ბუდიზმი

მომხსენებლები: ქეთევან ლუაშვილი, მარიამ დუშმანაშვილი , ან

ბაინდურაშვილი, მარიამ კობახიძე, ალექსანდრე მინდიაშვილი .
საგნის ხელმძღვანელი: ქეთინო ათაბეგაშვილი
საგანი: მსოფლიო ისტორია
კლასი: 103
სკოლა: "ალბიონი„
სარჩევი:
 ბუდიზმის წარმოშობა;

 ბუდიზმის შექმნის ისტორია;

 ბუდიზმის ძირითადი პრინციპები;

 კეთილშობილი რვაგზის გზა იგივე ბილიკი;

 კარმა;

 ხელახალი დაბადება;

 ბუდიზმის ძირითადი მიმართულებები;

 ბუდიზმის გლობალური გავრცელების მასშტაბები.

 ბუდიზმი და მისი მნიშვნელობა

ბუდიზმი, მსოფლიოს ერთ-ერთი მთავარი რელიგია,

რომელიც გვთავაზობს ღრმა და უნიკალურ პერსპექტივას
ცხოვრებაზე, ტანჯვაზე და განმანათლებლობისკენ სწრაფვაზე.
ბუდიზმი, ღრმა სულიერი მოგზაურობა, უბიძგებს მაძიებლებს,
ამოიცნონ არსებობის საიდუმლოებები.

ორ ათასწლეულზე მეტი ხნის წინ წარმოშობილი რელიგია გახდა გლობალური სულიერი

ფენომენი, რომელიც იზიდავს მიმდევრებს სხვადასხვა კულტურისა და წარმომავლობისგან. ეს
უძველესი ტრადიცია იკვლევს ადამიანური გამოცდილების არსს და უზრუნველყოფს
მარადიულ სიბრძნეს. ამ პრეზენტაციაში ჩვენ ჩავუღრმავდებით ბუდიზმის წარმოშობას,
ძირითად პრინციპებს და გლობალურ გავრცელებას.
 ბუდიზმის წარმოშობა

ბუდიზმი არის სულიერი ტრადიცია, რომელიც სათავეს

იღებს სიდჰარტა გაუტამადან, მოგვიანებით ცნობილი
როგორც ბუდა, ან „განმანათლებლის“ სახელი.

ძველ ინდოეთში დაბადებულმა პრინცმა სიდჰარტამ დაიწყო

ადამიანური ტანჯვის ბუნების გაგების ძიება. წლების
განმავლობაში ფიქრისა და მედიტაციის შემდეგ, მან მიაღწია
განმანათლებლობას ბოდჰის ხის ქვეშ, გაიგო ტანჯვის მიზეზები
და განთავისუფლების გზა.
 ბუდიზმის შექმნის ისტორია

ბუდიზმის მთავარი არხი მომდინარეობს სიდჰარტას მიერ

ამქვეყნიურ სიამოვნებებზე უარის თქმასა და სულიერი
ჭეშმარიტებისკენ სწრაფვაში. გაბატონებული რელიგიური და
ფილოსოფიური დოქტრინებით უკმაყოფილო სიდჰარტა ცდილობდა
ეპოვა გზა, რომელის დახმარებითაც თავიდან აიცილებდა
თვითდაჯერებულობისა და თვითდაღუპვის უკიდურესობებს.

განმანათლებლობის მიღწევის შემდეგ, მან თავისი სწავლებები გაუზიარა მიმდევრების მცირე

ჯგუფს, რამაც ბუდიზმის, როგორც რელიგიის დამკვიდრებას ჩაუყარა საფუძველი. სიდჰარტა
გაუტამა ცხოვრობდა ძვ. VI-V საუკუნეებში. მისი დაბადებისა და გარდაცვალების თარიღები
არ არის დაზუზტებული, მაგრამ მეცნიერები ზოგადად მის დაბადებას ძვ . წ. 563 წელს, ხოლო
გარდაცვალებას დაახლოებით ძვ. 483. წელს მიაკუთვნებენ.
 ბუდიზმის ძირითადი პრინციპები

არსებობს ბუდიზმის ოთხი ძირითადი და

კეთილშობილური ჭეშმარიტება:

 ტანჯვა (დუკა): ცხოვრება არსებითად

არადამაკმაყოფილებელია და ტანჯვით გამოირჩევა.

