INTELEKTUWAL

Ang barayti at baryasyon ng wika ay usaping napakalawig at tila mahirap arukin, lalo’t
higit kung ang taong nag-aaral nito ay walang sapat na kaalaman sa kalawakang taglay nito.
Subalit sa kabila ng masistema at malawak nitong katangian, ang gawaing pananaliksik sa
mga pag-aaral o pagtuturo ng barayti at baryasyon ng wika ay lubos na mahalaga. Sa tulong
nga masusing pananaliksik ay nagkakaroon ng mas malalim na pag-unawa sa mga barayti at
baryasyon na mayroon sa ating lipunan. Ayon kay Saussure (1916), napakahalagang may
sapat na kaalaman o kakayahan ang tao sa paggamit ng wika upang maisakatuparan ang
pagpaparating ng tamang mensahe. Patunay lamang ito na mahalagang may sapat na
kakayahan ang tao sa pagtuturo ng barayti at baryasyon ng wika dahil kung hindi, maaaring
magkaroon ng kalituhan o kaguluhan sa pagitan ng nagtuturo at nakikinig. Bukod dito,
mahalaga ang pananaliksik sa barayti at barasyon ng wika dahil napapaunlad ang wika sa
pamamagitan ng pagdaragdag ng mga salitang gagamitin sa isang lipunan. Napaparami nito
ang iba’t ibang katawagan ng isang salita. Natutulungan nito ang mga tao na makapamili ng
mga salitang gagamitin sa pinakaangkop na paraan, at napapalawak nito ang iskolarling
pananaliksik pangwika.
 Maaaring simulan ang pananaliksik mula sa pag-obserba sa iyong kapaligiran. Sa tulong
nito ay magkakaroon ka ng ideya sa kung anong barayti at baryasyon ng wika ang mayroon
sa iyong lipunan. Sa ganitong pananaliksik ay personal mong susuriin ang bawat salita, kilos,
o galaw ng mga taong nasa iyong paligid. Gamit ang obserbasyon ay maaaring
magkapagsagawa ng isang hinuha ngunit hindi ito dapat magtapos sa obserbasyon, marahil
ang istilong ito ay maaaring maging bias sapagkat may mga personal na salik ang marapat na
isaalang-alang. Maliban sap ag-obserba ay maaari ring gawin ang pagsagawa ng interview sa
mga taong nasa pamayanan. Sa tulong nito, magkakaroon ng interaksyon sa pagitan ng mga
tao at maaaring makakuha ng mga sagot sa iyong katanungan.
 Sa isang pag-aaral na isinagawa ni Salubre (2022), inalam niya ang barayti at baryasyon na
mayroon sa Hinundayan gamit ang pag-interview sa mga taong sakop ng naturang lipunan.
Ayon sa pag-aaral, lumalabas na 90% ng salitang tanyag ay Sawang, 85% ay Lungsod, at
30% ang sakajan. Ibig sabihin, sa Hinundayan ay tampok ang mga salitang ito na barayti ng
kanilang diyalekto ngunit nahaluan narin ito ng mga Tagalog. Mula sa kanyang pananaliksik
gamit ang pag-interview ay nagkaroon siya ng konklusyon sa barayti at baryasyon ng wika sa
Hinunduyan.
 Kung ilalarawan ang pag-aaral ng wika mula elementarya hanggang tertiarya, makikita na
nagsisimula ang mga guro sa pagtuturo pagbigkas sa limang patinig (a,e,I,o,u) at pagbasa ng
ABAKADA. Sunod ay sasahugan ng mga maiikling salita tulad ng aso, baso, atbp. Sa
pagdaloy ng pag-aaral ay kanilang imamaster ang alpabetong ingles at kung paano ito
banggitin, dito rin ay mamumulat ang mga mag-aaral sa sistema ng bigkas sa Ingles at
Filipino. Ka-angkla din dito ang pagpapantig at pagbaybay ng mga salita. Kalaunan ay mas
lumalawig at humihirap ang pag-aaral sa bawat wika. Sa tertiarya ay nagkakaroon na ng
malalimang pagtalakay sa ponolohiya, morpolohiya, semantika, at sintaksis.
