በአርባ ምንጭ ዩኒቨርሲት የግብርና ሳይንስ

ኮሌጅ ማህበረሰብ አግልግሎት

የተዘጋጀ ስልጠና

አዘጋጅ
ገድሻ ካቶላ(MS.C) ኢትዮጵ
ያ
አርባ
ለጥቃቅንና አነስተኛ ንግድ ማህበራት ምቹና ቀልጣፋ
የገበያ ትስስር ለመፍጠር የተዘጋጄ ስልጠና

የስልጠናው ዋነኛ አላማ ጥቃቅንና አነስተኛ ማህበራት

ንግድ ጀምረው እየተንቀሳቀሱ ላሉት ማህበራት
አቅማቸውን እንዲያሳድጉ የሚያግዝ ስትራተጂን
በመጠቀም ተጨማሪና የተሻሉ የስራ እድሎችን በመፍጠር
ለዘለቄታዊና ሁሉን አካታች ለሆነ የኢኮኖሚ እድገት
አስተዋፅኦ ማድረግ ነው፡፡
 የስልጠናው ይዘት፤

 ክፍል አንድ፤ሰዎችንና ምርታማነትን

ማገናኘት
 ክፍል ሁለት፤ የምርት ጥራት እና ደህንነት
 ክፍል ሶስት፤ ግብይትና ንግድ
 ክፍል አራት ኢንተርፕርነራዊ ችሎታዎች
 ክፍል አምስት ፤ ማስፋፊያ
ክፍል አንድ
 ሰዎችንና ምርታማነትን ማገናኘት

 የንግድዎ ስኬት ሙሉ በሙሉ በእርስዎና ከእርስዎ

ጋር በሚሰሩ ሰዎች ላይ የተመሰረተ ነው፡፡
 ተቀጣሪ ሰራተኞችዎ ለንግድዎ ምርታማነት
አስተዋፅኦ ያደርጋሉ፤
 ስለዚህም ስለምርታማነት ግንዛቤ ሊኖርዎ
ይገባል፡፡
 1. ምርታማነት ምንድን ነው?

 ምርታማነት ማለት ፈጠራንና ሀብትን በብቃት

በመጠቀም የሸቀጦችንና የአገልግሎቶችን የእሴት ይዘት
መጨመር ነው፡
 ምርታማነትን ለማሻሻል እንደ ንግዱ ባለቤትነት
የሚከተሉትን ሁለት ነገሮች ሊያደርጉ ይችላሉ፡፡

1. የግብአት ለውጥ ሳያደርጉ ውጤትን መጨመር (ብዙ

መስራት ወይም ብዙ መሸጥ ወይም የመሸጫ ዋጋን
መጨመር)፣
2. የውጤቱ መጠን ሳይለወጥ ግብአቱን መቀነስ (ለንግዱ
 ከአንድ የተወሰነ ግብአት የሚገኝ ውጤት የዚያ ግብአት
ምርታማነት ነው፡፡
 የንግድዎ ምርታማነት የሚያመለክተው ጥሪትዎን ምን
ያህል በጥሩ ሁኔታ መጠቀም መቻልዎን ነው፡፡
 ምርታማነትዎን በማሳደግ የንግድዎን ውጤታማነትና
ትርፋማነት ማሳደግ ይችላሉ፡፡
 ጥቂት የምርታማነት ገላጭ ምሳሌዎችን ከታች
ይመልከቱ፤
 አንድ ሰራተኛ ደመወዝ ለሚያገኝበት በእያንዳንዱ
ሰአት የሚያመርታቸው የጨርቃጨርቅ ብዛት፣
 አንድ ማሺን ያለእረፍት ከሰራ በቀን የሚፈበርካቸው
የወንበር እግሮች ብዛት (የምርቱ መጠን የሚወሰነው
በማሽኑና በማሽኑ ላይ በሚሰማራው ሰራተኛ ነው)፣
 አንድ ሰራተኛ በቀን ውስጥ ባለው/ባላት ስምንት የስራ
ሰአት የሚሰፋው/የምትሰፋው የሸሚዝ ብዛት፣
 ከንግዱ አጠቃላይ ሽያጭ አንፃር የሚከፈለው አጠቃለይ
ደመወዝ፣
 ሰዎች ለምርታማነት አስፈላጊ ናቸውን?
 የሚከተሉት ምሳሌዎች ለሰዎች ሚና አነስተኛ ትኩረት ሲሰጥ በንግዱ ላይ ምን
ሊደርስ እንደሚችልም ያመለክታሉ፡፡