 ტანჯვის მიზეზი (სამუდაია): მიჯაჭვულობა და სურვილი

იწვევს ტანჯვას.

 ტანჯვის შეწყვეტა (ნიროდა): ტანჯვისგან განთავისუფლება

შესაძლებელია.

 გზა ტანჯვის შეწყვეტისაკენ (მაგა): რვაგზის გზა

ხელმძღვანელობს ადამიანს განთავისუფლებისაკენ.
 კეთილშობილი რვაგზის გზა იგივე ბილიკი

კეთილშობილი რვაგზის გზის პრინციპები:

 სწორი გაგება;
 სწორი განზრახვა;
 სწორი მეტყველება;
 სწორი მოქმედება;
 სწორი საარსებო წყარო;
 სწორი ძალისხმევა;
 სწორი გონებამახვილობა;
 სწორი კონცენტრაცია;
 განუყოფელობა (ანიკა) და არა-მე (ანატა).

შესაბამისად, ბუდიზმი ასწავლის ყველა ფენომენის განუყოფლობას, ხაზს უსვამს იმას, რომ
გარდამავალთან მიჯაჭვულობა იწვევს ტანჯვას.
 კარმა

ბუდისტურ ფილოსოფიაში ცენტრალური ადგილი

უკავია კარმას ცნებას, პრინციპს, რომელიც ხსნის
მიზეზ-შედეგობრივ კანონს, რომელიც მართავს
ადამიანის ქმედებებს. მომდინარეობს სანსკრიტიდან,
რაც ნიშნავს "მოქმედებას" ან "საქმეს", კარმა
ამტკიცებს, რომ ყოველი განზრახ ქმედება, იქნება ეს
ფიზიკური, სიტყვიერი თუ გონებრივი, ტოვებს კვალს
ინდივიდის ცნობიერებაზე.

ამ ანაბეჭდების ბუნება, დადებითი თუ უარყოფითი, გავლენას ახდენს ადამიანის

ცხოვრებაზე. პოზიტიური ქმედებები წარმოქმნის კარგ კარმას, რაც იწვევს ხელსაყრელ
შედეგებს, ხოლო უარყოფითი ქმედებები ქმნის ცუდ კარმას, რაც იწვევს ტანჯვასა და
გამოწვევებს. ამგვარად, კარმას რთული ქსელი აყალიბებს ინდივიდის არსებობის
ქსოვილს, გავლენას ახდენს მათ ამჟამინდელ გარემოებებზე და მომავალ ცხოვრებაზე .
 ხელახალი დაბადება

კარმას კონცეფციასთან მჭიდრო კავშირშია ხელახლა

დაბადების, ანუ სამსარას ცნება. ბუდისტებს სჯერათ ციკლური
პროცესის, რომლის დროსაც ინდივიდი განიცდის დაბადებას,
სიკვდილს და ხელახლა დაბადებას, რაც გამოწვეულია წინა
არსებობიდან დაგროვილი კარმათი. რეინკარნაციის დასავლური
ცნებისგან განსხვავებით, რომელიც გულისხმობს მუდმივი სულის
ტრანსმიგრაციას, ბუდიზმი ადგენს ცნობიერების უწყვეტობას
ფიქსირებული, უცვლელი არსის გარეშე, რომელიც ცნობილია
როგორც ანატა.

