Pamamaraan ng Pagsukat ng

Pambansang Kita

Inihanda ni: Bb. Monica P. Tretin

 FACT OR BLUFF
Tukuyin ang mga susunod na pangungusap, Isulat ang FACT
kung ang pangungusap ay tama. BLUFF naman
Option 02 kung ang
pangungusap ay mali.

KEY WORDS
1. Ang sistema ng Pagsukat sa Pambansang Kita ay nakapagbibigay ng
ideya tungkol sa antas ng produksyon ng ekonomiya sa isang partikular
na taon at maipaliwanag kung bakit ganito kalaki o kababa ang
produksyon ng bansa. Option 03 Option 04
 FACT OR BLUFF

2. Sa paghahambing ng Pambansang Kita sa loob ng ilang taon,

masusubaybayan nation ang direksyon na tinatahak ng ating ekonomiya at
malalaman kung may nagaganap na pag-unlad o 02pagbaba sa kabuuang
Option

produksiyon ng bansa.
KEY WORDS
3. Ang nakalap na impormasyon Mula sa Pambansang Kita ang mgiging
gabay ng mga nagpaplano sa ekonomiya upang bumuo ng mga patakaran at
polisiya na makapagpapabuti sa pamumuhay ng mga mamamayan at
makapagpapataas sa economic
Option income
03 ng bansa.
Option 04
4. Kung walang sistematikong paraan sa Pagsukat ng Pambansang
Kita, haka-haka lamang ang magiging basehan na walang matibay na
batayan. Kung gayon, ang Datos ay Hindi kapani-paniwala.
Option 02

5. Sa pamamagitan ng Gross National Income, maaaring masukat ang

kalusugan ng ekonomiya. KEY WORDS

Option 03 Option 04
ANG KAHALAGAHAN NG PAGSUKAT NG PAMBANSANG KITA

Ayon Kay Campbell R. McConnell at Stanley Brue sa kanilang

Economics Principles, Problems, and Policies (1999), ang kahalagahan ng
Option 02

Pagsukat NG pambansang kita ay ang mga sumusunod:

KEY WORDS

1. Ang sistema ng Pagsukat sa Pambansang Kita ay nakapagbibigay ng

ideya tungkol sa antas ng produksyon ng ekonomiya sa isang partikular
na taon at maipaliwanag kung bakit ganito kalaki o kababa ang
produksyon ng bansa. Option 03 Option 04
2. Sa paghahambing ng Pambansang Kita sa loob ng ilang taon,
masusubaybayan nation ang direksyon na tinatahak ng ating ekonomiya at
malalaman kung may nagaganap na pag-unlad o pagbaba sa kabuuang
Option 02
produksiyon ng bansa.

3. Ang nakalap na impormasyon Mula sa Pambansang Kita ang mgiging

KEY WORDS

gabay ng mga nagpaplano sa ekonomiya upang bumuo ng mga patakaran at

polisiya na makapagpapabuti sa pamumuhay ng mga mamamayan at
makapagpapataas sa economic performance ng bansa.
Option 03 Option 04
4. Kung walang sistematikong paraan sa Pagsukat ng Pambansang
Kita, haka-haka lamang ang magiging basehan na walang matibay na
batayan. Kung gayon, ang Datos ay Hindi kapani-paniwala.
Option 02

5. Sa pamamagitan ng National Income Accounting, maaaring

masukat ang kalusugan ng ekonomiya.
KEY WORDS

Option 03 Option 04
GROSS NATIONAL INCOME (GROSS
NATIONAL PRODUCT)
Ang Gross National Income (GNI) na dating tinatawag na Gross
National Product ay tumutukoy sa kabuuang pampamilihang halaga ng
mga produkto at serbisyo na nagawa ng mga mamamayan ng isang
bansa.
S
 Sa pagkuwenta ng GNI, hindi na ibinibilang ang halaga ng hilaw na
sangkap sa proseso ng produksiyon upang maiwasan ang
duplikasyonTsa pagbibilang. Gayundin ang mga hindi pampamilihang
gawain, kung wala namang kinikitang salapi ang nag sasagawa nito
katulad ng pagtatanim ng gulay sa bakuran.
 Ang mga produktong nabuo mula sa impormal na sektor o
underground economy ay Hindi rin kabilang sa pagkuwenta ng
Gross National Income dahil ito ay Hindi nakarehistro at walang
dokumentong mapagkukunan ng datos ng kanilang Gawain