ከበደ ጠቅላላ መደብር በቂ ጊዜ ወስዶ ሰራተኞችን አይቀጥርም፡፡

እሱ የሚፈልገው በአነስተኛ ወጪ መቅጠር ነው፡፡
ፀሀይ ጮራ ምግብቤት፤ ሲቀላ ብረታ
 የፀሀይ ጮራ ምግብቤት ባለቤት ብዙ ትእዛዝ ትሰጣለች፡፡
 ከሰራተኞቹም ከፍተኛ ትጋትና ቅልጥፍና ትጠብቃለች፡፡
ደመወዛቸውንም ትከፍላለች፡፡
 ከእሷ የሚጠበቀውም ይህን ማድረግ ብቻ ነው ብላ
ታምናለች፡፡
 ሲቀላ ብረታ ብረት ባለቤቱ ስለሰራተኞቹ ጤናና ስለስራው
ቦታ ደህንነት ግድ የለውም፤ ይህን ማድረግ በጣም ብዙ
ወጪ እንደሚያስወጣ (በጣም ውድ መሆኑን ያስባል፡፡)
የቁንጅና ሳሎነን በሻፊ የብስኪሌት መደብር
የሾፊ ብስክሌት
ይገርማኛል
ጥገና መንገዱን
አቆሽሾታል እኛ ከሥራዬ አካባቢ
የአካባቢ ነዋሪዎች ይሚምጡ ብዙ
የሱን ንግድ እዚህ ደንበኞች የሉኝም
አካባቢ ማየት አባዛኛው ደንበኞቼ
አንፈልግም የሚመጡት
ከከትማ ውጭ ነው
 የቁንጅና ሳሎኑ ባለቤት ከሰራተኞቿ ጋር ለመነጋገር
ወይም የሚነግሯትን ለማዳመጥ ምንም ጊዜ አትሰጥም፤
የነሱን ችግር ለመስማት ፍላጎትም የላትም፡፡
 በሻፊ የብስኪሌት መደብር፤ አቶ ሻፊ የብስኪሌት
መገጣጠሚያ ቦታ ይፈልጋል፡፡
 የተወሰኑ ስራዎቹን በእግረኛ መተላለፊያ ላይ ስለሚሰራ
መንገዱን አበላሽቶታል፡፡
 እሱ ስለሰዎች መቸገር ጉዳዩ አይደለም፡፡
ያስታውሱ፤ ከምርታማነት ጋር ግንኙነት ያላቸው ማንኛቸውም
ነገሮች በንግዱ ውስጥ የሚሰሩ ሰዎችን ይመለከታሉ፡፡
 ስራዎችም በተለያዩ መንገዶች ሊከናወኑ ይችላሉ፤ አንዳንድ
ሰራተኞችም ከሌሎቹ የበለጠ ምርታማ ሊሆኑ ይችላሉ፡፡

ሰራተኞችዎ ቀልጣፋ ካልሆኑ ንግድዎ ችግር ይገጥመዋል፤

ስራቸውን በአግባቡ ካከናወኑ ምርታማነትዎ ያድጋል፤ እናም
ንግድዎም ጥሩ ይሆናል፡፡
 የተሻለ ስራ እንዲሰሩ ማን ይረዳቸዋል?
 2. የጥራት ቁጥጥር ማለት ምንድን ነው?

 የጥራት ቁጥጥር ማለት ምርት እና አገልግሎትን

በማሻሻል ደንበኛውን አዋጭ በሆነ መንገድ ለማርካት
ለጥራት አስፈላጊውን ትኩረት መስጠት ነው፡፡

 ችግሮችን ከጅምራቸው በማግኘት በተሰበሰበ መረጃ

ላይ በመመስረት እንዳይከሰቱ ቅድሚያ የመከላከል
ስራም ጭምር ነው፡፡
የትኛው ጥራት
አለው ይላሉ ?
 3. የጥራት ቁጥጥር ቡድኖች ፅንሰ ሀሳብ
 የጥራት ቁጥጥር ቡድን ፍልስፍና የሚመነጨው
ከተሳታፊነት እና ሰብዓዊ ተኮር አመራር ነው፡፡
 የዚህ አመራር ፍልስፍና ለሰዎችና ለፍላጐታቸው
ትኩረት የሚሰጥ ነው፡፡ ምክንያቱም ሰዎች የአንድ ተቋም
ከፍተኛው ሀብት ናቸው ፡፡
 የአሳታፊነት አመራር ማለት ሰዎች በተቋሙ
አባልነታቸው /ሠራተኝነታቸው/ ትርጉም ያለው አስተዋጽኦ
እንዲያደርጉ እድል ሊሰጣቸው እንደሚገባ የሚያስገነዝብ
ነው፡፡
 የቀጠለ…
 ሰዎች ለተቋማቸው ትርጉም ያለው አስተዋጽኦ
ሊያበረክቱ የሚችሉት በተለመደው የሥራ ትዕዛዝ
በመስጠትና በመቀበል ብቻ ሳይሆን በሥራ ቦታ ላይ እንደ
አንድ የሥራ ክፍል ቡድን እና ግለሰብ ስለሚያመርቱት
ምርት፣ ስለሚሰጡት አገልግሎት የተሻለ ሀሣብ
እንዲያመነጩ፣ እንዲመክሩ እንዲተገብሩ፣ ለውጣቸውን
እንዲያዩ ከለውጡም እንዲቋደሱ የሚያስችል የሥራ
አካባቢ ሲፈጠርላቸው ነው፡፡

