QUAN HỆ ĐỒNG NGHIỆP

PGS.TS. NGUYỄN THỊ BAY

Mục tiêu
• Nêu được khái niệm về đồng nghiệp, về tự điều chỉnh trong
vai trò người thầy thuốc y khoa
• Trình bày được các mối quan hệ ứng xử giữa đồng nghiệp;
• Trình bày và phân tích được những nguyên tắc chính trong
hợp tác với đồng nghiệp;
• Nhận định về nguyên tắc báo cáo hành vi vi phạm y đức của
đồng nghiệp;
• Nhận diện và đưa được giải pháp giải quyết các xung đột
giữa nhân viên y tế

2
Nội dung

1. Đại cương
2. Đối với thầy cô
3. Đối với bác sĩ cùng và khác chuyên ngành
4. Đối với nhân viên y tế khác
5. Giữa sinh viên ngành y với nhau

3
ĐẠI CƯƠNG
PGS.TS. NGUYỄN THỊ BAY

4
Đồng nghiệp

• Colleague: a fellow worker or member of a staff, department, profession

• from French collègue, from Latin collēga one selected at the same time as
another. (Com = together) + (lēgāre = to choose)

• Đồng nghiệp ( 同業 ): người cùng làm một nghề; người cùng chung học
tập thụ nghiệp
• Đồng: Cùng chung làm; Cùng một loại, giống nhau; Cùng lúc, cùng với nhau;
Hòa bình, hài hòa; Thống nhất, làm như nhau; Hội họp, tụ tập; Khế ước, giao
kèo

• Nghiệp: Việc làm, chức vụ, nghề; Nội dung hoặc quá trình học tập; Thành
quả, công tích

Source: 1. Từ điển Trần Văn Chánh; 2. Collins English Dictionary 5

BS trong các mối quan hệ

Chăm sóc chuyên môn

Bác sĩ

BS khác Kính trọng

Hợp tác, giúp đỡ, tôn trọng, đánh giá

công bằng, trách nhiệm báo cáo vi
phạm y đức, suy giảm năng lực Trách nhiệm giáo dục
Hình mẫu đạo đức
Giữ khoảng cách nhất định

6
BS cần gì?

Phẩm
chất cá
nhân
Giao tiếp
và sự
Đạo đức tham gia
của bệnh
nhân
BS
tốt
Quản lý y Năng lực
tế y khoa
Giảng
dạy,
nghiên
cứu, đào
tạo liên
tục
Source: Steiner-Hofbauer, Verena, Schrank, Beate, and Holzinger, Anita (2018), "What is a good doctor?", Wiener Medizinische Wochenschrift. 7
168(15-16), pp. 398-405.
BS cần gì?

• Phẩm chất của bác sĩ là các thuộc tính và hành vi cá nhân, không liên
quan trực tiếp đến y học, bao gồm sự thân thiện, lịch sự và vui vẻ

• Đạo đức bao gồm sự khiêm tốn, trung thực, liêm chính, đáng tin cậy và
bảo mật cũng như động lực và niềm đam mê cho công việc ngoài nghĩa
vụ hoặc lợi ích tài chính

• Bệnh nhân sẽ tin tưởng một bác sĩ tốt, khi bác sĩ đó đối xử tốt với mọi
người, trong đó có chính đồng nghiệp của họ

Source: Steiner-Hofbauer, Verena, Schrank, Beate, and Holzinger, Anita (2018), "What is a good doctor?", Wiener Medizinische Wochenschrift. 8
168(15-16), pp. 398-405.
 Tại sao cần đồng nghiệp?
Khoa học kỹ thuật
phát triển
Chuyên môn hóa
Khối lượng tri thức Phối hợp liên ngành,
nhân loại tăng nhanh đa chuyên khoa
Người bệnh cần được
chăm sóc toàn diện

Đối xử với nhau: chính

trực, trung thực, tôn trọng

Khả năng chăm sóc Yêu cầu làm việc theo

bệnh nhân của nhóm hiệu quả
nhóm có hiệu quả Bất kể chủng tộc, tôn
giáo, dân tộc, quốc tịch,
giới tính, bản sắc giới
tính, xu hướng tình dục,
tuổi tác, khuyết tật 9
 THẦY CÔ
PGS.TS. NGUYỄN THỊ BAY

