ARALIN 2:

BARYASYON NG
WIKA SA LOOB NG
LINGGUWISTIKONG
KOMUNIDAD
POKUS
• Naibibigay ang kahulugan ng mga salitang may
kaugnayan sa baryasyon ng wika.
• Nailalahad ang sariling pananaw hinggil sa
pagpapaunlad ng wikang Filipino gamit ang umiiral
na barayti ng wika sa lipunan.
• Naiuugnay ang modernong kaalaman sa pagsusuri
ng mga barayti ng wika.
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN
• Ang speech community o lingguwistikong
komunidad ay pinakasentro ng pag-aaral ng mga
sosyolingguwista.
• Sa pamamagitan nito ay nauunawaan at nabibigyang
pagpapakahulugan ang wikang ginagamit ng tao sa
lahat ng aspeto ng lipunan.
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN
• Ayon sa Amerikanong lingguwistikang si Willian
Labov, ang lingguwistikong komunidad ay isang
pangkat ng mga taong nagkakaunawaan sa layunin
at estilo (salita, tunog, ekspresyon) ng kanilang
pakikipag-ugnayan sa paraang sila lamang ang
nakaaalam.
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN
• Ayon naman kay Dell Hymes (1927-2009), isang
Amerikanong lingguwista, ito ay komunidad ng mga
taong kabilang sa isang patakaran at pamantayan ng
isang barayti ng wika na ginagamit sa
komunikasyon at pakikipag-ugnayan.
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN
• Ayon kay Harriet Joseph Ottenheimer, isang
propesor at antropologo, ito ay grupo ng mga taong
kabilang sa paggamit ng isa o higit pang barayti ng
wika.
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN

Homogenous
Wik
a Heterogenous
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN

Homogenous
Wik
a Heterogenous
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN
• Ang lingguwistikong komunidad ay maaaring
maiklasipika bilang homogeneous o heterogeneous.
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN
• Ayon sa lingguwistang Pranses na si Ferdinand de
Saussure, ang homogeneous na speech community
ay yaong binubuo ng mga miyembrong kabilang at
nagkakasundo sa iisang koda na sila lamang ang
nagkakaunawaan. At ang kanilang kodang ginagamit
ay kumakatawan sa kanilang pagiging yunik sa iba
pang pangkat.
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN
• Ang homogeneous na lingguwistikong komunidad
ay dala ng kawalan ng contact o tuwirang pakikipag-
ugnayan ng mga miyembro nito sa iba pang pangkat
ng tao.
• Ang miyembro sa ganitong pangkat ay sinasabing
monolingguwal o nakapagsasalita lamang at
nakakaintindi ng iisang wika lamang.
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN
• Ang heterogeneous a lingguwistikong komunidad ay
yaong mga miyembrong may tuwirang ugnayan sa
iba pang pangkat ng tao sa lipunan.
• Ang digri o antas ng direktang ugnayan nito sa isa’t
isa ay nagiging dahilan kung bakit bilingguwal
(paggamit ng dalawang wika) o multilingguwal
(paggamit ng higit sa dalawang wika) ang mga
miyembro mnito.
ANG LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
SA LOOB NG LIPUNAN
• Ang bilingguwal at multilingguwal ay ang kaalaman
o paggamit ng mahigit sa isang wika ng isang
indibidwal o isang komunidad.
 Samakatuwid,
ito ay pagkakaiba-iba ng
wika sanhi ng iba’t ibang
salik panlipunan.
 Barayti at
Baryasyon ng Wika
BARAYTI AT BARYASYON NG WIKA

• Sinasabing nagkakaroon ng baryasyon ang wika sa

pamamagitan ng lokasyong kinalalagyan ng tao o
grupong gumagamit nito.
• Ang mga taong gumagamit ng magkatulad na wika
ay nagkakaroon pa rin ng pagkakaiba-iba tulad na
lamang sa paraan ng kanilang pagsasalita—estilo,
tono, punto, at iba pa.
TATLONG DIMENSIYON NG WIKA

• Dimensiyong Heyograpikal
• Dimensiyong Sosyal
• Dimensiyong Kontekstuwal
 Iba’t ibang Barayti ng Wika
Sosyolek
Dayalek Idyolek
Register
Pidgin
Etnolek
Creole
 Barayti #1
Dayalek
Mula Batanes hanggang Jolo!
 Ginagamit ng
partikular na pangkat
ng tao mula sa isang
partikular na lugar
Maaaring sa Nagkakaroon ng
bawat bayan, dayalek batay sa
lalawigan, o pagkakahati ng
rehiyon mga lugar.
Mayroong 400 na
dayalekto sa
Pilipinas.
Tagalog Tagalog sa Teresa, Morong,
Cardona, Baras

lolo amba

ate kaka

hikaw panahinga

sitaw pinugo, gulay

lola inda, pupu, nanang

 Ilokano Ibang Katawagan

Nadungpar Napalidlidan, napilidan

Napintas Nalapsat

Guapo Nataraki

Kabsat Kabagis

Naringgor Natagari, Naariwawa

sapin kalson
nagpapukis Nagpakurtar

natirintas Nasillapid

Naited Mayeg

pangit Naudang
Halimbawa
 “Mag-urong ka ng pinggan.” (taga-Rizal)
 “Nakain ba ng isda? (Timog Luzon)
 “Kayayao lang ng kanyang ina.”
 Barayti # 2
Idyolek
Ala e! Mayroon baga niyan?!
Ito ay tumutukoy sa
katangian at
kakanyahang natatangi
sa taong nagsasalita.
Psstt..hulaan mo kung sino ako!

