ULUSLARARASI NANDA

HEMŞİRELİK TANILARI
SINIFLAMASI- II
Görkem Zeren
20203037004
zerengorkem@gmail.com
 İÇERİK

1. Kuzey Amerika Hemşirelik Tanıları Birliği (NANDA)

2. NANDA Hemşirelik Tanıları ve Özellikleri
3. Kollobratif Tanılar
4. NANDA Hemşirelik Tanı Türleri
5. NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme
6. Vaka Çalışması
7. Özet
8. Kaynakça
 HEDEFLER

 NANDA tanı türlerini sıralar

 NANDA tanılama sistemine göre tanı koyar
 Tanısal adlandırmada PES formatını kullanır
 Kollobaratif (Ortak) Tanılar ve özelliklerini sıralar
 Kuzey Amerika Hemşirelik Tanıları
Birliği (NANDA)

 Daha önce Kuzey Amerika Hemşirelik Tanı Derneği (NANDA)olarak bilinen , dünya çapında
standartlaştırılmış hemşirelik tanılarının tanımlanması, dağıtımı ve entegrasyonu için ana
kuruluştur.

 1973 yılında NANDA, ortak bir dil oluşturmak ve hemşirelik tanılarını sınıflandırmak amacıyla ilk
toplantısını gerçekleştirmiş ve 86 hemşirelik tanısı belirlemiştir. Bu tarihten itibaren iki yılda
bir yapılan toplantılar ile hemşirelik tanılarının geliştirilmesine yönelik çalışmalar
sürdürülmüştür
 Kuzey Amerika Hemşirelik Tanıları
Birliği (NANDA)

 Amaç;

1. Profesyonel hemşirelerin kullanımı için hemşirelik tanıları terminolojisini belirlemek ve

geliştirmektir.

2. Hastanın olası ya da gerçek problemlerine yönelik hemşirenin verdiği klinik kararı bilimsel
olarak nasıl isimlendireceğini belirlemektir.

3. NANDA-I çalışmaları tüm dünyadaki hemşirelerin sağlık problemlerine yönelik ortak bir
terminoloji üzerinden dil birliğinin oluşmasını sağlamaktır.
 NANDA Hemşirelik Tanıları

1. Gerçek Hemşirelik Tanısı

2. Risk Hemşirelik Tanısı
3. İyilik/Esenlik Hemşirelik Tanısı
4. Sendrom Hemşirelik Tanısı
 NANDA Hemşirelik Tanıları ve
Özellikleri

 Gerçek Hemşirelik Tanısı;

Bir problem odaklı tanıdır veya bakım değerlendirme sırasında mevcut olan bir sorundur.
Bu tanılar ilişkili işaret ve semptomların varlığına dayanır.
Gerçek hemşirelik tanılarının üç bileşeni vardır:
1- Hemşirelik teşhisi
2- İlişkili faktörler (Neden olan Faktörler)
3- Tanımlayıcı özellikler (Belirti ve bulgular)
Örnek; Akut Ağrı
NANDA Hemşirelik Tanıları ve Özellikleri

 Risk Hemşirelik Tanısı;

Birey, aile veya toplumda sağlık durumu/yaşam sürecine insan yanıtının gelişmesi riskinin
bulunmasıdır.
Bir problemin bulunmadığına dair klinik yargılardır, ancak risk faktörlerinin varlığı, hemşireler
müdahale etmedikçe bir sorunun gelişebileceğini gösterir. 
Risk hemşirelik tanılarının iki bileşeni vardır;
1- Tanının ismi ve tanımı
2- Risk faktörleri
Risk hemşirelik tanılarında Belirti ve Semptom yoktur.
Örnek; Enfeksiyon Riski
NANDA Hemşirelik Tanıları ve Özellikleri

 İyilik/Esenlik Hemşirelik Tanısı;

