თავი 3

ფულის ღირებულება
დროში
ფულის ღირებულება დროში

 საპროცენტო განაკვეთი
 მარტივი პროცენტი
 რთული პროცენტი
 სესხის ამორტიზაცია
საპროცენტო განაკვეთი

ორი ალტერნატივა:
 10000$ დღეს vs 10,000$ 5 წლის შემდეგ.
1. გადაწყვეტილებაზე მოქმედებს ორი მნიშვნელოვანი ფაქტორი:
 დრო - არჩევანი დღეს მოხმარებასა და სამომავლო მოხმარებას შორის.
 საპროცენტეო განაკვეთი

 საპროცენტო განაკვეთის 2 სახეობა:

 მარტივი პროცენტი
 რთული პროცენტი (კაპიტალიზირებადი)

 სარგებელი - ფულის სარგებლობისთვის გადასახდელი

(გადახდილი ან მიღებული)
 საპროცენტო განაკვეთი

• მარტივი პროცენტი:
• SI = P0(I)(N)

 მაგალითი:
 P0 =1,000$, i=7%, n=7 წელი
 რამდენია 2 წლის აკუმულირებული
პროცენტი?

 SI=1000x(0.07)(2) = 140
საპროცენტო განაკვეთი
 მომავალი ღირებულება (Future Value)
 FV = P0 + SI
 FV = 1000+140 = 1140 (1)
 FV = 1000x(1+2x0.07)=1140 (2)

 მომავალი ღირებულება - დროის რომელიმე

მომავალ მომენტში დღევანდელი ფულის
ღირებულება.
საპროცენტო განაკვეთი

 მიმდინარე ღირებულება:
 1,000$ არის დღევანდელი მიმდინარე
ღირებულება.
 მიმდინარე ღირებულება არის მომავალში
მისაღები ფულის, ან ფულადი ნაკადების
დღევანდელი ღირებულება მოცემული
საპროცენტო განაკვეთის
გათვალისწინებით.
საპროცენტო განაკვეთი
 რთული პროცენტი:

*Waukesha, WI, G.A.Kuhlemeyer,Carrol College

 სამომავლო ღირებულება

 რთული პროცენტი:
 მაგალითად: $1000 დეპოზიტი, პროცენტი - 7%, პერიოდი = 2 წელი
 FV1 = P0x(1+i)1 = [1,000x(1.07)] = 1,070$
 FV2 = FV1x(1+i)1 = [1,070x1.070]= 1,144.9$
= P0 x (1+i)2 = 1,000x(1.07)2 = 1,144.9$

 მარტივ პროცენტთან შედარებით, დამატებით მივიღეთ 4.9$.

 ზოგადი ფორმულა: FVn = P0 x (1+i)n

 72-ის წესი: 72/n=i

მიმდინარე ღირებულება
 მაგალითად, გვჭირდება 1,000$ 2
წელიწადში. რა თანხა უნდა დავდოთ დღეს
დეპოზიტზე? საპროცენტი განაკვეთი 7%-ია.
 PV0 = FV2 / (1+i)2 = 1,000/(1.07)2 = 873.44

 ზოგადი ფორმულა:
 PV0 = FVn / (1+i)n
ანუიტეტი

 თანაბარი ფულადი გადახდების ან შემოსავლების სერია,

წარმოშობილი პერიოდის განსაზღვრული რიცხვიდან.

 ჩვეულებრივი ანუიტეტი: შემოსავლები/გადახდები პერიოდი ბოლოს

 წინასწარი ანუიტეტი - შემოსავლები/გადახდები პერიოდის დასაწყისში

იმისათვის, რომ სამომავლო ღირებულების მიმდინარე ღირებულება გავიგოთ,

საჭიროა მომავალი ფულადი ნაკადები დავადისკონტიროთ განსაზღვრული
მაჩვენებლებით.
ჩვეულებრივი ანუიტეტი
ფულადი ნაკადები = პერიოდი ბოლოს
0 1 2 3 4
i=7%

$1,000 $1,000 $1,000 (3)

$1,070 (2)
$1,145 (1)

