ኢንተርፕርነርሽፕ

/የሥራ ፈጠራ/
August 26, 2022 1
 1. ኢንተርኘርነርሽኘ ማለት ምንድን ነው?
• ኢንተርፐርነርሽፕ የሚለው ቃል የተወሰደው ኢንተርፐረንደር ከሚል
ከፈረንሳይ ቃል ሲሆን ትርጉሙም ‹‹መፈፀም›› ማለት ነው፡፡
• ኢንተርኘሪነርሽኘ ሂደት / Process / ሲሆን አንድ ኢንተርኘርነር ከምንም
ነገር ተነስቶ ዋጋ ያለው ነገር የሚፈጥርበትና የሚገነባበት ሂደት ነው፡፡
• ዋጋ ያለውና ጠቃሚ የሆኑ ነገሮችን ለግለሰቦች፣ ለቡድን፣ ለድርጅት እና
ለህብረተሰብ የመፍጠርና የማሰራጨት ሂደት ነው፡፡
• ኢንተርኘርነርሽኘ አዳዲስ የፈጠራ ግኝቶች/የፈጠራ ስራዎች/ የሚገኙበት
ሂደት ሲሆን አብዛኛውን ጊዜ ጥቅም ላይ የዋሉ ሃብቶችን እንደገና
በመጠቀም አዲስ ነገሮችን የመፍጠር ወይም
• ያለውን ውስን ሃብት ባልተለመደ ወይም ከወትሮው በተለየ መልኩ
በማቀናጀት ሊከሰቱ የሚችሉ ችግሮችን በመጋፈጥና በመቋቋም ለአዲስ
ፈጠራ የሚነሳሱ ኢንተርኘርነሮች አዲስ የሥራ እንቅስቃሴን የሚፈጥሩበት
ሂደት ነው፡፡
August 26, 2022 2
 ኢንተርኘሪነርሽኘ ...
• የፈጠራ ስራ ማለት ደግሞ በስራ ፈጣሪ ሰው የተከናወኑ ተግባራት ማለት
ነው፡፡ ይኸውም በማያቋርጥ የስራ ሂደት ውስጥ የሚያጋጥሙ ችግሮችን
በፅናት ተቋቁሞ ካፒታልን በተገቢ ጊዜና ሁኔታ ስራ ላይ በማዋል ምርት
በማምረት ወይም አገልግሎት በመስጠት ተጨማሪ ሃብት መፍጠር ነው፡፡
• የፈጠራ ስራ የሚባለዉ በእጅ ያለዉ ሀብት ምቹ ሁኔታዎች በሚፈጥሩት
የሥራ ሂደት ዉስጥ አልፎ ወደ ላቀ ዕድገት ሲሸጋገር ነዉ፡፡
• ሥራ ፈጣሪ ሰዉ ልዩ መሣሪያዉ ሥራ ለመፍጠር ምቹ ሁኔታዎችን
በመጠቀም በነበረዉ ሀብት ላይ እድገት የማምጣት ችሎታ ነዉ፡፡
• ለተጨማሪ ሃብት መገኘት የተፈጠረው ስራ ያስገኘው ዉጤት በአካባቢው
ያልተለመደ አዲስ ምርት ሊሆንም ላይሆንም ይችላል፡፡ ምርቱ አዲስ
ቢሆንም ባይሆንም ደረጃውን የጠበቀ ጥራት ያለው ምርት ሲመረት
የፈጠራ ስራ ውጤት ይሆናል፡፡

August 26, 2022 3

 ኢንተርኘሪነርሽኘ ...
• ሥራ ፈጥሮ ስኬታማ ለመሆን ሦስት ቅድመ G<ኔታዎች መሟላት
አለባቸዉ፡፡ እነዝህም፡
• ስራ የሚፈጥርና ሃሣብ ማመንጨት የሚችል ተመራማሪ አዕምሮ፤

• ፈጠራዉ በስራ ፈጣሪዉ ጥንካሬና የአካባቢዉ ሁንታዎች ባመቻቹት

መልካም አጋጣሚዎች የተፈጠረ መሆን አለበት፤
• ፈጠራዉ ገበያ መር እንዲሆን ከገበያ የሚመነጭ መረጃ በማደራጀት
ሊጠቀምበት የሚችል ኃይል መኖር አለባቸዉ፡፡