Birey, aile veya toplumda motivasyon ve refahı artırma arzusu ile alınan klinik bir karardır.
Sağlığın teşviki ve geliştirilmesi teşhisi, birey, aile veya toplumun belirli bir sağlık seviyesinden
daha yüksek bir sağlık seviyesine geçişiyle ilgilidir.
Bu tanı türünde, birey, aile veya toplumun esenliğin bir düzeyinden daha üst düzeyine geçiş için
isteklilik gösterdiğine ilişkin belirti ve bulgular bulunmaktadır.
Örnek; Etkili Emzirme
Anne-bebeğin emzirme sürecinde yeterli ustalığı gösterebilmesi ve doyum alması durumudur
 NANDA Hemşirelik Tanıları ve Özellikleri

 İyilik/Esenlik Hemşirelik Tanısı;

Tanımlayıcı Özellikler:

Majör: Annenin bebeği rahat emzirebilecek pozisyonda durabilmesi, beslenmeden sonra bebeğin
rahat olması, beslenirken düzenli ve sürekli yutmanın oluşması, bebeğin yaşına uygun kiloda
olması, etkili anne-bebek iletişim biçimi.

Minör: Oksitosin açığa çıktığına (süt ejeksiyon refleksi) ilişkin belirti ve bulgular, yaşına uygun
yeterli boşaltım biçimi, emme sürecinden doyum alındığına ilişkin ifadeler.
NANDA Hemşirelik Tanıları ve Özellikleri

 Sendrom Hemşirelik Tanısı;

Belli bir durum ya da olay sonucu bir grup gerçek veya risk hemşirelik tanısının bulunmasıdır.

Sendrom hemşirelik tanısında her bir tanının ilişkili faktörlerini içeren tanı ismi bulunmaktadır ve tanı ismi
ile ifade edilmelidir.

Örnek; Öz Bakım Eksikliği Sendromu

Kendi Kendine Beslemede Eksiklik

Kendi Kendine Giyinmede Eksiklik

Kendi Kendine Hijyen Sağlamada Eksiklik

 Kollobaratif (Ortak) Tanılar
 Hemşirenin planladığı ve uyguladığı bağımsız hemşirelik uygulamaları ile her problem
çözüme ulaşmayabilir. Farklı meslek gruplarının bilgisine ihtiyaç duyabilir. Bu tür
problemler ortak problem olarak isimlendirilir.

Örneğin:

Enfeksiyon tanısı hem hemşirenin bağımsız olarak alacağı önlemleri gerektirirken hem de
mutlaka enfeksiyon hastalıkları uzmanı bir hekimin önereceği tedavinin uygulanmasını
gerektirir.
Hasta için tehlike ilişkisi göz önüne alınarak öncelikli tanı belirlenir.
 Kollobaratif (Ortak) Tanılar

 Ortak problemlerde işbirliği çok önemlidir.

 Örnek: 78 yaşındnda serebrovasküler olay geçirmiş, hemiplejisi olan, uzun süreli demansı olan,
bir hasta için
 Hemşire basınç ülserini önlemek ile görevli iken,
 Fizyoterapist kas iskelet sisteminde meydana gelebilecek olan değişiklikleri önlemeden,
 Diyetisyen yeterli ve dengeli beslenmesinden
 Hekim ise tedavi protokolünden sorumludur.
 NANDA Hemşirelik Tanı Türleri
Gerçek Hemşirelik Tanıları Gerçek Hemşirelik Tanıları Gerçek Hemşirelik Tanıları Gerçek Hemşirelik Tanıları Gerçek Hemşirelik Tanıları

