kiện chung cho tất cả các loại hình

doanh nghiệp: MR = MC
 Đối với hãng CTHH: đường cầu trùng với
đường doanh thu cận biên  P = MR
 Kết hợp 2 điều kiện trên, suy ra điều kiện để
hãng CTHH tối đa hóa lợi nhuận là hãng lựa
chọn mức sản lượng mà tại đó:
P = MC
12/28/2021 9
Điều kiện tối đa hóa lợi nhuận

12/28/2021 10
Điều kiện tối đa hóa lợi nhuận

 Không phải mọi mức sản lượng có P = MC,

hãng CTHH đều tối đa hóa lợi nhuận
 Lợi nhuận của hãng CTHH:
 = TR – TC = P.Q – TC
 Điều kiện cần để tối đa hóa lợi nhuận
d dTC
P  P  MC  0
dQ dQ
 Điều kiện đủ để tối đa hóa lợi nhuận
d 2  dMC dMC
 0  0
dQ 2
dQ dQ

12/28/2021 11
Điều kiện tối đa hóa lợi nhuận

A B

12/28/2021 12
Điều kiện tối đa hóa lợi nhuận

 P > MC  muốn tăng lợi nhuận, hãng cần

tăng sản lượng
 P < MC  muốn tăng lợi nhuận, hãng cần
giảm sản lượng
 P = MC  Lợi nhuận tối đa

12/28/2021 13
Khả năng sinh lợi của hãng CTHH
Khi P > ATCmin
TR  P0 .Q *  S 0 P EQ*
0

TC  ATC .Q *
 BQ * .Q*  S 0 ABQ*

   S ABEP 0

12/28/2021 14
Khả năng sinh lợi của hãng CTHH
 Khi P = ATCmin
TR  P0 .Q *  S 0 P EQ*
0

TC  ATC .Q *
 EQ * .Q*  S 0 P EQ* 0

=0

PH/vốn = ATCmin
Mà ATCmin khi
ATC = MC

12/28/2021 15
Khả năng sinh lợi của hãng CTHH
 Khi AVCmin < P < ATCmin
TR  P0 .Q *  S 0 P EQ*
0

TC  ATC .Q *
 BQ * .Q*  S 0 ABQ*

Hãng bị thua lỗ  S ABEP 0

Nếu hãng ngừng sản

xuất hãng sẽ bị thua
lỗ bằng chi phí cố
định

12/28/2021 16
Khả năng sinh lợi của hãng CTHH
 Khi AVCmin < P < ATCmin
TVC  AVC.Q *
 NQ * .Q*  S 0 MNQ *
 TC  TVC  TFC  S ABNM
 Hãng nên tiếp tục sản xuất
Doanh thu = SOP0EQ* bù đắp
được cho toàn bộ chi phí
biến đổi
và một phần chi phí cố định
Hãng chỉ bị thua lỗ một phần chi
phí cố định

12/28/2021 17
Khả năng sinh lợi của hãng CTHH

 Khi P ≤ AVCmin
TR  P0 .Q *  S 0 P EQ*
0

TC  ATC .Q *
 BQ * .Q*  S 0 ABQ*

Hãng bị thua lỗ  S ABEP 0

TFC  S ABEP0

Pđóng cửa ≤ AVCmin

Mà AVCmin khi
AVC = MC
12/28/2021 18
Đường cung của hãng CTHH trong ngắn
hạn

P0

Q0

12/28/2021 19
Đường cung của hãng CTHH trong ngắn
hạn

 Là đường MC, dốc lên về phía phải.

 Xuất phát từ điểm đóng cửa sản xuất trở lên
(P ≥ AVCmin).
 Đường cung của ngành là tổng các đường
cung của hãng theo chiều ngang (trục
hoành).

12/28/2021 20
Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong dài hạn

 Điều kiện tối đa hóa lợi nhuận

 Cân bằng cạnh tranh dài hạn của ngành
 Đường cung của ngành trong dài hạn

12/28/2021 21
Tối đa hóa lợi nhuận trong dài hạn

 Điều kiện tối đa hóa lợi nhuận trong dài hạn:

P = MR = LMC
 Trong dài hạn, hãng CTHH sẽ điều chỉnh quy
mô sao cho SMC = LMC = P
 Nếu P > LACmin  hãng có lợi nhuận kinh tế dương
 Nếu P = LACmin  hãng có lợi nhuận kinh tế bằng 0
 Nếu P < LACmin  hãng có lợi nhuận kinh tế âm  có
động cơ rời bỏ ngành

