Lưu Quang Vũ

I TÌM HIỂU CHUNG

1 Tác giả
Tiếng mẹ gọi trong hoàng hôn khói sẫm
Cánh đồng xa cò trắng rủ nhau về
Có con nghé trên lưng bùn ướt đẫm
Nghe xạc xào gió thổi giữa cau tre.
Tiếng kéo gỗ nhọc nhằn trên bãi nắng
Tiếng gọi đò sông vắng bến lau khuya
Tiếng lụa xé đau lòng thoi sợi trắng
Tiếng dập dồn nước lũ xoáy chân đê.
Tiếng cha dặn khi vun cành nhóm lửa
Khi hun thuyền, gieo mạ, lúc đưa nôi
Tiếng mưa dội ào ào trên mái cọ
Nón ai xa thăm thẳm ở bên trời.
Ai phiêu bạt nơi chân trời góc biển
Có gọi thầm tiếng Việt mỗi đêm khuya?
Ai ở phía bên kia cầm súng khác
Cùng tôi trong tiếng Việt quay về.
Ôi tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ
Quên nỗi mình quên áo mặc cơm ăn

Trời xanh quá môi tôi hồi hộp quá

Tiếng Việt ơi! Tiếng Việt ân tình...
I TÌM HIỂU CHUNG
1 Tác giả: Lưu Quang Vũ (1948 - 1988)

Là một tài năng đa dạng: làm thơ,

viết văn, vẽ tranh, soạn kịch…

Kịch là đóng góp đặc sắc nhất với

những vở gây chấn động dư luận
 Lưu Quang Vũ là một hồn thơ đắm đuối với cuộc
đời, với dân tộc, với con người. Anh viết về tiếng
Việt, về đất nước trong chiến tranh, về con người
loạn lạc buồn hắt hiu bằng những câu thơ giản dị
nhưng xót xa: Ba đứa da vàng ngồi uống rượu / Mặt
buồn như sỏi dưới hang sâu / Chúng mình không có
bom nguyên tử / Chỉ có thuốc lào hút với nhau. Vũ có
cái nhìn hơi khinh bạc và giễu cợt. Nó đặc biệt có
hiệu quả với kịch. Nhưng không ít nơi, ít lúc, chất
giọng, cá tính này phảng phất cả vào thơ ca (Vũ
Quần Phương)
 Lưu Quang Vũ là nhà thơ cổ điển ngay ở lứa
tuổi 20 với những vần thơ giàu tính chiêm
nghiệm và một cách vô tình, giàu chất triết lý
như: Phút cuối cùng tay vẫn ở trong tay / Ta đã
có những ngày vui sướng nhất / Đã uống cả men
nồng và rượu chát / Đã đi qua cùng tận của con
đường / Sau vô biên dẫu chỉ có vô biên / Buồm đã
tới và cánh đồng đã gặt (Anh Ngọc)
Mấy chục năm trôi qua nhưng kịch Lưu Quang Vũ
vẫn luôn cuốn hút khán giả bởi thông điệp nhân văn
sâu sắc và nóng hổi tính thời sự.
I TÌM HIỂU CHUNG
2 Tác phẩm
a. Xuất xứ
Hư cấu sáng tạo từ một cốt
truyện dân gian
b. Thể loại
Kịch nói
c. Tóm tắt
7 cảnh
LỚP
12
VĂN HỌC Phần
VIỆT NAM 1/2 HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT

Trương Ba
là một người làm
vườn
tốt bụng,
khỏe mạnh; giỏi
đánh cờ (nên
quen thân với Đế
Thích).
LỚP
12
VĂN HỌC Phần
VIỆT NAM 1/2 HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT

Nam Tào
tắc trách đã bắt
nhầm Trương Ba
chết
LỚP
12
VĂN HỌC Phần
VIỆT NAM 1/2 HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT

Vì muốn
sửa sai nên Nam
Tào và
Đế Thích cho hồn
Trương Ba sống
lại,
nhập vào
thể xác
hàng thịt
vừa mới chết.
 lí trưởng
sách nhiễu