 Ang produktong segunda mano ay hindi rin kabilang sa pagkuwenta

ng Gross National Income dahil isinama na ang halaga nito noong
ito ay bagong gawa pa lamang.
GROSS DOMESTIC PRODUCT
Ang Gross Domestic Product (GDP) ay sumusukat sa kabuuang
pampamilihang halaga ng lahat ng tapos na produkto at serbisyo na
ginwa sa loob ng isang takdang panahon sa loob ng isang bansa.
Option 02

 Lahat ng mga salik ng produksiyong ginamit upang mabuo ang

produkto at serbisyo maging ito ay pagmamay-ari ng mga dayuhan
na matatagpuan sa loob ng bansa ay Kasama dito.
KEY WORDS

 Kabilang dito ang produksiyon ng mga dayuhan na nasa loob ng

pambansang ekonomiya.
Option 03 Option 04
GROSS NATIONAL INCOME AT GROSS DOMESTIC PRODUCT

• Ang tala sa mga sinusukat na pambansang kita ay National Income

Accounts.
• Ang pamamaraan ng pagsukat ng pambansang kita, tinatawag itong
National Income Accounting.
• Parehong sinusukat sa loob ng isang takdang panahon, maaaring
quarterly o tauhan.
 Tatlong pamamaraan ng National Income Accounting

1. Paraan batay sa Paggasta (Expenditure Approach)

Ang pambansang ekonomiya ay binubuo ng apat na sektor:

sambahayan, bahay-kalakal, pamahalaan, at panlabas na sektor. Ang
pinagkakagastusan ng bawat sektor ay ang sumusunod:
a. Gastusing Personal (C) – nakapaloob dito ang mga gastos ng mamamayan tulad ng pagkain, damit,
paglilibang, serbisyo ng manggugupit ng buhok, at iba pa. lahat ng gastusin ng mga mamamayan ay kasama
rito.
b. Gastusin ng mga namumuhunan (I) – Kabilang ang mga gastos ng mga bahay-kalakal tulad ng mga gamit
sa opisina, hilaw na materyales para sa produksyon, sahod ng mga manggagawa at iba pa.
c. Gastusin ng Pamahalaan (G) – Kasama rito ang mga gastusin ng pamahalaan sa pagsasagawa ng mga
proyektong panlipunan at iba pang gastusin nito.
d. Gastusin ng Panlabas na sektor (X-M) – makukuha ito kung ibabawas ang niluluwas o export sa inaangkat
o import.
e. Statistical Discrepancy (SD) – ang anumang kakulangan o kalabisan sa pagkuwenta na hindi malaman kung
saan ibibilang. Ito ay nagaganap sapagkat may mga transaksiyong hindi sapat ang mapagkukunan ng datos
o impormasyon.
f. Net Factor Income From Abroad (NFIFA) – tinatawag ding Net Primary Income. Makukuha ito
kapag ibinawas ang gastos ng mga mamamayang nasa ibang bansa sa gastos ng mga dayuhang bansa.

