Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

MGA PANG-UGNAY SA
PAGSUSUNOD-SUNOD NG MGA
PANGYAYARI
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

MGA LAYUNIN SA PAGKATUTO

 Natutukoy ang mga pang-ugnay na hudyat sa

pagsusunod-sunod ng mga pangyayari;
 Nakapagbibigay-kahulugan sa pang-ugnay;
 Nakakagamit ng mga pang-ugnay na hudyat ng
pagsusunod-sunod ng mga pangyayari.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

BASAHIN NATIN !! “Paglalayag Sa Puso Ng Isang Bata”

Genoveva Edroza-Matute
Ito’y isang alaala ng isang titser sa isa sa mga batang kanyang naging
estudyante. Ulila ang batang iyon, may kapangitan dahil pango at may punto
kung magsalita. Di niya sukat akalaing sa walang muwang na isip nito siya
matututong magpakumbaba.
Napansin niyang palaging malulungkutin ang batang ito, hind palakibo at
may katamaran pang gumawa ng mga gawaing pampaaralan. Napag-isip-isip ng
titser ang pangangailangan nito kaya binigyan niya ng pansin para naman hindi
ito mapaiba sa karamihan at maging normal ang takbo ng kabataan. Tinatawag
niya ito ng madalas sa klase at pinapagawa ng maliliit na bagay, tulad pag-aayos
ng mga upuan, pagpapabili ng meryenda, pagbura ng pisara, at kung anu-ano
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

BASAHIN NATIN !! “Paglalayag Sa Puso Ng Isang Bata”

Genoveva Edroza-Matute
Hanggang sa tahimik na pakikiramdam, naging parang magkaibigan sila.
Nagbago nga ang bata. Naging masigla na, naging masipag, natuto nang
makipaglaro sa kapwa bata, at nanunukso na rin ng babaeng kaklase. Lalong
napamahal sa kanya ang bata. Lalo’t nagpapaiwan ito sa klase para maglinis ng
silid at mag-ayos ng upuan kapag uwian na. Higit sa lahat, bago ito umuwi, hindi
niya nakakalimutang magsabing, “ Goodbye Teacher!”
Isang araw, dala ng kainitan ng ulo, nakagalitan niya ito nang husto.
Napagsalitaan niya ito ng masasakit. Nakalimutan niya ang pangangalinga.
Maghapong naging walang kibo ang bata. Sa tingin niya ay napopoot ito sa
kanya.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

BASAHIN NATIN !! “Paglalayag Sa Puso Ng Isang Bata”

Genoveva Edroza-Matute
Matapos ang klase, ginawa pa rin ng bata ang dating pag-aayos ng mga
upuan, ‘yun nga lamang, may kabagalan at katamlayan. Makatapos tahimik
itong walang-lingod na umalis. Sa puntong ito, napag-isip-isip ng titser ang
kanyang kamalian. Nagsisisi siya sa kanyang ginawa, sa kanyang walang
katarungan. Kung maitutuwid lamang niya ang kamalian kinabukasan, ang
kinintal niya sa isipan.
Nasa ganito siyang pagmumuni-muni nang biglain siya ng sungaw ng
batang iyon sa pintuan. Nagbalik ito para lamang sabihin ang nakalimutang “
Goodbye
Teacher!” Saka ulit umalis. Hindi nakagalaw ang titser sa kanyang kinauupuan.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

BASAHIN NATIN !! “Paglalayag Sa Puso Ng Isang Bata”

Genoveva Edroza-Matute
ang may kasalanan. Pero para bang siya pa itong nagmamalaki. Ang
pagpapaalam na iyon ng bata ay naging sampal sa kanyang pinag-aralan. Hindi
niya sukat akalaing bata lamang pala ang magtuturo sa kanya ng
pagpapakumbaba.

Pinagkunan: Edroza-Matute, Genoveva. “Paglalaya...sa puso ng isang bata. “ Panitikang Filipino: Pampanahong
Elektroniko Binagong Edisyon, Arrogante, Jose, Dizon, Erlinda, Maglaqui, Eriberta, & Dela Cruz- Fergiil, Edna,
National Bookstore, 2010, pp 113-114.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

GAWIN NATIN!! TANONG KO - SAGOT MO

1. Para sa iyo, ano ang pinakamahalagang pangyayari sa

kwento?
2. Ang pangyayari bang ito ay may pinag-ugatang isa pang
pangyayari mula sa kwento? Kung mayroon, ano ito?
3. Maaari mo bang maikwento ang iyong nabasa sa
pamamagitan ng pagsusunod- sunod ng mga pangyayaring
iyong natatandaan mula dito?
4. Ano ang leksyon na natutuhan mo sa nabasang buod sa
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

 Mga salitang gamit sa PAGPAPAKITA NG RELASYON NG MGA

YUNIT NG PANGUNGUSAP

HALIMBAWA

Para kay Binibining Pedregosa, ang pinakamahalagang pangyayari

sa kwento ay ang pagkagalit ng titser sa bata.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

 Mga salitang gamit sa PAGPAPAKITA NG RELASYON NG MGA

YUNIT NG PANGUNGUSAP
 Relasyon ng isang pangungusap sa isa pang pangungusap
HALIMBAWA
Para kay Binibining Pedregosa, ang pinakamahalagang pangyayari
sa kwento ay ang pagkagalit ng titser sa bata. Ngunit para sa akin, ang
pinakamahalagang pangyayari ay ang di-sinasadyang pagtuturo ng bata
sa sarili niyang titser ng ibig sabihin ng pagpapakumbaba.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

