PRAYER

MGA
KONSEPTONG
PANGWIKA
Inihanda ni:
Ma. Kathleen D. Urot
Teacher
Kasanayang Pagkatuto:
 Naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa mga napanood at
napakinggang sitwasyong pangkomunikasyon sa radio, talumpati at mga
panayam.
 Naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa sariling kaalaman, pananaw, at
mga karanasan.
1. Nagagamit ang kaalaman sa modernong teknolohiya sa pag-unawa sa mga
konseptong pangwika.
2. Nabibigyang kahulugan ang mga komunikatibong gamit ng wika sa lipunan.
3. Natutukoy ang mga pinagdaanang pangyayari/kaganapan tungo sa pagkabuo
at pag-unlad ng Wikang Pambansa, at
4. Natitiyak ang mga sanhi at bunga ng mga pangyayaring may kaugnayan sap
ag-unlad ng Wikang Pambansa.
Samakatuwid, ang mga pangangailangan ng mga estudyante ay mas mapalalim
pa ang pagkaunawa nila sa Wikang Pambansa maging ang konsepto ng wika.
Inaasahan na sila ang magiging instrument ng karunungan at higit na kaspi sap
ag-unlad ng wikang Filipino.
Sa paglipas ng panahon, marami na ang nagbago at
magbabago ng panahon. Patuloy na umuunlad ang
teknolohiya at komunikasyon. Kasabay ng mga
pagbabagong nagaganap, maging ang wika natin ay
nababago din dala ng makabagong henerasyon.
Bilang isang wikang buhay, patuloy na umuunlad ang
wika dahil sa marami ang umaadap ng mga wikang
banyaga na nakakaimpluwensiya sa ating mga
natutuhan sa mga ninuno natin.
Sa kasalukuyan, marami sa atin ang malaki ang naiaambag
sa paggamit ng wika. Tulad na lamang ng pagdidiskubre ng
mga bagay-bagay sa tulong ng teknolohiya. Karamihan sa
mga taong nagpapakadalubhasa sa larangan ng wika ay
lumalago at naglilinang ng makabagong konsepto ng wika.
Kaalinsabay nito ang pag-aaral tungo sa pananaliksik ukol a
kalikasan, katangian, pag-unlad, gamit at paggamit ng
Wikang Filipino sa mga sitwasyong komunikatibo at kultural
sa lipunang Pilipino. May mga pagkakataon na maunawaan
natin ang mga konsepto, elementong kultural, kasaysayan, at
gamit ng wika sa lipunang Pilipino.
 
PANIMULANG
GAWAIN
 Panuto: Tukuyin kung TAMA o MALI ang bawat
pahayag.

1. Ang wika ay masistemang balangkas.

2.Ang wika ay binubuo ng ponema, morpema,
sintaks at semantika.
3.Ang wika ay hindi arbitraryo.
4.Lahat ng tao ay may kakayahang
makapagsalita.
5.Ang wika ay naaayon sa preperensya ng
Gawain
1:
grupo ng tao na gagamit nito.
 Panuto: Basahin at unawain ang dayalogo.
Isulat sa sulatang papel ang tamang sagot.

1.“Sir na-encode ko na po yung report at ise-

send ko na lang sa fb”. Anong domeyn ang
makikita sa rehistro ng wikang ipinahayag?
A. Agricultural
B. Edukasyon
C. Computer
D. Pang-agham
Gawain
2:
 Panuto: Basahin at unawain ang dayalogo.
Isulat sa sulatang papel ang tamang sagot.

2. Saan madalas marinig ang ganitong

usapan? “Tingnan mo sa faculty, baka
nandoon si Ma’am”
A. Paaralan
B. Opisina
C. Bangko
D. Kongreso
Gawain
2:
 Panuto: Basahin at unawain ang dayalogo.
  Isulat sa sulatang papel ang tamang sagot.

3. “Tigang na ang lupa, kailangang

kalkalin ito at sakahin”
A. Barbero
B. Magsasaka
C. Pulis
D. Empleyado
Gawain
2:
 Panuto: Basahin at unawain ang dayalogo.
Isulat sa sulatang papel ang tamang sagot.
 
