PROJEKT

PROF.ASLLAN BAJRAMI
KLASA.XII-2
LENDA.KIMI
ALTIN ZOGAJ
 VITAMINAT

• VITAMINAT JANE LËNDË USHQYESE TË CILAT KANË

RËNDËSI TË VEÇANTË PËR SHËNDETIN.ATO JANË
PRODUKTE NATYRORE,TË CILAT NXIRREN NGA BIMËT E
NDRYSHME.DISA PREJ TYRE MUND TË PRODHOHEN EDHE
NË MËNYRË SINTETIKE NË LABORATOR.ORGANIZIMI KA
NEVOJË PËR SASI TË VOGLA TË VITAMINAVE,POR ATO
JANË TË DOMOSDOSHME PËR ZHVILLIMIN NORMAL TË
ORGANIZMIT.

• KRYESISHT MERREN PËRMES USHQIMIT TË FRESKËT SIQ

JANË PEMËT,PERIMET(SALLATA E
GJELBËR,SPINAQI,LAKRA,DOMATJA ETJ.)QUMËSHTI,VAJI
I PESHKUT ETJ.USHQIMI I KONSERVUAR PËRMBAN MË
PAK VITAMINA.
 KLASIFIKIMI I VITAMINAVE SIPAS
TRETSHMËRISË SË TYRE BËHET NË DY GRUPE:

• VITAMINAT E TRETSHME NË UJË (VITAMINAT B

,VITAMINAT C ETJ)

• VITAMINAT E TRETSHME NË
YNDYRA(VITAMINA A,D,K ETJ.)
 VITAMINAT E TRETSHME NË UJË
• KËTO VITAMINA GJENDEN NË FRUTA PEMËSH DHE NË PERIME,SIDOMOS NË
PJESËT E GJELBRA TË TYRE.NË KËTË GRUP BËJNË PJESË:VITAMIMAT E GRUPIT
B,VITAMINA C ETJ.
• MARRIM VETËM DISA PREJ TYRE:
• VITAMINA B1(TIAMINA)GJENDET NË FRUTAT LEGUMINOZE,MËLÇI,MISH
DERRI,DRITHËRA ETJ.NEVOJAT DITORE PËR KËTË VITAMINË JANË 1.5
MG.MUMGESA E VITAMINËS B1 NË ORGANIZËM SHKAKTON
DEBOLESË(SËMUNDJA BERI-BERI), DEPRESION,HUMBJE TË APETITIT,DËMTIM TË
ZEMRËS ETJ.
• VITAMINA C (ACIDI ASKORBIK) KA STRUKTURË TË MONOSAKARIDEVE.VITAMINA
C GJENDET KRYESISHT NË FRUTAT E THARTA,LAKRA,SPECA E PERIME TJERA TË
GJELBRA.KJO VITAMINË MBRON ORGANIZMIN NGA INFEKTIMET
VIRUSALE.VITAMINA C GJITHASHTU KA VETI ANTIOKSIDUESE DHE PËRDORET SI
SHTESË E PRODUKTEVE USHQIMORE.AVITAMINOZA E SAJ (SKORBUTI)
MANIFESTOHET ME GJAKDERDHJE TË MISHIT TË DJËMBËVE.
 VITAMINAT E TRETSHME NË YNDYRNA

• KËTO VITAMINA GJENDEN KRYESISHT NË PRODUKTE YNYRORE,SI GJALPI,VAJI I

PESHKUT,DHJAMI I SHTAZËVE,FARA DHE FRUTA TË SHUMË BIMËVE.
• NË KËTË GRUP VITAMINASH BËJNË PJESË:VITAMINAT A,D,K,E ETJ.
• VITAMINA A (RETINOLI)ËSHTË E DOMOSDOSHME PËR RRITJE NORMALE DHE
SHUMIM TË ORGANIZMAVE.VITAMINA A GJENDET NË KARROTA,PERIME TË VERDHA
DHE NË GJETHE TË GJELBRA TË TYRE,PASTAJ NË MËLÇI,VEZË,NË QUMËSHT,DJATHË
GJALPË NË VAJ PESHKU ETJ.FUNKSIONI I VITAMINËS A ËSHTË KRIJIMI I PIGMENTIT
TË TË PAMURIT.

• VITAMINA K GJENDET NË DY FORMA (VITAMINA K1 DHE K2) TË CILAT NDIKOJNË NË

KOAGULIMIN E GJAKUT.KËTO JANË MJAFTË TË PËRHAPURA NË GJETHE TË
PERIMEVE TË GJELBRA TË NDRYSHME.NEVOJAT DITORE PËR NJË PERSON TË
RRITUR JANË 80 MG.MUNGESA E KËSAJ VITAMINE PENGON KOAGULIMIN E GJAKUT
DHE SHKAKTON GJAKDERDHJE TË PANDALSHME NGA PLAGËT.
FALIMINDERIT
• ALTIN ZOGAJ