Sa isang pamamaraan ng gastusin, ang pormula ay:

Option 02

isuifejfiieurhjivbjktjith4htjhjhrhjrhtg
GNI= C + I + G + (X – M) + SD + NFIFA
KEY WORDS
GNI=GDP+NFIFA

Option 03 Option 04
Halimbawa:

C = 130 M piso
I = 30 M piso
G = 24 M piso
Option 02
X = 25 M piso
M = 10 M piso
SD = 3 M piso
GDP = 222 M piso
NFIFA = 60 M piso KEY WORDS

GNI
GNI == 289
282 M
M piso
piso

Option 03 Option 04
2. Paraan Batay sa Pinagmulang Industriya (Industrial Origin/ Value Added Approach)

Sa paraang ito, kinukwenta ang lahat ng naiaambag ng bawat industriyasa ating bansa. Ang anumang kntribusyon
sa pagbuo at paglikha ng mga produkto at serbisyo ng bawat sektor ay siyang kumakatawan sa halaga ng
produkto at kapag pinagsama-samang lahat ang halaga ng mga produkto, makukuha ang kabuuang produksyon
sa loob ng bansa o GNI. Ang tinutukoy na sektor ng ekonomiya ay agrikultura (agriculture), Kasama ang
pangigisda at paggugubat, Industriya (industry) at paglilingkod (service).
Option 02
Halimbawa:

Agrikultura - 60 M piso
Industriya - 80 M piso KEY WORDS
Serbisyo - 53 M piso

GDP = 193 M piso

NFIFA = 10 M piso

GNI = 203 M piso Option 03 Option 04

➢ Sa ganitong paraan, kapag pinagsama- sama ang lahat makukuha ang halagang 203 M piso.

Option 02

KEY WORDS

Option 03 Option 04
3. Paraan Batay sa Kita (Income Approach)

Ang bawat salik ng produksyon ay may tinatanggap na kabayaran na nagsisilbing kita ng bawat salik. Kapag ang
mga ito ay pinagsama-sama, nakukuha ang pambansang kita o national income ng bansa. Ang mga kabilang sa
National Income (NI) ay ang mga sumusunod:
Option 02
a. Kabayaran o kita ng mga Empleyado at Manggagawa (KEM) – sahod na ibinabayad sa sambahayan mula sa
mga bahay-kalakal at pamahalaan.
b. Kita ng Entrepreneur at mga Ari-arian (KEA) –Kabayaran na tinatanggap ng mga tao na hindi matatawag na
sahod o sweldo. Ito ay kita ng isang entreprenyur bilang salik ng produksyon. Dito rin nabibilang ang mga
dibidendo na kabayaran sa ari-arian. Ang kita ng entrepreneur
KEY WORDS sa kanyang negosyo ay tinatawag na proprietor’s
income.
c. Kita ng Kompanya o Korporasyon (KK) – Ang kita na tinanggap ng korporasyon at pondo na inilalaan upang
palawakin ang negosyo.
d. Kita ng Pamahalaan ( KP )- ito ay lahat ng kita na tinanggap ng pamahalaan tulad ng buwis, mga kinita ng
korporasyon na pag-aari ng gobyerno at mga interes sa pagpapautang ng pamahalaan.
Option 03 Option 04
e. Capital Consumption Allowances ( CCA ) – tinatawag na depresyong pondo na inilalaan para sa pagbili
ng bagong makina o gusali kung ang mga ito ay unti-unting nasisira at naluluma.
f. Indirect Business Tax ( IBT)- Di tuwirang buwis na ipinapataw sa mga produkto o serbisyo na nilikha
matapos ibawas ang anumang subsidy na ibinibigay ng pamahalaan.
Option 02
➢ Sa isang pamamaraan ng kita, ang pormula ay:

NI= KEM + KEA + KK + KP KEY WORDS

GNI = NI + IBT + CCA

Option 03 Option 04
 Halimbawa:

KEM - 150 M piso

KEA - 60 M piso
KK - 15 M piso Option 02
KP - 25 M piso

NI = 250 M piso
IBT = 5 M piso
KEY WORDS
CCA = 12 M piso

GNI = 267 M piso

Option 03 Option 04
➢ Sa ganitong paraan, kapag pinagsama- sama ang lahat makukuha ang halagang 267 M piso.
➢ Ang compensation of employees ay ang sahod ng manggagawa. Ang rent ay kita mula sa lupa. Ang interes ay
mula sa capital. Ang buwis na galing sa kita ng bahay-kalakal ay ang corporate income tax.