 Sa katunayan, may dalawang klasipikasyon ang mga salita ayon sa mga sinaunang pilosopong Griyego: Una-
iyong tumitiyak sa kilos na isinasagawa sa isang pangungusap; at ang Ikalawa- ang tao o bagay na nagsasagawa
ng kilos. Si Dionysius Thrax, isang Griyego, ay tumutukoy ng walong iba’t ibang klasipikasyon ng mga salita.
Dahil dito, ang kanyang aklat na The Art of Grammar ay sumikat at ginawang modelo sa pag-aaral ng mga
balarilang Latin at Griyego. Pangalawa, ANG PRESCRIPTIVE GRAMMAR ay bukambibig ng marami noong
panahong iyon ang balarilang Latin sa mga pag-aaral ng Wika. Noong unang ituro ang Filipino sa ating mga
paaralang bayan, nakaangkla ito sa balarila ng wikang Ingles. Sa kayarian at istruktura ng Ingles ibinatay ang
anumang pagpapaliwanag hinggil sa wikang Filipino. Kaya ang paniniwala noong una, kung ano ang ayos ng
pangungusap sa Ingles ay ganoon din sa Filipino. Ang mga pananalig at mga paniniwalang binanggit hinggil sa
pagkatuto ng wika ay naglundo sa metodong grammar-translation sa pagtuturo ng wika. Sa metodong ito, ang
mga mag-aaral ay nagmememorya ng mahabang talaan ng mga talasalitaan, mga anyo ng pandiwa at mga
pangngalan. Pangatlo, ANG DESCRIPTIVE LINGUISTIC kung saan sinuri ng mga naunang Linggwist ang
mga yunit ng tunog ng wika, kung paano nabuo ang mga ito, at nailarawan din nila ang istruktura ng mga
pangungusap. Nakabuo sila ng isang metodo sa pagtukoy ng mga tunog ng wika, ng pagsusuri at pagtukoy ng
mga morpemang bumubuo ng isang salita, at ng pagsusuri ng mg anyo ng pangungusap. Sumibol nang
panahong ito ang pagbabalangkas o dayagramming bilang paraang pedagohikal sa paglalarawan ng wika. Isang
mahalagang tungkulin ng guro ng wika noon ang kaalaman sa istruktura ng una at ikalawang wika upang
maipalaiwanag ang target na (W2) sa tulong ng kaalaman sa kayarian ng unang wika.
 Sa malalimang pagtalakay sa baryasyon at barayti ng wika, mapapansin ito’y kumplikado
at hindi agad agad nauunawaan ng isang upuan lamang, ito narin marahil ang rason kung
bakit ilan lamang ang nag-aaral o nagsasagawa ng pananaliksik dito. Ang wikang Filipino ay
sumasailalim sa ebolusyong hindi lamang limitado sa gramatika at palaugnayan kundi
maging sa mga pahiwatig at pakahulugan. Ito ay patuloy na nilalahukan ng mga salita mula sa
iba’t ibang wikang panrehiyon at pandaigdigan.Dahil dito, kaunti lamang ang nag sasaliksik
ukol sa varayti na wikang Filipino sa kadahilanang namamatay at nawawala kapag hindi na
ginagamit ang wika. Kung titingnan, napakalawak ng saklaw ng barayti at baryasyon ng wika
kaya’t mahirap itong lipunin.
 SANGGUNIAN:

Salubre, J. (2021). Mga tanyag na salita na ginagamit ng mga taong nakatira sa Hinundayan. Retrieved from Maikling pananaliksik
barayti at barasyon ng wwika - I Maikling Pananaliksik Mga Tanyag na Salita na – StuDocu

Saussure, (1916). Mga tanyag na salita na ginagamit ng mga taong nakatira sa Hinundayan. Retrieved from Maikling pananaliksik barayti
at barasyon ng wwika - I Maikling Pananaliksik Mga Tanyag na Salita na – StuDocu

“Intro SA PAG Aaral NG WIKA (Ang Pagtatamo at Pagkatuto ng Wika)” 2021. Retrieved from
https://www.studocu.com/en-us/document/keystone-college/principle-of-teaching-2/intro-sa-pag-aaral-ng-wika-ang-pagtatamo-at-
pagkatuto-ng-wika/12914752?fbclid=IwAR2ioPgeL9bFmGRJImZPyRpweO5ROVlP3tJ9bt7w8kmYNQMs0zkPjBXUfOY