Panalangin

Panginoon, maraming salamat po sa

ibinigay ninyong panibagong
pagkakataon upang kami ay matuto.
Gawaran mo kami ng isang bukas na
isip upang maipasok namin ang mga
itinuturo sa amin at maunawaan ang
mga aralin na makatutulong sa amin sa
pagtatagumpay sa buhay na ito. Amen.
 Virtual Rules

PAGRESPETO PAGPAPAKITA PAKIKILAHO PAGKATUTO

K
SHOPEE O
LAZADA?
Panuto:
Sabihin ang “Shopee” kung ang
isinasaad na pahayag ay TAMA, at
“Lazada” kung MALI.
1. Ang wikang opisyal ay
ginagamit na sa opisyal na
komunikasyon ng estado sa
kanyang mga mamamayan
at ibang bansa sa daigdig.
2. Ang Konstitusyon ng 1935,
Artikulo XIII, Seksyon 3 ang
nagtakda na ang wikang
pambansa ng Pilipinas ay
FILIPINO.
3. Hindi mahalaga ang paggamit
ng unang wika sa edukasyon
sapagkat hindi ito nakakatulong
sa paglinang ng kaalaman.
4. Ang Filipino at Ingles ay naging
wikang opisyal at naging wikang
panturo sa bansa
5. Bago maging opisyal ang isang
wika madaming pag-aaral ang
isinagawa upang malaman kung
ano ang pinaka karapat dapat na
wika para sa bansa.
Ano say mo?
 Rehistro at
Barayti ng Wika

BB.LEANE JOY A. DE VILLA

Student teacher
I. LAYUNIN

Pagkatapos ng aralin, inaasahang ang mga mag-aaral ay:

1. Nalalaman kung ano-ano ang barayti ng wika at paano nagkaroon nagkaroon nito.

2. Nakalilikha at nakakapagtanghal ng isang radio drama kung saan nagpapakita ng

iba’t ibang barayti at rehistro ng wika; at

3. Napahalagahan ang kahalagahan ng barayti at rehistro sa pakikipagkomunikasyon.

 Ang wika ay
heterogenous.
(2) Dalawang salik na nagdudulot ng baryasyon o
pagkakaiba-iba ng wika

1. Ang pisikal na kaanyuan ng pook o tinatawag ding heyograpikal.

2. ang panlipunang katangian ng mga tao na kilala rin bilang sosyal na salik.
Ang iba't-ibang katayuang sosyal ng mga tao sa lipunan :
-kasarian,
-edad,
- pinag-aralan,
-interes at iba pa .
 Ayon kay Zosky, mayroong tinatawag na barayti ng wika o

sub languages na maaaring iklasipika higit sa isang paraan.

Tulad na lamang ng kanyang tinatawag na Idyolek, Dayalek,

Sosyolek, Register, Etnolek, at Ekolek, Pidgin, Creole, at iba

pa.
 Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

1. Dayalek
- Kilala rin ang dayalek bilang dayalekto, wikain o lalawiganin ng kung saan ay

mayroon itong kakaibang bokabularyo, may natatanging punto o tono at maging ang

pangungusap ay may iba ring estraktura.

Halimbawa:
• Tagalog-Nueva Ecija: maalinsangan
• Tagalog-Batangas : mabanas
Alpahol-
Gapan

Palarusdos-
Munoz

Bilo- Bilo -
San Jose
Mike “Pekto” Nucua
(Bulacan) Leo Martinez
(Batangas)
Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

2. Idyolek
Nakaayon ito sa istilo sa pagpapahayag at pananalita na nagsisilbing kanilang
pagkakakilanlan.

Halimbawa:
• “I am sorry.” -President Gloria Macapagal-Arroyo
• “Bawal ang sad dapat happy!” -Ryzza Mae Dizon
• “May tama ka!” -Kris AQuino
• “Walang himala!” -Nora Aunor
Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

3. Sosyolek
ang barayti ng wika na nabubuo sanhi ng iba’t ibang katayuang panlipunan.

a. BEKIMON
“Sinechesiva ang sina-sight-sung-sight-sung mes?”

Sino ba ang tinitingnan mo?

Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

3. Sosyolek
b. Millenials
Sa kasalukuyan, ang mga salitang may naitakda ng kahulugan ay muling
nagkaroon ng panibagong kahulugan sa paglipas ng panahon.
Halimbawa:
“Mapapalo kita kapag hindi ka nagpasaway”
 Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

3. Sosyolek
d. Jejemon
-kabataang nileybelan bilang astig o jologs ay may sarili ring sosyolek.

-Pinaniniwalaang nag-ugat ito sa salitang “hehe” at “pokemon”. Tinatawag din bilang

jejenese.

-Ginagamit ito bilang estilo ng pagtetext na may magkahalong numero at letra na may
maliit at malaking karakter.
Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

3. Sosyolek
d. Jejemon
Halimbawa:

“Eow pfouh? Muztah nah?”

“iFp u tExSxt lYKe tH1s pFouh uR JejeMon… jejeje!”

 Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

3. Sosyolek
e. jargon
- iba’t-bang grupo , propesyonal man o hindi na mayroon ring ekslosibong wika.

Halimbawa :
• “Mga repa, nomo na. Walwal na!”(Jeproks)
• “Cher nagawa mo na ba ang DLL mo?”(guro)
 Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

4. Register
- wikang ginagamit lamang sa isang partikular o espisyalisadong domain.

Halimbawa:

Mga terminong register na ginagamit sa paggawa ng

software sa computer
1.Prototype
2.Interface
3.Beta Testing
Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

4. Register
Halimbawa:
Mga terminong register na ginagamit sa Internet o social
media
1.Hashtag
2.Like, share, and subscribe
3.Reaction/ react
4.Trending/ trending post
5.Followers/ subscribers
6.Vlogger/ Content creators
 Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

5. Etnolek
- Ang iba’t-ibang pangkat etnolinggwistiko ay may sari-
sariling bokabularyo na nagsisilbing pagkakakilan ng kanilang
pangkat. Ang mga salitang ito ay kadalasang likas sa kanila ngunit
naging tanyag na rin para sa ibang lahi o pangkat.
 Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

5. Etnolek
Halimbawa:
• badong o usapang pangkapayapaan ng dalawang tao o grupo (Ifugao)
• Marabata o higit na malalim na konsepto ng karangalan o dangal (Maranaw)
• Tabyos o pinakamaliit na isda na tangi sa Tiwi, Albay lang
matatagpuan (Bicol)
 Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

6. Ekolek
- pangkat ng mga tao na sama-samang naninirahan sa
iisang bahay o tahanan ay may nabubuo ring barayti
na wika bilang paraan ng paglalambing, pakagiliw.
- Kadalasang tumatatak sa mga bata. Ito rin ay ang
ginagamit sa pakikipag-usap araw-araw.
 Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

6. Ekolek
Halimbawa:
• Mom, dad/ Nanay, tatay/ Mommy, daddy/ Ma, pa,
• mamam/ tubig
• am-am/ kain
• baby/ bunso
• Lolo at lola
Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

7. Pidgin
- Tinatawag na pidgin ang mga wikang ginagamit
ng dalawang indibidwal mula sa magkaibang
bansa upang magkaintindihan.
- Kung sa salitang kolokyal, masasabing ang
ganitong usapan ay ‘maitawid lamang,’
Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

7. Pidgin
Halimbawa :
• “Suki, pili na. Mula lang. Ako bigay tawad.”
(Chinese na nagta-Tagalog)
• “You go there… sa ano… there in the banyo…”
(English carabao)
• “Ikaw bili sa kin daming tikoy…” (Chinese na
sumusubok mag-Filipino)
Mga Uri at Halimbawa ng Rehistro at Barayti ng Wika

8. Creole
- unang naging pidgin subalit sa paglipas ng
panahon ay nagpatuloy sapagkat ito ay
tinangkilik kaya nagmukhang likas na wika.
Halimbawa:
• Mi nombre – Ang pangalan ko
•Di donde lugar to? – Taga saan ka?
•Buenas dias – Magandang umaga
 Basahin ang mga pahayag ng may
angkop na emosyon at tukuyin kung
anong barayti ng wika ang ginamit.
“Magandang Gabi Bayan” –
Noli de Castro

IDYOLEK
 Tagalog – “Mahal kita”
Hiligaynon – “Langga ta gd ka”
Bikolano – “Namumutan ta ka”

DAYALEK
Ako punta banyo

PIDGIN
“Teh, join ka na ditey”

SOSYOLEK
“Mommy, kumain kana?”

EKOLEK
“I shall return” ni Douglas Mac
Arthur

IDYOLEK
Repapips, ala na ako datung eh
(Pare, wala na akong pera)

SOSYOLEK
Palangga – iniirog, sinisinta,
minamahal

ETNOLEK
Di donde lugar to? – Taga saan
ka?

CREOLE
ENT (ears, nose, and throat) –
medical jargon

REGISTER
React Comment Share
 “Ano ang kahalagahan ng
rehistro at barayti ng wika sa
pakikipagkomunikasyon?”

React Comment Share

PAGTATAYA
 ASYCHRONOUS ACTIVITY
RADIO DRAMA

Hahatiin sa tatlong grupo ang klase.

Ang bawat grupo ay magtatanghal ng
isang maikling radio drama na
nagpapakita ng iba’t ibang barayti at
rehistro ng wika.
 GROUPINGS
PANGKAT 1 PANGKAT 2
PANGKAT 3
ABANTO ATIENZA
BADILLO JEMAR
BADILLO BONSOL
CALANOG
CARINGAL DANO
DE CASTRO
HERNANDEZ JULONGBAYAN
MAGSINO
MANLIQUID MARASIGAN
MARTINEZ
MENDOZA, Christian MOREDO
NOCHE
NOYDA RAMOS
ALILIO
De Castro DEL MONTE
MENDOZA
Isnit MENDOZA, CHIARA
SERRANO
Rafaeil SALAZAR
VILLALOBOS
Tatlonghari VIDAL
 PAMANTAYAN:
NILALAMAN 50
ORIHINALIDAD 30
PRESENTASYON 20
MARAMING SALAMAT !