დაქორწინების წესი და პირობები.

ქორწინების შეწყვეტა
 .

ქორწინება არის ოჯახის შექმნის მიზნით ქალისა და მამაკაცის ნებაყოფლობითი

კავშირი, რომელიც რეგისტრირებულია საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს
მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – სახელმწიფო
სერვისების განვითარების სააგენტოს ტერიტორიულ სამსახურში.
 .

საქართველოს
­ ­ ­ ტრადიციულ
­ ­ ­ ყოფაში
­ ­ ქორწინება
­ ­ ­ რელიგიურ
­ ­ ­ ინსტიტუტებთან
­ ­ ­ ­ მჭიდ ­
როდ იყო დაკავშირებული
­ . პირველ
­ რიგში
­ აუცილებელი
­ ­ ­ ­ იყო , როგორც
­ ქალისა
­ ­ და ვა ­
ჟის, ისე მათი ოჯახების
­ ­ თანხმობა
­ ­ . ქორწინებას
­ ­ ­ წინ უძღოდა
­ საკმაოდ
­ ­ ხანგრძლივი
­ ­
პროცესი
­ ­ , რომელიც
­ ­ პირველ
­ ეტაპზე
­ ნიშნობით
­ ­ /დაწინდვით
­ ­ გვირგვინდებოდა
­ ­ ­ ­ .
ცოტა რამ ისტორიიდან

• IX საუკუნეში საქართველოში მზითვის ინსტიტუტი, დიდი

მნიშვნელობის ფაქტია ქალთა უფლებრივი მდგომარეობის
გარკვევის ასპექტით.

• ქალი ამ პერიოდში ნივთი აღარ არის, ქალი პიროვნებაა. ამიერიდან

ქალი შემოდის ქმრის სახლში იმ სფეროთი გარემოცული, რომელშიც
ბატონობს მისი თავისუფალი ნება და რომელშიც გამოიხატება მისი
დამოკიდებულება.
 • მზითევი,
­ ­ რაც ქალს მშობლების
­ ­
.
სახლიდან
­ ­ ეძლეოდა
­ ­ ­ , მისი კერძო
­
საკუთრება
­ ­ ­ იყო და კაცის
­ მფლობე
­ ­
ლობაში
­ ­ არ გადადიოდა
­ ­ ­ ­ . ზოგიერ
­ ­ ­
თი შეძლებული
­ ­ ­ ოჯახი
­ შვილს მიწა
­ ­
საც ჩუქნიდა
­ ­ . მზითვის
­ ქონება
­ ­ ქა­
ლის შვილებს
­ რჩებოდათ
­ ­ . ხშირად
­ ,
ნაჩუქარი
­ ­ ­ ქონება
­ ­ ქალს, განქორწი
­ ­ ­
ნების
­ შემთხვევაში
­ ­ ­ , ცალკე
­ დასახ
­ ­
ლების
­ საშუალებას
­ ­­ ­ აძლევდა
­ ­ .
ქორწინების პირობები სამოქალაქო კოდექსის
მიხედვით

დაქორწინებისათვის აუცილებელია:

ა) საქორწინო ასაკი;

ბ) დასაქორწინებელ პირთა თანხმობა.

საქორწინო ასაკი ....

ისტორიულად საქართველოში საქორწინო

­ ­ ­ ასაკს სჯულის
­ კანონი
­ ­ არეგული
­ ­ ­
რებდა
­ და ყოველთვის
­ ­ იცვლებოდა
­ ­ ­ - იყო 12 წელი, 14, 16 წელი .

ხევსურეთში
­ ­ ­ უფრო გვიან
­ ქორწინდებოდნენ
­ ­ ­ ­ , ვიდრე
­ საქართველოს
­ ­ ­ სხვა კუთხე
­ ­
ებში
­ .

მეტწილად
­ ­ წყვილი
­ თანატოლი
­ ­ ­ იყო. საეკლესიო
­ ­ ­ ჩანაწერებში
­ ­ ­ ­ ვხვდებით
­ შემ ­
თხვევებს
­ , როცა ქალის
­ ასაკი
­ მამაკაცისას
­ ­ ­ ­ აღემატებოდა
­ ­ ­ ­ . ასაკობრივ
­ ­ სხვაობას
­ ­
დიდი მნიშვნელობა
­ ­ ­ არ ჰქონდა
­ , მთავარი
­ ­ იყო ორივე
­ შვილოსნობის
­ ­ ­ ასაკში
­ ყო ­
ფილიყო
­ ­ . 
სამოქალაქო კოდექსის 1108 მუხლის შესაბამისად

• ქორწინება დაიშვება 18 წლის ასაკიდან.

