Релјеф и брегова разгранетост

на Северна и Јужна Америка

Наставник
Кирил Кречев
Општи карактеристики и откривање
Северна Америка — третиот најголем континент по
површина по Азија и Африка и четвртиот по население.
Граничи на север со Северниот Леден Океан, на исток
со северниот Атлантски Океан, на југ со Карипско Море,
и на запад со северниот Тихи Океан. Има површина од
24,230,000 квадратни километри (9,355,000 квадратни
милји). Во 2001 нејзиното население било околу
454,225,000 жители. Може географски да се
определели преку одделување на Јужна Америка од
суперконтинентот Америка. И Северна и Јужна Америка
се наречени така по Америго Веспучи, кој бил прв
Европеец кој открил дека Америка не е источна Индија,
туку претходно неоткриен Нов Свет.
Местоположба на Северна Америка
на планетата Земја
 Релјеф на Северна Америка
Релјефот на Северна Америка го
претставуваат 3 посебни целини:
 млади верижни планини и висорамнини на

запад,
 стари грамадни планини на исток и
 Средишните Низини.
Релјеф на Северна Америка
 Кордилјери
Младите верижни планини во Северна
Америка се простираат по должината на
западниот брег на континентот. Познати се
под името Кордиљери. Тие се мошне
разгранети. Достигнуваат широчина до 1
500км, со неколку паралелни планински
венци.
Кордилјери
Кордилјери
 Кордилјери
 Меѓу нив највисоки се Карпестите Планини,
кои се прсотираат од Алјаска до Мексико. Тие
ја прават вододелницата меѓу Тихиот и
Атланскиот Океан. Највисок врв е Мек Кинли (6
194м) на Алјаска.
 Помеѓу планинските венци се простираат
големи котлини и затворени висорамнини, кои
во некои делови имаат пустински одлики.
Таков е Големиот басен. Кордиљерите стрмно
се спуштаат кон бреговите на Тихиот Океан, а
постепено - кон внатрешноста на континентот.
 Средишни низини
Посебна релјефна целина во Северна Америка
претставуваат Средишните Низини. Тие с
протегаат од Мексиканскиот Залив до
Хадсоновиот Залив. Станува збор за низина
која во правец север - југ е долга повеќе од 2
000км и широка околу 1 300км. Во северните
делови на Канада низините се со субарктички
и арктички одлики, со големи шумски
комплекси и се ретко населени. Во јужните
делови претставуваат најпроодни и стопански
најразвиени области во Северна Америка.
Средишни низини
 Апалачки планини
Апалачки Планини или Апалачи се планински венец
во источниот дел на Северна Америка. Ланецот
претежно се наоѓа во Соединетите Американски
Држави, но исто така се протега во југоисточна
Канада, формирајќи ланец од 2.400 км од
Њуфаундленд кон југозапад до централна Алабама.
Планинскиот систем е поделен на низа поединечни
планини со просечна височина од 900 метри.
Највисокиот врв на овие планини е планината Мичел
од 2.037 метри, што е и највисоката точка во САД
источно од реката Мисисипи. Планините Апалачи
имаат нежни падини и заоблени врвови.
Апалачки планини
Општи карактеристики и откривање
Откритијата на Јужна Америка, главно, ги вршеле шпански и
португалски морепловци. Магелан, при своето пловење околу
Земјата, прв пловел покрај источните брегови на Јужна
Америка. При непосредното откривање, важна улога имал
истражувачот Педро Кабрал во 1500 година, кој стигнал и
посетил некои делови на Бразил. Поради тоа што бил
поранешна португалска колонија, во Бразил, денес, се
зборува португалскиот јазик. Западните брегови ги истажувал
Франсиско Писаро, а во внатрешноста на Јужна Америка прв
продрел Гонсалес Писаро. Така, поголемиот дел од земјите
на Јужна Америка паднале под шпанска колонијална власт.
Подоцна, во XIX век, тие прогласиле независност, но
шпанскиот јазик останал како официјален скоро во сите земји
од Средна и од Јужна Америка, освен во Бразил.
Местоположба на Јужна Америка на
планетата Земја
 Релјеф на Јужна Америка
Јужна Америка се состои од три природни
релјефни целини:

 Андите на запад;
 Бразилската Висорамнина и Гвајанските

Планини на исток;
 пространите низини во поречјето на реките

Амазон и Парана.
 Анди
Андите се најдолгиот континентален
планински венец во светот. Тие составуваат
долг планински венец покрај западниот
брег на Јужна Америка. Должината на
планинскиот венец изнесува околу 7.000
километри и широк е од 200 до 700
километри. Просечната висина на
планинскиот венец е околу 4.000 метри
надморска височина. Највисок врв на Андите
е Аконкагва со 6.962 метри надморска
височина.
Јужни Анди
 Бразилска висорамнина
Бразилската Висорамнина е старо копно. Се
простира во источните делови на Јужна
Америка. Има претежно тропска клима,
така што се развиле пространи тропски
шуми и савани, наречени кампоси
Бразилска Висорамнина
 Амазонија
 Амазонска дожовна шума, позната и како Амазонија — еден од
најголемите природни ресурси во светот. Бидејќи нејзината
растителност континурирано го претвора јаглерод диоксидот во
кислород е опишана како „Бели дробови на планетата“. Околу 20%
од кислородот на Земјата е произведен од Амазонија.
 Овој слив опфаќа 7.000.000 км2 од кои 5.500.000 км2 се покриени
од дождовните шуми. Овој регион вклучува територија што
припаѓа на девет нации. Поголемиот дел од шумата е содржан во
Бразил, со 60% од дождовните шуми, потоа Перу со 13%,
Венецуела, Еквадор, Боливија, Гвајана, Суринам и Француска
Гвајана. Државите или областите на четири нации го содржат
"Амазон" во нивните имиња. Амазон претставува повеќе од
половина од преостанатите дождовни шуми на планетата и го
вклучува најголемиот тракт на тропските дождовни шуми во светот,
со околу 390 милијарди поединечни дрва поделени на 16.000
видови.
Амазонија
Амазонија
Низините по течението на реките
Парагвај и Парана
 Низините по течението на реките
Парагвај и Парана
 Посебна релјефна целина се низините по
течението на реките Парагвај ј Парана кои
претставуваат најразбиени земјоделски
територии во Јужна Америка
 Тие имаат меридијански правец на

протегање
Гвајански планини
 Гвајански планини
 Гвајанските планини претставуваат старо
копно кои се протегаат северно од
Амазонија и се мошне шумовити