You are on page 1of 29

CHƯƠNG III

CHƯƠNG III: TỘI PHẠM

NỘI DUNG CƠ BẢN


•Khái niệm tội phạm
•Phân loại tội phạm
•Tội phạm và các vi phạm pháp luật khác
•Nguồn gốc và bản chất giai cấp của tội phạm.
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM

I. KHÁI NIỆM VỀ TỘI PHẠM


1.1. Các kiểu định nghia về tội phạm.
1.2. Các dấu hiệu của tội phạm
1.3. Ý nghĩa của khái niệm tội phạm
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm

1.1 CÁC KIỂU ĐỊNH NGHĨA VỀ TỘI PHẠM


Có hai kiểu định nghĩa về tội phạm:
•Định nghĩa hình thức
•Định nghĩa nội dung
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm

Định nghĩa HÌNH THỨC về tội phạm:


“Tội phạm là hành vi vi phạm PLHS”

Thể hiện trong PLHS một số nước


vBLHS Pháp 1791 quy định: “Tội phạm là hành vi bị Luật HS
cấm bằng việc đe dọa áp dụng HP”.
vĐiều 1 BLHS Thụy Điển 1994 quy định: “Tội phạm là hành vi
bị xử phạt theo quy định của Bộ luật này và các đạo luật khác”.
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm

Định nghĩa NỘI DUNG về tội phạm:

Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội, có lỗi,


trái pháp luật hình sự và phải chịu hình phạt.
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm

ĐỊNH NGHĨA TỘI PHẠM THEO BLHS 2015

Khoản 1 Điều 8 BLHS : “1. Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được
quy định trong Bộ luật hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự
hoặc pháp nhân thương mại thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc
lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ
chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã
hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm quyền con người, quyền,
lợi ích hợp pháp của công dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự
pháp luật xã hội chủ nghĩa mà theo quy định của Bộ luật này phải bị xử lý
hình sự”.
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm

1.2. CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA TỘI PHẠM


1.2.1. Tính nguy hiểm cho xã hội.
1.2.2. Tính có lỗi.
1.2.3. Tính trái pháp luật hình sự.
1.2.4. Tính phải chịu hình phạt.
* Mối liên hệ giữa các dấu hiệu của tội phạm
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm
1.2. Các đặc điểm của tội phạm

1.2.1. TÍNH NGUY HIỂM CHO XÃ HỘI


CỦA TỘI PHẠM
* Định nghĩa:
Tính nguy hiểm cho xã hội của tội phạm được
thể hiện ở chỗ gây thiệt hại hoặc đe dọa gây
thiệt hại đáng kể cho các quan hệ xã hội được
luật hình sự bảo vệ.
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm
1.2. Các đặc điểm của tội phạm

* Tính nguy hiểm cho xã hội của tội


phạm là thuộc tính cơ bản của tội
phạm và mang tính khách quan
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm
1.2. Các đặc điểm của tội phạm

* Các căn cứ xác định tính nguy hiểm của tội phạm:
•Tính chất của quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ và bị tội phạm
xâm hại.
•Tính chất của hành vi khách quan, trong đó bao gồm cả tính chất của
phương pháp, thủ đoạn, công cụ và phương tiện phạm tội.
•Mức độ nghiêm trọng của hậu quả do tội phạm gây ra.
•Hình thức, dạng và mức độ lỗi.
•Đông cơ, mục đích phạm tội;
•Hoàn cảnh kinh tế, chính trị, xã hội lúc và nơi hành vi phạm tội xảy ra.
•Nhân thân người có hành vi phạm tội.
•Các tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng trách nhiệm hình sự (TNHS).
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm
1.2. Các đặc điểm của tội phạm

Khoản 2 Điều 8 BLHS


Nhưng hành vi tuy có dấu hiệu của
tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm
cho xã hội không đáng kể thì không
phải là tội phạm và được xử lý bằng
các biện pháp khác.
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm
1.2. Các đặc điểm của tội phạm

1.2.2. Tính có lỗi của TP


* Khái niệm lỗi: Lỗi là thái độ tâm lý của một người đối với
hành vi nguy hiểm cho xã hội và đối với hậu quả do hành vi đó
gây ra được thể hiện dưới hình thức cố ý hoặc vô ý.
* Tại sao lỗi là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm?
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm
1.2. Các đặc điểm của tội phạm

1.2.3. Tính trái PL hình sự


* Biểu hiện của tính trái PLHS
Tội phạm là hành vi vi phạm PLHS
vKhoản 2 Điều 11 Tuyên ngôn toàn thế giới về nhân quyền quy định:
“Không ai bị kết án vì một hành vi mà lúc họ thực hiện luật quốc gia
hay quốc tế không coi là tội phạm”.
Điều 2 BLHS VN quy định: 1. Chỉ người nào phạm một tội đã được
Bộ luật hình sự quy định mới phải chịu trách nhiệm hình sự.
2. Chỉ phaùp nhaân thương mại nào phạm một tội đã được quy ñònh tại
Điều 76 cuûa Boä luaät naøy mới phải chịu trách nhiệm hình sự.
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm
1.2. Các đặc điểm của tội phạm

1.2.4. Tính phải chịu hình phạt


* Các quan điểm khác nhau về tính phải chịu hình phạt.