$3,215 = FVA3
 ჩვეულებრივი ანუიტეტი
ფულადი ნაკადები - პერიოდი ბოლოს
0 1 2 3 4
7%
$1,000 $1,000 $1,000
$ 934.58
$ 873.44
$ 816.30
$2,624.32 = PVA3
წინასწარი ანუიტეტი
ფულადი ნაკადები = პერიოდის დასაწყისში
0 1 2 3 4
i=7%

$1,000 $1,000 $1,000 $1,070

$1,145
$1,225

$3,440 = FVAD3
 წინასწარი ანუიტეტი
ფულადი ნაკადები = პერიოდის დასაწყისში
0 1 2 3 4
7%

$1,000.00 $1,000 $1,000

$ 934.58
$ 873.44
$2,808.02 = PVADn
ჩვეულებრივი ანუიტეტი vs წინასწარი ანუიტეტი

ჩვეულებრივი Annuity Due

ანუიტეტი

FV $3,215 $3,440
PV $2,624.32 $2,808.02

უვადო ანუიტეტი - პერპეტუიტი

ჩვეულებრივი ანუიტეტი: PVA = Rx[(1-(1/(1+i)n]/i

უვადო: PVA = Rx[(1-(1/(1+i)∞]/i

=0, PVA = Rx(1-0)/i PVA=R/i

შერეული ფულადი ნაკადები

0 1 2 3 4 5 i=10%

$600 $600 $400 $400 $100

PV0

 ამოხსნის 2 გზა:
 სათითადო დისკონტირება (Piece at a time)
 ჯგუფურად დისკონტირება (Group at a time)
არაერთგვაროვანი ფულადი ნაკადები -
სათითაოდ დისკონტირება
0 1 2 3 4 5
10%
$600 $600 $400 $400 $100
$545.45
$495.87
$300.53
$273.21
$ 62.09

$1677.15 = PV0
 არაერთგვაროვანი ფულადი ნაკადები -
ჯგუფური დისკონტირება

0 1 2 3 4 5 i=10%

$1,041.60
$ 573.57
$ 62.10

$1,677.27 = PV0
შედგენილი პროცენტი

 ზოგადი ფორმულა:
 FVn = PVn(1+[i/m])mn

 მაგალითი: $1,000 - დეპოზიტი, I =12%, n=2

 ნახევარწლიანი დარიცხვით .
 FV2=1000x(1+[0.12/2])2x2= $1,262.48
 კვარტალური დარიცხვით:
 FV2=1000x(1+[0.12/4])4x2 = $1,266.8
 ყოველთვიური დარიცხვით:
 FV2=1000x(1+[0.12/12])12x2 = $1,269.7

 როდესაც პროცენტის დარიცხვა გრძელდება უსასრულოდ , მაშინ

FVn = PV0x(e)in, სადაც e არის მუდმივი (2.71828)
ეფექტური წლიური საპროცენტო განაკვეთი:

 ეფექტური წლიური საპროცენტო

განაკვეთი:
 საპროცენტი განაკვეთი, რომელშიც ასევე ასახულია წლის
განმავლობაში პროცენტის დარიცხვის პერიოდები.
 ზოგადი ფორმულა:
 EAR=(1+(i/m))m-1
 მაგალითი: i=6%
 კვარტალურად დარიცხული EAR = (1+6%/4)4 = 6.14%

6.14%>6%
სესხის ამორტიზაცია
1. კომპანია ABC იღებს სესხს $10,000-ის ოდენობით. წლიური საპროცენტო
განაკვეთი არის 12%. სესხის ვადა 5 წელი.
2. წლიური გადასახდელი:
PV = R (PVIFA i%,n)
10,000=R (3.605)
R= $2,774
მთლიანი
საბოლოო
პერიოდი გადასახადე პროცენტი ძირი
ბალანსი
ლი თანხა
0 10,000
1 2,774 1,200 1,574 8,426
2 2,774 1,011 1,763 6,663
3 2,774 800 1,974 4,686
4 2,774 563 2,211 2,478
5 2,774 297 2,478 0
ჯამი 13,871 3,871 10,000