August 26, 2022 4

 ኢንተርኘርነርሽኘ...
• ተመጣጣኝ ችሎታና ዝንባሌ ያላቸውን ሰዎች በቡድን ማደራጀትን በማካተትና
አጋጣሚዎችን ሌሎች እንደሚመለከቱት እንደመሰናክል፣ ችግርና የተምታታ
ሁኔታ ከመመለከት ይልቅ ሃብትን በማቀናጀትና በመቆጣጠር አጋጣሚዎችን
በመጠቀም የተሻለ ሁኔታን በመፈለግ ላይ ያተኮረ ሂደት ነው፡፡

• የብዙዎችን የንግድ ድርጅቶች አደረጃጀት ስንመለከት አንድ ግለሰብ ሃሳቡን

በቅድሚያ ቢያመነጨውም ይህንን ተግባራዊ ለማድረግ ግን የተለያየ ዕውቀትና
የትምህርት ደረጃ ያላቸውን ግለሰቦች ሀብትና አስተሳሰብ የማሰባሰብ ሂደት
ይካሄዳል፡፡

• ይህም የሚያመላክተን የኢንተርኘርነርሽኘ ሂደትን ሲሆን በዚህ ሂደት የተጓዙ

የሃሳብ አመንጪዎችንም ኢንተርኘርነር ተብለው ይጠራሉ፡፡
August 26, 2022 5
 2. ኢንተርፐርነር ማለት ምንድን ነው?
ኢንተርኘርነር ማለት ካለው ሁኔታ ጋር እርሱን በማዛመድና ቆራጥ ውሳኔ መወሰን የሚችል፣
የሚከሰቱ ስጋቶችን መለየት የሚችልና ችግር ፈች የሆነ ሰው ማለት ነው::

ኢንተርኘርነር ማለት ሀሳቡን በተግባር የሚያውል ለስራ ተነሳሽነት ያለው የሚያጋጥሙትን

ፈተናዎች በማለፍ ለዓላማው መሳካት ጥረት የሚያደረግ ሰው ማለት ነው፡፡

ስራ ፈጣሪ ማለት ሃሳብንና ፍላጐትን ከፋይናንስ፣ ከእውቀት፣ ከስራ መሣሪያዎችና ምቹ

ሁኔታዎች ጋር በማቀናጀት የድርጅት መመስረቻ ሃሣብ የሚያመነጭና ድርጅት መስርቶ
የሚያስተዳድር ሰው ነው፡፡

ስራ ፈጣሪ ማለት አዲስ ድርጅት የሚመሰርት ወይም የተመሰረተውን ድርጅት ወደ ከፍተኛ
ደረጃ ለማሣደግና ምርታማ ለማድረግ ተነሣሽነት ያለው ለውጥ አምጪ ስራ አስኪያጅ
ነው፡፡

August 26, 2022 6

 ኢንተርፐርነር...
• ስራ ፈጣሪ ማለት ምቹ ሁኔታዎችን በመጠቀም ሃብት ስራ ላይ አውሎ
ተጨማሪ ሃብት የማፍራት ችሎታ ነው፣ ባፈራው ተጨማሪ ሃብት
የአኗኗር ለውጥ የሚያመጣ ሰው ነው፡፡
• ስራ ፈጠራ ማለት አስፈላጊውን ጊዜና ጥረት በመጠቀም ሊመጡ
የሚችሉ ፈተናዎችን በመቋቋም የራስን ስራ በመፍጠር የስራውን
ውጤት ማጣጣም ማለት ነው፡፡

August 26, 2022 7

 ኢንተርፐርነር...
• አንድ ኢንተርኘርነር ማንኛውንም ስራ ከመጀመሩ በፊት በሚከተሉት ዋና
ዋና ነጥቦች ላይ ተመስርቶ የራሱን ድክመትና ጥንካሬ መገምገምና እራሱን
መፈተሽ ይኖርበታል፡፡ እነሱም፡
• የስራ ተነሳሽነት /Motivation for work/
• በራስ መተማማን /Self-confidence/
• ወደ ፊት ማቀድ /Plan ahead/
• በጥልቀት በመረዳት ላይ ማተኮር /focus on understanding/
• በተመረጡ ተግባሮች ላይ ብቻ ማተኮር /Be selective/
• አካባቢን በጥልቀት መቃኘት /ability to analyze the
environment/
• የጊዜ አጠቃቀም ሁኔታ /time management practice/
• ስህተትን መቀበል /Admitting mistake/