Akut/Kronik Ağrı Beden İmgesinde Rahatsızlık Fonksiyonel İnkontinans Karar Vermede Çatışma Kendi Kendine Beslemede
Eksiklik
Aktivite İntoleransı Benlik Kavramında Rahatsızlık
Kendilik Tanımında Bozulma Hipotermi Kendikendine Giyinebilmede Kendi Kendine Hijyen
Bilgi Eksikliği
Eksiklik Sağlamada Eksiklik
İletişimde Bozulma Cinsel Disfonksiyon
Hipertermi Kendini Sakat Etme Konfüzyon
Dayanma Gücünde Bozulma
Uyku Düzendinde Bozulma
Dentisyonda Bozulma İdrar Tutamama Kontaminasyon Korku
Doku Bütünlüğünde Bozulma
Deri Bütünlüğünde Bozulma Kronik Düşük Benlik Saygısı Kornik Keder Moral Distress
Yetersiz Solunum
Devamlı İnkontinans Neonatal Sarılık Refleks Bozukluğu Ölüm Anksiyetesi
Oral Mukoz Membranda
Kurallara Uymada Bozulma
Bozulma Konforda Bozulma Refleks İnkontinansı Riskli Sağlık Davranışları
Hava Yolunu Temizlemede
Beslenmede Dengesizlik Etkisizlik Rol Perfomansında Etkisizlik Sağlığı Sürdürmede Etkisizlik Sağlığını Etkisiz Yönetme
Konstipasyon Düşük Benlik Saygısı Sıvı Volüm Eksikliği/Fazlalığı Sosyal İzolasyon Sosyal Etkileşimde Bozulma
Diyare Duyusal Algılamada Bozulma Sefanter Yaşam Şekli Sözel İletişimde Bozulma Spritüel Distress
Bulantı Ebeveynlikte Yetersizlik
Spontan Ventilasyonu Stres İnkontinansı Stres Yüklenmesi
Etkisiz Başetme Sürdürmede Yetersizlik
Anksiyete
Etkisiz Doku Perfüzyonu Unilateral İhmal Uyku Örüntüsünden Rahatsızlık Uykusuzluk
Güçsüzlük
Evin Bakımını Sağlamada Uyku Yoksunluğu Ümitsizlik Üriner Boşaltımda Bozulma
Akut Konfüzyon Yetersizlik
Yatak İçi mobilitede Bozulma Yorgunluk Yutmada Bozulma
Bağırsak İnkontinansı Fiziksel Mobilitede Bozulma
 NANDA Hemşirelik Tanı Türleri
Risk Hemşirelik Tanıları
Akut Konfüzyon Riski
Dayanma Gücünde Bozulma
Riski
Elektrolit Dengesizlği Riski
İdrar Tutamama Riski
Kendine Zarar Verme Riski
Sıvı Volüm Dengesizliği
Riski
Şok Riski
Zehirlenme Riski
Risk Hemşirelik Tanıları Risk Hemşirlik Tanıları
Aspirasyon Riski Bakım Verici Rolünde
Bozulma Riski
Deri Bütünlüğünde Bozulma Kurallara Uymada Bozulma
Riski Riski
Enfeksiyon Riski Enfeksiyon Bulaştırma Riski
İntihar Riski Kanama Riski
Konstipasyon Riski Orantısız Büyüme Riski
Sıvı Volum Eksikliği Riski Solunum Fonksiyonunda
Etkisizlik Riski
Travma Riski Vücut Sıcaklığında
Dengesizlik Riski
Vasküler Travma Riski
Risk Hemşirlik Tanıları Risk Hemşirlik Tanıları
Boğulma Riski Büyüme ve Gelişmede
Gecikme Riski
Düşük Benlik Saygısı Riski Düşme Riski
Gelişmede Gecikme Riski Güçsüzlük Riski
Kardiyak Doku Karmaşık Acı Çekme Riski
Perfüzyonunda Azalma
Riski
Refleks Bozukluğ Riski Post- Travma Sendromu
Riski
Spritüel Distress Riski Şiddet Riski
Yalnızlık Riski Yaralanma Riski
 NANDA Hemşirelik Tanı Türleri
İyilik Esenlik Tanıları İyilik Esenlik Tanıları İyilik Esenlik Tanıları İyilik Esenlik Tanıları İyilik Esenlik Tanıları

