ARALING PANLIPUNAN

IV - 4 QUARTER
th
Ms. Mary Ann A. Caruruan
 Bahaging Ginagampanan ng mga Mamamayan sa Pagtataguyod ng
Kaunlaran ng Bansa
(AP4KPB-IVf-g-5)
LAYUNIN:
• Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng mga mamamayan sa
pagtataguyod ng kaunlaran ng bansa;
• Naipaliliwanag kung paano itinataguyod ng mga mamamayan ang
kaunlaran ng bansa; at
• Naibibigay ang kahulugan at katangian ng pagiging produktibong
mamamayan
PAGTATALAGAY:

Bahaging Ginagampanan ng mga Mamamayan sa Pagtataguyod ng

Kaunlaran ng Bansa

Ang kaunlaran ng bansa ay nakabatay sa

kasaganaan ng mga mamamayang bumubuo nito o
naninirahan dito. Itinuturing na maunlad ang isang
bansa kung pantay-pantay ang pagturing sa
mamamayan at maayos ang pagpapatakbo ng lipunan.
PAGTATALAKAY:

1. Paglinang ng sariling katalinuhan at kakayahan - Mahalaga na

linangin ng bawat isa ang kaniyang talino, talento at mga kakayahan na
makatutulong hindi lang sa kaniyang sarili kung hindi maging sa pag-
unlad ng isang bansa.

2. Pagiging produktibo - Ang pagtayo sa sariling mga paa at hindi umaasa

sa tulong ng iba ay mahalaga. Kinakailangan na maging malikhain at
maabilidad upang matustusan ang mga pangangailangan at makatulong din
sa kapuwa.

3. Produktibong mamamayan - Ang mga mamamayan na nakatutulong o

kapaki-pakinabang sa kaniyang tahanan, pamayanan.
PAGTATALAGAY:

4. Pagmamahal sa bansa at sa kapuwa Filipino - Isang magandang halimbawa

ng pagmamahal sa bansa at sa kapuwa ay ang pagtangkilik ng sariling produktong
Filipino.

5. Pagtulong sa pagtigil ng katiwalian at maling gawain sa pamahalaan. Bilang

namamahala at namumuno sa kaban ng bayan, polisiya, at iba pang mga batayang
serbisyo para sa bayan, marapat lamang na matiyak natin na tapat at mahusay ang
mga pinuno sa ating pamahalaan.

6. Pagsunod sa mga batas. Ang mga batas ay binuo upang pangalagaan ang ating
kapakanan, buhay at ari-arian. Mahalaga ang pagiging tapat natin sa pagsunod sa
mga batas na ipinatutupad upang maging tahimik, payapa at masagana ang
paninirahan sa ating sariling bayan.
PAGTATALAKAY:

7. Pangangalaga sa kapaligiran at pamanang lahi - Kung magiging sistematiko

tayo at nakasusunod nang maayos sa pagtatapon ng basura, mapananatiling maayos
ang kapaligiran at maiiwasan ang pagbaha. Maisasalba rin natin ang pagkasira ng
ating kalikasan.

8. Pag-iingat sa mga pampublikong gamit at lugar - Ang mga gusali, kalsada, tulay,
paliparan, paaralan, ospital at iba pang mga pampublikong gamit at lugar ay naipagawa
galing sa pagsisikap sa trabaho at pagpupunyagi ng mga Filipino. Marapat lamang na
ingatan natin ang mga ito upang hindi maaksaya ang pondo na ginamit dito.
PAGTATALAKAY:

9. May tamang saloobin sa paggawa - Ang anumang gawain gaano man ito kabigat
ay magiging magaan kung ginagawa ito ng may tamang saloobin sa paggawa. Higit na
mabuti kung tayo ay gumagawa nang nakangiti at bukal sa ating mga puso.

10. May pinag-aralan at kasanayan sa paggawa - Mahalaga na ang isang tao ay

nakapag-aral at nagdaan sa ibayong mga pagsasanay sa kaniyang napiling gawain
sapagkat nakasalalay sa katangiang ito ang kakayahang gawin ang mga tungkuling
iniatang sa kaniya. Sa pamamagitan nito, malaki ang maitutulong niya sa pag-angat
atpag-unlad ng napiling hanapbuhay o ang tanggapan na kaniyang
pinagtatrabahuhan.
PAGTATALAKAY:

11. Pagiging malusog - Kung ang isang mamamayan ay may malusog na

pangangatawan at pag-iisip, makagagawa siya nang may kagalingan at makapag-
iisip din ng mga makabagong ideya na magiging kapaki-pakinabang sa paggawa.

12. Matalinong mamimili. Ang mga sumusunod ay mga katangian ng isang

matalinong mamimili:
- Naghahanda ng mga listahan ng mga bibilhin upang makatipid sa oras at pera
- Matiyagang sinusuri ang lahat ng bahagi ng isang produkto, mula sa presyo,
sangkap, timbang at expiration date.
PAGTATALAKAY:

Gawain A

Panuto: Isulat ang Tama kung ang pahayag ay nagsasaad ng pagiging maunlad na
bansa at Mali kung hindi. Isulat ito sa iyong sagutang papel.