August 26, 2022 8

 ኢንተርፐርነር...
• አመለካከትን መገምገም /attitude assessment/ ሲሆኑ በዚህም
መሰረት የእኔ ጥንካሬዎችና ድክመቶችን በሚል በመለየት
 What are my strength /ጥንካሬዎች/
 What are my weakness/ድክመቶች/
 What are my goals /አላማዎች/
 Who am I /እኔ ማን ነኝ/ በማለት ያለውን አቅም/የሐብት፣
እውቀትና ክህሎት እንደሁም ያሉበትን ችግሮችና መወሰድ
ያለበትን መፍትሔ ማመቻቸት ይጠበቅበታል፡፡ ከዚህም ባለፈ
ያሉትን ስራዎች፣ ምቹ ሁኔታዎችና ስጋቶች መለየትና ምቹ
ሁኔታዎችን መጠቀም ስጋቶችን መቀነስ ይጠበቅበታል፡፡
August 26, 2022 9
 የሰኬታማ ኢንተርኘሪነሮች ባህሪያት
• በራስ የመተማመን እና ጥሩ ነገርን የመጠበቅ/self-confidence/
• የታሰቡ/የተገመቱ/ስጋቶችን መቀበል መቻል/risk- taking/
• ችግሮችን /መሠናክሎችን/በቀና መቀበል
• ግትር ያልሆኑና ከሁኔታዎች/ክስተቶች/ጋር መጣጣም
የሚችል/flexible/
• የገበያ ዕውቀት ያለው/ understand the market/
• ከሌሎች ጋር አብሮ የመሥራት/የመጎዝ አቅም/ችሎታ ያለው/
cooprativeness/
• በራሱ አመለካከትና አስተሳሰብ የሚመራ
• በርካታ ሃሳቦችን ማፍለቅ የሚያስችል ዕውቀት ያለው/creativety/
• በሙሉ ሃይል፣ በጥንቃቄና በስሜት የሚሠራ/usefull potential/
• አዲስ ነገር መፍጠር /አዲስ ግኝቶችን የሚፈለግ /innovative/
August 26, 2022 10
 የሰኬታማ ኢንተርኘሪነሮች...
• ለዉጥ የሚያመጣ መሪ /Change agent/
• አስተያየቶችን /ሃሳቦችን/ በበጐ ተቀብሎ ምላሸ የሚሰጥ/ receiving
feedback/
• ፈርቀዳጅ መሆን /የተነሳሽነት ስሜት ያላቸው/ taking initiatives/
• ለችግሮች መፍትሔ የመፍጠር ችሎታ ያለው፣ ችግሮችን የሚጋፈጥና
ለችግሮች የማይበረከክ /problem solver/
• አርቆ የሚያይ /አስተዋይ /proactive /
• ትችቶችን የሚቀበልና መልስ የሚሰጥ /የእርምት ሥራውን
የሚያከናውን /admitting mistake and take corrective action/
• ከሰዎች ጋር መግባባት የሚችል /Gets along with others/
• መልካም ነገር አሳቢ /Optimistic/

August 26, 2022 11

 የሰኬታማ ኢንተርኘሪነሮች...
 ወደ ውስጥ የሚያይ (Internal locus of control)
 የተግባር ሰው/Action oriented/
 ምቹ ሁኔታወችን የሚፈልግ/Opportunity seeker/
 ሀይሉን አሟጦ የሚጠቀም/Energetic and forceful/
 ከፍተኛ የስኬት ጉጉት ያለው
 የአመራር ጥበብ/Dynamic leader/
 የአስተዳደር ችሎታ/Administrative ability/
 የገንዘብ አያያዝ /Financial management
 የጊዜ አጠቃቀም/Time management/
 አስፈላጊ ሰንሰለት (Networking) መዘርጋት
 ጥገኝነትን አለመፈለግ/Independent/