Sağlığı Geliştirme Aile İçi Süreçlerde Ailenin Başetmede Bağışıklık Durumunda Başetmede Güçlenmeye
Davranışları Güçlenmeye Hazır Oluş Güçlenmeye Hazır Oluş Güçlenmeye Hazır Oluş Hazır Oluş
Benlik Kavramında Beslenmede Güçlenmeye Bilgi Düzeyinde Dayanma Gücünde Etkili Emzirme
Güçlenmeye Hazır Oluş Hazır Oluş Güçlenmeye Hazır Oluş Güçlenmeye Hazır Oluş
Emzirmede Güçlenmeye İletişimde Güçlenmeye Karar Vermede Özbakımda Güçlenmeye Konfuru Güçlendirmeye
Hazır Oluş Hazır Oluş Güçlenmeye Hazır Oluş Hazır Oluş Hazır Oluş
Sağlığı Yönetmede Sıvı Dengesini Uyku Kalitesini Ümidi Güçlendirmeye Hazır Üriner Eleminasyonu
Güçlenmeye Hazır Oluş Güçlendirmeye Hazır Oluş Güçlendirmeye Hazır Oluş Oluş Güçlendirmeye Hazır Oluş

Sendrom Hemşirelik Tanıları Sendrom Hemşirelik Tanıları Sendrom Hemşirelik Tanıları

Çevreyi Yorumlamada Bozulma Kullanmama(disuse) Sendromu Öz Bakım Eksikliği Sendromu

Sendromu
Post-Travma Sendromu Relokasyon(taşınma) Stresi Tecavüz-Travma Sendromu
Sendromu
NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme

Hemşirelik tanı koyma süreci 6 aşamada gerçekleşir.

1. Veri toplama
2. Tanı koyma/analiz
3. Beklenen sonuçları belirleme
4. Planlama
5. Uygulama
6. Değerlendirme
NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme

1- Veri toplama ve Tanı koyma

 Bireyden, aileden, diğer sağlık personelinden ve kayıtlardan subjektif ve objektif
veriler toplanır.
 Toplanan verileri inceleyerek mevcut ve olası problemler belirlenir.
 Belirlenen mevcut ve olası problemler ışığında NANDA Hemşirelik Tanı Listesinden
uygun tanılar seçilir.
 Her bir tanının altında tanının tanımı, tanımlayıcı özellikleri(majör ve minör belirti ve
bulguları), ilişkili (etyolojik) faktörleri veya risk faktörleri verilmektedir.
NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme

 Mevcut Hemşirelik Tanısı seçildiyse;

‘Bu tanının varlığını destekleyecek belirti ve bulguları var mı?’ sorusuna yanıtı yine
NANDA Hemşirelik Tanıları listesinde bulunan Tanımlayıcı özellikler kısmından Majör ve
Minör olmak üzere belirlenir.
Tanımlayıcı Faktörler;
Tanının var olduğu kanıtlayan gözlenebilir ya da bildirilen belirti ve bulgulardır. Klinik
olarak geçerlilik testlerine göre görülme olasılığı %80 ve üzeri belirti ve bulgular Majör
tanımlayıcı özellikler, %80 altında olanlar ise Minör tanımlayıcı özellikler olarak
belirtilir.
NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme

 İlişkili (etyolojik) faktörler;

Problemin gelişmesine yol açan ya da sağlık durumunu etkileyen patofizyolojik, tedavi ile ilişkili
durumsal ve maturasyonel faktörlerdir.
 Tanı, tanımlayıcı özellikler ve ilişkili faktörler belirlendikten sonra tanısal adlandırma yapılır.
NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme

Tanısal Adlandırma;
Belirti ve bulgularla kanıtlanan şekilde, ilişkili faktörlere bağlı(ile ilişkili) tanı ismi
Tanısal adlandırmada PES formatı kullanılır.
Problem; Hemşirelik tanısının adı
Etiological Factors; İlişkili faktörler
Sign & Symptoms; Belirti ve bulguları (tanımlayıcı özellikler)
Örnek;
Oral olarak yetersiz sıvı alması ile kanıtlanan şekilde bulantı ve kusmaya bağlı sıvı volüm eksikliği
NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme

 Risk Tanısı seçildiyse;