 ይህም የምርትን፣ የአገልግሎትን፣ የአሠራርን ጥራትና

ምርታማነት በቀጣይነት ለማሻሻል ዕድል ይፈጥራል፡፡
 የቀጠለ…
 የካይዘን ልማት ቡድን አስፈላጊነት የሚመነጨው
ሰዎች በተፈጥሮአቸው ከአላቸው ፍላጐት ነው፡፡
ይህም ማለት ሰዎች
 ነጻና ከማነቆ ለመላቀቅ
 የተሻለና የተለየ ነገር ለመሥራት እና
 ለማደግ የመፈለግ ተፈጥሮአዊ ስሜት አላቸው፡፡

 የካይዘን ልማት ቡድን አሠራር እነዚህን የሰዎች

ተፈጥሯአዊ
ስሜቶች በሥራ ቦታ ለማስተናገድ ዕድል ይሰጣል፡፡
 የምርት ጥራት ምንድነው?

 የምርት ጥራት ማለት የሸማቾችን ፍላጎት ለማሟላት

አቅም ያላቸውን ባህሪያት ማካተት እና ምርትን
ከጉድለት ወይም ጉድለት ነፃ ለማድረግ ምርትን
በመቀየር የደንበኞችን እርካታ የሚሰጥ ነው።
 ለነጋዴዎች የምርት ጥራት በጣም አስፈላጊ ነው፡፡ ይህ
የሆነበት ምክንያት መጥፎ ጥራት ያላቸው ምርቶች
የደንበኞችን እምነት ፣ የማህበሮን ምስል እና ሽያጭ
ስለሚጎዱ ነው።
 እንዲያውም የማህበሮን ሕልውና ሊጎዳ ይችላል. ስለዚህ
ለእያንዳንዱ ማህበር የተሻለ ጥራት ያላቸውን ምርቶች
 ለተጠቃሚዎች: የምርት ጥራትም ለተጠቃሚዎች በጣም
አስፈላጊ ነው፡፡
 ከፍተኛ ዋጋ ለመክፈል ዝግጁ ናቸው, ነገር ግን በምላሹ,
ምርጥ ጥራት ያላቸውን ምርቶች ይጠብቃሉ፡፡
 በድርጅቱ የምርት ጥራት ካልረኩ ከተወዳዳሪዎቹ ይገዛሉ
 በአሁኑ ጊዜ በጣም ጥሩ ጥራት ያላቸው ዓለም አቀፍ
ምርቶች በአገር ውስጥ ገበያ ይገኛሉ፡፡
 ስለዚህ የአገር ውስጥ ኩባንያዎች የምርታቸውን ጥራት
ካላሻሻሉ በገበያ ውስጥ ለመኖር ይቸገራሉ።
 3. ግብይትና ንግድ
 ቀጥሎ የሚታዩትን ሁለት ሁኔታዎች ይመልከቱ፤
 ጎዳናው ጫማ አዳሾች ወደፊት ተጫማሪ ደንበኞች
እንደሚያገኙና የካሳ ንግድ ደግሞ ወደፊት ደንበኛ ሊሆኑ
የሚችሉትን ሊያጣ እንደሚችል እርስዎም ይስማሙበታል፡፡
 እዚህ ላይ ልብ የምንለው በእነዚህ ሁለት ንግዶች ላይ ሰው ሁሉ
ተመሳሳይ ተሞክሮ ካለውና እያንዳንዱ ሰው ደግሞ ለጓደኞቹ
ወይም ዘመዶቹ ሲነግር ጎዳና ጫማ አዳሾች ስኬታማና ትርፋማ
ሲሆኑ ካሳ ደግሞ ይከስራል፡፡
 ስለዚህ የእያንዳንዱ ደንበኛ አስተያየት በንግድዎ
ስኬታማነት ላይ ከፍተኛ ሚና ይጫወታል፡፡
 ግብይት ምንድን ነው?