12/28/2021 22
Tối đa hóa lợi nhuận trong dài hạn

12/28/2021 23
Tối đa hóa lợi nhuận trong dài hạn
 Hãng còn tham gia vào thị trường khi P ≥
LACmin
 Hãng sẽ rời bỏ ngành nếu P < LACmin
 Đường cung trong dài hạn của hãng CTHH là
đường LMC tính từ điểm LACmin trở lên

12/28/2021 24
Cân bằng cạnh tranh dài hạn của ngành

Khi thị trường đạt trạng thái cân Do P1 > LACmin nên các hãng
bằng thì P = LACmin = LMC = SMC trong ngành có lợi nhuận kinh
= ATCmin tế dương

12/28/2021 25
 Cân bằng cạnh tranh dài hạn của ngành
Do P1 > LACmin nên các hãng
Giả sử ban đầu thị trường cân bằng
tại E1 với mức giá P1 trong ngành có lợi nhuận kinh
tế dương
Khi đó các hãng trong ngành chỉ thu Quá trình gia nhập chỉ kết thúc khi
được lợi nhuận kinh tế = 0 giá giảm = LACmin

12/28/2021 26
Cân bằng cạnh tranh dài hạn
của ngành Do P > LAC nên các hãng1 min
Lợi nhuận kinh tế dương thúc đấy
trong ngành có lợi nhuận kinh
các hãng khác gia nhập vào thị
tế dương
trường

12/28/2021 27
Cân bằng cạnh tranh dài hạn của ngành

 Trong dài hạn, các hãng CTHH chỉ thu được

mức lợi nhuận kinh tế = 0
 Ngành (thị trường) CTHH sẽ đạt trạng thái
cân bằng trong dài hạn khi:
P = LACmin = LMC = ATCmin = SMC

12/28/2021 28
Đường cung của ngành trong dài hạn
 Trong dài hạn, cung của ngành không được xác
định bằng cách cộng theo chiều ngang đường
cung của các hãng trong ngành.
 Hình dáng đường cung dài hạn của ngành phụ
thuộc vào ngành có chi phí không đổi hay chi
phí tăng:
 Ngành có chi phí không đổi: Khi có các hãng mới gia
nhập hoặc rút lui khỏi ngành không làm thay đổi giá
của yếu tố đầu vào  chi phí dài hạn không đổi
 Ngành có chi phí tăng: Khi các hãng mới tham gia vào
ngành làm tăng giá của các yếu tố đầu vào  làm chi
phí dài hạn tăng lên

12/28/2021 29
Đường cung của ngành trong dài hạn
Đối với ngành có chi phí không đổi
Giả sử thị trường CTHH ở trạng thái Do cầu tăng, đường cầu dịch chuyển
cân bằng với mức giá P1 = LACmin sang phải và làm cho giá tăng lên

12/28/2021 30
 Đường cung của ngành trong dài hạn
Đối với ngành có chi phí không đổi
Làm các hãng trong ngành có lợi Do cầu tăng, đường cầu dịch chuyển
nhuận kinh tế dương sang phải và làm cho giá tăng lên

Đường cung trong dài hạn của

ngành đi qua hai điểm E1 và E3

các hãng trong ngành chỉ thu được lợi nhuận

31
kinh 12/28/2021
tế bằng = 0 và thị trường cân bằng trở lại
Đường cung của ngành trong dài hạn
Đối với ngành có chi phí tăng

12/28/2021 32
BÀI TẬP THỰC HÀNH

12/28/2021 33
Một hãng cạnh tranh hoàn hảo trong ngắn hạn có
phương trình đường cung là: QS = 0,5(P - 4); và chi
phí cố định của hãng là TFC = 225
1. Viết phương trình các hàm chi phí AVC, ATC, AFC, TVC,
TC và MC.
2. Xác định mức giá hòa vốn và mức giá đóng cửa sản xuất của
hãng.
3. Nếu giá thị trường là P = 16, thì lợi nhuận tối đa của hãng là
bao nhiêu? Hãng có nên tiếp tục sản xuất hay không trong
trường hợp này, vì sao?
4. Nếu giá thị trường là P = 68 thì lợi nhuận tối đa của hãng là
bao nhiêu?
5. Giả sử chính phủ đánh một mức thuế t = 2/sản phẩm bán ra
chỉ riêng đối với mô ̣t mình hãng, tính lại câu (3) và câu (4).