“Hindi namin kayo

tatantanan!”
Mike
Enriquez
Psstt..hulaan mo kung sino ako!

“To the highest

level na talaga
itoh!”
Ruffa Mae Quinto
Psstt..hulaan mo kung sino ako!

“Aha,ha,ha!
Nakakaloka!
Okey! Darla!
Kris Aquino
Psstt..hulaan mo kung sino ako!

“Anak, paki-
explain. Labyu!”
Michael V.
Psstt..hulaan mo kung sino ako!

“Walang Himala!
Tayo ang gumagawa
ng himala!”
Nora Aunor
Psstt..hulaan mo kung sino ako!

“My God, I hate

drugs!”
Rodrigo Duterte
 Barayti # 3
Sosyolek
May ganern? Wow! Pak yan!
 Barayti ng wika na
nakabatay sa katayuan
o antas panlipunan at
dimensiyong sosyal ng
mga taong gumagamit.
Nag-usap ang magkaibigan…
Kaibigan 1: Let’s make kain na.
Kaibigan 2: Wait lang. I’m calling Anna pa.
Kaibigan 1: Let see her na lang doon sa dati pa din.
Kaibigan 2: Okay let’s go na. Let’s make tawid na sa
kalsada.

Nang patawid na sila…

Kaibigan 1: OMG! Did you see nasagasaan ang bata at

napuno ng blood ang kalsada!
Kaibigan 2: Yeah! I saw it friend! I’m not bulag naman!
BEKIMON
Paano kaya kung
salitang bekimon
ang mga awiting
pambata?
BUBUKA ANG BULAKLAK
Bubukesh ang floweret
jojosok ang reynabelz
shochurva ng chacha
pa jembot jembot fah

boom tiyayavush
tiyayavush chenes
boom tiyayavush
tiyayavush chenes
 PEN PEN DE SARAPEN
Pen pen de chorvaloo
de kemerloo de eklavoo
hao hao de chenelyn
de ba yutech

si friti dapat iipit

goldness-filak
chumochorva
sa tabi ng chenes
 BAHAY KUBO
Bahay Kubo valer kuberch
Kahit munti kahit jutay
Ang halaman doon ang julamantrax dochi
Ay sari-sari ay anek anek

Singkamas at talong nyongkamas at nyutring

Sigarilyas at mani nyogarilyas at kipey
Sitaw, bataw, patani nyitaw, nyotaw jutani

Kundol, patola kundol, jutola

Upo’t kalabasa jupo’t jolabastrax
At saka mayro’n pa at mega join join pa

Labanos, mustasa jubanox, nyustasa

Sibuyas, kamatis nyobuyas, nyomatis
Bawang at luya nyowang at luyax

at around the keme ay

Sa paligid-ligid
fulness ng linga
Ay puno ng linga
 Barayti # 4
Etnolek
Etniko + Dayalek = Etnolek
 Ang barayting ito ay
mula sa isang etnikong
pangkat na nagiging
pagkakakilanlan na
nila
Halimbawa:

Vakkul- Gamit ng mga Ivatan na

pantakip sa init man o sa ulan

Ang SH ng mga Ibaloy sa simula, gitna,

at dulo ng salita-shuwa(dalawa),
sadshak (kaligayahan), peshen (bawak)
 Kapian kapanu dius si cha mavekhas- Good
Morning. . .
 Kapian kapanu dius si cha maraw- Good Noon. . .
 Kapian kapanu dius si cha makuyab- Good
Afternoon. . .
 Kapian kapanu dius si cha mahep- Good
Evening. . .
 Dios mamajes – Thank you!
 Dios mavidin – God stay with you, Goodbye!
 Dios machivan – God go with you!
 Barayti # 5
Register
Eliminisistongwaylis Manelesis (Kidding! )
 Ito ay tumutukoy sa
barayti ng wika na
nagagamit sa isang
partikular na disiplina.
Unawain natin ito…

Doktor Kwak: Misis, may ubo po ang

anak ninyo, maganda ho siguro eh
painumin niyo siya ng Vitex Negundo.
Doktor Kwak:Naku eh wala naman
palang dapat ipag-alala sapagkat acute
viral rhinopharyngitis ito!
 Barayti # 6
Pidgin
Tayong dalawa intindi ano usap natin!
 Nag-uusap na
Katutubo + Dayuhan
= Pidgin.
Halimbawa:

Tsino: Ako bili nito waris tambo

Pilipino: Sige sige, 50 lang iyan.
 Barayti # 7
Creole
Ngayon lahat sila intindi na ano usap natin!
 Ito ang na-develop na
Pidgin na kalauna’y
nagkaroon na ng pattern
o tuntunin na alam at
sinusunod na ng
karamihan.
Halimbawa:
Chavacano= Spanish + Tagalog +
Cebuano
Porque contigo yo ya Tapidi milagro
escoji? Vira'l tiempo
Ahora mi corazon ta El mali hace derecho
sufri Na di mio reso
Bien simple lang I yo Tapidi yo
tapidi Era ol vida yo contigo...
Era cin ti tu el cosa yo
ya cin ti... 
Ating pakatandaan,
na ang Barayti ay
mahalaga
Upang wika’y patuloy
na umunlad.
 Pangkatang Gawain:

Bumuo ng isang skit na

kakikitaan ng iba’t ibang
barayti ng wika.
Rubric: