LINGGWISTIKA AT

GRAMATIKA
PONOLOHYA

PONEMA:
PONEMANG SEGMENTAL
DIPTONGGO
KLASTER
P. SUPRASEGMENTAL
MORPOLOHYA

 ANYO NG MORPEMA
MORPEMANG PONEMA
MORPEMANG PANLAPI
MORPEMANG SALITANG-
UGAT
 URI NG MORPEMA

A. LEKSIKAL B. PANGKAYARIAN
 Pangngalan - Pang-angkop
 Panghalip - Pang-ukol
 Pandiwa - Pangatnig
 Pang-uri - Pantukoy
 Pang-abay - Pangawing(Pananda)
PAGBABAGONG
MORPOPONEMIKO
 ASIMILASYON
 PAGPAPALIT
 PAGLILIPAT
 PAGKAKALTAS
 PAGKAKALTAS AT PAGLILIPAT
 PAGKAKALTAS AT PAGPAPALIT
 PAGDARAGDAG
 PAG-AANGKOP
POKUS NG PANDIWA

 POKUS SA TAGAGANAP
 POKUS SA LAYON
 POKUS SA TAGATANGGAP
 POKUS SA GANAPAN
 POKUS SA GAMIT
 POKUS SA SANHI
KAGANAPAN NG
PANDIWA
 KAGANAPAN SA TAGAGANAP
 KAGANAPAN SA LAYON
 KAGANAPAN SA TAGATANGGAP
 KAGANAPAN SA GANAPAN
 KAGANAPAN SA GAMIT
 KAGANAPAN SA SANHI
KAISAHAN NG
PANGUNGUSAP
 HUWAG PAGSAMAHIN SA
PANGUNGUSAP ANG HINDI
MAGKAUGNAY NA KAISIPAN.

HALIMBAWA: Hindi uunlad ang ating wika

kung hindi natin gagamitin at nahihilig
din tayo sa kalayawan.
 ANG PAGTATAGLAY NG MARAMING
KAISIPAN SA ISANG PANGUNGUSAP
AY LABAG SA KAISAHAN DAHIL
LUMALABO ANG UNANG
IPINAHAHAYAG.
HALIMBAWA: Ang pagsasayaw gaya rin ng
paglalaro ng mga laro sa internet
pagkatapos ng klase ng mga bata at
ang pagtotong-its ng mga lalaking
drayber sa paradahan bilang pampalipas
oras ay nakakalibang.
 GAWING MALINAW KUNG ALIN ANG
PANGUNAHING SUGNAY AT ANG
PANULONG NA SUGNAY.
 Halimbawa: Nang kami ay nanood ng
sine, siya ay wala sa bahay.
 Nang siya ay wala sa bahay,
kami ay nanood ng sine.
 Dahil sa ayaw iyon, hindi
ko binili ang aklat.
 GAMITIN ANG TINIG BALINTIYAK NG
PANDIWA KAPAG ANG PAKSA AY
LAYON O DI GUMAGANAP NG KILOS.

 Halimbawa: Si Pedro ay kinuha ang

anting-anting sa kanyang ama.
 Ang mga Marcos ay unti-unting binabawi
ang binabawi ang kanilang kayamanan.
 HUWAG ILAYO ANG PANURING SA
TINUTURINGANG SALITA
 HALIMBAWA: Maganda ang
sinusubaybayang telenobela talaga.
 Tinawag ni Joy ang kanyang
kapatid ng napakalakas.
TALATA
 Uri ng Talata ayon sa kinalalagyan sa
komposisyon:
 Panimulang talata
 Una o hanggang sa ikalawang talata ng
komposisyon
 Tungkuling ipakilala ang paksa
 Talatang ganap
 Nasa kalakhang gitnang bahagi ng komposisyon
 Tungkuling paunlarin ang paksa
 Talatang paglilipat diwa
 Tungkuling pag-ugnayin ang diwa ng
dalawang magkasunod na talata
(Sinasalungat ba o sinasang-ayunan)
 Talatang pabuod
 Pangwakas na talata o mga talata ng
komposisyon
Tamang pang-ugnay sa paglilipat-diwa ng
susunod na talata
 Isipang idaragdag = at, saka, pati, gayundin
 Sumasalungat = ngunit, subalit, datapwa’t,
bagaman, kahiman, sa kabilang dako
 Naghahambing = katulad ng, kawangis ng, animo’y,
anaki’y
 Nagbubuod = sa katagang sabi, sa madaling sabi,
kaya nga
 Bunga o kinalabasan = sa wakes, sa dakong huli,
kung gayon, sa ganoon
 Paglipas ng panahon = noon, habang, di-naglaon,
samantala, sa di kawasa, hanggang
 SA FILIPINO NAUUNA ANG PANAGURI
KAYSA SA PAKSA SA KARANIWANG
AYOS NG PANGUNGUSAP
 HALIMBAWA: Si Bedol ay masaya dahil
napawalang sala.
 Ang Global Warming ay patuloy na
nagbabanta sa buhay ng sangkatauhan.