მარიხი და

ასპიროზი
(მარსი და
ვენერა)

ელენე გოგია, გიორგი

ჩიტიაშვილი, ლიზი ფარჯიანი,
დაჩი მაჭარაშვილი, საბა
ასათიანი.
მარიხის არაბული სახელია მარსი,
მარიხი
მისი ნიშნებია სისხლი და ომი. მარსს
მოიხსენიებენ რომის უმთავრეს
ღმერთთა შორის. მას ეძღვნებოდა
რომაული წლის პირველი თვე – მარტი.
თავდაპირველად ის ითვლებოდა
ნაყოფიერების ღვთაებად, ველური
ბუნების ღმერთად, რომის მფარველად
და მამამთავრად,

რომში იყო ადგილი, სადაც მეომართა აღლუმი

იმართებოდა. ამ ადგილს მარსის ველი
ეწოდებოდა.
მარსის უმთავრეს სიწმინდედ მიიჩნევდნენ ფარსა
და მახვილს, რომელნიც, რომაელთა რწმენით,
ზეციდან ჩამოვარდნენ დედამიწაზე.
მარსის სახელი ეწოდა იმ პლანეტას, რომლის
მოწითალო ფერიც სისხლის ფერს მოჰგავდა. მის
წმინდა ცხოველებად ასახელებენ მგელს, ცხენსა
და ხარს.
მარსი დედამიწის
ჯგუფის პლანეტებს
განეკუთვნება. მას
გააჩნია ორი ბუნებრივი
თანამგზავრი - ფობოსი
და დეინოსი.
ბერძნულად „შიში“ და
„საშინელება“
რომელიც არესის
შვილების სახელებია.
 ასპიროზი
ასპიროზი ანუ ვენერა/ვენუსი მას შემდეგ, რაც რომში
არის ცაში ყველაზე კაშკაშა გავრცელდა თქმულება
პლანეტა. მას ბაღების ენეასზე, რომაელი ხალხის
ქალღმერთის, აგრეთვე მითოსურ მამამთავარზე,
სიყვარულისა და ვენუსი აფროდიტესთან
მშვენიერების ღვთაების გააიგივეს, რადგანაც სწორედ
სახელი ქვია.
ეს ქალღმერთი იყო ენეასის
თავდაპირველად ვენუსი
მხოლოდ ბაღების მფარველ დედა.
ღვთაებად ითვლებოდა.

იმიერიდან ვენუსმა შეიძინა არა მხოლოდ

ახალი ფუნქციები, არამედ დიდი
პოპულარობაც მოიპოვა, როგორც დიადი
ხალხის ღვთაებრივმა დედამთავარმა.
დიდმა პომპეუსმა ტაძარი ააგო
გამარჯვებული ვენუსის სახელზე.
 აფროდიტესთან
დაკავშირებულ ყველა
მითოსში ვენუსის სახელი
გამოჩნდება. გვიანი ხანის
ევროპელი ხელოვანებიც
გაიზიარებენ ამ ტრადიციას და
თავიანთ ქმნილებებს ასე
დაასათაურებენ: ვენუსის
დაბადება, ვენუსის აღკაზმვა,
ვენუსი და ამური, მიძინებული
ვენუსი. ჩინურ, კორეულ,
იაპონურ და ვიეტნამურ
კულტურებში პლანეტას
მოიხსენიებენ ლითონის
ვარსკვლავად ( 金星 ), ხუთ
ელემენტზე დაყრდნობით.
 შოთა რუსთაველის
კოსმოლოგიაზე  ეტიმოლოგიურად თუ შევხედავთ, პლანეტათა
პირველად ვახტანგ VII დასახელებები “ვეფხისტყაოსანში” მზისა და
დაიწყო კვლევა. მთვარის გარდა არაა ქართული წარმომავლობის,
პოემაში მოვლენები არამედ არაბულია, რაც იძლევა საშუალებას
ისეთი ვიფიქროთ, რომ ჯერ კიდევ არაბების
თანმიმდევრობით არის ლაშქრობების დროს მოხდა გარკვეული სახის
დალაგებული, რომ ასტროლოგიური ცოდნის შემოტანა საქართველოში
გავიგოთ თუ როგორია და მისი აქტუალიზაცია.
პოეტის წარმოდგენები
სამყაროს ცალკეულ
ნაწილებზე.
 რუსთაველისათვის
ცნობილი იყო  რით ემსგავსება რუსთაველის ასტრონომიული
წარმოდგენები თანამედროვეს? მისთვის მთავარი
ასტროლოგიის შვიდ
ციური სხეული მზეა. იგი პლანეტებს განალაგებს
პლანეტიანი მოდელი, ასეთი თანმიმდევრობით: მზე მთვარე, სატურნი,
რომელსაც აქტიურად იუპიტერი, მარსი, ვენერა, მერკური.
იყენებდნენ დრავიდები,
სპარსები, ქალდეველ-
ბაბილონელები და ა.შ.

 ავთანდილმა ზეცაში, მნათობთა
განლაგებით, ამოიკითხა, მათი
თანადგომა, და მხარდაჭერა, და
ასე შესძახა:
ამ რიგად, ძალნი ზეციერნი არა ანგელოზები, არამედ
მნათობები არიან. ყველაზე მთავარი კი ისაა, რომ
რუსთაველი, მათ არ მიიჩნევს ღმერთებად, ისინი
ღმერთისა და ადამიანის შუამავლები არიან,
გადმოსცემენ ღმერთს სიტყვას დედამიწაზე.
ყველაფერი ხდება ღმერთის ნებით.

„აჰა, მმოწმობენ ვარსკვლავნი,

შვიდნივე მემოწმებიან,
მზე, ოტარიდი, მუშთარი და ზუალ
ჩემთვის ბნდებიან,
მთვარე, ასპიროზ, მარიხი, მოვლენ
და მოწმენ მყვებიან“
რაც შეეხება რუსთაველის ასეთ მოსაზრებას ეს
რენესანსული ეპოქისთვისაა დამახასიათებელი, რაც
გულისხმობდა, რომ ასტროლოგია, თავისუფალი
აზრის, კუთვნილება იყო.
დასასრული
მადლობა ყურადღებისთვის