August 26, 2022 12

 ለኢንተርኘርነርሽኘ አስፈላጊ የሆኑ አስር ገፅታዎች
• አካባቢን ማወቅ፡- የሚገኙ መረጃዎችን እውነትነት ማረጋገጥ እና
ለሚነገሩት ሁሉ ምላሽ የሚሰጥ
• ምቹ አጋጣሚዎችን መለየትና መጠቀም:-ምቹ አጋጣሚዎችን በቅፅበት
መቀበል የሚገኙትን ጥቅሞች ለመጠቀም ዝግጁ መሆን
• አማካሪ መፈለግ፡- በርካታ አማካሪዎችን በመፈለግ ከተለያዩ አማካሪዎች
የሚቀርቡ አስተያየቶችንም ሆነ ሃሳቦችን መቀበል መረጃ ለመሰብሰብና
ለማመዛዘን ይረዳሉ፡፡
• ቡድን መፍጠር፡- በኢንተርኘሪነርሽኘ አለም ውስጥ ሁሉንም ሥራ
ለብቻህ / በራስህ ብቻ/ ለመሥራት መሞከር የሥራ መጓተትን /
ዝግታን / ይፈጥራል ስለዚህ ትምህርት አቅምና ችሎታ ያላቸውን
ሰዎች አሰባስቦ ቡድን በመፍጠር እራስንም ተጠቃሚ ያደርጋል፡፡

August 26, 2022 13

 ለኢንተርኘሪነርሽኘ አስፈላጊ የሆኑ አስር ገፅታዎች
• ማነቃቂያ / መሣቢያ /መፍጠር፡- በህብረተሰቡ ዘንድ መልካም ገፅታን
የሚፈጥሩ ተግባራትን በማከናወን ተቀባይነትንና ተወዳጅነትን
መፍጠር፡፡
• በሃላፊነትና በቁርጠኝነት መሥራት፡- በተሠማራበት የሥራ መስክ ሁሉ
በቁርጠኝነት የሚሠራና የማያፈገፍግ መሆን፣ ለሠራው ሥራ ሙሉ
ሃላፊነት መውሰድ፣ ላከናወንከው ጥሩም ሆነ መጥፎ ተግባራት ሃላፊነት
መውሰድና ከዚህም በመማር ላጋጠሙትና ወደፊት የሚያጋጥሙ
አስቸጋሪ / መጥፎ / ሁኔታዎችን ማስወገድ መቻል፡፡
• የማሳደግ / የማሻሻል / እና የማስፋፋት ሥራዎችን ማከናወን፡- ዝግጁ በሆነ
ወቅት የተሠማራበትን ዋነኛ አገልግሎት ማስፋፋትና አዲስ የሥራ
እንቅስቃሴ ለመፍጠር ምቹ የሆኑ አጋጣሚዎችን መፈለግ

August 26, 2022 14

 ለኢንተርኘሪነርሽኘ አስፈላጊ የሆኑ አስር ገፅታዎች
• ጥንካሬን ማሳየት /መፍጠር/፡- ከማንኛውም ደንበኛ ወይም የዕቃ አቅራቢ ጋር
ስምምነት በሚደረግበት ወቅት ስለስራው፣ ቢዝነስና አገልግሎቱ ያለውን
ስሜት በሚገባ በመመርመር ጥሩ ስሜትን ማሳደር የኸውም በመጥፎ ጊዜ
ለመረጋጋት የሚረዳ ከመሆኑም ባሻገር ጥሩ ጊዜንም ለመፍጠር ያግዛል፡፡
• በአዕምሮ የሚቀረጽ አገልግሎት መስጠት፡-ለደንበኞች የሚሰጠውን ምርትና
አገልግሎት በከፍተኛና ከተለመደው የተለየ እንዲሆን ማድረግ፡፡ ደንበኞች
ከሚጠብቁት በላይ አገልግሎት ካገኙ የመመለሳቸው ተስፋ ከፍተኛ
እንደሚሆን አጠያያቂ አይሆንም እንዲያውም በአብዛኛው ጓደኞቻቸውን
ይዘው የመምጣት ተስፋ አለው፡፡
• ከትንሽ ነገር ትልቅ ነገር ማግኘት፡- ኢንተርኘሬነሮች ይከበራሉ ምክንያቱም ያስቀመጡትን
ግብ ተግባራዊ የማድረግና ችግሮችን በተሳካ / ውጤታማ / በሆነ መንገድ ማቃለል /
ማሸነፍ / ችሎታ ስላላቸው ሲሆን በሽርክና ሥራን የመሥራት ስጋትም ሆነ ፍራት
የለባቸውም፣ ዘዴዎችን፣ ስልቶችን ወይም መፍትሔዎችን ለመፈለግ ፈጣን ከመሆናቸው
ባሻገር የሥራን ወይም የንግድን / ቢዝነሱን / የሂሳብ እንቅስቃሴ አለመደበቅ መለያ
ገፅታዎች ሊሆኑ ይገባል፡፡

