BARAYTI NG

WIKA SA
IBA’T IBANG
B
b.

SITWASYON
Sa
nd
y

i:
n
B

at
.

l
M

U
ag
an
a
Teoryang Sosyolingguwistiko
• ideya ng pagiging heteregeneous ng
wika
• nag-uugat ang mga barayti ng wika
sa pagkakaiba-iba ng mga
indibidwal at grupo, maging ng
kani-kanilang tirahan, interes,
gawain, pinag-aralan, atbp.
BARAYTI NG WIKA
Dimensyong Dimensyong
Heograpiko Sosyal

Dayalek
Sosyolek
(wikain)
DALAWANG DIMENSYON
NG BARYALIDAD NG WIKA
Ernesto Constantino, 2006
• wikang ginagamit sa isang
partikular na rehiyon,
lalawigan o pook, malaki man
o maliit
• mahigit 400 dayalek sa
kapuluan ng bansa
(Constantino)
1. Dayalek (Wikain)
• nakikilala hindi lamang sa
pagkakaroon ng set ng mga distinct
na bokabularyo kundi maging sa
punto o tono at sa estruktura ng
pangungusap
Maynila : Aba, ang ganda!
Batangas : Aba, ang ganda eh!
Bataan : Kaganda ah!
Rizal : Kaganda, hane!
1. Dayalek (Wikain)
• nakabatay sa pangkat panlipunan
• kakaibang rehistro na tangi sa
pangkat na gumagamit ng wika
Halimbawa:
a. Wika ng Estudyante d. Wika ng
Preso
b. Wika ng Matanda e. Wika ng Bakla
c. Wika ng Kababaihan
2. Sosyolek
Kosa, pupuga na tayo
mamaya.
(Wika ng Preso)

Wiz ko feel ang mga

hombre ditech, day!
(Wika ng Bakla)
2. Sosyolek
Okupasyonal na Rehistro
• Disiplinang Accountancy
• Disiplinang Medisina at
Nursing
• Disiplinang Abogasya
2. Sosyolek
Okupasyonal na Wika
• Disiplinang Abogasya
hearing fiscal justice
pleading appeal court
settlement complainant

2. Sosyolek
Okupasyonal na Wika
• Disiplinang Accountancy
acccount debit credit
balance revenue asset
gross income net income

2. Sosyolek
Okupasyonal na Wika
• Disiplinang Medisina at
Nursing symptom check up
diagnosis
therapy x-ray ward
prognosis emergency

2. Sosyolek
- mga tanging bokabularyo ng
isang partikular na pangkat ng
gawain

Legal Jargon
• ang indibidwal na katangian
ng bawat tao ay
nakaiimpluwensiya sa
paggamit ng wika
• bawat isa ay may kani-
kaniyang paraan ng paggamit
ng wika 3. Idyolek
Mike Enriquez Rey Langit

Noli de Castro Mon Tulfo

Idyolek ng sumusunod
na Brodkaster
Kris Aquino Anabelle Rama

Gloria
Ruffa Mae
Macapagal-
Quinto
Arroyo

Mga Personalidad
• ang dalawang taal na
tagapagsalita ng dalawang
magkaibang wika na
walang komong wika ay
nagtatangkang magkaroon
ng kombersasyong
makeshift 3. Pidgin
(nobody’s native language)
• madalas ang leksikon ng
kanilang usapan ay hango sa
isang wika at ang estruktura
naman ay mula sa isa pang
wika
• madalas na bunga ng
kolonisasyon 3. Pidgin
(nobody’s native language)
Halimbawa:
pananagalog ng mga Intsik sa
Binondo – ang salitang gamit ng mga
Intsik ay Tagalog ngunit ang
estruktura ng kanilang pangungusap
ay hango sa kanilang unang wika
“Suki, ikaw bili tinda mura.”
3. Pidgin
(nobody’s native language)
• unang naging pidgin at
kalaunan ay naging likas ng
wika (nativized)
• may komunidad ng mga
tagapagsalita ang nag-angkin
ng isang wika bilang kanilang
unang wika
4. Creole
 Halimbawa:
Chavacano
hindi masasabing purong
Kastila dahil sa impluwensiya
ng ating katutubong wika sa
estruktura nito

4. Creole