- Agosto 14, 1886 narating ang Leipzig, Germany

- Nobyembre 1, 1886 narating ang Berlin at tinanggap sya sa ng

isang Sirkulo ng mga Siyentipiko doon.

- Dahilan ng paninirahan sa Alemanya:

*paghusayan ang kaaalaman sa optalmolohiya
*paunlarin ang pag-aaral sa agham at wika
*masdan ang kalagayang political at kalakal
*kilalanin ang mga sikat na siyentipiko
*mailathala ang Noli Me Tangere

- Dumanas ng matinding kahirapan sanhi ng kawalan ng salaping

padala mula kay Paciano
- Peb.1, 1886 nagtungo sa Alemanya at namasukan sa klinika ni Dr.
Otto Becker
- napuna niyang maganda ang samahan ng mga Katoliko at
Protestanteng Aleman sa naturang lugar

- Abril 22, 1886 “A Las Flores de Heidelberg” noong sanhi ng

pangungulila at naalala niya ang halamanan sa Calamba

- Matapos ipalimbag ang Noli ay nagtungo sa iba’t ibang

mahahalagang pook sa Europa kasama si Maximo Viola.

- Natanggap ang 1k na padala ni Paciano sa pamamagitan ni Juan

Luna na noon ay nasa Paris na siyang nakatanggap ng pera.
- P300 mula sa perang ito ay ibinayad niya kay Viola para sa
paglalathala ng Noli at ang natira ay ginamit sa paglalakbay bago
umuwi ng Calamba.

- Unang pinuntahan ang Potsdam sa Alemanya noong Mayo 11, 1887

- Dresden ang pinakamagandang lungsod sa Alemanya ayon kay Rizal

- Nakadaupang palad si Dr. Feodor Jagor habang may Eksposiyon ng

mga bulaklak.

- Isang Siyentipikong Manlalakbay na Aleman na hinangaan ni Rizal

sa akda nitong “Travels in the Philippines”.
- Hulyo 31, 1896, nagpadala ng unang liham sa wikang Aleman si Rizal
para kay Prop. Ferdinand Blumentritt na Direktor ng Ateneo Leitmeritz,
Austria.

- Si Prop. Blumentritt ay isang

Etnolohista at interesado sa mga
wika sa Pilipinas
- Mayo 13, 1887, nagkita sa unang pagkakataon sina
Blumentritt at Rizal.
- Nagtungo rin siya sa Czechoslovakia kung saan niya
binisita ang puntod ni Copenicus na isang bantog na
astronomo.
- Vienna, na ayon sa kanya ay tunay na “Reyna ng Danube”
dahil kilala ang lungsod sa musika, awit at mga kwento.

- Geneva, Switzerland - ipinagdiwang niya ang ika-

26 na kaarawan noong Hunyo 19, 1887.

- Italya – narating ang Roma at Vatican na kabisera ng

Kristyanismo at hinangaan ang St. Peter’s Square
- Matapos ang isang linggong paglalakbay sa Roma ay umuwi sa
Pilipinas.

- Peb. 3, 1888 nang muling lisanin ang Pilipinas patungong

Hongkong sakay ng barkong Zafiro.

- Narating niya ang Yokohama, Japan at Tokyo. Sa lugar na ito

nakilala si Seiko Usui = O-Sei-San
- Sa paglalayag ni Rizal patungong Estados, Unidos (barkong
Belgic) ay nakilala si Tetcho Suehiro at narating ang San
Francisco noong Abril 26, 1888.
* napuna niya na hindi pantay ang pagtingin ng mga tao sa kulay ng balat.
 - Mayo 1888 – Marso 1889 ay nanirahan sa London, Ingalatera
at ginawan ng anotasyon ang Sucesos delas Islas Filipinas
-
(1609) ni Antonio Morga na matatagpuan lamang sa museo ng
Britanya.
Ang
pahayagang…
- Tinatag ni Graciano Lopez Jaena noong Peb. 15, 1889 sa Barcelona
na pinamatnugutan ni Del Pilar.
Nobela