 ብዙ ሰዎች ግብይትን የሚያስቡት አቃዎችንና አገልግሎቶችን አስተዋውቆና

አስፋፍቶ ሽያጭን እስከመጨመር ድረስ ነው፡፡

 በመሰረቱ ይህ ትክክል ቢሆንም ግብይት ግን እነዚህን አልፎ የሚሄድ ነው፡፡

 ምናልባት ደንበኞች የእርስዎን እቃዎች ወይም አገልግሎቶች ሞክረው

ያልረኩ ከሆነ ተመልሰው አይመጡም፡፡

 ግን ደግሞ በረጅም ጊዜ ውስጥ በንግድዎ ላይ ትልቅ አደጋ ሊያስከትል

የሚችለው እነዚህ ያልረኩ ደንበኞች ሌሎች ሰዎች ከእርስዎ እንዳይገዙ
የነገሯቸው ከሆነ ነው፡፡
 የግብይት የመጨረሻው ግብ ታማኝ ደንበኞች መፍጠር ነው፤
ማለትም ደንበኞች ያለመቋረጥ እየመጡ፣ እየረኩና ሌሎችም
መጥተው እንዲገዙ አስተያየታቸውን እየነገሩ ምርትዎን ወይም
አገልግሎትዎን ለሌሎች ያስተዋውቃሉ፡፡
 ደንበኞችዎ ምርትዎን ከወደዱትና ይህንኑ ለሌሎች የሚነግሩ
ከሆነ በረጅም ጊዜ ውስጥ የእርስዎ ንግድ የማደግና ትርፋማ
የመሆን እድል አለው፡፡
 ስለዚህ ግብይት የሚጀምረው የደንበኞችን ፍላጎቶች ተረድቶ
ከሟሟላት ነው፡፡
 ነገርግን ብዙ አቅራቢዎች ደግሞ የደንበኞችን ፍላጎቶች
የሚያሟሉ ከሆነ ደንበኞች ይበልጥ መራጭ ስለሚሆኑ ለየት
ያሉ ምርቶችን ወይም አገልግሎቶችን ወደሚያቀርቡት ወይም
የተሻለ ፍላጎቶቻቸውን ወደሚያሟሉላቸው በማዘንበል
ከእነሱ ይገዛሉ፡፡
 ስለዚህ ግብይት የደንበኞችን ፍላጎቶች ለይቶ በማወቅ
ከተወዳዳሪዎችዎ በበለጠ ሁኔታና በአትራፊነት ሟሟላት ነው፡፡
 ለደንበኞችዎ ፍላጎቶች ምላሽ ለመስጠትና ከተወዳዳሪዎችዎም
ለየት ያለ የግብይት አያያዝ ይኖርዎ ዘንድ እንዲረዳዎ በሰባቱ
የግብይት አካላት ቅንብር ይጠቀሙ፡፡
 ምርት፤ ለደንበኞች የሚያቀርቡት እቃዎች ወይም አገልግሎቶች
ሲሆኑ የደንኞችን ፍላጎት የሟሟያ ዋና መሰረቶች ናቸው፡፡
 • ዋጋ፤ ለንግድዎ ትርፍ የሚያስገኝ፣ ተወዳዳሪ ሆኖ የደንበኞችን
አቅም ያገናዘበ እንዲሁም ደንበኞች ለመክፈል ፈቃደኛ
የሚሆኑበትን መሸጫ ዋጋ የመተመን ሂደት መሆኑን ያመለክታል፤
 • ማስፋፊያ ፤ ደንበኞችን ስለምርቱ ወይም አገልግሎቱ ማሳወቅና
እንዲገዙ መሳብ ማለት ነው፡፡
 •
 ቦታ፤ ምርቱ ወይም አገልግሎቱ ለደንበኞች እንዴት አድርጎ
እንደሚደርስ ያመለክታል፤
 • ሰዎች፤ ንግድዎን ከሌሎች ለየት ለማድረግና ከተወዳዳሪዎች
በልጦ እንዲገኝ ለማስቻል ቀጥረው የሚያሰለጥኗቸው ቁልፍ
የስራ ባልደረባዎችዎ ናቸው፡፡
 • ሂደት፤ ምርቱን ወይም አገልግሎቱን ለደንበኞች ለማቅረብ
ንግዱ ስራዎቹን የሚያደራጅበትን መንገድ ይመለከታል፡፡
 ጥርት/ቁልጭ ያለ የስራ ሂደት አደረጃጀት ምርቶች ወይም
አገልግሎቶች ደንበኞች የሚጠብቁትን የተወሰነ የጥራት ደረጃ
ያሟሉና ለደንበኞች በሚያመቻቸው መንገድ መድረሳቸውን
ያረጋግጣሉ፡፡
 አካላዊ ማረጋገጫ፤ በደንበኞችዎና በንግድዎ መስተጋብር የንግድዎ ሁለመና
የደንበኞችን ፍላጎቶች ለማሟላት የቆመ መሆኑን በተቻለ መጠን እንዲያዩ
ወይም እንዲረዱ ለማድረግ የሚያስችሉ አካላዊ ማረጋገጫዎችን መፍጠር
ነው፡፡
 ለንግድዎ ስኬት የደንበኞች አስተያየት ወሳኝ ነው፡፡ /የሰው አፍ ንግድዎን
ሊያሳድገው ወይም ሊያጠፋው ይችላል፡፡
 የግብይት ዋነኛ አላማ ደንበኞችን ታማኝ ማድረግ ነው፡፡
 የግብይት ሂደት ሁለት ቁልፍ ደረጃዎች አሉት፤
 1. ምርትዎን ወይም አገልግሎትዎን በደንበኞች አእምሮ መሳል፣
 2. ሰባቱን የግብይት ቅንብሮች መለየት፣
 ኢንተርፕርነራዊ ችሎታዎች