August 26, 2022 15

 Reasons why Entrepreneurs initiate businesses within
their communities
– personal satisfaction,
– achievement orientation,
– need for recognition,
– expression of leadership ability,
– self-motivation, and
– profits.
• Entrepreneurship education may also be called
citizenship education, because it provides people with
the skills to take action and make changes which will
improve the environment within their community.
August 26, 2022 16
 የግል ስራ እንዴት መፍጠር ይችላል?
 ስራ ፈጣሪዎች ትክክለኛ የግብ አቅጣጫ በመምረጥ ስራ
ከመጀመራቸው በፊት ቀጥሎ የተዘረዘሩትን ጥያቄዎች አንስቶ መልስ
ማግኘት አለባቸው ፡፡
 ተፈላጊው የመመስረቻ ካፒታል ከየት ይገኛል?
 ምን መስራት ይቻላል?
 የሙያ ስልጠና ከየት ይገኛል?
 ምቹ የመስሪያ ቦታ እንዴት ይገኛል?
 የስራ ውጤት ተጠቃሚ ማን ነው?
 ምርቱን ማን ሊገዛው ይችላል?
 ደንበኞችን እንዴት ማግኘት ይቻላል?
 ግብር ተከፍሎ እንዴት ትርፋማ መሆን ይቻላል?

August 26, 2022 17

 ሥራ ፈጣሪ ለመሆን ራስዎን ይፈትኑ
• የራስዎን ሥራ ለመጀመር ከመወሰንዎ በፊት ግላዊ ባህሪዎን፣ሙያዎንና
የአካባቢዎን ሁኔትዎች ይፈትሹ፡፡
• ድርጅትዎን ለመምራትና ትክክለኛ የሥራ ሰው መሆንዎን ለማረጋገጥ
በህሪዎን፣ ሙያዎንና የአካባቢዎን ሁኔትዎች በሚገባ ይገምግሙ
• እያንዳንዱ ሁኔታዎ በድርጅትዎ ላይ በጥንካሬ ይሁን በድክመት
የሚያስከትለውን ተፅእኖ ይለዩ፡፡
• ድርጅት ለማምረት የሚያስችል እውቀት ካለው ጥንካሬዎ ነው ነገር ግን
ውሣኔዎችን ለመወሠን የሌላ ሠው ድጋፍ የሚያስፈልግዎ ከሆነ ድክመትዎ
ነው፡፡

August 26, 2022 18

 ሥራ ፈጣሪ ለመሆን ራስዎን ይፈትኑ
ከዚህ በታች የተዘረዘሩት ነጥቦች የትኛውን ሙያ ወይም ግላዊ ባህሪ
ማሻሻል እንደሚያስፈልግዎ እንዲለዩ ይረድዎታል፡፡
ሙያን በተመለከተ
 የቴክኒክ ሙያ
 ድርጅት የመምራት ብቃት
 ለውጤት የሚያበቃ መሠረታዊ እውቀት
ግላዊ ባህሪዎና ሁኔታዎች
 በራስ መተማመን
 ግብ ይኑርዎ
 ሃላፊነትን መወጣት /መቀበል/
 ውሣኔ ሠጪ ይሁኑ
 የቤተሠብ ተሣትፎ
 የገንዘብ አቅም
August 26, 2022 19
 እንደ ሥራ ፈጣሪ ራስዎን የማጠናከሪ ዘዴዎች
• ማንኛውም ሥራ ፈጣሪ ሥራ ሲጀምር ለስራው በቂ ሙያና ልምድ
ላይኖረው ይችላል፡፡ምን አይነት ችግሮች እንደሚያጋጥሙትም ላያውቅ
ይችላል፡፡
• ይሁን እንጂ በስራ ሂደት በተግባር እየተፈተነ ለስራው ብቁ
የሚያደርገውን ሙያና ልምድ ያዳብራል፤ እንደዚሁም ለሚያጋጥሙት
ችግሮችም መፍትሄ ለመስጠት ብልሃት ይፈጥራል፤ ድክመቱን በጥንካሬ
እየተካ ይሄዳል ማለት ነው፡፡
• አንድ ሥራ ፈጣሪ የስራ ፈጠሪነት ሙያና ባህሪያትን የሚያጐለብቱ
እውቀቶች ከየት ማግኘት ይችላል፡፡
1. ምክር መጠየቅ
2. ሥልጠና መዉሰድ
3. የውጤታማ ድርጅቶች ወይም ሠዎች ታሪክ ማጥናት
4. መጽሐፍ ማንበብ
August 26, 2022 20
 የጠደምአስ ትንተና ( SWOT Analysis )