10
Nghĩa vụ giảng dạy

• Danh từ “doctor” xuất phát từ tiếng Latin “docere”, nghĩa là “dạy học”

• Bác sĩ có trách nhiệm chia sẻ kiến thức và thông tin với đồng nghiệp và
bệnh nhân

• Giảng dạy các kỹ năng lâm sàng

• Chia sẻ kết quả nghiên cứu khoa học

11
Vai trò BS hướng dẫn

• BS đàn anh hướng dẫn cho các BS trẻ/sinh viên y khoa là mối quan hệ
tao ra nhiều lợi ích:
• Học tập kinh nghiệm, cải thiện sự phát triển cá nhân tốt hơn (Mark et al. 2001;
Afghani et al. 2013)

• Sự phát triển nghề nghiệp (Steiner et al. 2004; Cable et al. 2013; Panchal et al. 2014;
Iversen et al. 2014; Riley et al. 2014; Zuzuarregui & Hohler 2015; Bourgeois et al. 2015)

• Hài lòng nghề nghiệp (Ramanan et al. 2006; Stamm & BuddebergFischer 2011; Shollen et al.
2014; Tran et al. 2014; Areephanthu et al. 2015; Burns et al. 2015; Dehon et al. 2015)

• Năng lực lâm sàng (Kalet et al. 2002; Straus et al. 2009; Kal en et al. 2015)

Source: Sng, Julia Huina, et al. (2017), "Mentoring relationships between senior physicians and junior doctors and/or medical students: a 12
thematic review", Medical Teacher. 39(8), pp. 866-875.
Trò đối với thầy

• Hippocrate: bác sĩ nợ thầy của họ sự kính trọng đặc biệt.

• WMA 2017: Tôi dành cho thầy cô, đồng nghiệp, và sinh viên sự tôn trọng
và lòng biết ơn mà họ đáng có

• Bác sĩ lâm sàng tại bệnh viện - những người thường không nhận thù lao
cho hoạt động giảng dạy của mình

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 13

Thầy với trò

• Tôn trọng sinh viên của mình và phải tạo một tấm gương tốt trong thái
độ cử xử với bệnh nhân

• Những tiêu chuẩn về ứng xử của các bác sĩ lâm sàng có ảnh hưởng
nhiều hơn chương trình giảng dạy chính thống về y đức trong nhà
trường

• Việc ủy quyền cho chăm sóc bệnh nhân cho bất cứ ai, kể cả bác sĩ khác,
người không có trình độ và kinh nghiệm phù hợp là vi phạm y đức

• Giáo viên có nhiêm vụ đặc biệt là không được yêu cầu sinh viên tham
gia vào các hoạt động phi đạo đức

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 14

Thầy với trò

• Tránh hoặc giảm bớt sự mệt mỏi của bác sĩ nội trú giúp đảm bảo an toàn
cho bệnh nhân và cải thiện kết quả chăm sóc

• Khi bệnh nhân từ chối để thực tập sinh tham gia chăm sóc, cần nỗ lực
thảo luận vấn đề này với bệnh nhân, giải thích chức năng, sự giám sát
của bác sĩ đối với các thực tập sinh và cung cấp thêm các lựa chọn thay
thế khi có thể

• Mức độ thân thiết nhất định với giảng viên rất quan trọng đối với việc
xã hội hóa chuyên môn của sinh viên

• Sự thân thiết quá mức gây khó chịu, phân biệt đối xử hoặc gây tổn hại
về tâm lý và học tập cho sinh viên

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 15

Chỉ dẫn

• Cân bằng giữa sự gần gũi và khoảng cách là cần thiết trong tất cả các
mối quan hệ

• Sự thân thiết ở mức nhất định về mặt xã hội và mặt giáo dục tại trường
giữa giáo viên và sinh viên y khoa giúp sinh viên tiếp cận cộng đồng
chuyên môn

• Sự thân mật quá mức hoặc không phù hợp, cho dù là tình dục hay
không tình dục, có thể là ép buộc, lạm dụng, phân biệt đối xử và gây tổn
hại cho cả lợi ích của sinh viên và môi trường giảng dạy

• Giáo viên nên là những hình mẫu tốt cho việc thiết lập ranh giới này, đặc
biệt là vì điều này cũng sẽ có ảnh hưởng đối với ranh giới bác sĩ – bệnh
nhân