________1. may maayos na hanapbuhay ang mga mamamayan

TAMA
________2. maraming kabataan ang maagang naghahanapbuhay at hindi nakapag-
MALI
aaral
________3. laganap ang krimen at kaguluhan sa mga lalawigan
MALI
________4. maraming dayuhan ang nagpupunta at namumuhunan sa ating bansa
TAMA
kaya’t maraming Filipino ang nabibigyan ng hanapbuhay
________5. marami ang tambay at mga namamalimos sa kalsada
MALI
PAGTATALAKAY:
Gawain B

Panuto: Isulat sa loob ng mga talulot ng bulaklak ang mga pamamaraan kung paano
maitataguyod ng mga mamamayan ang kaunlaran ng isang bansa. Gumuhit ng
katulad nang nasa larawan sa iyong sagutang papel.
PAGLALAPAT

Panuto: Sabihin ang puso ( ) kung ang pahayag ay nagsasaad ng isang

produktibong mamamayan at tatsulok ( ) naman kung hindi.

______1. pumapasok sa takdang oras ng paggawa

______2. mahilig sa mga pagkaing sitsirya at iba pang junk foods
______3. nag-aaral nang mabuti
______4. tinitingnan ang expiration date ng kaniyang binibili
______5. mahilig bumili ng mga imported na bag at sapatos.
PAGLALAHAT

TANDAAN:

 Ang kaunlaran ng isang bansa ay nakabatay sakasaganaan ng mga

mamamayang naninirahan dito. Masasabing mauland ang isang bansa kung pantay-
pantay ang pagtingin sa mamamayan at nasa maayos na kalagayan ang iba’t ibang
sektor at aspeto na bumubuo dito. Kung pantay ang pagtingin sa lahat, walang
mang-aabuso sa mga karapatan at kapangyarihan. Nakasalalay sa mga mamamayan
ang pag-unlad ng bansa. Ang mga mamamayan na nakatutulong o kapaki-
pakinabang sa kaniyang tahanan, pamayanan at sa buong lipunan ay tinatawag na
produktibong mamamayan.
PAGTATAYA:
Panuto: Piliin ang letra ng tamang sagot. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
1. Alin sa mga sumusunod ang katangian ng isang maunlad na bansa?
a. marumi ang paligid
b. maraming tambay sa kanto
c. laganap ang krimen at nakawan
d. may maayos na hanapbuhay ang mga tao.

2. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga gampanin ng

mga mamamayan sa pag-unlad ng bansa?
e. pagiging produktibo
f. pagsunod sa mga batas
g. pagmamahal sa kapwa at sa bansa
h. pagtatapon ng basura kung saan-saan
PAGTATAYA:
3. Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng pagiging produktibo ng isang
mamamayan?
a. panghihingi ng awa at limos
b. pagiging malikhain at maabilidad
c. hindi tinatapos ang sinimulang gawain
d. hindi naghahanap ng maaaring pagkakitaan

4. Sino sa mga sumusunod ang may tamang saloobin sa paggawa?

e. Si Melba ay tumatanggi sa dagdag na gawain.
f. Si Manuel ay natutulog lamang sa oras ng trabaho.
g. Si Ruben ay laging nahuhuli sa pagpasok sa trabaho.
h. Si Roy ay pinagbubuti ang trabaho kahit walang nakakakita.
PAGTATAYA:

5. Kanino nakasalalay ang kaunlaran ng isang bansa?

a. sa mga bata
b. sa pamahalaan
c. sa mga dayuhan
d. sa mga mamamayan

6. Paano mo mapananatiling malusog ang iyong pangangatawan upang

makatulong ka sa pag-unlad ng bansa?
a. matulog hanggang tanghali.
b. kumain ng masusustansyang pagkain.
c. mag-ehersisyo kung kailan lamang gusto.
d. manood ng telebisyon hanggang hatinggabi.
PAGTATAYA
7. Sino sa mga sumusunod ang nagpapakita ng pagiging matalinong
mamimili?
a. Si Andrea ay mahilig sa mga mamahaling gamit.
b. Si Jovy ay sinusuring mabuti kung masustansya ang binibili.
c. Si Rita ay binibili ang mga bagay na hindi naman niya kailangan.
d. Si Luisa ay bumibili ng gamit batay sa napanood lamang na anunsyo sa telebisyon

8. Mahalaga bang tangkilikin ng mga Filipino ang mga produktong yari

sa bansang Pilipinas?
a. Oo, dahil wala na akong ibang mapagpipilian.
b. Hindi, dahil hindi dapat tulungan ang kapuwa Filipino.
c. Oo, dahil makatutulong ito sa pag-unlad ng ekonomiya ng bansa.
d. Hindi, dahil mas magaganda ang mga produktong gawa sa ibang bansa.
PAGTATAYA:

9. Nabalitaan mo na maraming sale sa malapit na mall sa inyong lugar.

Alin ang dapat mong bilhin?
a. bibilhin ko lahat ng magugustuhan ko
b. bibilhin ko lamang ng mga bagay na kailangan
c. uutang sa kaibigan upang mabili lahat ng murang tinda
d. bibili ako ng mga gamit hindi lang para sa sarili ko kundi maging sa mga kaibigan ko.

10. Bakit mahalaga ang muling paggamit ng mga patapong bagay?

a. nakadadagdag ng pinagkakakitaan
b. nakababawas ito ng basura sa paligid
c. nakalilikha ng mga kagamitang pangdekorasyon
d. lahat ng nabanggit
TAKDANG ARALIN:

Panuto: Sumulat ng isang talata na binubuo ng 3-5 pangungusap na tatalakay

sa mga bahaging ginagampanan ng mga mamamayan sa pagtataguyod ng
kaunlaran ng bansa.
KRAYTIRYA ISKALA ISKOR SA GAWAIN

Maayos na nailahad ang saloobin sa gawain 10

Malinis at malikhain ang pagkakasulat 5

Naipasa sa takdang oras 5

KABUUAN 20
PAALAM MGA
BATA!