Quan điểm 1: Tính phải chịu HP không phải là đặc


điểm của TP
Quan điểm 2: Tính phải chịu HP là đặc điểm của TP
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm
1.2. Các đặc điểm của tội phạm

 MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC ĐẶC


ĐIỂM TRONG VIỆC XÁC ĐỊNH
TỘI PHẠM
CHƯƠNG III: TỘI PHẠM
I. Khái niệm tội phạm
1.1. Các kiểu định nghĩa về tội phạm
1.2. Các đặc điểm của tội phạm

1.3 Ý NGHĨA CỦA KHÁI NIỆM VỀ TỘI PHẠM


•Thể hiện bản chất của luật hình sự

•Làcơ sở khoa học để quy định các chế định khác trong Phần
Chung BLHS

•Là cơ sở khoa học để quy định các tội phạm cụ thể.

• Là cơ sở để phân biệt tội phạm với các vi phạm pháp luật khác.
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm

II – PHÂN LOẠI TỘI PHẠM


2.1. Định nghĩa về phân loại tội phạm
2.2. Các căn cứ phân loại
2.3 Quy định BLHS về phân loại tội phạm
2.4. Ý nghĩa của phân loại tội phạm
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm
II. Phaân loaïi TP

2.1. ĐỊNH NGHĨA VỀ PHÂN LOẠI TỘI PHẠM


Phân loại tội phạm là phân chia các tội phạm được
qui định trong BLHS thành các nhóm (loại) khác
nhau dựa trên những căn cứ xác định nhằm vào
những mục đích nhất định.
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm
II. Phaân loaïi TP

2.2 CĂN CỨ PHÂN LOẠI TỘI PHẠM THEO ĐIỀU 9 BLHS

•Căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của tội phạm.

•Căn cứ vào chế tài: mức tối đa của khung hình phạt quy định đối với tội
phạm đo
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm
II. Phaân loaïi TP

2.3 QUY ĐỊNH CỦA BLHS NĂM 2015 VỀ PHÂN LOẠI TỘI PHẠM
Ñieàu 9. Phaân loaïi toäi phaïm
Caên cöù vaøo tính chaát vaø möùc ñoä nguy hieåm cho xaõ hoäi cuûa haønh vi phaïm toäi ñöôïc quy
ñònh trong Boä luaät naøy, toäi phaïm ñöôïc phaân thaønh boán loaïi sau ñaây:
1. Toäi phaïm ít nghieâm troïng laø toäi phaïm coù tính chaát vaø möùc ñoä nguy hieåm cho xaõ hoäi
khoâng lôùn maø möùc cao nhaát cuûa khung hình phaït do Boä luaät naøy quy ñònh ñoái vôùi toäi aáy
laø phaït tieàn, phaït caûi taïo khoâng giam giöõ hoaëc phaït tuø ñeán 03 naêm;
2. Toäi phaïm nghieâm troïng laø toäi phaïm cĩ tính chất v mức độ nguy hiểm cho x hội lớn maø möùc
cao nhaát cuûa khung hình phaït do Boä luaät naøy quy ñònh ñoái vôùi toäi aáy laø töø treân 03 naêm
ñeán 07 naêm tuø;
3. Toäi phaïm raát nghieâm troïng laø toäi phaïm cĩ tính chất v mức độ nguy hiểm cho x hội rất lớn maø
möùc cao nhaát cuûa khung hình phaït do Boä luaät naøy quy ñònh ñoái vôùi toäi aáy laø töø treân 07
naêm ñeán 15 naêm tuø;
4. Toäi phaïm ñaëc bieät nghieâm troïng laø toäi phaïm coù tính chaát vaø möùc ñoä nguy hieåm cho
xaõ hoäi ñaëc bieät lôùn maø möùc cao nhaát cuûa khung hình phaït do Boä luaät naøy quy ñònh ñoái
vôùi toäi aáy laø töø treân 15 naêm ñeán 20 naêm tuø, tuø chung thaân hoaëc töû hình.
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm
II. Phaân loaïi TP

CAÙC LOAÏI TOÄI PHAÏM THEO ÑIEÀU 8 BLHS 1999

LOAÏI TP CAÊN CÖÙ VAØO MÖÙC CAÊN CÖÙ VAØO KHUNG HÌNH PHAÏT
ÑOÄ NGUY HIEÅM CHO XH

Ít nghieâm troïng Couø tính chaaùt va# m#uøc #o# Mức cao nhất của khung HP đối với TP đó là
nguy hie#m cho xaoõ ho#i khoaâng
phạt tiền, CTKGG hoặc phạt t đến 3 năm tù
loâuøn