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 16

Chỉ dẫn

• Hiểu biết luật pháp, tiêu chuẩn đạo đức, chính sách và thực hành tại cơ
sở có liên quan đến ranh giới nghề nghiệp

• Nuôi dưỡng cuộc sống cá nhân và các mối quan hệ của giảng viên. Cân
bằng giữa các mối quan hệ cá nhân và quan hệ nghề nghiệp

• Tham khảo ý kiến đồng nghiệp khi phát sinh tình huống khó xử về đạo
đức; đừng cô lập bản thân

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 17

Thảo luận

• BS A là giảng viên, trong ca trực, BS A yêu cầu sinh viên năm 5 chọc dò
tủy sống cho BN mà không có sự giám sát của BS A trong quá trình thực
hiện thủ thuật.

• Hành vi của BS A có vi phạm tiêu chuẩn y đức hay không?

• Sinh viên xử lý tình huống trên như thế nào?

18
BÁC SĨ CÙNG VÀ KHÁC CHUYÊN NGÀNH
PGS.TS. NGUYỄN THỊ BAY

19
Phối hợp BS nhiều chuyên ngành
Phối hợp BS chăm sóc ban đầu, BS ung thư giúp tối ưu hóa chăm sóc bệnh
nhân ung thư
BS chăm sóc ban đầu BS ung thư BS chăm sóc giảm nhẹ

Tiếp - Chăm sóc y khoa toàn bộ -

nối trong quá trình điều trị, thời
gian sống và chăm sóc giảm
nhẹ
Song Chăm sóc không liên quan Chăm sóc liên quan ung thư Chăm sóc nâng đỡ trên bệnh nhân
song ung thư trong quá trình trong quá trình điều trị, thời ung thư di căn và có nhiều triệu
điều trị, thời gian sống, và gian sống, và chăm sóc chứng nặng trong quá trình điều trị,
chăm sóc giảm nhẹ giảm nhẹ thời gian sống còn, và chăm sóc
giảm nhẹ
Chia Chăm sóc cả liên quan và Chăm sóc liên quan ung thư Chăm sóc nâng đỡ trên bệnh nhân
sẻ không liên quan ung thư trong quá trình điều trị, ± ung thư di căn và có nhiều triệu
trong quá trình điều trị, thời trong thời gian sống, và chứng nặng trong quá trình điều trị,
gian sống, và chăm sóc chăm sóc giảm nhẹ thời gian sống còn, và chăm sóc
giảm nhẹ giảm nhẹ

Source: Barnes, Elizabeth A., et al. (2017), "Collaboration between primary care physicians and radiation oncologists", Annals of Palliative 20
Medicine. 6(1), pp. 81-86.
Phối hợp BS nhiều chuyên ngành
• Phối hợp BS đái tháo đường và BS bệnh nghề nghiệp nhằm giúp BN ĐTĐ có
môi trường làm việc an toàn hơn

Source: Iavicoli, I., et al. (2019), "Diabetes and work: The need of a close collaboration between diabetologist and occupational physician", 21
Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases. 29(3), pp. 220-227.
Phối hợp BS nhiều chuyên ngành

• 1/3 BN ĐTĐ có bệnh tim mạch, 50% bn ĐTĐ tử vong do tim mạch

• Nhiều thuốc kiểm soát đường huyết còn có tác dụng bảo vệ tim mạch: SGLT2i,
GLP-1RAs  Cần hợp tác chặt chẽ BS tim mạch và BS ĐTĐ để tối ưu điều
trị

Source: Valensi, Paul, Picard, Sylvie, and Pathak, Atul (2019), "Type 2 diabetes: Why should diabetologists and cardiologists work more closely 22
together?", Diabetes & metabolism. 45(6), p. 501.
Đối xử với BS đồng nghiệp

• Các bác sĩ theo truyền thống được mong đợi sẽ đối xử với nhau như
những người thân trong gia đình.

• WMA Bản tuyên ngôn Geneva bao gồm cam kết: “Đồng nghiệp sẽ là anh
chị em của tôi”.

• BS cư xử với đồng nghiệp một cách tôn trọng và phối hợp để tối ưu
hóa việc chăm sóc bệnh nhân

23
Đối xử với BS đồng nghiệp

• 12 điều y đức – Bộ Y Tế

• 10. Thật thà, đoàn kết, tôn trọng đồng nghiệp, kính trọng các bậc
thầy, sẵn sàng truyền thụ kiến thức, học hỏi kinh nghiệm, giúp đỡ lẫn
nhau.