4. “Tsip, magsasampa po ako ng
reklamo, pang-e-estapa”
A.Eskuwela
B.Panahian
C.Restawran
D.Presinto
Gawain
2:
 Panuto: Basahin at unawain ang dayalogo.
Isulat sa sulatang papel ang tamang sagot.

5. “Normal naman, Dok, ang vital signs

niya. Okay naman ang heart beat”
A. Bahay
B. Ospital
C. Presinto
D. Bangko
Gawain
2:
 Dayuhan
Ni Ana Marie Josue
Madaling nakasakay si Lani sa pampasaherong bus na dumaan sa tapat
ng kanilang trangkahan. Nakaupo siya sa bandang gitna ng bus, kahit
maaga pa ay halos mapupuno na rin ang bus. Nasa bandang Bacoor na
ang sasakyan nang may sumakay na Amerikano na kasama ang isang
pinoy. Sa kabutihang palad, dahil sa walang katabi sa upuan si Lani at puno
na ang mga upuan, sa tabi niya naupo ang Amerikano. Hindi naman ito
pansin ni Lani. Maya-maya’y kinausap siya ng Amerikano.
“Hi! Saan ba ang uniporme na yan?”, itinuro ang uniporme ni Lani.
Medyo nagulat si Lani. Matatas ang pagsasalita ng Filipino ng
Amerikano. Walang bahid ng pagka-slang. Bawat tanong ng Amerikano
sinasagot ni Lani. Puro tanong na nasa wikang Filipino. Pagdating sa
Gawain
Baclaran, tatayo na ang lalaki para bumaba. Nagtanong si Lani, “ilan taon
3:
na po ba kayo sa Pilipinas?”
Sumagot ang Amerikano, “dalawang taon na.”
 Panuto: Sagutin ang tanong.

1. Ano ang wikang ginamit sa pag-uusap ng

Amerikano at Pilipino?
2. Ano ang maaring dahilan nang pagiging
matatas ng Amerikano sa wikang Filipino?
3. Ano ang kakaibang karanasan mo na may
kaugnayan sa konsepto ng wika?
Gawain
3:
WIKA
 WIKA Ano nga ba ang wika?

Ang Wika ay isang bahagi at

pinakamahalagang kasangkapan ng tao
sa pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng
mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na
antas upang maipahayag ang nais
sabihin at kaisipan.
 WIKA Ano nga ba ang wika?

Henry Gleason – ang wika ay

sistematikong tunog na pinili at
isinaayos sa paraang arbitraryo
upang magamit ng mga taong
nabibilang sa kultura.
 WIKA Ano nga ba ang wika?

Edward Sapir – ang wika ay

isang likas at makataong
pamamaraan ng paghahatid
ng mga kaisipan, damdamin
at mithiin.
 WIKA Ano nga ba ang wika?

Noah Webster – ang wika ay

isang Sistema ng komunikasyon
sa pagitan ng mga tao sa
pamamagiatn ng mga pasulat o
pasalitang simbolo.
 WIKA Ano nga ba ang wika?