12/28/2021 34
Một hãng cạnh tranh hoàn hảo trong ngắn hạn có
phương trình đường cung là: QS = 0,5(P - 4); và chi
phí cố định của hãng là TFC = 225
1. Viết phương trình các hàm chi phí TC, AVC,
ATC, AFC, TVC, TFC và MC.
P = 2QS + 4, hay MC = 2Q + 4

TC   MCdQ  TFC  Q 2  4Q  225

TVC = Q2 + 4Q
AVC = Q + 4
AFC = 225/Q
ATC = Q + 4 + 225/Q

12/28/2021 35
Một hãng cạnh tranh hoàn hảo trong ngắn hạn có
phương trình đường cung là: QS = 0,5(P - 4); và chi
phí cố định của hãng là TFC = 225

2. Xác định mức giá hòa vốn và mức giá đóng cửa
sản xuất của hãng.
- Giá và lượng hòa vốn xảy ra khi: ATC = MC
2Q + 4 = Q + 4 + 225/Q, hay Q2 = 225,
hay QHV = 15
Vâ ̣y PHV = MC = 2 x 15 + 4 = 34
- Mức giá đóng cửa P =< AVCmin = Q + 4 = 4

12/28/2021 36
Xác định điểm hòa vốn của hãng CTHH
 Tại P = ATCmin
TR  P0 .Q *  S 0 P EQ*
0

TC  ATC .Q *
 EQ * .Q*  S 0 P EQ* 0

=0

PH/vốn = ATCmin
Mà ATCmin khi
ATC = MC

12/28/2021 37
Xác định điểm đóng cửa của hãng CTHH
 tại P ≤ AVCmin
TR  P0 .Q *  S 0 P EQ*
0

TC  ATC .Q *
 BQ * .Q*  S 0 ABQ*

Hãng bị thua lỗ  S ABEP 0

TFC  S ABEP0

Pđóng cửa ≤ AVCmin

Mà AVCmin khi
AVC = MC
12/28/2021 38
Một hãng cạnh tranh hoàn hảo trong ngắn hạn có
phương trình đường cung là: QS = 0,5(P - 4); và chi
phí cố định của hãng là TFC = 225

3. Nếu giá thị trường là P = 16, thì lợi nhuận tối đa của hãng là
bao nhiêu? Hãng có nên tiếp tục sản xuất hay không trong
trường hợp này, vì sao?
Điều kiê ̣n P = MC = 2Q + 4 = 16, hay Q* = 6

 max  TR  TC  16 x6  (6  4 x6  225)
2

 6  15  9 x 21  189
2 2

12/28/2021 39
Khả năng sinh lợi của hãng CTHH
 Khi AVCmin = 4 < P < 34 = ATCmin
TR  P0 .Q *  S 0 P EQ*
0

TC  ATC .Q *
 BQ * .Q*  S 0 ABQ*

Hãng bị thua lỗ  S ABEP 0

Nếu hãng ngừng sản

xuất hãng sẽ bị thua
lỗ bằng chi phí cố
định

12/28/2021 40
Một hãng cạnh tranh hoàn hảo trong ngắn hạn có
phương trình đường cung là: QS = 0,5(P - 4); và chi
phí cố định của hãng là TFC = 225

4. Nếu giá thị trường là P = 68 thì lợi nhuận tối đa

của hãng là bao nhiêu?
Điều kiê ̣n P = MC = 2Q + 4 = 68, hay Q* = 32

 max  TR  TC  32 x68  (32  32 x 4  225)

2

 32  15  17 x 47  799
2 2

12/28/2021 41
Một hãng cạnh tranh hoàn hảo trong ngắn hạn có
phương trình đường cung là: QS = 0,5(P - 4); và chi
phí cố định của hãng là TFC = 225

5. Giả sử chính phủ đánh một mức thuế t = 2/sản phẩm bán ra,
tính lại câu (3) và câu (4).

MCt  MC  t
ATCt  ATC  t
AVCt  AVC  t
TCt  TC  t.q
 t  TRt  TCt

12/28/2021 42
Một hãng cạnh tranh hoàn hảo trong ngắn hạn có
phương trình đường cung là: QS = 0,5(P - 4); và chi
phí cố định của hãng là TFC = 225
1. Viết phương trình các hàm chi phí AVC, ATC, AFC, TVC,
TFC và MC.
2. Xác định mức giá hòa vốn và mức giá đóng cửa sản xuất của
hãng.
3. Nếu giá thị trường là P = 16, thì lợi nhuận tối đa của hãng là
bao nhiêu? Hãng có nên tiếp tục sản xuất hay không trong
trường hợp này, vì sao?
4. Nếu giá thị trường là P = 68 thì lợi nhuận tối đa của hãng là
bao nhiêu?
5. Giả sử chính phủ đánh một mức thuế t = 2/sản phẩm bán ra,
tính lại câu (3) và câu (4).

12/28/2021 43