• 11. Khi bản thân có thiếu sót, phải tự giác nhận trách nhiệm về mình,
không đổ lỗi cho đồng nghiệp, cho tuyến trước.

24
Đối xử với BS đồng nghiệp

• Luật khám bệnh chữa bệnh - 2012

• Điều 38. Nghĩa vụ đối với đồng nghiệp

• 1. Hợp tác và tôn trọng đồng nghiệp trong khám bệnh, chữa bệnh

• 2. Bảo vệ danh dự, uy tín của đồng nghiệp

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 25

Báo cáo suy giảm năng lực

• Các bác sĩ bị suy giảm năng lực vì bất kỳ lý do nào phải hạn chế nhận
trách nhiệm đối với việc chăm sóc bệnh nhân nếu như bác sĩ đó có thể
làm cho bệnh nhân không thể xuất viện an toàn và hiệu quả

• Bất cứ khi nào có nghi ngờ, bác sĩ nên tìm kiếm sự hỗ trợ trong việc
chăm sóc bệnh nhân của họ

• Mỗi bác sĩ có trách nhiệm bảo vệ bệnh nhân khỏi một bác sĩ bị suy
giảm năng lực và phải hỗ trợ đồng nghiệp khi họ bị suy giảm năng lực.

• Sợ nhầm lẫn, lúng túng, hoặc sợ vướng vào kiện tụng không nên là điều
ngăn cản hoặc trì hoãn việc xác định một đồng nghiệp bị suy giảm năng
lực

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 26

Báo cáo hành vi vi phạm y đức

• Báo cáo về những hành vi sai trái là một nhiệm vụ chuyên môn của
bác sĩ

• Việc tố cáo đồng nghiệp với cấp có thẩm quyền nên là biện pháp cuối
cùng sau những biện pháp thay thế đã được thử trước đó và không có
kết quả

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 27

Đánh giá năng lực BS

• Bác sĩ chê bai năng lực chuyên môn, kiến thức, trình độ hoặc dịch vụ
của một bác sĩ khác đối với bệnh nhân hoặc bên thứ ba hoặc tuyên bố
rằng bệnh nhân được điều trị chăm sóc kém chất lượng hoặc đối xử
không tốt mà không có bằng chứng rõ ràng là vi phạm y đức

• Bác sĩ có nghĩa vụ đối với bệnh nhân, cộng đồng và chuyên môn phải
báo cáo cho cơ quan thích hợp về bất kỳ nghi ngờ lừa đảo, hành vi sai
trái chuyên môn, năng lực chuyên môn kém hoặc bỏ rơi bệnh nhân của
bác sĩ khác

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 28

Giải quyết mâu thuẫn

• Mâu thuẫn nên được giải quyết một cách không chính thức nhất có
thể, ví dụ, thông qua đàm phán trực tiếp giữa những người không đồng
ý, chuyển sang các thủ tục chính thức hơn chỉ khi các thủ tục không
chính thức không thành công

• Ý kiến của tất cả những người liên quan nên được nêu ra và được xem
xét một cách tôn trọng

• Sự lựa chọn thông tin của bệnh nhân hoặc người ra quyết định thay thế
được ủy quyền liên quan đến điều trị nên là sự cân nhắc đầu tiên trong
việc giải quyết các tranh chấp

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 29

Giải quyết mâu thuẫn

• Nếu tranh chấp về những lựa chọn mà bệnh nhân nên được cung cấp, một phạm
vi tùy chọn rộng hơn thì thích hợp hơn là một phạm vi tùy chọn hẹp. Nếu một
điều trị ưu tiên hơn không có sẵn do sự hạn chế về tài nguyên, bệnh nhân phải
được thông báo về điều này

• Nếu sau những nỗ lực thích đáng, thỏa thuận hoặc thỏa hiệp không thể đạt được
thông qua đối thoại thì quyết định của người có quyền hoặc có trách nhiệm đưa
ra quyết định phải được chấp nhận. Nếu không rõ ràng hoặc tranh chấp về việc
người nào có quyền hoặc trách nhiệm đưa ra quyết định, hòa giải, trọng tài hoặc
xét xử nên được tìm kiếm