 የንግድዎን ስኬታማነት የሚወስነው ኢንተርፕርነራዊ አቅምዎ

(የግል ባህሪዎችዎ፣ የግል ሁኔታዎ፣ ያለዎት ክህሎቶች)
እንዲሁም ለተፈጥሮ አካባቢዎና ለማህበረሰቡ ደህንነት ያለዎት
ተቆርቋሪነት ናቸው፡፡
 የትኞቹ ባህሪዎች መሻሻል እንዳለባቸው ከወዲሁ በሚገባ
አስበውበት የራስዎን ሁኔታና ክሀሎቶች ለመለወጥ ጥናት
ማድረግ ይኖርብዎታል፡፡
 በሚቀጥለው ተግባር አማካኝነት የራስዎን ንግድ በስኬታማነት
የማንቀሳቀስ ችሎታዎን ይገመግማሉ፡፡
 ታዲያ ስለራስዎ ለራስዎ እውነተኛ/ታማኝ ይሁኑ፡፡
 ኢንተርፕርነራዊ ችሎታዎን እንዴት
ያዳብራሉ?
 ኢንተርፕርነራዊ ችሎታዎችዎን በበርካታ ዘዴዎች
ማጠናከር ይችላሉ፡፡
 ባህሪዎችዎን ለመቀየር፣ የንግድ ክህሎትዎንና የግል
ሁኔታዎችዎን ለማሻሻል እንዲሁም ለአካባቢ
ጥበቃና ለማህበራዊ ደህንነት ስጋቶች ምላሽ
ለመስጠት ጭምር ከሚያግዙ ዘዴዎች መካከል
የሚከተሉት ይገኙበታል፡፡
 በራስዎ ብቻ ወደ ንግድ አለም ከመግባት ይልቅ አቅምዎን የሚያጎለብትልዎ
የንግድ ሸሪክ እንደሚያስፈልግዎ እያሰቡበት ሊሆን ይችላል፡፡ አንዳንድ
ሸሪኮች የገንዘብ አቅም ሊጨምሩልዎ ይችላሉ፡፡ ሌሎች ደግሞ እውቀትና
ክህሎታቸውን ይዘው ሊመጡ ይችላሉ፡፡
 ከስኬታም የንግድ ሰዎች መካከል እንኳን ቁጥራቸው
በርካታ የሆኑ ንግድ ከመጀመራቸው በፊት በንግዳቸው
ፀባይና ሁኔታ ላይ የሚረባ ተሞክሮ ያልነበራቸው
እንደሆነ ይታወቃል፡፡
 ዋናው ቁም ነገር መሻሻል በሚገባቸው ጉዳዮች ላይ
ግንዛቤ ፈጥሮ የማሻሻያ የድርጊት አቅድ ከወዲሁ
አዘጋጅቶ በመፈፀም ንግዱን ከአሉታዊ ተፅእኖዎች
መከላከል ነው፡፡
የንስር ታሪክ (the story of the
eagle…)
ንስር ከዝርያዎቹ ረጅም ዕድሜ ያለው ነው።
 እስከ 70 ዓመት ድረስ ሊኖር ይችላል።
ነገር ግን እዚህ እድሜ ላይ ለመድረስ ንስር በጣም ከባድ ውሳኔ
ማድረግ አለበት!
በ 40 ኛው ዓመቱ