Archibald Hill – wika ang

pangunahin at
pinakaelaboreyt na anyo ng
simbolikong gawaing pantao.
 WIKA Ano nga ba ang wika?
Mangahis – ang wika ay may
mahalagang papel na
ginagampanan sa
pakikipagtalastasan. Ito ay midyum
na ginagamit sa maayos na
paghatid at pagtanggap ng mensahe
na susi sa pagkakaunawaan.
 WIKA Ano nga ba ang wika?
Atanacio – ang wika ang
pinakamakapangyarihan na bagay
na ginagamit ng tao, upang
makipag-ugnayan sa kanilang
kapwa. Ginagamit ang wika sa
paran ng pasalita, pasulat, kilos at
imahe ng isang tao.
 MGA
KATANGIAN NG
WIKA
 MGA KATANGIAN NG
WIKA
 Ponema – pinkamaliit na yunit ng makabuluhang
 Ang wika ay
tunog.
isang
Halimbawa:
sistema
M - |M| A - |A|
- Konsistent at
[A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W
sistemako
X Y Z Ñ NG ]
|ABCDEFGH IJKLMNOPQRSTUVW
X Y Z Ñ NG
 MGA KATANGIAN NG
WIKA
 Ang wika ay
 Morpema – makabuluhang
isang
pagsasama ng mga tunog. sistema
Halimbawa: - Konsistent at
sistemako
Mahal, ako, madamdamin, ikaw, at,
ako, siya
 MGA KATANGIAN NG
WIKA
 Sintaksis – makabuluhang  Ang wika ay
isang
pagsasama ng mga salita. sistema
Halimbawa: - Konsistent at
sistemako
Ako ay maganda!
Hindi niya ako mahal.
 MGA KATANGIAN NG
WIKA
Ang wika ay
Ang mga tunog ay nagagawa sa binubuo ng
pamamagitan ng mga sangkap sa mga tunog
pagsasalita.
 MGA KATANGIAN NG
WIKA
- Ang bawat wika ay may kaniya-kaniyang
set ng palatunugan at gramatikal na  Ang wika
istraktura na ikinaiba sa ibang wika. ay
- Ang nabuong mga salita at mga arbitraryo
kahulugan ay pinagkasunduan ng mga
taong kapangkat sa isang kultura.
 MGA KATANGIAN NG
WIKA
- Wikang pantao na kakaiba sa
wikang panhayop.
 Ang
- Naililipat o naisasalin ang kultura wika ay
ng mga tao sa pamamagitan ng pantao
wikang pantao.
 MGA KATANGIAN NG
WIKA
- Nakakatulong sa pagpapahayag
 Ang wika ay
gamit sa
ng mga naiisip ng tao, pagsasabi
pakikipagtala
ng damdamin, at mga
stasan
pangangailangan.
 MGA KATANGIAN NG
WIKA

- Nagbabago ang  Ang wika

ay buhay
kahulugan at gamit nito.
 MGA KATANGIAN NG
WIKA
 Ang wika ay
- Sa pamamagitan ng wika, naglalarawan
nasasalamin ang kultura ng ng kultura ng
bansa
isang bansa.
 MGA KATANGIAN NG
WIKA
 Ang wika ay
- Naipapahayag ng tao ang
naglalantad
kanyang saloobin sa ng saloobin
paraang pasulat man o ng isang tao

pasalita.
 TEORYANG
PINAGMULAN
NG WIKA
 TEORYANG PINAGMULAN NG
WIKA

- Ayon sa teoryang ito, ang Teoryang

wika ng tao ay mula sa
Bow-wow
panggagaya sa mga tunog
mula sa kalikasan.
 TEORYANG PINAGMULAN NG
WIKA
- Ayon sa teoryang ito, ang wika ng tao
ay nililikha sa pamamagitan ng
Teoryang
pagsasabi o pagbulalas ng damdamin Pooh-pooh
katulad ng sakit, tuwa, kalungkutan,
takot, pagkabigla at iba pa.
 TEORYANG PINAGMULAN NG
WIKA

- Ang wika ng tao ay Teoryang

nakalilikha ng tunog kapag
Yo-he-ho
siya ay gumagamit ng
pwersang pisikal.
 TEORYANG PINAGMULAN NG
WIKA
- Ayon sa teoryang ito, ang wika ng tao Teoryang
ay nag-ugat sa mga tunog na kanilang Ta-ra-ra-
nilikha sa mga ritwal na kalaunay
boom-de-ay
nagpabago-bago at nilapatan ng iba’t-
ibang kahulugan.
 TEORYANG PINAGMULAN NG
WIKA

- Ayon naman sa teoryang ito, Teoryang

ang wika ay nag-ugat sa
Ta-ta
paggaya ng dila sa iba’t-ibang
galaw.
 TEORYANG PINAGMULAN NG
WIKA
- Ayon sa teoryang ito, lahat ng bagay ay
may sariling tunog na siyang kumakatawan Teoryang
sa bawat isa at ang tunog na iyon ang
Ding-dong
siyang ginagaya ng mga sinaunang tao
bilang wika, na kalauna’y nagpabago-bago
at nilapatan ng ibang kahulugan.
 WALONG
PANGUNAHING
WIKA NG
PILIPINAS
 WALONG PANGUNAHING WIKA NG
PILIPINAS
- Wikang batayan ng mga Filipino
- Pangunahing wika ng mga naninirahan sa

Tagalog katimugang bahagi Luzon.