• Nếu các nhân viên y tế không thể ủng hộ quyết định đã được đưa ra như một
phán quyết chuyên môn hoặc đạo đức cá nhân, họ nên được cho phép rút khỏi
việc tham gia đưa ra quyết định chuyên môn sau khi đảm bảo rằng người được
nhận chăm sóc y tế không có nguy cơ tổn hại hoặc bị bỏ rơi

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 30

Thảo luận

• BN A đang được BS X điều trị tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, gout đã 2
năm. Sau đó BN A chuyển sang điều trị BS Y

• BS Y nhận thấy rằng, BN A đang có gout đã có sự tiến triển xuất hiện

tophi nhanh hơn trong 2 năm qua. Tuy nhiên, thuốc điều trị tăng huyết áp
lại dùng thuốc lợi tiểu thiazid (tác dụng phụ làm thúc đẩy nhanh tốc độ
hình thành tophi)

• BS Y nên giải thích cho Bn A trong tình huống này như thế nào phù hợp
với tiêu chuẩn đạo đức y khoa?

31
NHÂN VIÊN Y TẾ KHÁC
PGS.TS. NGUYỄN THỊ BAY

32
Phối hợp BS và DS

• Phối hợp giữa bác sĩ và dược sĩ đem đến nhiều lợi ích cho bệnh nhân:

• Kiểm soát huyết áp tốt hơn trên BN THA không kiểm soát (Hirsch JD, et al.
2014; Carter BL, et al. 2015; Sisson EM, et al. 2016)

• Cải thiện đường huyết và HbA1C trên Bn ĐTĐ (Farland MZ, et al. 2013;
HowardThompson A, et al. 2013)

• Cải thiện kiểm soát hen phế quản và chất lượng cuộc sống (Gums TH, et
al. 2014; Kiel PJ, et al. 2005)

Source: Hwang, Andrew Y., Gums, Tyler H., and Gums, John G. (2017), "The benefits of physician-pharmacist collaboration", The Journal of 33
family practice. 66(12), p. E1.
Phối hợp ĐD vs BS

Source: Matthys, Evi, Remmen, Roy, and Van Bogaert, Peter (2017), "An overview of systematic reviews on the collaboration between 34
physicians and nurses and the impact on patient outcomes: what can we learn in primary care?", BMC family practice. 18(1), p. 110.
Phối hợp ĐD vs BS

• BS và ĐD phối hợp tốt sẽ tác động tích cực lên nhiều loại kết cục của
bệnh nhân trong nhiều bệnh lý khác nhau
Kết cục bệnh nhân Tác giả
Lipid máu Newhouse et al., Snaterse et al.
Tầm soát ung thư vú và CTC Smith et al.
Giảm chi phí chăm sóc y tế Newhouse et al., Allen et al.
Té ngã của bệnh nhân Stalpers et al.
Loét tỳ đè Stalpers et al.
Huyết áp Health Quality Ontario 2013, Shaw et al., Snaterse et al.
Giảm HbA1C Heath Quality Ontario 2013, Shaw et al.
Chất lượng cuộc sống Aubin et al., Health Quality Ontario 2014
Tử vong Martin et al.

Source: Matthys, Evi, Remmen, Roy, and Van Bogaert, Peter (2017), "An overview of systematic reviews on the collaboration between 35
physicians and nurses and the impact on patient outcomes: what can we learn in primary care?", BMC family practice. 18(1), p. 110.
Mối quan hệ BS với NVYT khác

• Mối quan hệ giữa bác sĩ và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe đang
trong giai đoạn có sự chuyển biến và giữa họ có sự bất đồng đáng kể
về vai trò tương ứng của họ

• Điều dưỡng, dược sĩ, vật lí trị liệu và những chuyên gia y tế khác
đang xem xét lại bản thân của họ để hoàn thiện hơn trong lĩnh vực chăm
sóc bệnh nhân và cảm thấy rằng không có lí do tại sao họ không được
đối xử bình đẳng với bác sĩ

• Bác sĩ cảm thấy rằng ngay cả khi đội ngũ chăm sóc được chấp nhận,
cũng cần phải có người đầu tàu, và bác sĩ là người phù hợp nhất với vai
trò và cương vị do sự đào tạo và kinh nghiệm của họ

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 36

Đối xử với NVYT khác

• Bình đẳng trong mối quan hệ giữa đồng nghiệp.