ጠንካራ ጐን ደካማ ጐን

ምቹ ሁኔታ አስጊ ሁኔታ

August 26, 2022 21

 የጠደምአስ ትንተና ( SWOT Analysis )
 ጠንካራ ጐን
• በሙያው ላይ ያለው በቂ ዕውቀት
• ከደንበኞች ጋር ያለው ግንኙነት
• ሥራዎችን የመምራት ልምድ
• የማሰራጨት ሒደቱ ምቹ መሆን
• በተነፃፃሪ ርካሽ ዋጋ መጠቀም
• ምርቱን በየጊዜው ማሻሻል
• የምርቱን ጥራት መጠበቅ
• የቴክኖሎጅ አጠቃቀም
• የምርቱ ጠቀሜታና ጥንካሬ መኖር

August 26, 2022 22

 የጠደምአስ ትንተና ( SWOT Analysis )
ደካማ ጐን
◦ ጥሬ እቃ በአግባቡ አለመጠቀም
◦ የምርቱ ዕድሜ ውስንነት
◦ የምርቱ ዲዛየን አለመሳብ
◦ ደካማ የሽያጭ ጥራት
◦ በተነፃፃሪ የምርቱ ዋጋ ውድ መሆን
◦ የስራው በቂ የሆነ እውቀትና ክሎት አለመኖር
◦ የማስተዋወቅ ልምድ ማነስ
◦ ጊዜው ያለፈበት ቴክኖሎጅ መጠቀም
◦ ስራውን በተገቢው ለመምራት ልምድ አለመኖር
◦ የስራ ማስኬጃ ገንዘብ እጥረት
◦ ከፍተኛ ሽያጭ በሚኖርበት ጊዜ ዝቅተኛ ክምችት መኖር

August 26, 2022 23

 የጠደምአስ ትንተና ( SWOT Analysis )
 ምቹ ሁኔታዎች
• ደካማና በቁጥራቸው አናሳ ተወዳዳሪዎች መኖር
• የደንበኞችን የገቢ መጠን ማደግ
• የደንበኞች ፍላጐት ማደግ
• ሙያውን ሊያግዙ የሚችሉ ሙያተኞች
• ርካሽ የጥረ ዕቃ በቅርበት መገኘት
• ተመሳሳይ ምርቶች በገበያው ውስጥ በብዛት ያለመኖር
• የምርቱ ዕጥረት በአካባቢው መኖር
• ምቹ የመንግስት ፖሊሲ
• ዝቅተኛ የወለድ መጠን መኖር
• በቂ የሆነ የሥልጠና ዕድል ማግኘት