• შეზღუდული ქმედუნარიანობის მქონე სრულწლოვანი პირის

ქორწინება დაიშვება მზრუნველის წინასწარი წერილობითი
თანხმობით.
 საქორწინო ხელშეკრულება

• მეუღლეებს შეუძლიათ დადონ საქორწინო ხელშეკრულება, რომლითაც განისაზღვრება

მათი ქონებრივი უფლებები და მოვალეობები როგორც ქორწინების განმავლობაში, ისე
განქორწინებისას.

• საქორწინო ხელშეკრულება ქორწინების რეგისტრაციამდე უნდა დაიდოს, თუ ერთ-

ერთი მეუღლე მაინც მხარდაჭერის მიმღებია. საქორწინო ხელშეკრულების დადების
პროცესში აუცილებელია მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს, აგრეთვე
მხარდამჭერის ჩაბმა იმ ნაწილში, რომელიც განსაზღვრულია სასამართლოს შესაბამისი
გადაწყვეტილებით.

• შეზღუდული ქმედუნარიანობის მქონე პირს ქორწინების რეგისტრაციამდე შეუძლია

დადოს საქორწინო ხელშეკრულება მხოლოდ კანონიერი წარმომადგენლის თანხმობით.
კარგად დავიწყებული ძველი

• საქორწინო ხელშეკრულების ყველაზე ძველი მაგალითი ორი ათას

წელზე მეტს ითვლის და ებრაელების ერთ-ერთ უძველეს
სამართლებრივ ინსტიტუტს მიეკუთვნება. იმდროინდელი სამართლის
თანახმად, საქორწინო ხელშეკრულება დაქორწინების აუცილებელ
პირობას წარმოადგენდა. 
 საქორწინო ასაკი უცხოეთში
• ბოლო წლებში ევროკავშირის ბევრმა ქვეყანამ გაამკაცრა ქორწინების კანონები, ან
მთლიანად აკრძალა 18 წლამდე ასაკის ქორწინება, ან მოითხოვა სასამართლო
თანხმობა ასეთი ქორწინებისთვის.

• 2010 წელს, 158 ქვეყანამ განაცხადა, რომ 18 წელი მშობლებისა და სასამართლოს

თანხმობის გარეშე ქორწინების მინიმალური ასაკია. თუმცა, 146 ქვეყანაში, კანონი ან
ჩვეულება საშუალებას აძლევს 18 წლამდე გოგონას დაქორწინდეს მშობლის ან სხვა
თანხმობით;

• 52 ქვეყანაში - 15 წლამდე გოგონებს შეუძლიათ დაქორწინდნენ მშობლების

თანხმობით;

• 23 ქვეყანაში - 15 წლამდე ბიჭებს შეუძლიათ დაქორწინდნენ მშობლების თანხმობით.

მაგალითად,

• საფრანგეთში, საფრანგეთის რევოლუციამდე, გოგონების ქორწინების ასაკი იყო 12

წელი, ბიჭებისთვის 14 წელი. რევოლუციური კანონმდებლობით 1792 წელს
გოგონებისთვის 13 წლამდე გაიზარდა და ბიჭებისთვის 15 წლამდე.

• 1804 წელს ნაპოლეონის კოდექსის მიღების შემდეგ ქორწინების ასაკი განისაზღვრა

15 წლამდე გოგონებისთვის და 18 წელი ბიჭებისთვის

• 2006 წელს საქორწინო ასაკი გახდა 18 წელი

აშშ

• ქორწინების ასაკი - 18 წელი.

• 16 ან 17 წლის პირისთვის დაქორწინებისთვის საჭიროა მინიმუმ ერთი მშობლის

თანხმობა. ქორწინების დროს მამაკაცი უნდა იყოს მინიმუმ 18 წლის, ხოლო ქალი 16-
17 წლის

• ნებრასკას შტატის კანონმდებლობით - 19 წელი

• მისისიპის შტატის კანონმდებლობით -21 წელი

რა ხდება სხვაგან.....

• ინგლისი, უელსი, შოტლანდია,

ესპანეთი, ანდორა -16 წელი;

• ინდოეთი- ქალებისთვის 18
წელი, მამაკაცებისთვის 21
წელი;

• პარაგვაი-20

• ფილიპინები, ბოლივია, პაპუა

ახალი გვინეა, ნიკარაგუა,
გრენადა -21 წელი
. •  დასაქორწინებელ პირთა წინასწარი

თანხმობა (ნიშნობა) არ წარმოშობს

შემდგომში დაქორწინების ვალდებულებას.

• ნიშნობა არ არის სასამართლოში

იძულებითი დაქორწინების მოთხოვნის
შესახებ სარჩელის წარდგენის საფუძველი.