 Mga salitang gamit sa PAGPAPAKITA NG RELASYON NG MGA

YUNIT NG PANGUNGUSAP
 Relasyon ng isang pangungusap sa isa pang pangungusap
 Nagsisilbing hudyat upang maipakita ang RELASYON sa pagitan ng
mga yunit sa loob ng pangungusap at sa pagitan ng mga
pangungusap
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

 Mga salitang gamit sa PAGPAPAKITA NG RELASYON NG MGA

YUNIT NG PANGUNGUSAP
 Relasyon ng isang pangungusap sa isa pang pangungusap
 Nagsisilbing hudyat upang maipakita ang RELASYON sa pagitan ng
mga yunit sa loob ng pangungusap at sa pagitan ng mga
pangungusap
 Ginagamit bilang direktang pagpapakita ng pagsusunod-sunod
ng mga pangyayari.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

 Ginagamit bilang direktang pagpapakita ng pagsusunod-sunod

ng mga pangyayari.
Una, napansin ng titser ang pagiging malungkutin ng
HALIMBAWA bata.
Ikalawa, binigyan niya ng mga gawain ang bata na
makapagparamdam ng pagbibigay-pansin niya sa bata.
Ikatlo, naging masayahin ang bata at naging
palakaibigan.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

 Ginagamit bilang direktang pagpapakita ng pagsusunod-sunod

ng mga pangyayari.

HALIMBAWA
ISANG LINGGONG PAG-IBIG
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

ISANG LINGGONG PAG-IBIG

Lunes, nang tayo'y magkakilala
Martes, nang tayo'y muling nagkita
Miyerkules, nagtapat ka ng 'yong pag-ibig
Huwebes, ay inibig din kita
Biyernes, ay puno ng pagmamahalan
Mga puso natin ay sadyang nag-aawitan
Sabado, tayo'y biglang nagkatampuhan
At pagsapit ng Linggo, giliw, ako'y iyong iniwan
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

HALIMBAWA
Isang araw, ang bata ay napagalitan ng
lubos ng titser, at siya ay naging walang
KAILANGANG SURIIN ANG kibo buong maghapon.
Sa kabila nito, ginagampanan pa rin
KOMPOSISYON NG MGA
ng bata ang kanyang mga gawain
PANGUNGUSAP UPANG MAS tuwing matatapos ang klase.
MAKITA ANG RELASYON NG Bunga ng naging gawi ng bata matapos
PAGKAKASUNOD-SUNOD NA mapagalitan, napag-isip-isip ng titser
IPINAPAHIWATIG NG MGA ang kanyang nagawang walang
PANGYAYARI katarungang pagpapagalit sa bata at
pinagsisihan niya ito.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

HALIMBAWA
Habang nagmumuni-muni ay biglang
may sumigaw, “Goodbye Teacher!”,
KAILANGANG SURIIN ANG sabi ng bata na bumalik pa sapagkat
KOMPOSISYON NG MGA hindi siya nakapagbigay-paalam sa
PANGUNGUSAP UPANG MAS kanyang titser bago umalis.
MAKITA ANG RELASYON NG
Sa huli, napagtanto ng titser ang
PAGKAKASUNOD-SUNOD NA pagpapamalas ng bata ng
IPINAPAHIWATIG NG MGA pagpapakumbaba.
PANGYAYARI
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

HALIMBAWA

Ilan lamang sa mga PANG-UGNAY na

Ang mga hudyat na pang-ugnay maaaring gamitin:
ay maaaring DIREKTA o DI-
DIREKTANG maipakita ang  Una, ikalawa, ikatlo...
relasyonng pagkakasunod-  Sa umpisa, sa panggitna, sa wakas/
sunod ng mga pangyayari. sa huli
 Bilang panimula, bilang pangwakas
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

HALIMBAWA

Ang mga hudyat na pang-ugnay

ay maaaring DIREKTA o DI- MAGBIGAY NG HALIMBAWA O ISANG
DIREKTANG maipakita ang SITWASYON NA MAY PAGKAKASUNOD-
SUNOD NA PANGYAYARI.
relasyonng pagkakasunod-
sunod ng mga pangyayari.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari
DAGLIANG TALUMPATI
Maaaring gumamit ng note cards kung saan
ibabalangkas ang mga ideya, pangyayari, at
puntong sasabihin sa talumpati.
Gumamit ng mga angkop na pang-ugnay
para sa malinaw na pagkakasunod-sunod ng
mga ideya, pangyayari, at puntong isasaad
sa talumpati.
Panuto:
Ang guro ay maghahanda ng ilang mga
paksa tungkol sa isang panlipunan o
kulturang pupolar.
Mula sa mga paksang ito ay bubunot ang
mag-aaral kung ano ang paksang kanyang
gagawan ng extemporaneous speech.
Bibigyan ang bawat mag-aaral ng limang
minuto para maghanda, at tatlong minuto
para magbigay ng kanilang talumpati.
Filipino Gramatika 9: Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

PAGGAMIT NG MGA PANG-UGNAY SA

ISANG DAGLIANG TALUMPATI
Ang extemporaneous speech ay isang uri ng talumpati na mayroong
ilang minuto lamang na nakalaan para sa paghahanda. Ang mga paksa
sa ganitong talumpati ay kadalasang tungkol sa mga isyung
panlipunan o kulturang popular. Nakasalalay ang pagiging epektibo ng
ganitong klase ng talumpati sa malinaw ng pagkakasunod-sunod ng
ideya at sa paggamit ng payak na pananalita.