Trú nhờ linh hồn trong thể xác hàng thịt,

Trương Ba gặp rất nhiều phiền toái:
 chị hàng thịt
đòi chồng

Trú nhờ linh hồn trong thể xác hàng thịt,

Trương Ba gặp rất nhiều phiền toái:
 gia đình Trương Ba cũng
cảm thấy xa lạ

Trú nhờ linh hồn trong thể xác hàng thịt,

Trương Ba gặp rất nhiều phiền toái:
 Bản thân Trương Ba
cũng đau khổ vì phải
sống xa lạ, giả tạo

Trú nhờ linh hồn trong thể xác hàng thịt,

Trương Ba gặp rất nhiều phiền toái:
 Đặc biệt, thân xác
hàng thịt làm Trương Ba
nhiễm một số thói xấu
và những nhu cầu vốn không
phải là của
bản thân ông.

Trú nhờ linh hồn trong thể xác hàng thịt,

Trương Ba gặp rất nhiều phiền toái:
 Trước nguy cơ tha hóa về
nhân cách và sự phiền phức phải
mượn thân xác của kẻ khác, Trương
Ba quyết định trả lại
thân xác cho hàng thịt, xin với Đế
Thích cho cu Tị được sống lại và chấp
nhận cái chết.
 MỞ NÚT

CAO TRÀO

PHÁT TRIỂN

THẮT NÚT
I TÌM HIỂU CHUNG
2 Tác phẩm
d. Ý nghĩa nhan đề
Tình cảnh trớ trêu, mâu thuẫn, đau
khổ của nhân vật Trương Ba khi
tâm hồn thanh cao, nhân hậu phải
ẩn trong thân xác hàng thịt thô lỗ,
Hồn phàm tục.
Trương Ba,
da hàng thịt
Con người phải được sống là mình
với những phẩm chất tốt đẹp, sống
trong sự hài hòa giữa thể xác và
tâm hồn.
I TÌM HIỂU CHUNG
3 Đoạn trích
a. Vị trí

Trích từ cảnh VII và đoạn kết của vở kịch

Thuộc phần cao trào và mở nút trong

quá trình vận động kịch
I TÌM HIỂU CHUNG
3 Đoạn trích
2. Ý nghĩa
Bộc lộ sâu sắc những mâu thuẫn,
xung đột từ bên trong của con người
Thể hiện nội dung tư tưởng tác phẩm
II TÌM HIỂU VĂN BẢN
1 Xung đột kịch
 Nhân hậu,
trong sạch, Thô lỗ,
ngay thẳng phũ phàng

Trú nhờ
Trương thể xác dung tục
Ba của hàng thịt

Uống rượu nhiều,

Thú vui tao nhã, ham bán thịt, không
trí tuệ, chơi cờ mặn mà với chơi cờ,
với nước đi nước cờ không còn
khoáng hoạt khoáng hoạt như trước

Hồn Trương Ba ý thức được điều đó, ngày càng Nguyên nhân
thấy xa lạ với mọi người, thấy chán chính mình xung đột kịch
II TÌM HIỂU VĂN BẢN
1 Xung đột kịch
Hồn Trương Ba cảm thấy không thể sống hồn này xác nọ.
Hồn và Xác đối thoại với sự giễu cợt đắc ý của Xác làm Hồn càng
khổ đau, bế tắc.
Mọi người trong gia đình xa lánh (người vợ), cự tuyệt (đứa cháu),
thương hại (người con dâu) khiến hồn Trương Ba càng đau đớn,
tuyệt vọng muốn kết thúc sự trớ trêu.

Hồn Trương Ba gặp gỡ, đối thoại với Đế Thích và việc hồn
Trương Ba nhận ra hành động cần thiết của mình.

Tạo mâu thuẫn liên hoàn và tăng cấp

II TÌM HIỂU VĂN BẢN
1 Xung đột kịch

TIỂU KẾT

Xung đột kịch đẩy lên thành cao trào

Nỗi đau khổ của con người
khi không được sống là mình