• ნიშნობასთან დაკავშირებული საჩუქრები

დაუქორწინებლობის შემთხვევაში მხარეებს
უკან უბრუნდებათ.
 რას ნიშნავს ფაქტობრივი ქორწინება

მიუხედავად იმისა, რომ კანონი ითხოვს ქორწინების რეგისტრაციას და მხოლოდ ამ

გზით შექმნილ ოჯახებს აძლევს სამართლებრივ გარანტიებს , უწევს დახმარებას ,
ფაქტობრივი ქორწინება მაინც ღებულობს მასობრივ გავრცელებას , როგორც
პოპულარული ალტერნატივა, როგორც საქორწინო-საოჯახო სტილი და სულ უფრო
და უფრო იკავებს მნიშვნელოვან სოციალურ ადგილსა და როლს ოჯახურ
ურთიერთობაში.

ფაქტობრივი ქორწინება, როგორც სოციალური მოვლენა დე ფაქტოდ არსებობს ,

მაგრამ მის სამართლებრივ რეგულირებას კანონი არ ახდენს. ე . ი . საზოგადოებაში
არსებობს ურთიერთობა, რომელიც სამართლებრივი სივრცის გარეთაა დარჩენილი .
https://www.supremecourt.ge/files/upload-file/pdf/martlmsajuleba-da-kanoni-2019w-n3.pdf

• ლალი აბრამიშვილი, ასმათ გუგავა

ფაქტობრივი ქორწინება და მისი სამართლებრივი რეგულირების საკითხი

• თამარ იოსელიანი
არარეგისტრირებულ ქორწინებაში მყოფი პირების მემკვიდრეობის უფლების
სამართლებრივი რეგულირება
.
ფაქტობრივ ქორწინებას, რომლის მიზანი სწორედ, ოჯახის შექმნაა,
ახასიათებს ყველა ნიშანი, რაც რეგისტრირებულ ოჯახებს აქვთ. ერთდერთი
ნიშანი, რაც ფაქტობრივ ქორწინებას განასხვავებს რეგისტრირებული
ქორწინებისაგან, არის სამართლებრივი მხარე. კანონი არ იცავს
ფაქტობრივ ქორწინებისას „მეუღლეების“ უფლებებსა და ინტერესებს,
არ უწესებს ვალდებულებებს.

(დაწვრილებით იხილეთ:
http://www.supremecourt.ge/files/upload-file/pdf/martlmsajuleba-da-kanoni-2019w-
n3.pdf)
 ქორწინების დამაბრკოლებელი გარემოებები

დაქორწინება არ დაიშვება:

ა) იმ პირთა შორის, რომელთაგან თუნდაც ერთი დაქორწინებულია სხვასთან;

ბ) პირდაპირ აღმავალი ან დამავალი შტოს ნათესავებს შორის;

გ) ბიოლოგიურ და არაბიოლოგიურ და-ძმას შორის;

დ) მშვილებელსა და ნაშვილებს შორის;

ე) იმ პირებს შორის, რომელთაგან თუნდაც ერთი მხარდაჭერის მიმღებია და რომლებსაც

არ დაუდიათ ამ კოდექსის 1172-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული საქორწინო
ხელშეკრულება.

 „ბ", „გ", „დ“ ქვეპუნქტები გამოიყენება მაშინაც, როცა ნათესაური ურთიერთობა

მოიშალა გაშვილების შედეგად. 
ქორწინების შეწყვეტა ქორწინება წყდება:

ა) ერთ-ერთი მეუღლის
გარდაცვალებით;

ბ) კანონით დადგენილი წესით

ერთ-ერთი მეუღლის
გარდაცვლილად
გამოცხადებით;

გ) განქორწინებით.
 საქართველოს ისტორიული წარსულიდან...

განქორწინებისთვის
­ ­ ­ ­ სერიოზული
­ ­ ­ ­ მიზეზი
­ ­ უნდა ყოფილიყო
­ ­ ­ . მაგალითად
­ ­ ­ , ერთ-
ერთი მეუღლის მძიმე ავადმყოფობა, ასეთ შემთხვევაშიც
­ ­ ­ მეორე
­ ­ მხარე
­ 3 ან 5 წლით
იღებდა
­ მოვლისა
­ ­ და ზრუნვის
­ პასუხისმგებლობას
­ ­ ­ ­ ­ .

უშვილობა
­ ­ ­ განქორწინების
­ ­ ­ ­ ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი
­ ­ იყო .

ღალატის
­ ­ შემთხვევაში
­ ­ ­ ­ სასულიერო
­ ­ ­­ პირები
­ ­ მოთმენასა
­ ­ ­ და პატიებას
­ ­­ ურჩევდნენ
­ ­ . ღა ­
ლატი
­ ორივე
­ მხარისთვის
­ ­ თანაბარი
­ ­ ­ დანაშაული
­ ­ ­­ იყო. თუ წყვილი
­ მაინც
­ უარს ამბობ
­ ­
და თანაცხოვრების
­ ­ ­ ­ გაგრძელებაზე
­ ­ ­ ­ , განქორწინების
­ ­ ­ ­ საკითხს
­ იმ კონკრეტული
­ ­ ­ რეგი
­ ­
ონის
­ ეპისკოპოსი
­ ­ ­ წყვეტდა
­ .