Option 02

KEY WORDS

Option 03 Option 04
Panlinang na Gawain
1. Ipaliwanag ang konsepto ng Gross National Income at ang Gross
Domestic Product
Option 02

2. Isaisahin ang tatlong pamamaraan ng Gross National Income

KEY WORDS
3. Kompyutin ang Income Approach. Ang pormula ay:

NI= KEM + KEA + KK + KP

GNI = NI + IBT + CCA Option 03 Option 04
CURRENT/NOMINAL AT REAL/CONSTANT PRICES

Ang GNI ay sinusukat sa pamamagitan ng market value o halaga ng mga produkto at serbisyo sa
pamilihan.Nangangahulugan na ang presyo ang batayan sa pagsukat ng GNI. Ipinapahayag ang GNI sa dalawang
paraan, ito ay ang mga sumusunod:
Option 02
• Current o Nominal GNI- ito ay Gross National Income sa kasalukuyang presyo
- kumakatawan sa kabuuang halaga ng mga natapos na produkto at serbisyong nagawa sa loob ng isang takdang
panahon batay sa kasalukuyang presyo.
KEY WORDS
• Real GNI o GNI at constant prices- kumakatawan sa kabuuang halaga ng mga tapos na produkto at serbisyong
ginawa sa loob ng isang takdang panahon batay sa nakaraan pang presyo o sa pamamagitan ng paggamit ng
batayang taon o base year.

Option 03 Option 04
Malalaman naman kung may natamong pag-unlad sa ekonomiya sa pamamagitan ng Growth Rate. Ano ba ng
Growth Rate? Ang Growth rate ay ang sumusukat kung ilang bahagdan ang naging pag-angat ng ekonomiya
kompara sa nagdaang taon. Gamit ang pormula sa ibaba upang masukat ang growth rate ng Gross National
Income.
Option 02

KEY WORDS

Option 03 Option 04
 Isahang Gawain
Ang bawat mag aaral ay mag kokumpyut ng Growth rate ng Gross National
Income Option 02

Pormula:
KEY WORDS

Growth Rate = GNI Kasalukuyan taon - GNI sa nakaraang taon X 100

GNI sa Nakaraang taon
Option 03 Option 04
Pang wakas na Gawain
1. Paglalahat
Option 02
Ano ang Pambansang Kita?
Ano ang dalawang pangunahing sangay ng ekonomiks?
Magbigay ng halimbawa ng mga pangyayari
KEY WORDS sa Gross Domestic
Product at Gross National Income

Option 03 Option 04
Pang wakas na Gawain
2. Pagpapahalaga
Option 02

Bilang isang mag-aaral paano mo maipapakita ang iyong pag

papahalaga sa Pagsukat ng Pambansang Kita?
KEY WORDS

Bakit mahalaga na sukatin natin ang Pambansang Kita ng ating ating

bansa?
Option 03 Option 04
Pagtataya
Panuto: Isulat sa Patlang ang TAMA kung angkop ang tinutukoy ng
pangungusap at MALI kung Hindi angkop ang tinutukoy ng pangungusap.
Isulat ito sainyong sagutang papel. Option 02

1. Ang pamamaraan ng Pagsukat NG pambansang kita ay National Income

Accounting KEY WORDS

2. Ang paglago ng GDP ay sandata ng pamahalaan sa pangungutang sa

ibang bansa.
3. Hindi nasusukat ang mga kabilang sa impormal na sektor at Hindi
pampamilihang gawain Option 03 Option 04
4. Kakayahan ng salapi ng tao na makabili ng mga produkto at
serbisyo.
5. Ang rent ay kita Mula sa lupa.
Option 02

KEY WORDS

Option 03 Option 04
Takdang Aralin

Basahin ang paksang "Paglago ng Ekonomiya, pinakamabagal simula

2015" Option 02

KEY WORDS

Option 03 Option 04
Thank you for
listening!!!