Nghieâm troïng Coù tính chaát vaø möùc ñoä nguy Möùc cao nhaát cuûa khung HP ñoái vôùi TP
hieåm cho xaõ hoäi lôùn
ñoù laø ñeán 7 naêm tuø

Raát nghieâm troïng Coù tính chaát vaø möùc ñoä nguy Möùc cao nhaát cuûa khung HP ñoái vôùi TP
hieåm cho xaõ hoäi raát lôùn
ñoù laø ñeán 15 naêm tuø

Ñaëc bieät nghieâm Coù tính chaát vaø möùc ñoä nguy Möùc cao nhaát cuûa khung HP ñoái vôùi TP
hieåm cho xaõ hoäi raát lôùn
troïng ñoù laø treân 15 naêm tuø, tù chung thaân
hoaëc töû hình
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm
II. Phaân loaïi TP

2.4 YÙ NGHÓA CUÛA SÖÏ PHAÂN LOAÏI TOÄI PHAÏM


THEO ÑIEÀU 9 BLHS
 Coù yù nghóa trong vieäc cuï theå hoaù chính saùch hình söï
trong xöû lyù toäi phaïm
 Laø cô sô û phaùp lyù cho vieäc xaùc ñònh toäi phaïm
 Laø cô sôû phaùp lyù cho vieäc aùp duïng hình phaït vaø
caùc bieän phaùp xöû lyù hình söï khaùc.
 Laø cô sôû phaùp lyù cho vieäc aùp duïng nhieàu quy ñònh
cuûa phaùp luaät toá tuïng hình söï nhö: taïm giam, baét
ngöôøi trong tröôøng hôïp khaån caáp…
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm
II. Phaân loaïi TP
III. TOÄI PHAÏM & CAÙC VI PHAÏM PHAÙP
LUAÄT KHAÙC

Phaân bieät toäi phaïm vôùi caùc vi phaïm phaùp luaät khaùc:
 Veà noäi dung: toäi phaïm coù tính nguy hieåm ñaùng keå
cho xaõ hoäi; caùc vi phaïm phaùp luaät khaùc coù tính
nguy hieåm cho xaõ hoäi chöa ñaùng keå.
 Veà hình thöùc phaùp lyù: toäi phaïm ñöôïc quy ñònh trong
BLHS; caùc VPPL khaùc ñöôïc quy ñònh trong caùc vaên
baûn phaùp luaät khaùc.
 Veà haäu quaû phaùp lyù: toäi phaïm phaûi chòu hình
phaït; caùc VPPL khaùc phaûi chòu caùc bieän phaùp
cöôõng cheá khaùc nhöng khoâng phaûi laø hình phaït.
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm
II. Phaân loaïi TP
III. TP vaø caùc vi phaïm PL khaùc

IV. NGUOÀN GOÁC VAØ BAÛN CHAÁT


GIAI CAÁP CUÛA TOÄI PHAÏM.

4.1. Vaán ñeà nguoàn goác cuûa toäi phaïm.


4.2. Baûn chaát giai caáp cuûa toäi phaïm.
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm
II. Phaân loaïi TP
III. TP vaø caùc vi phaïm PL khaùc
IV. Nguoàn goác vaø baûn chaát giai caáp cuûa TP

4.1 NGUOÀN GOÁC CUÛA TOÄI PHAÏM

4.1.1. Caùc quan nieäm veà nguoàn goác cuûa toäi


phaïm
4.1.2. Quan nieäm Maùc xít veà nguoàn goác cuûa
toäi phaïm
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm
II. Phaân loaïi TP
III. TP vaø caùc vi phaïm PL khaùc
IV. Nguoàn goác vaø baûn chaát giai caáp cuûa TP

4.1.1. CAÙC QUAN NIEÄM VEÀ NGUOÀN GOÁC


CUÛA TOÄI PHAÏM
1. Thuyeát nhaân chuûng hoïc veà nguoàn goác
cuûa toäi phaïm (Lomborozo, Fred…)
2. Thuyeát xaõ hoäi hoïc sinh hoïc (Franc List)
3. Thuyeát taâm lyù hoïc
CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM
I. Khaùi nieäm toäi phaïm
II. Phaân loaïi TP
III. TP vaø caùc vi phaïm PL khaùc
IV. Nguoàn goác vaø baûn chaát giai caáp cuûa TP

4.1.2. QUAN NIEÄM MAÙC XÍT VEÀ NGUOÀN


GOÁC CUÛA TOÄI PHAÏM

Toäiphaïm laø saûn phaåm cuûa XH phaùt trieån


ñeán moät giai ñoaïn nhaát ñònh

Toäi phaïm laø hieän töôïng XH coù tính lòch söû


CHÖÔNG III: TOÄI PHAÏM

TOÙM TAÉT NOÄI DUNG BAØI


HOÏC

I. Khaùi nieäm toäi phaïm


II. Phaân loaïi toäi phaïm
III. Toäi phaïm vaø caùc vi phaïm phaùp
luaät khaùc
IV. Nguoàn goác vaø baûn chaát giai caáp
cuûa toäi phaïm

You might also like