- Sinasalita ng 24% nga kabuuang bilang nga
mga Pilipino sa buong kapuluan
 WALONG PANGUNAHING WIKA NG
PILIPINAS
- Tinatawag din na Bisaya.
- Pangunahing wika ng mga naninirahan sa lalawigan
ng Cebu, Silangang Negros, Bohol at malaking
bahagi ng Mindanao. Tinatayang sinasalita ng 27%
Cebuano ng kabuuang populasyon ng bansa.
- Halimbawa: Kinsa ang imong magtutudlo? – Sino
ang iyong guro?
 WALONG PANGUNAHING WIKA NG
PILIPINAS
- Kilala rin sa tawag na Iloko.
- Pangunahing wika sa mga naninirahan sa
hilagang Luzon.

Ilokano
- Gamit sa rehiyon 1 at 2.
- Kinikilala bilang Heritage Language ng Estado ng
Hawaii.
- Halimbawa: Mano ti tawin mon? – Ilang taon ka
na?
 WALONG PANGUNAHING WIKA NG
PILIPINAS

- Tinatawag ding Ilongo.

- Gamit sa mga lalawigan sa pulo ng
Hiligaynon Panay at Kanlurang Negros.
- Halimbawa: Wala ako kabalo – Hindi
ko alam.
 WALONG PANGUNAHING WIKA NG
PILIPINAS

- Pangunahing wika ng mga

naninirahan sa Timog-Silangang
Bikolano Luzon.
- Halimbawa: Marhay na aga! –
Magandang Umaga
 WALONG PANGUNAHING WIKA NG
PILIPINAS
- Gamit sa silangang Visayas tulad
Samar- ng mga lalawigan sa mga pulo ng
Leyte o Samar at Leyte.
Waray - Halimbawa: karuyag kanak –
Gusto kita
 WALONG PANGUNAHING WIKA NG
PILIPINAS
- Pangunahing wika sa mga naninirahan
Pampango sa gitnang Luzon.
o - Ang salitang “Kapampangan” ay
Kapangpa nagmula sa salitang-ugat na pampang
ngan na ang ibig sabihin ay tabing ilog.
- Halimbawa: Nokarin ka? – Nasaan ka?
 WALONG PANGUNAHING WIKA NG
PILIPINAS
- Pangunahing wika ng mga naninirahan sa
lalawigan ng Pangasinan at ilang bahagi
ng hilaga at gitnang Luzon.
Pangasinan o
- Nasasailalim sa sangay Malayo-Polinesian
Pangasinense
ng pamilya ng mga wikang Austronesian.
- HAlimbawa: Antoy siram? – Anong ulam
mo?
MGA ANTAS NG
WIKA
 MGA ANTAS NG WIKA

Ito ang mga salitang karaniwang

ginagamit sa mga aklat pangwika sa
lahat ng mga paaralan. Ito rin ang
Pambansa
wikang kadalasang ginagamit ng
pamahalaan at itinuturo sa mga
paaralan.
 MGA ANTAS NG WIKA

Ito naman ang mga salitang gamitin ng

mga manunulat sa kanilang mga
akdang pampanitikan. Ito ang mga
Pampanitikan
salitang karaniwang matatayog,
malalalim, makulay, talinghaga at
masining.
 MGA ANTAS NG WIKA

Wikang ginagamit ng
Lingua karamihan sa isang bansa; sa
franca  Pilipinas ang Filipino ang lingua
franca ng mga tao
 MGA ANTAS NG WIKA

Ito ang mga bokabularyong pandayalekto. Gamitin

ang mga ito sa mga partikular na pook o lalawigan
lamang, maliban kung ang mga taal na gumagamit
Lalawiganin nito ay magkikita-kita sa ibang lugar dahil natural na
nila itong naibubulalas. Makikilala rin ito sa
pagkakaroon ng kakaibang tono, o ang tinatawag ng
marami na punto.
 MGA ANTAS NG WIKA