‘Risk faktörleri var mı?’ ya da ‘ Bu kişi ya da grup aynı ya da benzer durumda olan diğer kişileri-
gruplara göre daha yatkın durumda mı? Sorusuna yanıt aranır.
Risk tanısında belirti ve semptom olmadığı için iki bölümlü tanısal adlandırma yapılır.
Risk Faktörlerine bağlı Tanı ismi
Risk tanılarında, ilişkili faktörler aynı zamanda risk faktörleridir.
Örnek;
İnvazif katater bulunmasına sekonder organizmaların yayılması için bir giriş yeri bulunmasına bağlı
enfeksiyon riski
NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme

3- Beklenen sonuçları belirleme;

 Hemşirelik tanısıbelirlendikten sonra beklenen sonucun ifade edilmesi gerekir, bu
girişimlerimiz ile ulaşmak istediğimiz sonucu ifade edecektir.
 Hasta odaklı yazılmalıdır. Girişimler sonrasında hastada ne olması isteniyorsa ona göre
yazılmalıdır.
 Ölçülebilir veya yeniden değerlendirilebilir ifadeler kullanılmalıdır.
 Örnek; 10 üzerinden 8 ağrım var bildirimi ile kanıtlanan şekilde cerrahiye bağlı akut ağrı
Hasta 10 üzerinden 0 ağrım var şeklinde ifade edecek
NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme

4- Planlama;
 Planlama hemşirelik sürecinin, karar verme ve problemi çözmeyi içeren aşamasıdır.
 Bu aiamada, bireysel, organize ve amaca yönelik olarak nasıl bir hemşirelik bakımı verileceğine
karar verilir ve hemşirelik girişimleri yazılır.
 Örnek;
Oral membran bütünlüğünün bozulması tanısına yönelik hemşirenin ağız bakımı planlaması
NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme

5- Uygulama(hemşirelik girişimleri);
 Hemşirelik girşimleri yazılırken, planlama olduğu için “gelecek” zaman ifadesi ile yazılır.
 Örnek;
İnvazif katater bulunmasına sekonder organizmaların yayılması için bir giriş yeri bulunmasına bağlı
enfeksiyon riski tanısı olan bir hasta için Aseptik tekniğe uygun hareket edilecek girişim yapılır.
NANDA Hemşirelik Tanıları Belirleme

6- Değerlendirme;
 Değerlendirme aşaması, planlanan girişimlerin uygulanması sonucunda hastanın durumundaki
değişiklikler ve hedefe ulaşıp ulaşmadığının belirlenmesidir.
 Beklenen sonucun doğru ve ölçülebilir ifade edilmesi değerlendirme aşamasını daha da
kolaylaştırır.
 Tanının değerlendirme aşamasında hedefe ulaşığ ulaşılmadığı belirtilir.
 Vaka Çalışması

 72 yaşında olan E.T ameliyat sonrasında cerrahi servisinde yatmaktadır. Hastanın Santral
katateri, epidural katateri, epidural PCA’sı, batında insizyon hattı, batından çıkan dreni, üriner
katateri ve antiembolik çorapları mevcut. Hasta post-op 1.gününde. Hasta primer hemşiresini
çağırır ve ağrısı olduğunu ifade eder, hemşire ağrının lokalizasyonunu ve 0=ağrım yok, 10=
dayanılmaz ağrım var olduğu düşünüldüğünde ağrınıza 10 üzerinden kaç puan verirsiniz diye
sorar ve 7 yanıtını alır. Aynı zamanda ayaklarda uyuşukluk hissi tarifler ve hem ağrısı yüzünden
hem de uyuşukluk yüzünde yürüyemediğini belirtir. Oral beslenmesi kapalı olan hastanın aldığı
çıkardığı dengesi +200. Vital bulguları stabil.
 Vaka Çalışması