August 26, 2022 24

 የጠደምአስ ትንተና ( SWOT Analysis )
ስጋቶች
 የጥሬ እቃዎች ዋጋ መናር
 የመንግስት ቢሮክራሲያዊ ውጣውረድ
 የጥሬ ዕቃ ዕጥረት
 የተፈጥሮ አደጋዎች
 የሙስና መስፋፋት
 የመንግስት ደንቦችና ህጐች በየጊዜው መቀያየር
 ከፍተኛ ውድድር መኖር
 ተነሳሽነት የሌለው የሰው ኃይል መኖር
 የሰለጠነ የሰው ኃይል ሽሚያ
 የኃይል እጥረት
 የመሠረተ ልማቶች አለመሟላት
 ህገ ወጥ ንግድ መስፋፋት
August 26, 2022 25
 የንግድ ሓሳብ ምንድን ነው?
• ሁሉም ድርጅቶች የሃሳባ ምንጭ ናቸዉ፡፡ ድርጅቶች የሚመሠረቱት በአንድ
አከባቢ ያሉ ሰዎች ምን ዓይነት ምርት ወይም አገልግሎት መግዛት
እንደሚፈልጉ በተገነዘቡ ሰዎች ነዉ፡፡
• ስለዝህ አንተ/አንች ይህ ግንዛቤ ያለዉ ሰዉ ሊትሆን/ሊትሆኝ
ትችላለህ/ትችላለሽ፡፡
• ይህ ግንዛቤ ካለሽ ለሚመሠርት ድርጅት ግልጽ የሆነ ራዕይ ያስፈልግሻል፡፡
• ራዕዩን በድርጅት መመስረቻ ፅንሰ ሃሳብ ማዳበር ይቻላል፡፡
• ስለዝህ የንግድ ሓሳብ ማላት አጭርና ግልጽ የሆነ ወደፊት ልንሰራ
የፈለግነው የንግድ ስራ አይነት ነው፡፡
• ምሳሌ፡- ብሎኬት ማምረቻ ፣ዶሮ ማርባት፣ ቁንጅና ሳሎን፣ ዳቦ ቤት
፣ ወዘተ...
 

August 26, 2022 26

 የንግድ ሓሳብ...
የድርጅት ፅንሰ ሀሳብ ማዘጋጀት ለምን ይጠቅማል?
1. ድርጅትዎ ምን ኣይነት ምርት/አገልግሎት እንደሚያ ቀርብ ለማቀድ፤
2. ከማን ጋር መገበያየት እንደሚችሉ መገመት፤
3. ምርትዎን/አገልግሎትዎን እንደት እንደሚሸጡ ለመወሰን፤
4. በየትኛዉ የምርት/የአገልግሎት ዉጤት ተደንበኞች ፍላጎት ማርካት
እንደሚችሉ ለማወቅ ነዉ፡፡
A business idea is the response of a person or persons,
or an organization to solving an identified problem or
to meeting perceived needs in the environment
(markets, community, etc.).

August 26, 2022 27

 Why Generate Business Ideas?
You need a great idea to start a new business
Business ideas need to respond to market needs
Business ideas need to respond to changing consumer
wants and needs
Business ideas help entrepreneurs to stay ahead of the
competition
Business ideas use technology to do things better
Business ideas are needed because the life cycles of
products are limited
Business ideas help to ensure that businesses operate
effectively and efficiently
August 26, 2022 28
 Sources of Business Ideas
• Hobbies/Personal Interests
• Personal Skills and Experience
• Franchises
• Mass Media (newspapers, magazines, TV, Internet)
• Business Exhibitions
• Surveys
• Customer Complaints
• Natural scarcities and pollution
• Changes in Society
• Brainstorming
• Being Creative

August 26, 2022 29

 የንግድ ሓሳብ...
• የንግድ/የቢዝነስ ሓሳቦችን ከየት እናገኛለን?
– ከተጠቃሚዎች / ከአካባቢው
– እየሰሩ ካሉ ካምፖኒዎች
– ከመንግስት ተቋማት
– ከምርት አስተላላፊዎች

– ከጥናት አድራጊዎች
– ከኢግዚቢሽኖችና ባዛሮች ወ.ዘ.ተ

August 26, 2022 30

 የቅድመ አዋጭነት ጥናት / Pre- possibility study /
ጥናቱ በሚቀርብበት ጊዜ የሚከተሉትን ጥያቄዎች
መመለስ አለባቸው
 የንግድ ድርጅቱ ስም
• የንግድ ድርጅቱ ስም የተመረጠበት ምክንያት
• የባለቤቱ/ቤቶች ስም
• የት/ደረጃቸው
• የባለቤቶች የሕይወት ታሪክ
• የኘሮጀክቱ ጠንካራና ደካማ ጐኖች በዝርዝር
 ምርቱ/የምርቱ ዓይነት
• ፎቶ፣ ሳምኘል፣ ወይም ከተወዳዳሪዎች ተመሳሳይ የሆነ
ምርት መምጣት አለበት