ხელახალი დაბადების ციკლი გრძელდება მანამ, სანამ ადამიანი არ მიაღწევს

განმანათლებლობას და არ განთავისუფლდება სამსარასგან და მიაღწევს მდგომარეობას ,
რომელიც ცნობილია როგორც ნირვანა. ნირვანა წარმოადგენს ტანჯვის შეწყვეტას,
დაბადებისა და სიკვდილის ციკლისგან განთავისუფლებას და ბუდისტური პრაქტიკის
საბოლოო მიზანს.
 ბუდიზმის ძირითადი მიმართულებები

 ზენ ბუდიზმი:
მომდინარეობს ჩინური ჩან ბუდიზმიდან, რომელიც სათავეს
ინდურ ბუდიზმში იღებს. ცნობილია ჩინეთში (ჩანი), იაპონიაში
(ზენი), კორეასა და ვიეტნამში. ხაზს უსვამს უშუალო
გამოცდილებას და მედიტაციას (ზაზენი) განმანათლებლობის
მისაღწევად.

 მაჰაიანა ბუდიზმი:
ითარგმნება როგორც "დიდი მანქანა" ან "ჩრდილოეთის სკოლა". გავრცელებულია
აღმოსავლეთ აზიაში, მათ შორის ჩინეთში, იაპონიაში, კორეასა და ვიეტნამში.
 ვაჟაიანა ბუდიზმი:
ასევე ცნობილია როგორც ტიბეტური ბუდიზმი. ცნობილი ტიბეტში, ბუტანში, ნეპალში,
მონღოლეთსა და ინდოეთის ნაწილებში. ხაზს უსვამს ეზოთერულ და რიტუალისტურ
პრაქტიკებს განმანათლებლობის მისაღწევად.
 თერავადა ბუდიზმი:
ხშირად მოიხსენიებენ როგორც „უხუცესთა სწავლებას“ ან „სამხრეთის სკოლას“.
ძირითადად გამოიყენება სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში.
 ბუდიზმის გლობალური გავრცელების მასშტაბები

 სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზია: ქვეყნებს, როგორიცაა ტაილანდი,

მიანმარი, კამბოჯა, ლაოსი და ვიეტნამი, აქვთ მდიდარი
ბუდისტური ტრადიციები, რომლებიც ერწყმის თერავადას
ბუდიზმს ადგილობრივ წეს-ჩვეულებებთან.
 აღმოსავლეთ აზია: ჩინეთმა, იაპონიამ, კორეამ და ტაივანმა
მიიღეს მაჰაიანა ბუდიზმის სხვადასხვა ფორმა, რამაც წვლილი
შეიტანა უნიკალური სექტებისა და პრაქტიკის განვითარებაში.

 სამხრეთ აზია: მიუხედავად მისი წარმოშობისა, ბუდიზმი დაეცა ინდოეთში, მაგრამ აგრძელებს
ყოფნას ისეთ რეგიონებში, როგორიცაა ნეპალი და შრი-ლანკა. ცენტრალური აზია: ბუდიზმი
გავრცელდა აბრეშუმის გზის გასწვრივ, გავლენა მოახდინა ისეთ რეგიონებზე, როგორიცაა
ტიბეტი და მონღოლეთი.
 გლობალური დიასპორა: ბოლო საუკუნეებში ბუდიზმმა გადალახა თავისი აზიური ფესვები,
მოიპოვა მიმდევრები დასავლეთის ქვეყნებში მიგრაციის, გლობალიზაციისა და გავლენიანი
ბუდისტი მასწავლებლების მიერ სწავლებების გავრცელების გზით. დასასრულს, ბუდიზმის
უნივერსალურმა პრინციპებმა: თანაგრძნობა, გონებამახვილობა და განმანათლებლობისკენ
სწრაფვა მისცეს მის ფართო გავლენა, რაც მას გლობალურ სულიერ ძალად აქცევს, რომელიც
სცილდება კულტურულ საზღვრებს.
 გმადლობთ
ყურადღებისთვის