የንስር ረጅም እና ተለዋዋጭ ታሎን(talons) ከአሁን

በኋላ ምግብ ሆኖ የሚያገለግለውን አደን መያዝ
አይችልም።
ረዥም እና ሹል ምንቃሩ ይጎነበሳል።
ያረጁ እና የከበዱ ክንፎቹ በወፍራም ላባዎች ምክንያት
ደረቱ ላይ ተጣብቀው ለመብረር አስቸጋሪ ያደርጉታል.
ከዚያ ንስር የሚቀረው ሁለት አማራጮች ብቻ ናቸው፡- መሞት ወይም
በሚያሳምም የለውጥ ሂደት ውስጥ መሄድ!
ይህ ሂደት ለ 150 ቀናት (5 ወራት) ይቆያል.
ሂደቱ ንስር ወደ ተራራ ጫፍ እንዲበር እና ጎጆው ላይ
እንዲቀመጥ ይጠይቃል
. ከዚያም መንቁሩ ነቅሎ እስኪወጣ ድረስ ከድንጋይ ጋር
ይመታል።
ከዚያም ንስር አዲሱን ምንቁር ተመልሶ እስኪያድግ ድረስ
ይጠብቃል ከዚያም በምንቁሩ ጥፍሮቹን ይነቅላል።
ጥፍሮቹ እንደገና ሲያድጉ ደግሞ ያረጁ ላባዎቹን መንቀል
ይጀምራል።
እናም ከአምስት ወር በኋላ ንስር ዝነኛ የሆነውን የዳግም
መወለድ በረራውን ወስዶ

ለተጨማሪ 30 አመታት ይኖራል!!...

ከታሪኩ ምን ተማራችሁ?
 ለውጥ ለምን አስፈለገ?

ለመኖር እና ለመኖር.
 እኛም የለውጥ ሂደቱን መጀመር አለብን።
 አንዳንድ ጊዜ ደስ የማይል አሮጌ ትውስታዎችን, አሉታዊ ልማዶችን እና ቋሚ
አስተሳሰባችንን ማስወገድ አለብን፡፡

 ካለፈው ሸክም ነፃ የወጣን ብቻ ነው የአሁኑን ጊዜ መጠቀም የምንችለው።

ንስር በ40 አመቱ ህይወትን የሚያድን እና ህይወትን የሚለውጥ ውሳኔ ከሰጠ….
ለምንድነው አንችልም?
 ለውጥ ለምን አስፈለገ?
 ወደፊት አዲስ ጉዞ ለማድረግ፣ የእርስዎን አሉታዊ የድሮ ገደብ እምነት
ይተውት።
 አእምሮህን ከፍተህ እራስህን እንደ ንስር ከፍ ብለህ ትበር!

 ዝናብ በሚዘንብበት ጊዜ ሁሉም ወፎች መጠለያ ይይዛሉ. ነገር ግን ንስር

ከደመና በላይ በመብረር ዝናብን ያስወግዳል…
 ችግሩ በሁሉም ዘንድ የተለመደ ነው ነገር ግን ችግሩን ለመፍታት ያለው
አመለካከት ለውጥ ያመጣል!

ለውጥን አትፍሩ...በጸጋ ተቀበሉት..!!!

ለራሳችን የምንሰጠው ዋጋ
ኢንተርፕርነራዊ መርሆዎች

1. የቆዩና የተለመዱ አካሄዶችን ማስወገድ

2. አዳዲስ አካሄዶችን መፍጠር
3. ችግርን አለመፍራት
4. ለችግሮች አላስፈላጊ ሰበብ አለማቅረብ
5. የችግሮች ዋነኛ ምክንያት እስኪታወቅ ድረስ መጠየቅ
የችግር አፈታት ዘዴዎችን መተግበር
ለውይይትና ለጥናት ሁኔታዎችን ማመቻቸት

1. ለውይይት የሚቀርብ
ችግር
2. የድርጊት መርሐ-ግብር ያወጣሉ
ከዚያም ለበላይ አካል ያስፀድቃሉ

3. የቁጥጥርና የማሻሻያ ስራዎች ይሠራሉ

4. የተገኘውን ውጤት አጠናቅሮ

ለውይይት ማቅረብ

5. በራስ ውጤቱን መመዘን

6. የተገኘውን ውጤት ሌሎች
እንዲያውቁትና እንዲማሩበት ማቅረብ
 5. ንግድን ማስፋፋት

 ንግድዎ ጥሩ ቦታ ላይ ይገኛል፤ ምርትዎም ጥሩ ሆኖ

ደንበኞች ለመክፈል ፈቃደኛ የሚሆኑበትን ዋጋ ተምነዋል፡፡
 ይህ ሁሉ ሆኖ ግን አሁንም ሽያጭዎ አነስተኛ ሊሆን
ይችላል፡፡ ምክንያቱ ምን ይመስልዎታል?
 ምናልባት ደንበኞች ንግድዎን እስከመኖሩ ጭምር ምንም
አያውቁም ይሆናል፡፡
 ስለዚህ ስለንግድዎና ስለሚያቀርቡላቸው ምርቶች
ከደንበኞችዎ ጋር ተግባቦት ያስፈልግዎታል፡፡ ይህ ተግባር
ማስፋፊያ ይባላል፡፡
 “ማስፋፊያ” አራተኛው የግብይት ቅንብር ከፍለ አካል
 የሚያሳውቁት ለእነማን ነው?
ስለንግድዎስ የሚነግሯቸው ምንድን
 ነው? ስራዎች ከመጀመርዎ በፊት እነዚህን ሁለት
ለንግድዎ የማስፋፋት
ጥያቄዎችን መመለስ ያስፈልግዎታል፤
 ምርትዎን እንዲገዙ እነማንን መሳብ ይፈልጋሉ?
 ለእነርሱስ ስለምርትዎ መንገር የሚፈልጉት ምንድን ነው?
 ለእነዚህ ጥያቄዎች መልስዎ ጥርት ያለ ካልሆነ የማስፋፋት ጥረትዎ ፍሬአልባ
ሊሆን ይችላል፡፡
 ኢላማ ያደረጓቸው ደንበኞች እነማን ናቸው? የእርስዎንስ ንግድ ከሌሎች ንግዶች
እንዲለይ የሚያደርገው ምንድን ነው?
 የተለያዩ የማስፋፊያ ዘዴዎች

 ማስታወቂያ
 ለደንበኞችዎ መረጃዎች በመስጠት የእርስዎን ምርት ወይም
አገልግሎት ለመግዛት ይበልጥ ፍላጎት እንዲያድርባቸው መቀስቀሻ
ዘዴ ነው፡፡
 ብዙ ገንዘብ ሳያወጡ ምርትዎን ሊያስተዋውቁ የሚችሉባቸውን
ጥቂት ዘዴዎች እንመለከታልን፡፡
መሰረታዊ የማስታወቂያ ዘዴዎች፤
 -ሰሌዳዎች፣ ፖስተሮች፣ ብሮሸሮች፣ በራሪና የሚታደሉ ፅሁፍች፤-
በእነዚህ ተጠቅሞ ለደንበኞች ልዩ ቅናሾችን፣ አዳዲስ ምርቶችን፣
ወዘተ. ማስተዋወቅ ይቻላል፡፡
 የዋጋ ዝርዝር፤-የሚሸጡትን ምርቶች ዝርዝር በሙሉ ከነዋጋቸው ለደንበኞች
ያሳውቃል፡፡
 የፎቶ አልበም፤-የሚሰሯቸውና በክምችት ላይ የሌሉ እቃዎችን ለደንበኞች
ለማሳየት፣
 ቢዝነስ ካርድ፤ ስለንግድዎ፣ የት ቦታ እንደሚገኝና የሚሸጧቸውን ምርቶች
ለደንበኞች ያሳውቃል፤
 ብዙ ነጋዴዎች በእነዚህ መሰረታዊ ዘዴዎች በመጠቀም ምርታቸውን
የሚያስተዋውቁ ሲሆን ዋናው ነገር ግን በደንበኞች አእምሮ ጥሩ ነገር በቀላሉ
እንዲያዝ/ኢንዲሰርፅ ማድረግ ነው፡፡
 ስለዚህ የሚያዘጋጇቸው የፅሁፍ ማስታወቂያዎች በተቻለ መጠን ንፁህና
መልእክታቸውም ቀላልና ቅልብጭ ያለ መሆኑን እርግጠኛ ይሁኑ፡፡
 አዘገጃጀታቸውም ከንግዱ ስም፣ ሎጎ፣ ቀለሞች፣ ደዛይን፣ አቅድ(ስታይል)፣
ወዘተ. ጋር ወጥ መሆን አለበት፡፡
 ደንበኞች የተሻለ ማስታወስ የሚችሉት አንድ ነገር ደጋግመው ሲመለከቱ
ነውና፡፡
 በግራ በኩል ያለው ማስታወቂያ በጣም ብዙ መረጃ ስለያዘ
በደንበኞች የመታወስ እድሉ ዝቅተኛ ነው፡፡ ሰዎች ላያነቡት
ይችላሉ/አያነቡትም፡፡ በቀኝ በኩል ያለው ግን ንፁህ፣ ቀላልና
ቅልብጭ ያለ መረጃ ይዟል፡፡ ስለሆነም ሰዎችን መሳብ ይችላል፡፡ በግራ
በኩል ከሚታየው ጋር ሲነፃፀር የመነበብና የመታወስ እድሉም የበለጠ
 የንግድ ማስታወቂያ ፅሁፎች ለማሳተም ብዙ ወጪ የሚጠይቅ
እንደመሆኑ መጠን በጥንቃቄ መጠቀም ይጠይቃል፡፡
 ፓስተሮችዎን የት ቦታ እንደሚለጥፉ፣ ለእነማን በራሪ ፅሁፎች
እንደሚያድሉ፣ ወዘተ. በደንብ አስበው ካደረጉ ማስታወቂያዎ
ውጤት ይኖረዋል፡፡
 በየጎዳናው ላይ በራሪ ፅሁፎች ማደል ጎዳና ከማቆሸሽ በስተቀር
ንግድዎን የረባ አያስተዋውቅም፡፡
 ብዙ ሰዎች ወዲያውኑ መልሰው ስለሚጥሉት እንዲውም ንግድዎ
በጎዳና ማቆሸሽ መጠየቅ አለበት የሚል ስሜት ይፈጥራል፡፡
 ባለብራንድ የማስታወቂያ ቁሳቁሶች፤
 የንግዱ የገበያ መለዮ/መታወቂያ (ብራንድ) የተደረገባቸው
እንደኩባያ፣ ኮፊያና ካናቴራ የመሳሰሉ የማስፋፊያ እቃዎች ሲሆኑ
ብዙውን ጊዜ የሚጠቅሙት ሽያጭ ለማነቃቃትና (ለማነሳሳት)
ንግድዎን ለማስተዋወቅ ነው፡፡
 ባለብራንድ የማስታዋወቂያ እቃዎች ለመጠቀም የሚከተሉትን
ከግምት ውስጥ ያስገቡ፤
 ደንበኞችዎ የሚወዷቸውን እቃዎች ይምረጡ፡፡ ኢላማ ያደረጓቸው
ደንበኞች ምናልባት ህፃናት ከሆኑ አሻንጉሊት ወይም ባሉን ጥሩ
ይሆናል፤ አስራዎቹ እድሜ ውስጥ ያሉና ጎልማሶች ከሆኑ ደግሞ ኮፊያ
ወይም ከናቴራ ይመርጣሉ፡፡
 - በብልህነት ያስተዋውቁ፡፡ ለምሳሌ፣ ከናቴራው የሚያምር ከሆነ
ይለብሱታል፡፡ በተቀራኒው አስቀያሚ ከሆነ ምናልባት ሊጥሉት
ይችላሉ፡፡
 ባለብራንድ የማስታወቂያ ቁሳቁሶች፤
 ከምርትዎ ጋር የሚተጋገዝ ወይም አብሮ መጠቀም የሚያስችል እቃ
ይምረጡ፡፡ ለምሳሌ፣ አረንጓዴዎች አረንጓዴ የአኗኗር አቅድን ስለሚደግፉ
የእነሱ ሎጎ ያለበትን የጨርቅ ቦርሳ ያድላሉ እንጂ ፌስታል አያሰጡም፡፡
ማስታወቂያ ሁልጊዜ ውድ ላይሆን ይችላል፡፡ የራስዎን ፈጠራ
ይጠቀሙ! ወጪያቸው ያልበዛ በጣም ብዙ የማስታወቂያ ዘዴዎች
አሉ፡፡ በበለጠ ፈጠራ ችሎታ ማስተወቂያ ቢሰራ የበለጠ የታላሚዎችን
ትኩረት ይስባል፡፡
 የሽያጭ ማስፋፊያ ዘዴዎች