• Cấm phân biệt đối xử về "độ tuổi, bệnh tật hoặc khuyết tật, tín ngưỡng,
nguồn gốc, giới tính, quốc gia, chính trị, chủng tộc, khuynh hướng về
tình dục, hoặc địa vị xã hội“

• Tất cả những nhân viên y tế đều không có trình độ giáo dục và trình độ
chuyên môn ngang nhau, nhưng họ đều có quyền bình đẳng cơ bản của
một con người cũng như những mối quan tâm tương tự cho sự an
toàn của bệnh nhân

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 37

Đối xử với NVYT khác

• WMA nói rằng: Bác sĩ có nghĩa vụ phải cộng tác với các nhân viên y tế
khác để có sự phối hợp ăn ý về chăm sóc và chữa bệnh cho bệnh nhân

• Tất cả các chuyên gia y tế chia sẻ cam kết làm việc cùng nhau để
phục vụ lợi ích của bệnh nhân.

• Chăm sóc bệnh nhân tốt nhất thường là nỗ lực nhóm; tôn trọng lẫn
nhau, hợp tác và giao tiếp nên là điều cốt yếu của nỗ lực hợp tác này

• Mỗi thành viên của nhóm chăm sóc bệnh nhân có nghĩa vụ đạo đức như
nhau

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 38

Giải quyết mâu thuẫn

• Khi một chuyên gia y tế có những phản đối về đạo đức quan trọng đối
với y lệnh của bác sĩ, cả hai nên thảo luận vấn đề một cách cởi mở và kỹ
lưỡng.

• Các cơ chế nên có sẵn trong bệnh viện và cơ sở ngoại trú để giải quyết
sự khác biệt về quan điểm giữa các thành viên của nhóm chăm sóc
bệnh nhân.

• Hội đồng đạo đức hoặc tư vấn đạo đức cũng có thể là nguồn lực thích
hợp.

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 39

Thảo luận

• BS A ra y lệnh trong hồ sơ bệnh án chỉ định tập vật lý trị liệu cho bệnh
nhân đột quỵ. Tuy nhiên phương pháp tập mà BS A chỉ định đã lỗi thời,
và chứng minh là có nguy cơ gây hại cho BN vượt quá lợi ích mà
phương pháp đó mang lại

• KTV B là kỹ thuật viên VLTL, KTV B nhận thấy phương pháp mà BS A

chỉ định không phù hợp cho BN.

• KTV B nên giải quyết tình huống trên như thế nào phù hợp với tiêu
chuẩn đạo đức y khoa?

40
SINH VIÊN Y KHOA VỚI NHAU
PGS.TS. NGUYỄN THỊ BAY

41
Đối xử giữa SV với SV

• Sinh viên y khoa được kỳ vọng thể hiện những tiêu chuẩn cao về hành vi
đạo đức phù hợp với tư cách là các bác sĩ tương lai.

• Đối xử với các sinh viên khác như đồng nghiệp cũng như chuẩn bị sẵn
sàng để giúp đỡ nhau khi cần thiết, bao hàm cả các lời khuyên để hiệu
chỉnh những hành vi không chuyên nghiệp.

• Đóng góp một cách toàn diện vào các nhiệm vụ học tập nghiên cứu
được giao phó

Source: World medical association (2015), Medical ethics manual 3rd 42

Thảo luận

• A và B là 2 sinh viên năm 4, thực tập cùng một khoa lâm sàng. SV A thấy
B khám và hỏi bệnh với thái độ thiếu tôn trọng bệnh nhân

• SV A nên xử lý tình huống này như thế nào?

43
KẾT LUẬN

44
KẾT LUẬN

Nguyên nhân gây ra sai sót y khoa theo WHO:

• Thiếu sót trong đào tạo
• Không đủ kiến thức và kinh nghiệm về thuốc
• Không có mối quan hệ tốt với đồng nghiệp
• Không nhận thức đủ về nguy cơ
• Làm việc quá sức
• Tình trạng thể chất và cảm xúc
• Giao tiếp kém giữa BS và bệnh nhân
45
CẢM ƠN ĐÃ LẮNG NGHE

ngthibay@gmail.com

Website here