ძალიან
­ ­ მძიმე
­ დანაშაულად
­ ­ ­­ და განქორწინების
­ ­ ­ ­ საბაბად
­ ­ იქცეოდა
­ ­ ­ , თუ ქალი ფეხმძი
­ ­
მობას
­ ნაადრევად
­ ­ ­ , თვითნებურად
­ ­ ­ შეიწყვეტდა
­­ ­ .
 განქორწინების დაუშვებლობა სამოქალაქო კოდექსის
1123-ე მუხლის თანახმად:

• განქორწინება ხდება სასამართლო წესით, თუ მეუღლეებს შორის

არსებობს დავა, სხვა შემთხვევაში – სამოქალაქო აქტების
რეგისტრაციის ორგანოში.

• ცოლის ორსულობის დროს და ბავშვის დაბადებიდან ერთი წლის

განმავლობაში ქმარს უფლება არა აქვს ცოლის თანხმობის გარეშე
აღძრას საქმე განქორწინებაზე.
განქორწინების საქმეთა განხილვა სასამართლოს მიერ
• განქორწინების საქმეებს სასამართლო განიხილავს სასარჩელო წარმოების წესით,

რომელიც დადგენილია საქართველოს სამოქალაქო სამართლის საპროცესო კოდექსით.

• სასამართლო იღებს ზომებს მეუღლეთა შესარიგებლად; მას უფლება აქვს გადადოს საქმის

განხილვა და მეუღლეებს დაუნიშნოს ვადა შესარიგებლად, რომელიც არ უნდა

აღემატებოდეს ექვს თვეს.

• განქორწინება მოხდება, თუ სასამართლო დაადგენს, რომ მეუღლეთა შემდგომი ერთად

ცხოვრება და ოჯახის შენარჩუნება შეუძლებელია, მიუხედავად შესარიგებლად მიღებული

ზომებისა.

• განქორწინების შესახებ გადაწყვეტილების გამოტანისას სასამართლო, როცა

აუცილებელია, იღებს ზომებს მცირეწლოვანი შვილებისა და შრომისუუნარო მეუღლის

ინტერესების დასაცავად.
.•  როცა მეუღლენი არ არიან შეთანხმებული განქორწინების შემდეგ შვილების
საცხოვრებელ ადგილსა და მათ სარჩენად გადასახდელ სახსრებზე,

სასამართლო მოვალეა განქორწინებასთან ერთად განსაზღვროს ისიც, თუ

რომელი შვილი რომელ მშობელთან დარჩეს და რომელ მშობელს რა

ოდენობით უნდა გადახდეს სარჩო (ალიმენტი).

• იმ მეუღლის თხოვნით, რომელსაც უფლება აქვს მიიღოს სარჩო მეორე

მეუღლისაგან, სასამართლო ვალდებულია, განქორწინების საქმის

გადაწყვეტასთან ერთად, განსაზღვროს იმ სახსრების ოდენობა, რაც უნდა

გადახდეს მეორე მეუღლეს.

.
• მეუღლეების ან ერთ-ერთი
მათგანის თხოვნით,
სასამართლო ვალდებულია
განქორწინების საქმის
გადაწყვეტასთან ერთად
განიხილოს იმ ქონების
გაყოფის საკითხი, რომელიც
წარმოადგენს მეუღლეთა
თანასაკუთრებას.
 ქორწინების აღდგენა

• თუ გამოჩნდება კანონით დადგენილი წესით გარდაცვლილად გამოცხადებული ან

უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარებული მეუღლე, რომელთანაც ქორწინება
შეწყვეტილი იყო ამ საფუძველზე, და გაუქმდება სასამართლოს გადაწყვეტილება მისი
გარდაცვლილად გამოცხადების ან უგზო-უკვლოდ აღიარების შესახებ, სააგენტოს
ტერიტორიულმა სამსახურმა ქორწინება შეიძლება აღადგინოს მეუღლეთა ერთობლივი
განცხადებით, ხოლო თუ ისინი სასამართლო წესით იყვნენ განქორწინებულნი,
სასამართლო მათი განცხადებით აუქმებს გადაწყვეტილებას განქორწინების შესახებ.

• ქორწინება არ შეიძლება აღდგეს, თუ გარდაცვლილად გამოცხადებული ან უგზო-

უკვლოდ დაკარგულად აღიარებული პირის მეუღლე უკვე დაქორწინებულია სხვა პირზე.
.
განქორწინებულ მეუღლეებს
უფლება აქვთ ხელახლა

დაქორწინდნენ.
.
•.