 72 yaşında olan E.T ameliyat sonrasında cerrahi servisinde yatmaktadır. Hastanın Santral
katateri, epidural katateri, epidural PCA’sı, batında insizyon hattı, batından çıkan dreni, üriner
katateri ve antiembolik çorapları mevcut. Hasta post-op 1.gününde. Hasta primer hemşiresini
çağırır ve ağrısı olduğunu ifade eder, hemşire ağrının lokalizasyonunu ve 0=ağrım yok, 10=
dayanılmaz ağrım var olduğu düşünüldüğünde ağrınıza 10 üzerinden kaç puan verirsiniz diye
sorar ve 7 yanıtını alır. Aynı zamanda ayaklarda uyuşukluk hissi tarifler ve hem ağrısı yüzünden
hem de uyuşukluk yüzünde yürüyemediğini belirtir. Hastanın aldığı çıkardığı dengesi +200. Vital
bulguları stabil.
 Vaka Çalışması

1. İnvazif katater bulunmasına ve cerrahi durumuna sekonder organizmaların yayılması için bir giriş yeri bulunmasına
bağlı enfeksiyon riski
2. Epidural PCA’nın mobilite üzerindeki etkisine ve uzun süre yatak istirahatine bağlı düşme riski
3. 10 üzerinden 7 ağrım var bildirimi ile kanıtlanan şekilde cerrahiye bağlı akut ağrı
4. Batından çıkan dren ve insizyon hattı ile kanıtlanan cerrahiye sekonder doku beslenmesinde ve kanlanmasında
azalmasına bağlı deri bütünlüğünde bozulma
5. Ağrı ve ayaklarda uyuşukluk hissine sekonder immobiliteye bağlı deri bütünlüğünde bozulma riski
6. Hareket etmeye gönülsüzlük ile kanıtlanan ağrıya bağlı fiziksel mobilitede bozulma
7. ROM’da sınırlılıklar ile kanıtlanan dayanıklılığın ve gücün azalmasına bağlı fiziksel mobilitede bozulma
8. İlaçların sedesyon etkisine ve genel anezteziye sekonder immobiliteye bağlı solunum fonksiyonlarında bozulma riski
9. Postoperatif döneme bağlı kanama komplikasyonu riski
 Özet

 Tanılama, hemşirelik sürecinde sistematik olarak verilerin toplandığı, sınıflandırıldığı ve

toplanan bilgilerin kaydedildiği ilk aşamadır.
 Hemşirelik tanıları; kaliteli bakım için,problemleri daha doğru tanımlama, hemşirelik
girişimlerini saptamada ve beklenen sonuçlara ulaşmada yardım sağlar.
 Hemşireliğin profesyonelliğinin devamı, hemşirelik tanılarının kullanımı ile mümkündür.
 NANDA-I çalışmaları tüm dünyadaki hemşirelerin sağlık problemlerine yönelik ortak bir
terminoloji üzerinden dil birliğinin oluşmasını sağlamaktır.
 Kaynakça

 Avşar, G., Öğünç, A. E., Taşkın, M., & Burkay, Ö. F. (2014). Hemşirelerin Hasta Bakımında
Kullandıkları Hemşirelik Süreci Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık
Bilimleri Dergisi, 17(4), 216–221
 İskender, Ö., & Kaplan, S. (2020). Uluslararası Hemşirelik Sınıflandırma Sistemleri. Türkiye Sağlık Bilimleri
ve Araştırmaları Dergisi, 2(2), 1–10.
 KORHAN, E. A., YÖNT, G. H., DEMİRAY, A., Aliye, A. K. Ç. A., & Aynur, E. K. E. R. (2015). Yoğun bakım
ünitesinde hemşirelik tanılarının belirlenmesi ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. Düzce
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 16-21.
 Kaya, N. (2004).Nanda Hemşirelik Tanıları, Hemşirelik Bakımının Sonuçları (NOC) Ve Hemşirelik Girişimleri
(NIC) Sınıflama Sistemlerinin İlişkilendirilmesi. İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O Dergisi, 13(52), 121-132.
 Carpenito-Moyet, L. J. (Ed.). (2012). Hemşirelik Tanıları El Kitabı(Çev.Erdemir, F). Nobel Tıp Kitabevleri