 ደንበኞችዎ አንድ ጊዜ እገራቸውን ወደንግድዎ ካስገቡ (ከመጡ)

በኋላ ብዙ ምርቶች እንዲገዙ ለማደረግ የሚጠቀሙባቸው
ዘዴዎች ሁሉ የሽያች ማስፋፊያ ይባላሉ፡፡
 ማሳየት
 እቃዎች በሱቅ ውስጥ የሚደረድሩበት ዘዴ ማሳየት ይባላል፡፡
የማሳየት አላማ የደንበኞችን ትኩረት በመሳብ እቃዎች እንዲገዙ
ለማድረግ ነው፡፡ አደራደርዎ ደንበኞች ምርቶችዎን በቀላሉ
እንዲያዩና መግዛት የፈለጉትንም እንዲመርጡ የሚያስችላቸው
ሲሆን ጥሩ ማሳየት (ዲስፕሌ) ያሰኘዋል፡፡
 ተመሳሳይ እቃዎችን አብሮ መደርደር
 መደርደሪያዎችዎን ለአይን ሙሉ ያድርጉ፡፡
 እሽጎችን በፊት ወገናቸው ያሳዩ፤
  ዋጋዎችዎ በግልፅ እንዲታዩ ያድርጉ
 እቃዎች በቀላሉ በሚታዩተበት ቦታ ይቀመጡ፤
ተጨማሪ የሽያጭ ማስተዋወቂያ ህሳቤዎች፤
አመሰግናለሁ