Ito ang mga bokabularyong pandayalekto. Gamitin

ang mga ito sa mga partikular na pook o lalawigan
lamang, maliban kung ang mga taal na gumagamit
Lalawiganin nito ay magkikita-kita sa ibang lugar dahil natural na
nila itong naibubulalas. Makikilala rin ito sa
pagkakaroon ng kakaibang tono, o ang tinatawag ng
marami na punto.
 MGA ANTAS NG WIKA

Ito’y mga pang-araw- araw na mga salita

ngunit may kagaspangan at pagkabulgar,
bagamat may anyong repinado at malinis
Kolokyal ayon sa kung sino ang nagsasalita. Ang
pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang
salita ay mauuri rin sa antas na ito.
 MGA ANTAS NG WIKA

Ito’y mga pang-araw- araw na mga salita

ngunit may kagaspangan at pagkabulgar,
bagamat may anyong repinado at malinis
Kolokyal ayon sa kung sino ang nagsasalita. Ang
pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang
salita ay mauuri rin sa antas na ito.
 MGA ANTAS NG WIKA

May katumbas itong “slang” sa Ingles at itinuturing na

pinakamababang antas ng wika na karaniwang ginagamit
sa lansangan. Ang mga salitang ito noong una ay hindi

Balbal  tinatanggap ng mga magulang at may pinag- aralan dahil

masagwa raw pakinggan. Sa mga grupu-grupo nagsisimula
ang pagkalat nito. Sila ang umimbento, sa gayon, para nga
namang code, hindi maiintindihan ng iba ang kanilang
pinag- uusapan. Pabagu-bago ang mga salitang balbal.
 MGA ANTAS NG WIKA

May katumbas itong “slang” sa Ingles at itinuturing na

pinakamababang antas ng wika na karaniwang ginagamit
sa lansangan. Ang mga salitang ito noong una ay hindi

Balbal  tinatanggap ng mga magulang at may pinag- aralan dahil

masagwa raw pakinggan. Sa mga grupu-grupo nagsisimula
ang pagkalat nito. Sila ang umimbento, sa gayon, para nga
namang code, hindi maiintindihan ng iba ang kanilang
pinag- uusapan. Pabagu-bago ang mga salitang balbal.
KATEGORYA SA
PAGGAMIT NG
WIKA
 KATEGORYA SA PAGGAMIT NG WIKA

Ay ang mga salitang istandard,

karaniwan, o pamantayan dahil
kinikilala, tinatanggap at ginagamit
Pormal
ng higit na nakararami lalo na mga
nakapag-aral ng wika. Ginagamit
ito sa mga usapang pormal.
 KATEGORYA SA PAGGAMIT NG WIKA

Ay mga salitang karaniwng Impormal

palasak at madalas gamitin sa – di-
pang-araw-araw na pakikipag- pormal
usap. Ginagamit ito sa mga
hindi pormal na usapan.
GAWAIN
 Panuto: Basahin at sagutin ang mga
tanong.
1. Bakit mahalagang matutunan ng isang tao ang
mga wika o wikang ginagamit sa kanyang paligid?
 
2. Sa paanong paraan maaaring makatulong sa
isang tao ang pagiging multilingguwal? 
 
3. Masasabi mo bang monolingguwal, bilingguwal,
at multilingguwal ka? Ipaliwanag ang iyong sagot.
Gawain
4:
 Panuto: Basahin at unawain ang mga tanong. Sagutin at ibigay
hinihingi ng bawat aytem. Sa aytem 2 hanggang 4, subukang ihayag
ang iyong mga reaksyon ang wika na iyong nasasalita at
nauunawaan.

1. Ano-anong wika ba ang iyong nasasalita at

nauunawaan mo?
2. Nagkita kayo ng kaibigang matagal mo nang
di nakikita.
3. Sumasakit ulo at katawan na tila may lagnat
ka.
Gawain
4. Inaanyayahan ka ng kaibigan para pumunta
5:
sa kanyang party pero hindi ka makakapunta.
Thank
you!!!