August 26, 2022 31

 የቅድመ አዋጭነት ጥናት / Pre-possibility study /
 የቢዝነሱ መገናኛ ቦታ
 የቦታው ስፋት በግምት
 መጠኑ
 የተመረጠበት ምክንያት
 የቴክኒክ ሙያ በተመለከተ
 ማሽኖች የመስሪያ ዕቃዎች በዝርዝር
 ምርቱን የማምረት ሂደት
 የፍላጐትና አቅርቦት ሁኔታ
 የተወዳዳሪዎች የገበያ ስልት
 መንግስት የሚሰጣቸው አንዳንድ ድጋፎች
 ምቹ ሁኔታዎችና አስጊ ሁኔታዎች
 የምርት ዋና ዋና ተጠቃሚዎች
 በንግድ ስራው ላይ ሌሎች ወሳኝ ሁኔታዎች
August 26, 2022 32
 የንግድ ዕቅድ
የንግድ ዕቅድ/ቢዝነስ ኘላን ምንድን ነው?
• ቢዝነስ ኘላን ማለት ለተወሰነ / ለታሰበ/ ንግድ ስራ ሃሳብን አሰባስቦ
በወረቀት ላይ በማስቀመጥ ስራው እንዴት እንደሚጀመር፣
እንደሚንቀሳቀስ የሚያሳይ በአሀዝ በተገቢው መረጃ የተደገፈ
የጽሁፍ ዶክመንት ከመሆኑም ባሻገር በኘሮጀክቱ አዋጭነት እና
አስተማማኝነት ለማወቅ የሚያስችል መሳሪያ ነው፡፡
ቢዝነስ ኘላን በአጠቃላይ አራት ክፍሎች አሉት እነዚህም፡-
• የግብይት ዕቅድ
• ምርትና የምርት ሂደት ዕቅድ
• የአደረጃጀትና የስራ አመራር ዕቅድ እና
• የገንዘብ ዕቅድ ናቸው
ቢዝነስ ኘላን መቸ ለማንና ለምን ይዘጋጃል
• አዲስ ንግድ ሲጀመር
• በስራ ላይ ለሚገኙ ድርጅቶች
August 26, 2022 33
 የንግድ ዕቅድ የቀጠለ.....

 ቢዝነስ ኘላን ለማን ይዘጋጃል

• ለስራ አስኪያጅ
• ለድርጅቱ ባለቤት
• አበዳሪ ተቋማት
• ለስራ አስኪያጅ
• የኘሮጀክቱን የንግድ ሃሳብ ግልጽ ለማድረግ
• ያልታወቁ ግኝቶተን ለመዳሰስ
• በቡድን ለመስራትና ስራውን ለማከናወን

August 26, 2022 34

 የንግድ ዕቅድ የቀጠለ.....
ቢዝነስ ኘላን ለማን ይዘጋጃል
• መረጃ ለመሰብሰብ ለማጠናከር ለማጤንና ሪፖርት
ለማዘጋጀት
• የገንዘብ ርዳታ፣ብድር፣ለማግኘት ለማሰባሰብ
• ለድርጅቱ ባለቤት
• የንግድ ድርጅቱን አስተማማኝነት እና አዋጭነት ለመዳሰስ
• ዓላማና ግብ ለመቅረጽ
• የሚያስፈልገውን የገንዘብ መጠን ለመረዳት/ ለማወቅ
/እና ቅድመ ዝግጅት ለማድረግ
• አበዳሪ ተቋማት
• የብድር ጥያቄን ለመፍቀድ ድርጅቱን በመገምገም
ሚዛናዊ እና በእውቀት ላይ
• የተመሰረተ ውሣኔ ለመስጠት
August 26, 2022 35
 የንግድ ዕቅድ የቀጠለ.....
 ቢዝነስ ኘላን ለሶስት መሰረታዊ ጥያቄዎች መልስ መስጠት አለበት
– ድርጅቱ አሁን የሚገኝበት ሁኔታ
– ድርጅቱ የት መድረስ እንዳቀደ ወይም ምን ለመስራት
እንዳቀደ
– ከታቀደው ግብ ለመድረስ የሚረዱ ዘዴወችን መዘርዘር
አለበት

August 26, 2022 36